💥 دعای #ابوحمزه وُسعت عوالم را به ما نشان می‌دهد. «ما بايد #وُسعت_نياز_خودمان و اضطرارهای خودمان را بفهميم؛ خيال نکنيم فقط مُضطَرِ‌ّ به آب و نان و همسر هستيم. بايد #وُسعت_دستگاه_خدا را بفهميم؛ خيال نکنيم که در دستگاه خدای متعال فقط نان و آب و همسرِ خوب هست. اگر می خواهيم #وُسعت_اضطرار_خودمان و وُسعت دستگاه الهی و از اين لطيف‌تر، #گسترۀ_جلال_و_جمال الهی، را ببينيم، و اگر می‌خواهيم وُسعت خوبی‌های خدا و بدی‌های خودمان را بفهميم - که جبران اين بدی‌ها با خوبی‌های اوست - بايد دعای #ابوحمزه بخوانيم، دعای کميل و خَمْسَ‌عَشَر و ادعیه صحيفهٔ سجاديه را بخوانيم. در اين دعاهاست که #وُسعت_عوالم به ما معرفی می‌شود». #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۰ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۲) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: http://www.telewebion.com/episode/2262616 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ بعضی‌ها بین #سخن_رسول_خدا و #سخن_خدا تفکیک می‌کردند و به خودشان اجازه می‌دادند که بر #رسول_خدا مقدم شوند و سخن او را در #مسئلۀ_ولایت و مسائل دیگر نپذیرند! #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ رسول، علاوه بر #جنبه_بشری، یک #جنبه_ملکوتی دارد که اتصال ما را با عالَم بالا برقرار می‌کند. لذا اطاعتِ رسول، اطاعتِ خداست و ولایتِ رسول، ولایتِ خداست و رضایتِ رسول، رضایتِ خداست. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ اصل، #عدم_پیش‌دستی_بر_خدای_متعال است. اما این «پیش‌دستی یا تبعیت»، ازطریقِ #رسول واقع می‌شود. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🔸 شهید مطهری یک عالِم الهی و ربانی بود. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

💥 انسان تا خودش #حکيم نشود، #معلم_حکمت نمی‌شود. 💥 شهید مطهری #معلم_حکمت بود. "««وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً»». حکمت را به چه کسی می‌دهند؟ «مَا أَخْلَصَ‏ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِينَ‏ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ‏ يَنَابِيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ». اول حکيم می‌شود و #حکمت در #قلبش می‌جوشد؛ بعد بر #زبانش جاری می‌شود. انسان تا خودش حکيم نشود، #معلم_حکمت نمی‌شود. حکيم شدن به اين است که انسان برای خدا کار کند و خالص بشود. تلقی‌ام این است که اولين خصوصیت مرحوم #شهيد_مطهري همین بود و همين اندازه هم آثار ايشان جاودانه و اثربخش و نافذ شده است، آدم وقتي مي‌خواند، مي‌فهمد يک نوري و حکمتي در اين کلام هست. آهنگ ادبيات ايشان را ديده‌ايد؛ يک مطلبی را که ايشان گفته‌اند و همان را ديگران هم گفته‌اند، انسان در آهنگ ايشان و در ادبيات ايشان، نور و حکمت می‌بيند." #استاد_میرباقری ☑ @mirbaqeri_ir

💥 شهید مطهری حقيقتاً #اهل_تعلّم بود. 💥 اگر يک #عالِم_رباني پيدا کرديد، بايد به هر قيمت که شده، ملازمش بشويد. «شهید مطهری حقيقتاً #اهل_تعلّم بود. بخش زیادی از عمرش را برای تعلم گذاشته بود. هر کجا استاد خوبي پيدا کرده بود، از کنار اين استاد نگذشته بود. خيلي‌ها #علامه_طباطبايي را ديدند، پاي درسش هم نشستند، اما پنج شش نفر استفاده کردند. بقيه هر کدام يک خوشه‌اي چيدند و رفتند. اين را توجه داشته باشيد اگر مي‌خواهيد به جايي برسيد، اگر يک #استاد_رباني پيدا کرديد، بايد ملازمش بشويد به هر قيمت شده. البته این کار، لوازم دارد. بعضي‌ها _ من دیده‌ام_ مدام مي‌روند اصرار مي‌کنند. اصرار به درد نمي‌خورد! آدم بايد #تهيأ پيدا کند. اگر تهيأ پيدا شد، آن #معلم_الهي خودش دنبال شاگرد مي‌گردد. اگر تهیائی ديد، او بيشتر دنبال شاگرد مي‌گردد که علمش را برساند.» #استاد_میرباقری ☑ @mirbaqeri_ir

