«جامعه عربی و دولت های مُسقِف» پیمایش«مرکز العربی للابحاث و دراسة السياسات» درباره جنگ غزه در حالی در ماه ژانویه 2024 منتشر شد که رنگ قرمز نشان دهنده درصد مخالفت مردم هر کشور با به رسمیت شناختن رژیم #صهیونیستی توسط کشورشان است. 🔸حال این پرسش وجود دارد که اگر مردم در جهان عرب این‌قدر با مسئله #فلسطین همدل هستند،پس چرا امروز کنشگری قابل توجهی از مردم مصر، اردن، مغرب و... نمی‌بینیم؟ 🔹بخشی مهمی از عدم تحقق کنشگری مطلوب جامعه به دولت هایی باز می‌گردد که مهم ترین مولفه بقاءشان وابستگی به بازیگر خارجی خصوصاً آمریکاست لذا این دولت ها سقف امنیتی شدیدی بر جامعه تحمیل کرده و امکان کنشگری آنها بر اساس ترجیحاتشان را سلب نموده اند. به همین دلیل مثلاً در اردن که بخش قابل توجه جامعه فلسطینی الاصل است؛ امکان کنشگری فعالانه به سختی میسر است. 🔸 نمونه کنشگریِ مطلوب ِ جامعه نسبت به فلسطین را در #یمن دوره انصارالله می‌توان مشاهده کرد که دولت با ایده جامعه همدل و ترجیح مردم و نظام همراستا شده است لذا حتی با مقدورات محدود، کنشگری حداکثری رخ می‌دهد. 🔹اگر بپذیریم که قدرت اصلی حامی فلسطین در نهاد جامعه عربی نهفته است و مانع اصلی کنشگری جامعه، دولت های مستقر اند؛ از سویی تجربه نشان داده در تعارض بلندمدتِ ترجیحات جامعه و دولت، برنده جامعه بوده است لذا باید به آینده ای امیدوار بود که تَرَک برداشتن سقف، به آزاد شدن پتانسیلی قابل توجه به نفع فلسطین منجر شود. #فلسطین #جهان_عرب #نظر_سنجی 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«قصه ام با صدام» 🔹 کتاب، خاطرات زندان دکتر طالب البغدادی استاد اقتصاد دانشگاه بغداد است که در سال 1976پس از ارائه سخنرانی در جمع دانشجویانش درباره تولید و ارزش پول ملی از سوی #صدام که آن زمان معاون احمد حسن البکر بود، احضار و ایده علمی او ضد سیاست ها و رویکردهای حزب بعث تلقی شده و سال‌ها زندانی می‌شود. 🔸کتاب روایت تلخ و دردناکِ یک استاد دانشگاه از سال‌ها زندان، سلول انفرادی و شکنجه های طاقت فرسای حزب بعث را روایت می‌کند. روایتِ اعدام های متعدد از دانش آموز تا روحانی و مسئولان حکومتی، روایت اولین اخراج سیاسی یک استاد دانشگاه در دوره #بعث، روایت استادی که پشت میز تدریس و مقابل چشم دانشجویانش با دستبند دستگیر شد. روایتی که در پرتو همدلی با آن، خشونت و دیکتاتوری حزب بعث در #عراق را می توان لمس کرد. 🔸 خواندن این کتاب که بارها در آن اعدام اعضای حزب الدعوه، روحانیون و وابستگان به احزاب شیعی روایت شده، هشداری به گروه‌های شیعی عراقی است که یادشان بماند از چه مسیری عبور کرده اند. ضمناً کتاب با عنوان حکایت من و صدام به فارسی هم ترجمه شده است. #صدام #جهان_عرب #زندان #معرفی_کتاب 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«دمی مرهم باش» 🔸بر اساس آمارهای رسمی تاکنون بیش از ۱۳هزار آواره لبنانی وارد عراق شده و روزانه هم به این تعداد افزوده می‌شود. انصافاً دولت،نهادهای مردمی و عتبات نیز حداکثر امکانات مقدور را فراهم کرده اند. 🔸از سویی تاکنون همگرایی گفتمانی و نظامی، دو بستر اصلی پیوند ایران و حزب الله بوده و به دلیل اقتضائاتی همکاری در ساحت رسمی و دولتی دنبال شده و جامعه از این مناسبات غایب بوده است. 🔹 بحران آوارگی کنونی در لبنان فرصتی استثنائی برای توسعه پیوندها در سطوح مردمی است. امروز تدبیری که بر اساس آن «مردم بما هو مردم» در ایران، پذیرای مردم لبنان باشند، فرصتی استثنائی برای جامعه پذیری مقاومت در لایه های مردمی است و البته اگر کنون مرهم رنج این عزیزان نباشیم پس کی؟ #لبنان #حزب_الله 🔺منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed

