🔹لازمه‌ی فهم عمیق عملکرد فقهای معاصر در سیاست خارجی کنار گذاشتن رویکردهای انحرافی به نقش علما در تاریخ معاصر است.🔹 💠حجت‌الاسلام محمد صادق ابوالحسنی تاریخ پژوه و نویسنده در چهل‌ویکمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع عملکرد تاریخی فقها در عرصه سیاست خارجی گفت: نکته اولی که در مورد ضرورت بحث نیاز عنوان شود این هست که وقتی به متون و منابع و آثار مراجعه می‌کنیم، علی‌رغم اینکه منابع زیادی موجود است، اما کتاب مستقلی درباره تیزبینی‌های سیاسی فقها در عرصه سیاست خارجی نداریم. یا متون و منابع به‌صورت خام وجود دارد و یا کتاب‌هایی راجع به اندیشه سیاسی یک عالم نوشته شده که به‌ عنوان‌ مثال مجموعه‌ای را بوستان کتاب منتشر کرده از این دست است. حتی کتابی را که آقای دکتر محمدحسن رجبی دوانی تحت عنوان ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر تدوین کرده‌اند، باز هم فقط منابع خام آنهم در موضوع ادبیات مقاومت است و در حیطه‌ی سیاست خارجی نیست. ◽️وی افزود: از سوی دیگر کسانی که در این راستا وارد شده‌اند، عموماً یا فقط دل فقه کار کرده‌اند و یا اینکه فقط به جنبه‌ی تاریخی مسئله پرداخته‌اند تلفیق این دو را ما کمتر شاهد بوده‌ایم. لذا کتاب هایی که مربوط به اندیشه سیاسی فقها است یا عملکرد تاریخی ایشان را در عرصه سیاست خارجی بررسی کرده‌اند و یا به‌صورت تئوریک فقط به فقه سیاسی پرداخته‌اند و در بعد تاریخی محتوایی نداشته‌اند. ◽️ابوالحسنی گفت: ما شاهد یک مجموعه قواعد فقه سیاسی هستیم که این قواعد در کنشگری سیاسی علما چه در بعد داخلی و چه در بعد سیاست خارجی مؤثر بوده که با بررسی‌های انجام شده تا حدود سی اصل و قاعده فقهی را می‌توان در این کنشگری دخیل دانست. بیان این موارد خود جلسه‌ی مستقلی را می‌طلبد و به همین دلیل مباحث این جلسه به نوعی مقدمات آن بحث محسوب می‌شود و به این دید باید به آن نگاه شود. در چند محور می‌توان درباره‌ی عملکرد فقها در سیاست خارجی صحبت کرد که این محورها به این ترتیب: منبع شناسی، ضرورت شناسی و رویکردهای تاریخ‌نگاران و تاریخ‌پژوهان است که به دو مورد اول به شکل مختصر پرداختم در ادامه به محور سوم اشاره می‌کنم. ◽️ایشان گفت: درباره‌ی رویکرد تاریخ‌نگاران، نگاه‌های مختلفی دیده می‌شود که مهم‌ترین آن عبارت است از: خط تاریخ‌نگاری مارکسیستی، تاریخ نگاری لیبرالیستی، تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی، شرق‌شناسان و جریان سیاسی استعماری، جریان ضداستعماری مرموز و آخرین رویکرد مکتبی است که ما از آن به عنوان مکتب بازنگری و بازنگاری تاریخ معاصر ایران یاد می‌کنیم. به‌طور مختصر درباره‌ی ویژگی‌های هر خط تاریخ‌نگاری در نگاه به عملکرد علما مواردی را مطرح می‌کنم. ◽️پژوهشگر تاریخ معاصر ایران گفت: در خط تاریخ‌نگاری لیبرالیستی و شرق‌شناسان وابسته ما هم مقامات انگلیسی را می‌بینیم و هم دیگر عناصر استعماری. افرادی مانند لرد کرزن در کتاب ایران و مسئله ایران، سر دنیس رایت در کتاب انگلیسی‌ها در میان ایرانیان، ادوارد براون در کتاب یک سال در میان ایرانیان، خانم آن لمبتون و سر پرسی سایکس. در آثار این افراد اساساً روحانیت شیعه به عنوان کسانی