آیات و روایات اجتماعی
💠 عقلانیت دینی، تعاملی چند بُعدی و پیچیده
🔸در تفسیر منسوب به #امام_حسن_عسکری(ع) ص586 روایتی بسیار مهم نقل شده که #امام_سجاد(ع) فرمودند: دو نفر از اصحاب #اميرالمؤمنين(ع) که يكى از آنها را #مار گزیده بود و دیگری را نیز #عقرب نیش زده بود، درحالی که هر دو از درد و ناراحتی گریه میکردند، محضر حضرت آمدند که مثلا حضرت کاری برایشان بکند.
🔸حضرت فرمود: این بلا هنوز تمام نشده و ادامه دارد. لذا آن دو را به منزلشان بردند و هر دو تا دو ماه همچنان درگیر این مریضی و ناراحتی بودند.
پس از دو ماه، حضرت امیر به دنبال آنها فرستاد. در مسیر که آن دو را می آوردند، اینگونه گمان میشد که اینها از شدت درد و ناراحتی حتما خواهند مرد، از بس درد داشتند.
🔸حضرت به آنها فرمود: حال شما چطور است؟ گفتند: بسيار درد شدیدی داریم. حضرت فرمود: #استغفار كنيد از گناهى كه موجب اين ناراحتى و درد براى شما شد و به خدا پناه ببريد از آنچه موجب از بين رفتن اجرتان و شدت #گناه برايتان گرديد و اين ناراحتى فقط بواسطه گناهى بود كه مرتكب شديد.
🔸به حضرت گفتند ماجرا چیست؟ حضرت به یکی از آنها رو کرد و فرمود:
فلانی يادت مىآيد فلان روز كه فلان كس به #سلمان_فارسی، چون ما را #دوست ميداشت، زخم زبان و طعنه زد ولى تو هیچ به او نگفتی و از سلمان دفاع نکردی، درحالیکه آن روز #تکلیف و وظیفه تو دفاع از سلمان بود چون اگر دفاع میکردی، آن شخص و آن افرادی که آنجا بودند، نه میتوانستند به خودت آسیب و ضرری بزنند و نه به خانواده و فرزندانت، و نه به مالت.
اما تو بيشتر ملاحظه آن شخص را کردی و به خاطر #رودربایستی ای که داشتی هیچ به او نگفتی و همین باعث شد گرفتار این درد شوی.
🔸بعد حضرت ادامه میدهند که اگر ميخواهى خداوند ناراحتى و درد تو را از بين ببرد، تصميم بگير که از این به بعد هر شخصی، دوستى از ما را مورد طعنه قرار داد، در صورتى كه بتوانى او را كمك كنى، كمك نمایى و کوتاهی نکنی، مگر اینکه بترسی بر خود و خانواده و فرزند و مالت آسیبی برسد.
🔸حضرت به شخص دیگری نیز رو کرد و فرمود: تو ميدانى چرا دچار چنين درد و ناراحتى شدى؟ گفت: خیر. حضرت به او گفت:
يادت هست وقتى #قنبر خادم من آمد و تو پيش فلان ستمگر ايستاده بودى و تو برای احترام به قنبر از جاى خود بلند شدی و این حرکت تو به خاطر احترام به ما بود اما آن شخص ستمگر به تو اعتراض كرد كه چرا پيش من برای قنبر بلند شدی و تو به او گفتی چرا بلند نشوم براى كسى كه ملائكه پر و بال خود را زير پايش ميگسترانند.
اين حرف تو باعث شد که آن شخص ستمگر بلند شود و قنبر را بزند و #دشنام بدهد و او را #اذیت و آزار بدهد و مرا نیز #تهدید و مجبور بکند که بر این اتفاق صبر کنم. لذا این کار تو باعث شد گرفتار این درد و ناراحتی بشوی.
🔸بعد حضرت به او میگویند: اگر میخواهی خدا به تو #عافيت بخشد، تصميم بگير از امروز نسبت به ما و هر يك از دوستان ما، كارى در مقابل دشمنانمان انجام ندهى كه موجب اذيت و آزار آنها با ما شود.
🔸بعد حضرت به عنوان نمونه اشاره به #سیره_پیامبر اکرم میکنند و میفرمایند: پيامبر اكرم با اينكه مرا بر همه مقدم ميداشت اما وقتی من در مجلسی وارد میشدم، آنگونه که جلوی پای دیگران بلند میشد، جلوی پای من بلند نمیشد، درحالی که آنها قابل مقايسه با من نبودند، چرا که پيامبر اكرم ميدانست اين كار، دشمنان را وادار ميكند عكس العملى انجام دهند كه موجب غم و ناراحتى او و من و مؤمنين شود.
📎#کلیدواژه: «يَوْمَ غَمَزَ عَلَى سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ فُلَانٌ وَ طَعَنَ عَلَيْهِ لِمُوَالاتِه»
📌پ.ن: این روایت اشاره به #پیچیدگی های تعاملات اجتماعی سیاسی دارد. همانطور که دفاع نکردن از مؤمن در جایی که ضرر به انسان نمیرسد، گناه است، تعریف بی موقع از مؤمن که موجب اذیت او میشود، هم گناه است. #تکلیف و وظیفه دینی، یک امر بسیط و یک خطی نیست بلکه نسبت به موقعیت های مختلف، متفاوت میشود.
تشخیص صحیح این مسئله، #نکته_اساسی است.