«طرح دو دولتی؛ سهلِ ممتنع» 🔸بسیاری از دولت‌های عربی راه حل مسئله فلسطین را اجرای طرح دو دولتی می‌دانند. به این معنا که رژیم صهیونیستی به مرزهای1967بازگشته و دو دولت مستقل فلسطینی و اسرائیلی بر اساس مرزهای آن سال شکل گرفته و این چالش دراز دامنه نیز پایان پذیرد. 🔹 اگر چه طرح دو دولتی در ظاهر سهل می‌نماید اما اگر توسعه طلبی صهیونیست ها را از ۱۹۴۷ و صرفاً با استناد به ویدئو بالا که توسط یورو نیوز تهیه شده، در نظر بگیریم به ممتنع بودن چنین طرحی می‌توان پی برد. چرا که روند گسترش مرزهای رژیم صهیونیستی و آب رفتن مرزهای فلسطین نشان می‌دهد؛ مهم ترین مخالف اجرای طرح دو دولتی، اسرائیلی است که خواسته اش تمام سرزمین فلسطین است اگر سپس سراغ اردن و.‌‌..نرود. #فلسطین #جهان_عرب #رژیم_صهیونیستی 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«تَرْک و تَرَک؛ درنگی در آوارگی» 🔸ناهار جمعه ۱۱ آبان میزبان دوستی بحرینی با همسر لبنانی اش بودیم که تازه ازدواج کرده و در میانه جنگ مجبور به ترک ضاحیه شده‌اند.نظم ظاهری زندگی عروس جوان از هم گسسته، بخشی از خانواده سوریه، بخشی آواره در لبنان، تعدادی ایران و بخشی اروپا رفته اند.پدر و مادری که خانه تَرَک برداشته ضاحیه را تَرْک، اما راضی به خروج از بیروت نشده، پدر و مادربزرگ پیری که مشهدنشین شده اند. 🔹قصه پرغصه ای که درک‌ واضحی از آن و پیامدهایش بر نهاد خانواده‌ لبنانی نداریم؛ اما درک ناپذیرتر، واکنشِ عروس جوان به خبر شهادت پسر دایی اش بود که بعدِ ناهار تلفنی از آن مطلع شد؛ واکنشی که فقط «الله یرحمه» بود؛ آنهم محکم و استوار. در پس این رنج درازدامنه، چه خانه هایی که تَرَک برداشت و تَرْک شد؛ اما ایمانی که تَرَک برنداشت. #آوارگان #لبنان 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«معاصرت و مشکله عقب ماندگی جهان عرب» 🔸این دغدغه که معاصرت در جهان عرب از چه زمانی آغاز می شود؛ موضوع بسیاری از پژوهش ها بوده است و اندیشمندان این حوزه، به دنبال شناسایی متغیری کمی یا کیفی اند که به مثابه یک نقطه عطف بتوان تاریخ جهان عرب را به قبل و بعد آن تقسیم نمود. 🔹 رویکردهای کمی به ۱۹۷۸(حمله ناپلئون به مصر)، ۱۹۱۴(شروع جنگ جهانی اول)، ۱۹۲۴(الغای رسمی خلافت عثمانی) و...ارجاع می‌دهند. 🔸از منظر رویکردهای کیفی، معاصرت به معنای اشتراک یک دوره تاریخی در پرسش های مشابه است و تا زمانی که این پرسش های بنیادین جوابی نیابند آن دوره تداوم خواهد داشت. 🔹از این منظر شاید بتوان مهمترین پرسش دوره معاصر جهان عرب را سوال شیخ محمد بسیونی عمران امام جماعت مسجدی در جاوه اندونزی دانست که در 21 ربیع الثانی ق1348 در نامه ای به سردبیر مجله المنار( رشید رضا) درخواست کرد که شکیب ارسلان در مجله به پرسش او درباره چرایی عقب ماندگی مسلمانان پاسخ دهد. مجموعه پاسخ های شکیب ارسلان منجر به تالیف کتاب«لماذا تأخر المسلمون ولماذا تقدم غيرهم؟» شد. 