که جلوی پیشرفت جوامع را می‌گیرند معرفی شده و استعمارگران را کشورهایی معرفی می‌کنند که برای رشد تاریخی و تمدنی ایران، هند و کشورهای دیگر به منطقه آمده‌اند، زیرا این کشورها از لحاظ ژن، تمدن و موقعیت جغرافیایی امکان رشد ندارند و این انگلستان و کشورهای دیگر هستند که باید دست آنها بگیرند و به قافله تمدن برگردانند. لرد کرزن در جایی از کتاب ایران و مسئله ایران می‌گوید که، معادنی در این جا هست و پر قیمت است و ابزارآلات و مواد معدنی خوبی دارد. باید انگلیسی‌ها و کشورهای دیگر بیایند و مقداری از آن را به خود ملت گدا گشنه‌ی ایران بدهند(عین تعبیر وی است) و این ملت را رشد بدهند و بقیه‌اش را هم برای خودشان بردارند. منتها این ملاها مثل مرغ شبکور مانع هستند از اینکه این دسترسی صورت بگیرد. ◽️ایشان افزود: خط دوم تاریخ نگاری مارکسیستی است که از عناصر آن م. س ایوانف در کتاب تاریخ مشروطه، محمد باقر مؤمنی در کتاب ایران در آستانه انقلاب مشروطیت و احسان طبری در کتاب جامعه ایران در دوران رضا شاه است. در این نوع تاریخ‌نگاری، تأکید افراطی بر اندیشه های اقتصادی و اجتماعی طبقاتی، نقش سرمایه‌داران غربی غیرروسی در نابسامانی‌ها و ایدئولوژی مارکسیستی به شدت دیده می‌شود. نکته‌ی مهم در این نگاه، این است که کنشگری علما در عرصه سیاست خارجی در سه گانه‌ی زر و زور و تزویر تصویر می‌شود. علما مصداق تزویر، استبداد مصداق زور و سرمایه‌داری مصداق زر تعریف می‌شود و به این ترتیب روحانیت و اساساً خط حرکت انبیا و اولیا و ائمه در تاریخ را همراه با زورمندان و غارتگران حقوق مردم ترسیم می‌کنند. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️ابوالحسنی گفت: رویکرد سوم مکتب تاریخ نگاری ناسیونالیسم هست که البته افرادی که نام می‌برم لزوماً تاریخ‌نگار نبوده‌اند اما تاریخ‌نویسی هم کرده‌اند. افرادی مثل میرزا آقاخان کرمانی، پور داود، جلال الدین میرزا و عبدالله طهماسبی در کتاب تاریخ شاهنشاهی اعلی‌حضرت رضاخان. این خط تاریخ‌نگاری تأکید ویژه‌ای بر عناصر خون، خاک و نژاد دارند و افراد مدنظر خود مانند رضاخان را به عنوان قهرمان معرفی می‌کنند. همچنین تلاش می‌کنند تا تاریخ و فرهنگ اسلامی ایران بعد از اسلام را حذف کرده و برگرداندن جامعه به ایران قبل از اسلام را به صورت یک اصل آرمانی معرفی کنند و مشکلات، عقب‌ماندگی‌ها، انحطاط و بلاهایی که بر سر ایران آمد را ناشی از هجوم اعراب و کنشگری سیاسی روحانیت و فقهای شیعه چه در سیاسی داخلی چه در سیاسی خارجی معرفی کنند. ◽️ابوالحسنی افزود: خط بعدی مکتب تاریخ‌نگاری لیبرالیستی است که در این مکتب می‌توان به یحیی دولت آبادی در کتاب حیات یحیی، تا حدی تقی‌زاده در کتاب زمینه انقلاب مشروطیت ایران و مرتضی مدرسی در کتاب اندیشه‌ها و افکار سید جمال‌الدين اسدآبادی اشاره کرد. بنای اصلی در این مکتب بر این است که تاریخ ایران چقدر ذیل مفاهیم، اندیشه‌ها و هویت غربی بوده و چقدر آزادی به معنای لیبرالیستی در ایران شکل گرفته، قانون به معنای سکولاریستی آن و رویه مدرنیزاسیون چقدر در ایران بوده و هر چقدر بوده، موفق بوده و هر چقدر خلاف این بوده، به دلیل فرهنگ و تمدنی بوده که ایران از قبل