🔵 * مفهوم #رانت به زبان #ساده *
اگر فردا صبح که از خواب بیدار میشوید با شما تماس بگیرند و بگویند که مادربزرگ شما پس از فوت در وصیتنامه خود قید کرده است زمینی به فلان متراژ به شما برسد؛ در حقیقت شما صاحب یک رانت اقتصادی شده اید؛ به زبان ساده شما بدون زحمت صاحب مال و اموال شدهاید.
رانت میتواند انواع و اقسام اموال و حتی اطلاعات را نیز شامل شود یعنی علاوه بر داراییهای فیزیکی میتواند شامل امکانات، فرصتها و موقعیتها نیز بشود.
فرض کنید در اطراف خانه شما زمین وسیعی بلااستفاده رها شده است و در حال حاضر مکانی برای انباشت زبالههای اهل محل است. کسی این زمین را متری ۵ هزار تومان هم نمیخرد. در همین حال یکی از دوستان شما که در شهرداری کار میکند با شما تماس میگیرد و به شما میگوید هر چه دارید و ندارید بفروشید و شروع به خریدن این زمینها کنید، زیرا من باخبر شدم زمینهای مذکور قرار است به یک مجتمع تجاری عظیم تبدیل شود. این تلفن دوست شما در حقیقت یک رانت اطلاعاتی است. زیرا شما بدون اینکه زحمت چندانی بکشید کافی است تا زمینهای مذکور را با قیمت پایین خریداری کرده و ظرف مدت چند ماه میلیاردها تومان نصیبتان شود.
متاسفانه سیستم رانتی امکان تخصیص درست منابع در اقتصاد را از بین میبرد زیرا افراد نه بر اساس شایستگی و نیاز خود، بلکه تنها براساس روابط (شخصی، حزبی، فامیلی) صاحب منفعت میشوند. بهخوبی مشخص است تحت این شرایط چه بلایی بر سر سیستم اقتصادی میآید.
هیچ کسی در جایگاه اصلی خود نخواهد بود. در هر جایی این روابط بوده است که تخصیص منابع، استخدام افراد، استفاده از امکانات و… را تعیین کرده است. پیامد چنین سیستمی تخصیص نامطلوب منابع و انحراف اقتصاد از توان واقعی خود خواهد بود.
در این میان رفاه مردم نیز بهشدت متاثر شده و منافع اشخاص محدودی به قیمت از دست رفتن رفاه مردم جامعه تامین میشود. فساد از عوارض جانبی سیستم رانتی است. وقتی فردی بهصورت رابطهای در جایگاهی قرار میگیرد بدون شک ناگزیر است در مقابل رابطهها سر تسلیم فرود آورد و منافع ملی و مردمی را فدای رابطه و مکانیزم رانتی کند. منظور از مکانیزم رانتی ایجاد سازوکاری است که در آن افراد و منابع نه براساس شایستگی و نیاز، بلکه بنا به مصلحت و برآوردن نسبتهای بین افراد تخصیص داده شوند.
👈 کانال تحلیل ادمین های انقلابی
@farsnew