🔹هر چند اندیشمندان مختلفی(محمد غرالی، مالک بن نبی، جمال البنا و...) رساله های در باب چرایی عقب ماندگی نگاشتند و جریان های فکری- سیاسی نیز راهکارهایی برای برون رفت از این مشکله پیشنهاد دادند. اما این پرسش همچنان پاسخ درخوری نیافته و لذا همچنان در کانون تامل و اندیشه ورزی جریان های مختلف است. #معاصرت #رسائل_عقب_ماندگی #شکیب_ارسلان #پیشرفت 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«خسروشاهی و نیم قرن اخوان‌پژوهی» 🔸 بخش زیادی از میراث مرحوم سید هادی خسروشاهی به کنکاش در اندیشه سیدجمال اختصاص داشت که به نشر مجموعه آثار او در مصر و ایران منجرشد و سپس با معرفی شاگردش محمد عبده، شرح نهج البلاغه او را با مقدمه خودش منتشر کرد. 🔹خسروشاهی با درک خلأ اخوان پژوهی در ایران کتاب«اخوان المسلمین چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟»را تالیف و به ترجمه«تاریخ جمعیت اخوان المسلمین از آغاز تا امروز» تألیف ریچارد میشل و «اخوان المسلمین بزرگ‌ترین جنبش اسلامی معاصر» تألیف اسحاق موسی الحسینی پرداخت. 🔹 مرحوم خسروشاهی با مرشدهای اخوان مانند مصطفی مشهور،عمر التلمسانی،حامد ابوالنصر، مامون الهضیبی،مهدی عاکف و برخی اندیشمندان اخوانی مانند محمد عماره، محمد سلیم العوا، زینب الغزالی، یوسف ندا، محمد الغزالی و … گفتگوی مستقیم داشت 🔸او با ترجمه آثار سید قطب و برادرش محمد قطب و نوشته های چون«القرآن دستورنا»حسن الهضیبی، انقلابیون ایران را با اسلام سیاسی اخوانی پیوند داد. 🔸در میراث او می‌توان با اسلام گرایان الجزایری مانند عباس مدنی و محفوظ نحناح آشنا و با کتاب«الجزایر سرزمین قهرمانان اسلامی» و «درباره احمد بن بلا فرمانده جهاد آزادی بخش الجزایر» با انقلاب الجزایر آشنا شد 🔸خسروشاهی با ترجمه کتاب«امام خمینی و تجدید حیات اسلام»، امام خمینی را از نگاه رهبر اخوان تونس(راشد الغنوشی)معرفی کرد و با معرفی حسن الترابی سودانی،مبانی او در تجدید فقه اسلامی را قابل فهم کرد. #عکس_آذر_۱۳۹۸ #خسروشاهی_سید_هادی #اخوان_المسلمین 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«عبدالجبار الرفاعی و الظمأ الأنطولوجي» دکتر «عبد الجبار الرفاعي» متولد ١٩٥٤م در استان ذي قار عراق است که علوم حوزوی را در قم و نجف تا سطوح عالی گذرانده و دکترای فلسفه هم از دانشگاه دارد او یکی از مهم ترین اندیشمندان عراق امروز در زمینه کلام جدید و فلسفه دین محسوب می‌شود. دکتر رفاعی از سال 1997 سردبیر مجله «قضايا إسلامية معاصرة» می‌باشد که سهم زیادی در انتقال اندیشه های کلامی و فلسفی ایران معاصر به جهان عرب داشته است. رئيس «مركز دراسات فلسفة الدين» در بغداد از مسئولیت‌های مهم دیگر دکتر رفاعی علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های مختلف می‌باشد. دکتر رفاعی در فصلی از کتاب «الدين والظمأ الأنطولوجي»سیر تطور فکری و گذارش از اسلام سیاسی را روایت کرده است. برخی آثار عبدالجبار الرفاعی عبارتند از: - «مقدمة في علم الكلام الجديد» -«مبادئ الفلسفة الإسلامية» -«محاضرات في أصول الفقه» -«الدين والنزعة الإنسانية» -«الدين والظمأ الأنطولوجي» -«الدين والاغتراب الميتافيزيقي» -«الدين والكرامة الإنسانية» -«مفارقات وأضداد في توظيف الدين والتراث» عکس: یکشنبه شب، ۱۹ آبان، ۱۴۰۳،بغداد همراهان: دکتر محمد سوری و دکتر شریف لک زایی #عبدالجبارـالرفاعی #عراق 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

