معرفی کتاب
رمان ظلمت شب یلدا
نوشتۀ امین فقیری
آفتابکاران، تهران ۱۳۹۹
رمان در هشت دفتر روایت شده‌است. نویسنده ماجرای عشق دو جوان را به موازات ظلمی که بر مردمان می‌شود بازگو می‌کند.
زبانِ رمان با بهره‌گیری از تشبیهاتی شاعرانه، رویدادهای زمخت ضرب و شتم و هجران و قتل و آوراگی را بیان می‌کند. در واقع موضوع رمان به گونه‌ای‌ست که می‌خواهد سلطۀ لطافت و ظرافت عشق را در تمام تصویرها نشان بدهد.
رمان «ظلمت شب یلدا» برای اولین‌بار در سال ۱۳۹۹، در ۳۳۶صفحه منتشر شد و هم‌اکنون چاپ سوم آن در دسترس علاقه‌مندان است.
#سندی مؤمنی
https://eitaa.com/Chubak14tir
تحلیل رمان ظلمت شب یلدا
زنان و مردان در روایت عاشقانۀ عیسی و یلدا هر کدام نقشی به عهده دارند. مادر عیسی و ماهی نمایندۀ مادرانی هستند که در تاریخ مُدام تکرار می‌شوند و جز حمایت‌گری و مهرورزی و همدلی وظیفه‌ای ندارند.
استاد زوبین و آمحمدعطار و سلطان‌حمید نیز به نوعی دیگر نقش حامی و همراه را برای عیسی در مکانی دیگر بازی می‌کنند. در واقع عشق قهرمانی دارد و مُلازمانی. بدون کمک اشخاص نامبرده عیسی نمی‌تواند پنهان شود. نمی‌تواند عشق و هنر را با خود حمل کند. نمی‌تواند کنشی قهرمانانه انجام دهد و در یک کلام نمی‌تواند زنده بماند. حتی شبدیز، اسب عیسی نیز که او را سالم اما خسته و آواره به مکانی امن می‌رساند همراه مؤثری در این روایت است.
ملک‌التجار نمایندۀ نظام سرمایه داری‌ست. نظامی که همه‌چیز را بر مدار منفعت می‌بیند. تاجری پرآوازه که حریص است و می‌خواهد بیشتر داشته باشد.
امام‌قلی و پدرش و غفار نیز نماینده قدرت هستند که بی‌هیچ ترسی برای به دست آوردن هرآن چه می‌خواهند به انواع خشونت‌ها متوسل می‌شوند.
عیسی و یلدا نمایندۀ عشق هستند. اما عشق این دو، کنشگری خاصی را به تصویر می‌کشد. عیسی عاشقی بی‌اراده و منفعل نیست. عشقش را در آسمان نمی‌جوید. عشق او در پیوند با هنرش جلوه‌ای منحصربه فرد به خود می‌گیرد و از آن‌جا که در مقابل امام‌قلی می‌ایستد تبدیل به مبارزی می‌شود که با وجود نفی بلد شدن شهرش را از ترک تازی‌های ظالمیِ نامی خلاص می‌کند.
یلدا نیز با آن‌که همیشه در عمارت است و گویا پنهان از دیده‌هاست اما سخن می‌گوید و برای عشقش هزینه‌ای می‌پردازد. و جالب آن‌که با علم و آگاهی به این هزینه هم‌چون نو عروسان به پیشواز می‌رود.
در ظلمت شب یلدا جایگاه هنر، جایگاهی منحصربه‌فرد است. هنر و هنرمند می‌تواند خطری برای قدرت محسوب شود.
نمایش خشونت در پیوند با قدرت حاکم، چه آن‌جا که تعرض به زنان را نشان می‌دهد و چه آن‌جا که قانون را به نفع عده‌ای خاص در می‌‌آورد و چه در بخش‌هایی که برای جان انسان‌ها هیچ ارزشی قائل نمی‌شود، با خواندن توصیف صحنۀ آخر از دفتر اول رمان هنوز وجود امید و انگیزه برای مبارزه را نشان می‌دهد.
ظلمت شب یلدا صرفا رمانی عاشقانه نیست. شاید ایدۀ اصلی و موتور محرک رویدادهای اصلی، عشق باشد؛ اما عشق در بستری از خشونت و ظلم،مفاهیم دیگری را نیز یادآور می‌شود. مفاهیمی که شاید در پیوند با مفهوم عشق، معنادارتر شوند.
* نقد و تحلیل مفصل این رمان بر اساس نظریۀ «ایران جامعۀ کوتاه‌مدت» متعلق به «دکتر همایون کاتوزیان» و با تمرکز بر بازنمایی خشونت در جامعه در جلد دوم کتاب «جامعۀ متن و خشونت» آمده است.
#سندی مؤمنی
https://eitaa.com/Chubak14tir
معرفی کتاب
فاکنر در دانشگاه
ترجمۀ احد علی‌قلیان
مرکز، تهران ۱۳۹۹
کتاب«فاکنر در دانشگاه» مجموعۀ سخنرانی‌های ویلیام فاکنر در دو نیم‌سال تحصیلی در سال‌های ۱۹۵۷ و ۱۹۵۸ به عنوان نویسندۀ مقیم در دانشگاه ویرجینیا است.
کتاب شامل سی‌وهفت جلسۀ طولانی پرسش و پاسخ‌‌هایی است که برای علاقه‌مندان به این نویسنده و اساساً نویسندگی، روایت دلنشینی دارد.
خوانندۀ ایرانی ۶۰ سال بعد گفت‌‌وگوهای دانشجویان دانشگاه ویرجینیا را با فاکنر می‌خواند! اما بالاخره می‌خواند و به گمانم لذت خواهد برد.
#سندی مؤمنی
https://eitaa.com/Chubak14tir