💥 شهید مطهری در وقتِ پختگی‌اش به صحنه اجتماعي وارد شد. 💥 شيطان نمي‌گذارد پخته بشويد! «شهید مطهری اهل عجله در #بروز_اجتماعي نبود که زود خودش را در ميدان اجتماعی بیندازد. او آنچه بايد تحصيل کند، تحصيل کرد و بعد وارد ميدان اجتماعي شد. #شهید_مطهری در صحنه‌هاي لازم اجتماعي هم به‌وقت حضور پيدا مي‌کرد. ميوه را اگر #کال بکني، قابل‌خوردن نيست. #سر_درخت هم زيادي بماند، مي‌گندد و بايد دور بیندازي. اينکه آدم بفهمد چه وقت پخته شده و بعد در وقت پختگي‌اش به صحنه اجتماعي بباید، اين از خصوصيات مرحوم #شهيد_مطهري بود. انصافاً آدم نگاه مي‌کند مي‌بيند با #پختگي ظهور پيدا کرده و آن صحنه‌هايي که لازم بوده، آمده، و خودش را کنار نکشيده. شما هم مواظب باشيد اگر براي خودتان، براي عمرتان، براي سي سال، چهل سال آينده‌تان #برنامه‌ريزي نداشته باشيد، همه، شما را مي‌گردانند. يعني #مهره_ديگران می‌شوید! اين نکتۀ مهمي است.‌ و مراقب هم باشيد که شيطان شما را با #کارهاي_خوب از #کارهاي_خوب‌تر باز ندارد. اين از دام‌هاي بزرگ شيطان است.» #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

💥 يکي از خصوصيات مهم شهيد مطهري #تقواي_طلبگي بود. «يکي از خصوصيات مهم شهيد مطهري #تقواي_طلبگي بود. تقواي طلبگي چيست؟ تقواي طلبگي اين است که #غذاي_سالم بگيرد و غذاي سالم به جامعه بدهد. «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ‏ أَيْ إِلَى‏ عِلْمِهِ‏ الَّذِي يَأْخُذُهُ عَمَّنْ يَأْخُذُهُ». اگر شما، العياذ بالله، #علم_آلوده گرفتيد، همه جامعه آلوده مي‌شود. تقواي شما اين است که حرف را از بنيان‌هاي اصلي خودش یعنی #قرآن_و_روايت بگيريد و تلاش کنيد حرف‌هاي پراکنده و حرف‌هايي که #به_حجيت_نرسيده و حرف‌هايي که در محافل روشنفکري زده مي‌شود، در شما نفوذ نکند. #تقواي_طلبه، غير از #تقواي_کاسب است. کاسب بايد در خريد و فروشش کم و زياد نکند و مطفف نباشد. ما خيلي بايد مراقب باشيم حرفِ غيرناب به جامعه نزنيم. نه خودمان بپذيريم و نه بزنيم. اين خيلي تقواي مهمي است. مرحوم #شهيد_مطهري از امتيازاتش همین بود. اينکه امام مي‌فرمودند همه آثارش بلااستثناء سودبخش است، برای همين بود. وارد يک ميدان که مي‌شد، با تقوا وارد مي‌شد؛ تقواي در تعلم، تقواي در تفکر؛ نه فقط تقواي در نماز شب. آن تقواي اولي، غير اين تقواي دومي است. اين تقواي ويژۀ طلبگي است. همه آن تقوا بايد به شما کمک کند در عالم طلبگي‌تان متقي باشيد، در عالم طلبگي‌مان متقي باشيم؛ چيزي را که دليل نداريم، به اسلام نسبت ندهيم. خيلي پروا داشته باشيم در اينکه حرفي، خداي‌نکرده، به وسيله ما به اسلام نسبت داده بشود.» #استاد_میرباقری ☑ @mirbaqeri_ir

💥 شهید مطهري وارد دنياي روشنفکری شد، ولي از دنياي روشنفکري عبور کرد. «از ويژگي‌هاي مرحوم شهید مطهري اين بود که وارد دنياي روشنفکري شده بود ولي از دنياي روشنفکري مرسوم عبور کرده بود. بعضی از روحاني‌ها به دنياي روشنفکري وارد می‌شوند و مي‌مانند! وقتي مي‌مانند، ذهن‌شان بوي روشنفکري مي‌گيرد، يعني خودشان هم از فضاي روشنفکري منفعل مي‌شوند. #شهید_مطهری منفعل نبود.» #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