محمد ابورمان و سلفیه پژوهی 🔹هر چند رویکردهای کلامی و فقهی بیشترین سهم را در سلفیه پژوهی جهان عرب به خود اختصاص داده اما برخی اصحاب علوم انسانی نیز تاملاتی درباره سلفیه به مثابه یک پدیده سیاسی اجتماعی داشته و خوانش های نسبتاً متفاوتی ارائه کرده اند. اساتیدی مانند عزمی بشاره، رائد السمهوری، حسن ابوهنیه و محمد ابورمان اردنی از جمله این اساتید می‌باشند. 🔸دکتر محمد ابورمان فارغ التحصیل دکتری علوم سیاسی دانشگاه قاهره، پژوهشگر «مركز الدراسات الاستراتيجية»دانشگاه اردن، استاد موسسه فریدریش ایبرت، و کارشناس ارشد حوزه جنبش ها و جریان های اسلامگرای سیاسی است. برخی تالیفات ابورمان عبارتند از: - الإصلاح السياسي في الفكر الإسلامي. -بين الحاكمية وسلطة الأمة: الفكر السياسي للشيخ محمد رشيد رضا - السلفيون والربيع العربي سؤال الدين والديمقراطية في السياسة العربية -الصراع على السلفية -ـالإسلاميون والدين والثورة في سورية ـ أنا سلفي:بحث في الهوية الواقعية والمتخيَّلة لدى السلفيين #سلفیه #اردن #محمدـابورمان 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«هر که می‌خواهد حلبش سقوط نکند» 🔸روزی که راشد الغنوشی بعد از فرار بن علی به عنوان قهرمان ملی وارد تونس شد،فکر نمی‌کرد یک دهه بعد دچار چنان زندانی شود که کسی حتی سراغش را هم نگیرد. مهم‌ترین داشته راشدِ آن روز و نداشته امروزش، پشتوانه«جامعه» بود. 🔹 آنچه محمد مرسی را بعد تحولات مصر هر چند با تزلزل به اریکه قدرت رساند و کمتر از یک سال حاضر نشد برای ماندنش هزینه دهد نیز«جامعه»بود. 🔸 بالعکس، آنچه بعد چهل هزار شهید، همچنان غزه را استوار نگه داشته،«جامعه» ای است که ایده مقاومتش را به قیمت جان پذیرفته یا مهم‌ترین عاملی که از دل آوارهای جنوب و ضاحیه، غنچه حزب الله را شکوفا و به آینده امیدوارتر می‌کند؛چیزی جز؛«جامعه» مقاوم جنوب نخواهد بود. 🔹در پس همه عوامل منطقه ای و بین المللی که در سقوط حلب سهم زیادی داشتند؛ این سرعتِ فروپاشی باز نشان داد هر نظامی در جهان عرب تکیه گاهش در نهاد «جامعه» متزلزل شود، حلبش سقوط خواهد کرد عاجل ام آجل #حلب #جامعه #سوریه 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

▪️نعزيكم بذكري إستشهاد السيدة فاطمة الزهراء عليها السلام. 🖤قال رسول الله(ص):«هی بضعةٌ منی وهی قلبی و روحِیَ التی بین جنبی فمن آذاها فقد آذانی ومَنْ آذانی فَقَد آذی الله» پیامبر فرمود: فاطمه تکه جان و قلبم، چو روحی مرا فراگرفته است، آزارش آزارم و آزارم، ستم به خداست. رادود(مداح): علي حمادي-بحرین #فاطمیه 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«سوریه؛کلاف سردرگمِ نگران ها» تحولات سریع سوریه و رسیدن معارضان به دروازه های دمشق برای بیشتر بازیگران قابل پیش بینی نبود اما ظاهراً نگرانی، وجه مشترک بازیگران مختلف است. 🔸عراقِ نگران عراق نگران بازتاب قدرت یابی تحریر الشام(جبهه النصره سابق) در قلمرو جغرافیایی سابق داعش در کشورش است که این قدرت یابی هسته های گریز از مرکز داعش را دوباره برگسل های شکننده طائفی- قومی در عراق فعال کند. هرچند اعلام موضع عدم مداخله مقتدی صدر و دولت عراق تلاش دارد از سرایت بحران به کشور جلوگیری کند. 