داشته است. این عدم موفقیت به دلیل ایستادگی دین و علمای دینی در مقابل حقوق بشر، آزادی‌ها و قوانین مدنی بوده است و لذا ببینید که قیام‌های علمایی مثل شهید مدرس و آیت الله آقا نجفی اصفهانی در عصر رضاخان تخطئه می‌شود. به‌طور خلاصه علما متهم هستند که با شاهان زد و بند داشتند و با رشد و پیشرفت، ارتباط کشورهای خارجی و مظاهر تمدنی مثل آزادی مطبوعات و راه آهن مخالف‌اند و به همین دلیل دچار تنش در عرصه سیاست خارجی با کشورهای دیگر هستند. ◽️نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر گفت: خط دیگر، تاریخ نگاری ضد استعماری است که اتفاقاً خیلی دم از مقابله با استعمار و استبداد می زند و بسیار از وطن دوستی می‌گوید اما بسیار مرموز است. مصداق بارزش آقای اسماعیل رائین است که کاملا ضد استعماری، ضد فراماسونری و ضد انگلیسی است اما وقتی که به علمای شیعه می‌رسد، می‌گوید دست علما با انگلیسی‌ها و روس‌ها در یک کاسه است و آنها حقوق بگیران انگلیس در ایران هستند. مرموز بودن این خط تاریخ‌نگاری از به همین دلیل است. مثلاً رائین اشاره می‌کند که امام خمینی در واقع به نحوی حقوق‌بگیر انگلیس بوده یا مثلا در قتل امیرکبیر، علما زمینه‌سازی کردند و انگلیس هر دو در قتل امیرکبیر نقش داشتند. در این رویکرد علما همیشه دنبال استثمار ایران بوده‌اند و همراه با کشورهای خارجی و انگلیسی‌ها در این خط حرکت می‌کردند. حال آنکه بعد از انقلاب اسنادی منتشر شد که نشان می‌داد رائین رسماً عضو ساواک بوده، بابت کتاب‌هایی که می‌نوشته، از ساواک پول می‌گرفته و حتی مأموریت‌هایی از جانب ساواک به او محول می‌شده مانند جاسوسی از روس‌ها. ◽️ابوالحسنی گفت: اما مکتب جدیدی در دهه اخیر به وجود آمده به نام مکتب بازنگری و بازنگاری تاریخ معاصر ایران که درصدد است بدون دخیل کردن ایدئولوژی مارکسیست، لیبرالیستی یا ناسیونالیستی آنچه که از عملکرد فقها و متون ایشان هست را استخراج و بررسی کند. مسئله این است که لازمه‌ی فهم کنشگری فقها، آشنایی با متون کلاسیک فقه شیعه مثل رسائل و مکاسب و شناخت قواعد فقه سیاسی شیعه در کنشگری سیاست خارجی است. در همین خط تاریخ‌نگاری ما می‌توانیم تیزبینی های تاریخی علمای شیعه را در چهار پنج قرن اخیر پیدا کنیم که حتی بعضی از شرق‌شناسان و برخی از اعضای مکاتب تاریخ نگاری دیگر به این اعتراف کرده‌اند. محورهای تیزبینی تاریخی علمای شیعه در عرصه سیاست خارجی را در هفت محور می‌توان دسته‌بندی کرد؛ ۱. هوشمندی سیاسی، شناخت و نقد پدیده‌های روز و افشای تهدیدهای سیاست خارجی ۲. تنش‌زدایی از عرصه سیاست خارجی، دفاع از امنیت ملی و تمامیت ارضی و حل و فصل اختلافات در سیاست خارجی ۳. تقویت بنیه سیاسی جهان اسلام و دفاع از سایر کشورهای اسلامی. یعنی عمل فقها وارد شدن اصلا یک سایه شوم جنگی رو از سر کشورهای دیگه کنار زده یا نه وارد شدن و دفاع کردن از کشورهای همسایه یا کشورهای جهان اسلام. ۵. مسدود سازی راه نفوذ بیگانگان در مذاکرات سیاسی. که خود بحث مذاکره اصلا مذاکره بین علما و مقامات کشورهای خارجی. ۶. ارائه درس دیپلماسی و فنون سیاست خارجی. به نظرم اوج قله بحث فقه سیاست خارجی این می‌تواند باشد. