(آيه ٩٢)
شأن نزول:
يكى از بتپرستان مكّه به نام «حارث بن يزيد» با دستيارى «ابو جهل» مسلمانى را به نام «عياش بن ابى ربيعه» به جرم گرايش به اسلام مدتها شكنجه مىداد، پس از هجرت مسلمانان به مدينه، «عياش» نيز به مدينه هجرت كرد. اتفاقا روزى در يكى از محلههاى اطراف مدينه با شكنجه دهندۀ خود حارث بن يزيد رو برو شد، و از فرصت استفاده كرده، او را به قتل رسانيد، به گمان اين كه دشمنى را از پاى درآورده است، در حالى كه توجه نداشت كه «حارث» توبه كرده و مسلمان شده به سوى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مىرود؛ جريان را به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله عرض كردند؛ آيه نازل شد و حكم قتلى را كه از روى اشتباه و خطا واقع شده بيان كرد.
برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 436
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
تفسير:
احكام قتل خطا-چون در آيات گذشته به مسلمانان آزادى عمل براى در هم كوبيدن منافقان و دشمنان خطرناك داخلى داده شده، براى اين كه مبادا كسانى از اين قانون سوء استفاده كنند و با افرادى كه دشمنى دارند به نام منافق بودن تصفيه حساب خصوصى نمايند در اين آيه و آيۀ بعد احكام قتل خطا و قتل عمد بيان شده است، نخست در اين آيه مىفرمايد: «براى هيچ مؤمنى مجاز نيست كه فرد با ايمانى را جز از روى خطا به قتل برساند» (وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاّ خَطَأً) . سپس جريمه و كفارۀ قتل خطا را در سه مرحله بيان مىكند: صورت نخست اين كه فرد بيگناهى كه از روى اشتباه كشته شده متعلق به خانوادۀ مسلمانى باشد كه در اين صورت، قاتل بايد دو كار كند، يكى اين كه بردۀ مسلمانى را آزاد نمايد و ديگر اين كه خونبهاى مقتول را به صاحبان خون بپردازد، آيۀ شريفه مىفرمايد: «كسى كه مؤمنى را از روى خطا به قتل رساند، بايد يك بردۀ مؤمن را آزاد كند و خونبهايى به كسان او بپردازد» (وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى أَهْلِهِ) . «مگر اين كه خاندان مقتول با رضايت خاطر از ديه بگذرند» (إِلاّ أَنْ يَصَّدَّقُوا) . صورت دوم اين كه «مقتول مؤمن وابسته به خاندانى باشد كه با مسلمانان خصومت و دشمنى دارند، در اين صورت كفارۀ قتل خطا تنها آزاد نمودن بردۀ مسلمان است» (فَإِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ) . پرداخت ديه به جمعيتى كه تقويت بنيۀ مالى آنان خطرى براى مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد، به علاوه اسلام ارتباط اين فرد را با خانوادۀ خود كه همگى از دشمنان اسلامند بريده است و بنابراين، جايى براى جبران خسارت نيست. صورت سوم اين كه: «خاندان مقتول از كفارى باشند كه با مسلمانان همپيمانند، در اين صورت براى احترام به پيمان بايد علاوه بر آزاد كردن يك برده مسلمان خونبهاى او را به بازماندگانش بپردازند» (وَ إِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ) . ظاهرا منظور از مقتول در اينجا «مقتول مؤمن» است. و در پايان آيه در مورد كسانى كه دسترسى به آزاد كردن بردهاى ندارند؛ يعنى قدرت مالى ندارند و يا بردهاى براى آزاد كردن نمىيابند مىفرمايد: «و آن كس كه دسترسى (به آزاد كردن برده) ندارد، دو ماه پى در پى روزه مىگيرد» (فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ) . و در پايان مىگويد: «اين (تبديل شدن آزاد كردن برده به دو ماه روزه گرفتن يك نوع تخفيف و توبۀ الهى است، يا اين كه آنچه در آيه به عنوان كفارۀ قتل خطا گفته شد همگى) براى انجام يك توبۀ الهى است و خداوند همواره از هر چيز باخبر و همۀ دستوراتش بر طبق حكمت است» (تَوْبَةً مِنَ اللّهِ وَ كانَ اللّهُ عَلِيماً حَكِيماً) .
برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 437
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
بسم الله الرحمن الرحيم
🌹 #تفسیر_قرآن #جلسه_562
🌹 #آیه_92 #سوره_نساء
بخش۱
🌸 وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إلَّا خَطَاً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّآ أَنْ يَصَّدَّقُواْ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىْ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيما
ً
🍀 ترجمه: و هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را بكُشد، مگر از روى اشتباه، و هر كسى مؤمنى را به اشتباه كشت، پس باید برده ى مؤمنى را آزاد كند و خون بهای مقتول را به خانواده اش تسلیم كند، مگر آنكه (خانواده ى مقتول، از دیه ى قاتل) بگذرند و اگر (مقتول) با آنكه مؤمن است، از قومى است كه با شما دشمن است (جریمه اش فقط) آزاد كردن یک برده ى مؤمن است و اگر از قومى باشد كه میان شما و آنان پیمان است، پس دیه ى او را به خانواده اش تسلیم كند و برده ى مؤمنى را آزاد سازد. و اگر (برده اى براى آزاد كردن، یا پولى براى خرید برده) نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. این توبه الهی است و خداوند دانا و حكیم است.
🌷 #تحریر: آزاد کردن
🌷 #رقبة: گردن ، منظور در این آیه برده است.
🌷 #تحریر_رقبة: آزاد کردن برده
🌷 #دیة: خون بها ، دیه
🌷 #مسلمة: تسلیم شده
🌷 #أهل: خانواده
🌷 #یصدقوا: بگذرد
🌷 #عدو: دشمن
🌷 #لم_یجد: نمی یابد
🌷 #صیام: روزه
🌷 #شهرین_متتابعین: دو ماه متوالی
🔴 #شأن_نزول_آیه: یکی از بت پرستان مکه به نام حارث بن یزید با دستیاری ابوجهل مسلمانى را به نام «عیّاش بن ابى ربیعه» به خاطر مسلمان بودن او را سالها شکنجه می داد، پس از هجرت مسلمانان به مدینه، عیاش نیز به مدینه هجرت کرد. اتفاقا روزى حارث را در مدینه دید و او را به عنوان دشمن و كافر شكنجه گر كشت. در حالی که حارث توبه کرده بود و مسلمان شده بود ولی عیاش نمی دانست که حارث مسلمان شده بود. خبر به پیامبر دادند، و آیه ۹۲ سوره نساء نازل شد.
🌸 چون در آیات گذشته به مسلمانان آزادی عمل برای در هم کوبیدن منافقان و دشمنان خطرناک داخلی داده شده، برای این که مبادا کسانی از این قانون سوء استفاده کنند و با افرادی که دشمنی دارند به نام منافق بودن تصفیه حساب خصوصی کنند در این آیه و آیه بعد احکام قتل اشتباهی و قتل عمد بیان شده است، نخست در این آیه می فرماید: و ما کان لمؤمن أن يقتل مؤمنا إلا خطا: و هيچ مؤمنى را نرسد که مؤمن ديگر را بکشد، مگر از روی اشتباه. سپس جریمه و کفاره قتل اشتباهی و غیر عمد را در سه مورد بیان می کند:
1⃣ #مرحله_اول: اینکه فرد بی گناهی که از روی اشتباه کشته شده متعلق به خانواده مسلمانی باشد: در این صورت ، قاتل باید دو کار را انجام دهد یکی اینکه برده مسلمانی را آزاد کند و دیگر اینکه دیه مقتول را به خانواده مقتول بپردازد. که می فرماید: و من قتل مؤمنا خطا فتحرير رقبة و دية مسلمة إلى أهلة: و هر کسی مؤمنى را به اشتباه کشت، پس باید برده ی مؤمنى را آزاد کند و دیه مقتول را به خانواده اش تسلیم کند. سپس می فرماید: إلا أن يصدقوا: مگر آنکه خانواده مقتول، از دیه قاتل بگذرند.
2⃣ #مورد_دوم: اینکه مقتول مؤمن وابسته به خاندانى باشد که با مسلمانان دشمنی دارند، در این صورت کفاره قتل اشتباهی تنها آزاد نمودن برده مسلمان است. که می فرماید: فإن كان من قوم عدو لكم و هو مؤمن فتحرير رقبة مؤمنة: و اگر مقتول با آنکه مؤمن است ، از قومى است که با شما دشمن است جریمه اش فقط آزاد کردن یک برده مؤمن است. پرداخت دیه به جمعیتی که تقویت مالی آنان خطری برای مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد.
3⃣ #مورد_سوم: اینکه خاندان مقتول از کافرانی باشند که با مسلمانان هم پیمان هستند، در این صورت برای احترام به پیمان باید، علاوه بر آزاد کردن یک برده مسلمان خون بهای او را به بازماندگانش بپردازند. که می فرماید: و إن کان من قوم بینکم و بینهم میثاق فدیة مسلمة إلى أهله و تحرير رقبة مؤمنة: و اگر از قومی باشد که میان شما و آنان پیمان است، پس دیه او را به خانواده اش تسلیم کند و برده مؤمنى را آزاد سازد.