🔹اسرائیلِ نگران اسرائیل همواره خواهان یک سوریه ضعیف است و بهترین حالت را خنثی شدن قدرت مرکزی، توسط چند خرده قدرت متعارض در داخل سوریه می‌داند لذا از تغییر معادله به نفع یکی از بازیگران نگران است، خصوصاً اسلامگرایانی به قدرت نزدیک شده‌اند که حداقل به لحاظ ایده ظرفیت فعال سازی جبهه ای علیه او را دارند، مهم‌تر اینکه اخوانی ها بخش مهمی از معارضه اند و در هر صورت به برادران اخوانی شان(حماس)در غزه خواهند اندیشید. 🔹ایرانِ نگران ایران نگران هزینه ای است که بیش از یک دهه برای اتصال زمینی محور مقاومت از مسیر عراق، سوریه به لبنان کرده و در حال مشاهده گسستن این زنجیره است. 🔸داعشِ نگران با جدایی جبهه النصره از القاعده و اختلافات با داعش که به رویارویی نظامی طرفین هم انجامید، اکنون توسعه قدرت تحریر الشام(جبهه النصره سابق ) برگ برنده ای برای جذب بیشتر سلفیه جهادی خواهد بود و احتمالا سنتی ترهای جهادی نیز جولانی را بی بصیرت و سازشکار خواهند خواند. در هر صورت داعش از قدرت یابی رقیب درون گفتمانی اش و تحول فکری جولانی نگران خواهد شد. 🔹اخوانِ نگران اخوانی ها هر چند از هر ضربه ای که به پایان نظام سوریه منجر شود، خوشحالند اما از فرایندمابعد السلطه و اندازه سهمشان از کیک قدرت نگران اند؛ بعید است سلفی های جهادی که نقدهای جدی فکری به اخوان داشته و الان پرچمدار معارضه اند؛ قدرت را دو دستی تقدیم به اخوان کنند. 🔹بشارِنگران طبعاً بشار اسد نیز نگران از دست دادن قدرت پس از چند دهه سلطه در سوریه است چون با پایان صدام در عراق و قذافی در لیبی اکنون آخرین پایگاه بعث در جهان عرب نیز به پایان نزدیک شده است. 🔹قسدِنگران کردهای سوریه و عشایر منطقه شرق فرات که حدود ۲۵ درصد سوریه را در اختیار دارند و به«قوات سوریا الدیموقراطیة» (قسد) مشهورند نیز یکی از نگران های اصلی وضعیت کنونی هستند، چون ترکیه هیچ گونه تقویت و استقلال نسبی کردها را بر نمی‌تابد و در صورت قدرت یابی طرفدارانش، قسد زیر ضربه قرار خواهد گرفت البته پشتیبانی آمریکا از قسد معادله را پیچیده تر خواهد کرد. 🔸ترکیهِ نگرانِ امیدوار تثبیت «قسد» در شرق فرات با محوریت کردها در سال‌های اخیر بازتاب منفی بر مهم ترین چالش داخلی ترکیه یعنی کردها داشته است. لذا یکی از خواسته‌های ترکیه، سوریه ای است که کردها در آن ضعیف باشند و ظاهراً چون بشار اسد با اردوغان در این ایده همکاری نکرده، ترکیه هم برگه برنده اش(تحریر الشام) را روی میز گذاشته و البته این سطح از پیشروی فراتر از انتظارش بوده است. در هر صورت ترکیه تنها بازیگری بود که برای رفع نگرانی اش،برنامه ریزی، پشتیبانی و اقدام عملی کرد و با تقویت چند ساله تحریر الشام و اعتماد به بدنه قوی اسلامگرایان اخوانی در معارضه، سهم زیادی از کیک قدرت طلب خواهد کرد. 🔸 آیا کارت شگفت انگیز برای تغییر معادله، موضع ترامپ خواهد بود یا گذاشتن چیزی روی میز که ترکیه را راضی به کنترل تحریر الشام نماید؟ و یا اینکه مشخص شود پروژه، برنامه توافقی ترکیه،امریکا و ناتو بوده و با سقوط دمشق باید به سناریوهای چگونگی تقسیم کیک قدرت اندیشید و طبعاً به همه نگران ها یکسان نخواهد رسید.الله اعلم. #دمشق #سوریه #تحریر_الشام 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1