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️ایشان تأکید کرد: اولین نکته‌ای که از این محورها حاصل می‌شود این است که آن رهیافت مارکسیستی، لیبرالیستی، ناسیونالیستی و... عمیق نبوده و ما باید متون و منابع را وسط بگذاریم و با بازنگری و بازنگاری تاریخی به آن فهم عمیق از عملکرد فقهای شیعه در سیاست خارجی برسیم. به عنوان مثال در محور اول یعنی هوشمندی سیاسی، شناخت و نقد پدیده‌های روز و افشای تهدیدهای سیاست خارجی، می‌توان به منشور آیت الله سید صدرالدین صدر با موضوع اصول سیاست استعماری انگلستان اشاره کرد. ایشان این رساله را در سی سالگی، در سال ۱۳۲۹ قمری(۱۲۸۹ شمسی) یعنی در بحبوحه مشروطه‌ی دوم نوشته است. شناخت و اشراف یک عالم و مجتهد جوان شیعه از وجوه سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی یک ابرقدرت به نام انگلیس به‌گونه‌ای است که یک اصول ده گانه‌ را به عنوان اصول سیاست استعماری انگلیس معرفی می‌کند و این رسانه را برای حفظ اتحاد و بصیرت مسلمین و جلوگیری از نفوذ و سیطره‌ی قدرت‌های خارجی، در نجف می‌نویسد و بعد در اختیار روزنامه‌ی فارسی زبان شمس چاپ اسلامبول قرار می‌دهد تا سراسر جهان اسلام از آن استفاده کنند. یک مصداق دیگر بیانیه‌ی هیئت علمی تهران درباره‌ی تکاپوهای صهیونیستی است. خیلی جالب است بدانید که قدیمی‌ترین سند مکتوب مخالفت با تشکیل دولت اسرائیل متعلق به علما و فقهای شیعه تهران است. این بیانیه پنجم مهرماه سال ۱۳۰۱ یعنی بیست شش سال قبل از تأسیس رژیم صهیونیستی، با امضای بیست و پنج عالم و فقیه تهرانی نوشته شده است. دلیل نوشتن این بیانیه توسط فقها و آنهم در آن ایام این است که به فاصله کوتاهی از کودتای رضاخان، ناگهان تعداد بسیار زیادی، حدود هشتاد دفتر، به عنوان دفاتر مهاجرت یهودیان از ایران به سمت فلسطین راه می‌افتد و این باعث می‌شود که عملاً ایران تبدیل به خط ترانزیت یهودیان منطقه به فلسطین شود. در این برهه شاهدیم که یک نشریه به نام ححییم منتشر می‌شود که اولین نشریه چاپ رنگی در ایران است. این نشریه در واقع مخصوص تئوریزه کردن ملت یهود و ارسال آنها به فلسطین بوده است. اما فقهای تهران در واکنش به مطالب این نشریه بیانیه‌ای را خطاب به دولت و عدلیه می‌نویسند و به کم‌کاری آنها در مقابله با چنین مطالبی که در ایران منتشر شده است، اعتراض می‌کنند. اساس اعتراض آنها هم این است که درحالی‌که یهودیان درحال تصرف قبله‌ی اول مسلمانان هستند و اعتراض مردم فلسطین هم به این رویه اعلام شده است، در کشور شیعه‌ی ایران چنین مطالبی در تقویت و ترغیب فرستادن یهودیان به فلسطین منتشر شده است. ببینید دغدغه‌ی این فقها نسبت به مسائل خارج از مرزهای کشور چگونه بوده است! کسی این بیانیه را بخواند، باور نمی‌کند که مربوط به بیست و شش سال قبل از تأسیس رژیم صهیونیستی است و فکر می‌کند مربوط به چند سال قبل از انقلاب است. ◽️ابوالحسنی در پایان گفت: بازهم تأکید می‌کنم که برای فهم عمیق عملکرد فقهای معاصر در سیاست خارجی، لازم است که یک بازنگری و بازنگاری تاریخی نسبت به منابع و متون خام موجود داشته باشیم تا بتوانیم با آنچه از رفتار فقها در سیاست خارجی اتفاق افتاده است را بدون دخیل کردن ایدئولوژی‌های انحرافی بشناسیم. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