💥 #بیانیه_گام_دوم از اندیشه‌های اجتماعیِ #شهید_مطهری جلوتر است. «در #بیانیه_گام_دوم، هم «مبانی اسلامی» کاملاً ملحوظ است و به هیچ وجه عدول از مبانی، یا تحلیل و تفسیر غلط از مبانی در آن مشاهده نمی‌شود و در عین حال، «تکامل اجتماعی» ـ آن‌هم در مقیاس رقابت با جامعۀ جهانی و ایجاد یک #تمدّن_اسلامی ـ مورد توجه قرار دارد. می‌توان گفت که این #بیانیه معدّل روشن‌فکری اصیل دینی را یک پله ارتقاء داده است. من یک‌موقعی عرض کردم که مرحوم #شهید_مطهری معدّل روشن‌فکری اصیل دینی هستند. به نظر من، این بیانیه، مقیاس روشن‌فکری دینی را از سطح اندیشه‌های مرحوم استاد شهید مطهری، یک گام ارتقاء بخشیده است؛ چون اندیشه‌های استاد شهید مطهری، در حد تئوریزه کردن رفتار جامعۀ اسلامی برای رسیدن به تمدّن اسلامی نیست؛ البته انتظاری هم از ایشان نبود. آثار ایشان عمدتاً مربوط به دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است و آثار بسیار فاخری هم هستند، ولی به‌دنبالِ تئوریزه کردن حرکت عمومی جامعۀ مؤمنین در قبل از ظهور به‌سمتِ تمدّن اسلامی نیستند. این بیانیه، #معدّل_روشن‌فکری_اسلامی است. جریان روشن‌فکری جامعۀ دینی ما باید به‌سمتِ دیگری حرکت کند و این #بیانیه می‌تواند چراغ راهی برای این حرکت باشد.» (منبع: کتاب #عصر_جدید) #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🔵 لینک سخنرانی‌های استاد سید علی حسینی خامنه‌ای در رمضان‌المبارک ۱۳۵۳ شمسی (مشهد مقدس/ مسجد امام حسن مجتبی علیه‎‌السلام): http://jahadi.ir/sahba/صوت-طرح-کلی-اندیشه-اسلامی-در-قرآن/ ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۱ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۳) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2263453 ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۲ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۴) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2264142 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ در محیط ولایت طاغوت، #اعمال انسان #حبط می‌شود و از بین می‌رود؛ چون ولایت طاغوت، #سیئۀ_محیطه است. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ در جامعه مؤمنین، هیچ صدایی نباید بالاتر از #صدای_ولیّ_جامعه باشد، «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ». ⚡️ فیلسوفان مدرن می‌گویند دورۀ #خبر_انبیای_الهی گذشته و حالا ما #صاحب‌خبر هستیم! اینها در مقابلِ انبیای الهی، #رفعت_صوت ایجاد کرده‌اند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ هشدار مهمِ امام صادق (علیه‌السلام) به یکی از علمای شامیِ مدعیِ فقه و کلام #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۳ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۵) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2264879 ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۴ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۶) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2265612 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ امیرالمؤمنین(ع) در دوران نبی‌اکرم(ص) سراپا گوش بودند و در محضر حضرت رسول(ص) سروصدایی نداشتند.‌ غضّ‌ِ صوت داشتند، نه رفعت صوت. نهج‌البلاغه گوشه‌ای از بیانات امیرالمؤمنین(ع) در دوران پنج سال خلافت خودشان بوده است. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🏴 سالروز وفات ام‌المومنین حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) تسلیت باد.