🌸 سپس در مورد کسانی که دسترسی به آزاد کردن برده ندارند یعنی قدرت مالی ندارند و یا برده ای پیدا نمی کنند می فرماید: فمن لم یجد فصیام شهرين متتابعین: و اگر نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. و در پایان می فرماید: توبة من الله و کان الله علیما حکیما: این توبه الهی است و خداوند دانا و حکیم است. این تبدیل شدن آزاد کردن برده به دو ماه روزه گرفتن یک نوع تخفیف و توبه الهی است.
AUD-20220603-WA0048.
5.41M
#تفسیر_گویا
#استاد_قرائتی
#سوره_نساء
#آیه_92
.................................................
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran👈
004093.mp3
435.2K
وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا ﴿٩٣﴾
و هر کس مؤمنی را از روی عمد بکشد، کیفرش دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود، و خدا بر او خشم گیرد، و وی را لعنت کند و عذابی بزرگ برایش آماده سازد. (۹۳)
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا ﴿٩٣﴾
و هر کس مؤمنی را از روی عمد بکشد، کیفرش دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود، و خدا بر او خشم گیرد، و وی را لعنت کند و عذابی بزرگ برایش آماده سازد. (۹۳)
وَمَنْ = و کسی که
يَقْتُلْ مُؤْمِنًا = بکشد مؤمنى را
مُتَعَمِّدًا = به عمد
فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ = پس جزای او جهنم است
خَالِدًا فِيهَا = جاویدان در آن
وَغَضِبَ اللهُ عَلَيْهِ = و خشم خدا بر او
وَلَعَنَهُ = و لعنت او
وَأَعَدَّ لَهُ = و آماده کرده برای او
عَذَابًا عَظِيمًا = عذاب بزرگ
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
(آيۀ ٩٣)
شأن نزول:
«مقيس بن صبابه كنانى» كه يكى از مسلمانان بود، كشتۀ برادر خود «هشام» را در محلۀ «بنى النجّار» پيدا كرد، جريان را به عرض پيامبر صلّى اللّه عليه و آله رسانيد، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله او را به اتفاق «قيس بن هلال» نزد بزرگان «بنى النجار» فرستاد و دستور داد كه اگر قاتل «هشام» را مىشناسند، او را تسليم نمايند و اگر نمىشناسند، خونبها و ديۀ او را بپردازند. آنان هم چون قاتل را نمىشناختند، ديه را به صاحب خون پرداختند و او هم تحويل گرفت و به اتفاق «قيس بن هلال» به طرف مدينه حركت كردند، در بين راه بقاياى افكار جاهليت «مقيس» را تحريك نمود و با خود گفت: قبول ديه موجب سرشكستگى و ذلت است، لذا همسفر خود را كه از قبيلۀ «بنى النجار» بود به انتقام خون برادر كشت و به طرف مكّه فرار نمود و از اسلام نيز كنارهگيرى كرد. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله هم در مقابل اين خيانت خون او را مباح نمود، و آيۀ مورد بحث به همين مناسبت نازل شد كه مجازات قتل عمد در آن بيان شده است.
برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 438
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
تفسير:
مجازات قتل عمد-بعد از بيان حكم قتل خطا در اينجا به مجازات كسى كه فرد با ايمانى را از روى عمد به قتل برساند اشاره كرده، و چهار مجازات و كيفر شديد اخروى (علاوه بر مسألۀ قصاص كه مجازات دنيوى است) ذكر مىكند، مىفرمايد: ١- «و هر كسى فرد با ايمانى را از روى عمد به قتل برساند مجازات او دوزخ است كه براى هميشه در آن مىماند» (وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها) . ٢- «و خداوند بر او غضب مىكند» (وَ غَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِ) . ٣- «و از رحمتش او را دور مىسازد» (وَ لَعَنَهُ) . ٤-و عذاب عظيمى براى او آماده ساخته است» (وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِيماً) . از آنجا كه آدمكشى يكى از بزرگترين جنايات و گناهان خطرناك است و اگر با آن مبارزه نشود، امنيت كه يكى از مهمترين شرايط يك اجتماع سالم است به كلى از بين مىرود، قرآن قتل بىدليل يك انسان را همانند كشتن تمام مردم روى زمين معرفى مىكند انسانى را بدون اين كه قاتل باشد و يا در زمين فساد كند بكشد، گويا همۀ مردم را كشته است» .
برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 438
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