چهل و دومین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 مولفه‌های مفهوم فقهی کفر با حضور سرکار خانم #طاهره_حیاتی استاد حوزه و دانشگاه □ زمان: چهارشنبه - نوزدهم اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

📌 پیرامون فقه روابط بین‌الملل رساله‌ها و نگاشته‌های گوناگونی نوشته شده... #استاد_کاشف‌الغطاء #همایش_فقه_سیاست_خارجی 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

چهل و سومین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 قلمرو موضوع فقه سیاست خارجی و نقش آن در فرایند استنباط با حضور #استاد_رضائیان استاد حوزه و دانشگاه □ زمان: شنبه - ۲۹ اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

بسم الله الرحمن الرحیم محضر محترم نمایندگان مجلس شورای اسلامی - دام تاییداتهم با اهداء سلام، موفقیت همگان را از خداوند متعال خواهانم. تصدیع می‌دهد؛ تعطیلی روزشنبه که در مجلس به تصویب رسید از لحاظ داخلی و خارجی قابل ملاحظه است. از لحاظ خارجی: در چنین روزهایی که دشمن صهیونیست فزون از هفت ماه، به نسل کشی پرداخته و هزاران شهروند غزه را به خاک و خون کشیده است آیا صلاح است در چنین شرایط روز تعطیلی دشمن که شنبه است، در جمهوری اسلامی ایران نیز به رسمیت شناخته شود. دنیای خارج که چشمانشان به ایران اسلامی باز است در این مورد چگونه داوری می‌کنند و آیا این نشانه غلبه فرهنگ غربی نیست؟ از نظر داخلی: 1. استدلال آقایان بر تعطیلی روز شنبه با منطق آنان همخوان نیست می‌گویند: «اقتصاد ایران با اقتصاد جهان پیوند ناگسستنی دارد باید کاری کرد که بیشترین روزهای هفته، این پیوند بر قرار باشد» این سخن بسیار منطقی است ولی دلیل بر تعطیلی روز شنبه نمی‌شود، چون در چنین روزی دنیای خارج نیز تعطیل است. این منطق ایجاب میکند که روزهای پنجشنبه که روز کاری بوده، بیشترین فعالیت را داشته باشد که دنیای خارج نیز فعال است؛ آقایان به جای اصلاح علت سراغ معلول رفته‌اند و سبب آن این است که میخواهند تعطیلی هفته از یک روز به دو روز افزایش یابد. و مسئله ارتباط با خارج در درجه دوم است. 2. در خمیره هر ایرانی روز شنبه روز کاری است، مصوبه مجلس بر تعطیلی شنبه، به حکم شنا بر خلاف مسیر آب است و اگر هم اقلیتی تعطیل کنند اکثریت از آن پیروی نمی‌کنند و این سبب می‌شود که در جامعه دو دستگی پدید آید که ضرر آن کمتر نیست. 3. سال‌هاست که بر اثر یک رشته تبلیغات، روز پنجشنبه حالت تعطیلی به خود گرفته و با تصویب تعطیلی روز شنبه، شمار تعطیلی هفته به سه روز خواهد رسید و با بحران تولید که کشور با آن روبروست کاملاً در تضاد است. 4. در دراصل 17 قانون اساسی، تکلیفِ تعطیلی هفته روشن شده است : «تعطیلی رسمی هفتگی روز جمعه است». باز در این مورد ملاحظاتی است، به همین مقدار بسنده شد امید است تجدید نظر شود. قم ، جعفر سبحانی 28 اردیبهشت1403 #تعطیلی_شنبه 🌐 وب سایت | اینستاگرام| تلگرام |