⚡️ «عُرَفا، فلاسفه و دانشمندان» باید در #طول انبیا باشند نه در #عرض انبیا. «گاهی کسانی، سه طبقهٔ مرجع و‌ موازی در کنار انبیاء تعریف می‌کنند: عرفا، فلاسفه و دانشمندان. ‌عرفا طبقهٔ مرجع در شهودند؛ فلاسفه طبقهٔ مرجع در علوم عقلی و علوم نظری هستند؛ و دانشمندان هم طبقهٔ مرجع در كارآمدی‌های علمی هستند. این نحوه طبقه‌بندی پذیرفتنی نیست. ما طبقه موازی در کنار انبیاء تعریف نمی‌كنیم.‌ این‌ها باید در طول انبیاء قرار بگیرند. در دستگاه حق، همه‌‌ این‌ها زیرمجموعه انبیا تعریف می‌شوند. 👈 آیا برای حل معضلات علمی باید به دانشمند رجوع كرد؟ بله. آیا نیاز داریم به هوشمندی؟ بله. آیا نیاز داریم به محاسبات نظری؟ بله. آیا نیاز داریم به شهود؟ بله. ولی آیا‌‌ این‌ها مستقل از انبیاء هستند؟ هرگز. بلكه معیار صحتشان به تبع وحی تعریف می‌شود. البته آن دستگاه منطقی كه می‌خواهد صحت را كنترل كند باید حتماً منطقش به حجیت و به تبعیت از وحی برسد. معنای این حرف آن نیست كه همه علوم، نقلی بشود. معنی علم دینی، علم نقلی نیست. علم دینی این نیست كه در آیات و روایات بگردیم و یك گزاره‌ای پیدا كنیم که در باب مسائل علوم باشد و بعد بگوییم این گزاره دینی است. معیار دینی بودن این است كه جریان فرهنگ دین و زبان دین در حوزه علوم وارد شود.» (۱۳‌۸۴) #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۵ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۷) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2266280 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ در معارف آمده است که کسانی علومِ اهلِ بیت را، که #نهر_عظیم است، رها کرده‌اند و چشمه‌های آلودهٔ علومِ دیگران را می‌مَکَند (يَمُصُّونَ الثِّمَادَ وَ يَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِيمَ). ⚡️ کسی که #قلب_سلیم دارد، فقط به #صوت‌النبی(ص) گوش می‌سپارد و به اصوات دیگر توجه نمی‌کند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

💽 فایل صوتیِ آخرین گفت‌‌وگوی علمیِ «علامه سید منیرالدین #حسینی» و «استاد سید محمدمهدی #میرباقری» 🔍 تحلیل علامه حسینی از #ساختار_مدرنیته و نقش مدرنیته در #تنزل_منزلت_انسان 💥 جريان #مدرنيته، يك دستگاه #توليد، يك دستگاه #توزيع و يك دستگاه #مصرف دارد که عبارت‌اند از: «مفاهیم»، «ساختارها» و «محصولات». 💥 در مدرنیته، ‌#علوم_پايه نقش اصول اعتقادات، #علوم_تجربي نقش فروع اعتقادات، و #علوم_انسانی، نقش مسائل و حل مسائل را برعهده دارد. 💥 #نسبيّت‌گرايی_مادی، ماده را حاكم مطلق بر هر حركتی معرفی می‌كند؛ يعنی هرچند حركت در تنوع و تكثرش نسبيّت دارد و هميشه مدرن مي‌شود، لكن پايگاهش مطلق بودن ماده است؛ به‌اصطلاح، اصل بقای ماده و انرژی بر حركت حكومت می‌كند. 💥 محور #نسبيّت‌گرایی_الهی، توسعه اخلاق الهی است و محال است ابزار آن، توسعۀ حضور و توسعه آزادی نباشد. 🗓 ۱۱ اسفند ۱۳‌۷۹ (روز قبل از رحلت) ⌚️۲۵ دقیقه ☑️ https://eitaa.com/moniroddin

💽 فایل صوتیِ آخرین گفت‌‌وگوی علمیِ «علامه سید منیرالدین #حسینی» و «استاد سید محمدمهدی #میرباقری» 🔍 تحلیل علامه حسینی از #ساختار_مدرنیته و نقش مدرنیته در #تنزل_منزلت_انسان ↙️ ➡️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/2713