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
💠 رشد انسان وابسته به تعامل و تحمل ناملایمات اجتماعی
🔺 امام باقر میفرمایند:
➕گاهی #غلامان و #خانواده_من، آنقدر مرا #اذیت میکنند که حدّ ندارد
ولی شیوه من، #تحمل، #صبر و #مدارا در مقابل رفتار آنهاست که البته از #حنظل برای من تلختر است
➕و بواسطه همین صبر برای انسان #رشد حاصل میشود
و انسان به مقام روزه گیرِ شب زنده دار و مرتبه شهیدى که در رکاب پیامبر شمشیر زده باشد، دست می یابد!
▪️#کلید_واژه: «أَصبر من غلامي هٰذا و من أهلي»
🔺اساسا #رشد_آدمی در #تعامل و ارتباط گرفتن و تحمل کسانی است که انسان با آنها #اختلاف_نظر و #اختلاف_سلیقه دارد
🔺این مسئله خاصتا در یک #تشکیلات خود را شدیدتر نشان میدهد و عمده این اختلافات، منجر به جدایی افراد میشود
اما اگر اشخاص بتوانند در کنار یکدیگر با وجود این اختلافات به سمت #هدف_واحد حرکت کنند، نتیجه آن #رشد برای طرفین خواهد بود
🔺«#خانواده» یک پایگاه تربیتی زندگی جمعی است که اسلام تاکید فراوان بر آن دارد و آن را به نحوی طراحی کرده که #بیشترین_رشد را نتیجه بدهد
🔺به عنوان مثال یکی از آموزه هایی که به شدت در این بستر بر آن تاکید میشود، #صله_رحم است
چون ارتباط گرفتن با افرادی است که خودمان #انتخاب نکرده ایم بلکه #مجبور به تعامل با آنها هستیم و این کار را سختتر میکند
🔺رشد اساسا همینجا معنا پیدا میکند یعنی تعامل و ارتباط با کسانی که لزوما #همفکر ما نیستند که چنین تعاملی نیاز به تحمل و #مدارا دارد و نتیجه آن #رشد است
🔺به خلاف #سبک_زندگی_غربی که انسان به #فردگرایی سوق میدهد که نتیجه اش، #حیوانیتر شدن است، نه آدم تر شدن
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
آیات و روایات اجتماعی
💠 حکمرانی به سبک رسول الله 🔺ماجرای #سَمُرَة_بن_جُنْدَب و نخلش، ماجرایی است که تقریبا همه اصولیون د
💠 و اما ماجرا:
🔺جناب سمره درخت خرمايى داشت كه محصول داده بود و مسیر رفتن نزد آن درخت نيز از داخل منزل شخصی مىگذشت، و این تنها مسیر رسیدن به آن درخت بود.
سمره دائم پيش درختش مىرفت بدون اين كه از آن شخص اجازه بگيرد.
🔺آن شخص به سمره گفت: هميشه به طور #ناگهانى به خانه ما مىآيى و ما به نحوی هستیم كه #دوست_نداريم و #اذیت میشویم که تو ناگهانی وارد خانه ما شوى، لذا از این به بعد، هنگام ورود از ما #اجازه بگير.
🔺سمره گفت: براى رفتن نزد درختم تنها همین مسیر وجود دارد و برای آن اجازه نخواهم گرفت چرا که زمین تو در مسیر درخت من است.
آن شخص نزد #پیامبر، از او شکایت کرده و ماجرا را گزارش میدهد و پیامبر نیز سمره را میخواهد و به او میگوید:
🔺فلانی، از تو شکایت کرده و میگوید که تو برای رسیدن به درختت، #بدون_اذن بر او و خانواده اش وارد میشوی و این کار درستی نیست و از این به بعد باید از او اجازه ورود بخواهی اما سمره قبول نمیکند.
🔺حضرت به او میگویند اصلا این درخت را رها کن، در فلان مکان، درخت دیگری به تو میدهم اما او نمیپذیرد.
حضرت میفرمایند دو تا میدهم، اما باز قبول نمیکند. حضرت تا ده درخت پیشنهاد میدهند اما باز قبول نمیکند.
🔺پیامبر میفرمایند ده درخت در مکان بهتری و به اصطلاح امروزی در #بالاشهر به تو میدهم اما او باز نمیپذیرد. حضرت پیشنهاد میدهد که این درخت را ول کن، به جایش یک درخت در #بهشت به تو میدهم اما باز هم راضی نمیشود.
🔺پیامبر به عنوان #حاکم_شهر، بعد از طی این همه مراحل جهت #راضی کردن سمره و نپذیرفتن او، اینجاست که میگوید:
تو شخص #ضرر_زننده و به اصطلاح امروزی انسانی #مریض هستی در حالی که نمیتوان به مومن #زیان زد.
🔺آنگاه حضرت با توجه به #شأن_حاکمیتی خود دستور میدهند آن درخت را از ریشه کنده و جلوی سمره بیاندازند و به او میفرمایند:
«این درختت را بردار و هرجا خواستی بنشان.»
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
💠 جمع بندی علت ترس پیامبر
1️⃣ ترس پیامبر به خاطر خودش نبود:
سیره پیامبر نشان میدهد که ایشان از آن چیزی که مرتبط با خودش باشد، هرگز ترس و هراسی به دل راه نمیدهد چه اینکه دوران ده ساله مکه همین را نشان میدهد.
هرگونه که پیامبر را #تهدید و #اذیت و آزار میکنند، حضرت کنار نمیکشد و لذاست که قرآن میفرماید: «اَلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسٰالاٰتِ اللّٰهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لاٰ يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللّٰهَ وَ كَفىٰ بِاللّٰهِ حَسِيباً.»
یعنی رسولان الهی فقط از خدا میترسند و غیر از خدا از هیچ کس دیگری بیم ندارند. ریشه این عدم ترس نیز #ایمان_واقعی آنهاست.