📝 بزرگانی که استاد میرباقری، در طول چند دهه در حوزه علمیه، از محضرشان بهره برده‌اند: 🔘 مقدمات و سطح: حضرات آیات سید علی محقق، مصطفی اعتمادی، احمد پایانی. 🔘 خارج فقه: آیات عظام شیخ جواد تبریزی، سید موسی شبیری زنجانی، محمدتقی بهجت. 🔘 خارج اصول: آیات عظام شیخ جواد تبریزی، سید کاظم حائری، حسین وحید خراسانی. 🔘 فلسفه و منطق: حضرات آیات مصباح یزدی، جوادی آملی، حسن‌زادۀ آملی، انصاری شیرازی. 🔘 فلسفهٔ روش و اصول فقه حکومتی: استاد سید منیرالدین حسینی الهاشمی. ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ فرضيه‌هاي #متفاوتي مي‌توانند از آزمون و #تجربه عبور کنند و اثبات شوند. لذا «تجربه‌پذیری» نمي‌تواند تنهاشاخصۀ #معيار_صحت باشد. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «#معيار_صحت تک‌شاخصه‌ای نیست، بلکه سه‌شاخصه‌ای است که اين سه شاخصه بايد در تمامي مراحل شكل‌گيري ادراك و فرآيند پيچيده آگاهي انسان حضور داشته باشد و در مجموع، هماهنگيِ اين سه شاخصه است كه مي‌تواند معيار صحّت باشد: شاخصه اول، #تعبّد_به_وحي است. بر اساس اين شاخصه، زمينه‌ها و مباني علوم بايد مستند به وحي و بر اساس اتكاء به علوم برتر الهي به دست آيد. شاخصه دوم، گذر از بستر #عقلانيت است؛ يعني پيش‌فرض‌هاي توليد شده بايد از بستر عقلانيّت منسجم نيز عبور كند. شاخصه سوم، كارآمدي عيني و #آزمون‌پذيري، به‌معناي پاسخ‌گويي در_عينيت است. بنابراين، معيار صحّت، فقط پاسخ‌گويي و كارآمدي در عينيت نخواهد بود، بلكه در صورتي كه اين سه شاخصه، در تمام مراحل پيدايش علم با هم حضور داشته باشند، معرفت يا علم حاصل، معرفتي حق و ثابت و صحيح خواهد بود. به اين ترتيب نمي‌توان ادعا كرد دين در مرحله داوري دخالت نمي‌كند، البته اگر داوري فقط به آزمون‌پذيري تعريف شود، ديگر مرتبط به دين نيست؛ اما اگر مرحله داوري تنها از طريق استناد به عينيت تمام نشود و مؤلفه‌هاي ديگري همچون هماهنگي و انسجام، و نيز پيش‌فرض‌ها و مفروضاتِ حاصل از حوزه معرفت‌هاي وحياني هم، در آن دخيل گردد، بايد براي هماهنگي در عينيت يك #معيار_ترکيبي ارائه داد. اگر معيار صحّت، مرکب از «استناد به وحي، عبور از عقلانيّت منطقي و منسجم، و آزمون‌پذيري» باشد، كه در همه مراحل به شكل تركيبي اثرگذارند، در مرحله داوري نيز مانند ارزيابي ميزان انسجام عقلانيِ نظريه يا فرضيه، بايد ميزان استناد و هماهنگي نظريه با وحي نيز ارزيابي و اثبات گردد. به عنوان مثال، رويكردهاي مختلفي در #طب وجود دارد كه همگي به‌نسبتي آزمون‌پذيرند؛ يعني در مقامِ تجربه و آزمون، اثبات‌پذير، ابطال‌پذير يا پاسخ‌گو هستند. #طب_سلولي_مدرن و #طب_سنّتي_گياهي در تحليل سلامت انسان‌ها متفاوت عمل مي‌كنند. توصيف اين دو رويكرد از بيماري نيز با يكديگر متفاوت هستند. در طب قديم، عواملي مانند مزاج، تراكم مزاجي، طبيعت سرد، گرم، خشك و تر مأكولات يا بحث تعادل مايعات بر اساس اخلاط اربعه، از مباحث بسيار مهمي است كه در تحليل‌هاي طب مدرن مورد استفاده نيست. بر اساس اين تحليل‌ها، بيماري بر اساس علائمي تجربه‌پذير و گاهي علائم باليني و آزمايشگاهي تشخيص داده و درمان مي‌گردد. در طب جديد، علوم ديگري تعليم مي‌گردد و پس از فرضيه‌سازي، در مقام آزمون درمان صورت مي‌گيرد. حال با فرض وجود تحليل‌هاي متفاوتِ اين دو شيوه، از "واقعيّات"، كدام‌يك صحيح هستند؟ آيا تجربه‌پذيري و يا آزمون‌پذيري در فرضيات، باب فرضيات را محدود مي‌كند؟ آيا هميشه يك فرضيه از بوته آزمون بيرون آمده و اثبات مي‌شود يا آن كه فرضيه‌هاي مختلف نيز از عهده يك آزمون بر‌مي‌آيند و ثابت مي‌شوند؟ اگر پذيرفته شود كه فرضيه‌هاي متفاوتي مي‌توانند از عهده آزمون خاصي برآيند و اثبات شدند، ديگر آزمون‌پذيري نمي تواند تنهاشاخصۀ معيار صحت باشد. به اين ترتيب، آزمون‌پذيري و حتي فراتر از آن، كارآمدي عيني نيز يكي از شاخصه‌هاي حقّانيت است، اما علاوه بر اين، شاخصه‌هاي ديگري همچون انسجام عقلاني و استناد ايماني نيز مي‌تواند وجود داشته باشد.» ☑️ @mirbaqeri_ir