🎞 مدیریت باورها در پیش‌برداهداف دیپلماسی 👈 گوشه‌ای از نشست‌های علمی_تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با ارائه آقای #مظاهری_سیف رئیس پژوهشکده مطالعات معنوی #کلیپ‌های_همایش_فقه‌سیاست‌خارجی ➖➖➖➖➖➖ ➕ فهرست موضوعات همایش: 🔗 eitaa.com/dinvatamadon/638 ➕ شیوه‌نامه مقاله‌نویسی: 🔗 eitaa.com/dinvatamadon/702 ➕ نخستین ویژه‌نامه همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی 🔗 bayanbox.ir/view/6661608341748170321/140210.pdf 👈 جهت ارتباط با ادمین: ➕ @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹با تبدیل فقه مسئله محور به فقه موضوع محور می‌توان پاسخگوی مسائل جدید در فقه بود.🔹 💠حجت‌الاسلام و المسلمین علی رضاییان، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم در چهل و سومین نشست تخصصی همایش بین المللی فقه سیاست خارجی با موضوع قلمرو موضوع فقه سیاست خارجی و نقش آن در فرایند استنباط، گفت: موضوعی که در نظر گرفته شده است، می‌تواند از جهت رتبی مقدم بر بقیه مباحث باشد. به این بیان که ما اساسا با دو جهت به اهمیت این موضوع می‌توانیم نگاه کنیم؛ یکی قلمرو موضوع فقه سیاست خارجی یا روابط بین الملل و در ادامه نقش آن در فرآیند استنباط. جهت اول در واقع در فرایند تکون فقه در ساختار سنتی خود، یعنی مسئله محوری پیش رفته است. یعنی در عصر معصومین و بعد فقهای عظام، مردم به خاطر اینکه رفتار خود را با آنچه که خداوند اراده کرده و مطلوب است، بسنجند، مسائل خود را در قالب سؤال به امام یا فقها عرضه می کردند و فقها با رجوع به منابع پاسخ سؤالات را می‌دادند. این همان تکون فقه است که ما به شکل اجوبۀ المسائل یا استفتائات داریم و هنوز هم که هنوز است این عنوان کتاب‌ها را از فقهای عظام می‌بینیم. اکنون سؤال این است که در عصری که علوم متکثر شده‌اند، آیا فقه با همان روند پیشین خود که نسبت به حیثیت‌های بسیط سابق داشت، می‌تواند با حیثیت‌های مختلف ناشی از تکثر علوم روبه‌رو شود؟ 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹با تبدیل فقه مسئله محور به فقه موضوع محور می‌توان پاسخگوی مسائل جدید در فقه بود.🔹 💠حجت‌الاسلام و المسلمین علی رضاییان، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم در چهل و سومین نشست تخصصی همایش بین المللی فقه سیاست خارجی با موضوع قلمرو و موضوع فقه سیاست خارجی و نقش آن در فرایند استنباط، گفت: موضوعی که در نظر گرفته شده است، می‌تواند از جهت رتبی مقدم بر بقیه مباحث باشد. به این بیان که ما اساسا با دو جهت به اهمیت این موضوع می‌توانیم نگاه کنیم؛ یکی قلمرو موضوع فقه سیاست خارجی یا روابط بین الملل و در ادامه نقش آن در فرآیند استنباط. جهت اول در واقع در فرایند تکون فقه در ساختار سنتی خود، یعنی مسئله محوری پیش رفته است. یعنی در عصر معصومین و بعد فقهای عظام، مردم به خاطر اینکه رفتار خود را با آنچه که خداوند اراده کرده و مطلوب است، بسنجند، مسائل خود را در قالب سؤال به امام یا فقها عرضه می کردند و فقها با رجوع به منابع پاسخ سؤالات را می‌دادند. این همان تکون فقه است که ما به شکل اجوبۀ المسائل یا استفتائات داریم و هنوز هم که هنوز است این عنوان کتاب‌ها را از فقهای عظام می‌بینیم. اکنون سؤال این است که در عصری که علوم متکثر شده‌اند، آیا فقه با همان روند پیشین خود که نسبت به حیثیت‌های بسیط سابق داشت، می‌تواند با حیثیت‌های مختلف ناشی از تکثر علوم روبه‌رو شود؟ دقت کنیم که فقه با همان فرایند سابق، یعنی شکل‌گیری ابواب فقهی براساس ارائه‌ی سؤالات در عرصه‌های خاص تبویب شده است و بی‌توجهی به این امر مانع از رسیدن به آنچه می‌خواهیم، که اینجا فقه سیاست خارجی یا روابط بین‌الملل است، از فرایند فقه است و ممکن است فرایندی را طی کنیم که چه بسا ما را از نتیجه دور کند. ◽️وی افزود: به تبع این تبویب، خیلی از روایاتی که فقیه برای مسائل مطرح شده به آن مراجعه می‌کرده، به صورت دسته بندی شکل گرفته و وقتی فقیه بعد از این تکون، به قصد فتوا دادن به دسته خاصی از روایات رجوع می‌کرده، عملا دیگر فرصت رجوع به همه روایت‌ها را نداشت. درحالی‌که چه بسا خیلی از روایات ناظر به حیثیت‌های دیگری بودند که مورد سؤال واقع نشده بود و با این فرایند دیگر فقیه سراغ این روایات نرفته است. درنهایت الان نیز فقیه به همان روایات از قبل دسته بندی شده دسترسی دارد و با همان هم می‌خواهد پاسخ دهد. با دقت در دو سویه‌ای که کنار هم طی کردیم، یعنی شکلی که مکلف در سیر تاریخی خود جلو رفته و شکلی که فی الجمله فقاهت همپای آن جلو رفته، می‌بینیم که امروز مکلف دیگر با آن حیث سابق برایش سؤال ایجاد نمی‌شود. چون حیثیت‌هایی که دارد همگی تبدیل به حیثیت جمعی شده است. یعنی تا پیش از این مکلف می‌گفت من چه کنم و خدا به چه راضی است؟ الان می‌گوید ما چه کنیم؟ تبدیل شده به یه رفتار جمعی که حیثیت‌هایش هم دیگر بسیط نیست و ترکیبی شده. لذا الان دیگر نمی‌توان هر آنچه به ذهن رسید را مثل سابق گفت. زیرا رفتار من دارای آثاری شده که محاسبه‌ی آن به شکل سابق نیست. یک پله جلوتر بیاییم و به جای مای به عنوان مجتمع انسانی، به ما به عنوان یک نظام سیاسی نگاه کنیم و بپرسیم، چه کار کنیم؟ تازه سؤال پیش می‌آید که آیا این نظام سیاسی هویتی دارد یا ندارد؟ من در این نظام سیاسی چه جایگاهی و چه تکلیفی دارم؟ و تکلیف او بر اساس آثار بسامد رفتار او باید محاسبه شود. دقت می‌کنید که این سؤال اساسا سابق بر این پیشینه‌ای نداشته است. بله، ما تحول موضوعی داریم و این تحول موضوعی به شکل اسمی پیشینه دارد، اما به شکل ماهیتی پیشینه ندارد و ماهیتش جدید است. این ماهیت جدید نیاز دارد که موضوع را واکاوی کنیم، ببینیم اصلا موضوع چیست؟ ما چه کنیم؟ نظام چه کند؟ هویت این نظام چیست؟ و... به فرض نظام سیاسی مستقر در ایران را درنظر بگیریم. سؤال این است که آیا رفتارهایی که ما در این نظام سیاسی انجام می‌دهیم، باید اثراتش با نظامی که ما به عنوان نظام امت می‌شناسیم، سنجیده شود تا حکمش مشخص شود یا نه؟ از یک طرف می‌گویید ولی امر مسلمین جهان، از طرف دیگر ایشان را رهبر جمهوری اسلامی خطاب می کنید. آیا یک رهبر می‌تواند دو حکم متعارض داشته باشد و مثلا یعنی حکم برای مسلمین جهان، به عنوان یک نظام بدهد و یک حکم برای نظام سیاسی مستقر،جمهوری اسلامی، بدهد. یعنی مثلا پاسخ سؤالات، وظیفه امت اسلام در قضیه غزه چیست؟ با این سؤال که، وظیفه نظام سیاسی ایران در قضیه غزه چیست؟ و اینکه، وظیفه‌ی من، به عنوان مکلف، در مورد غزه چیست؟ و نیز وطیفه‌ی اهالی شیعه در این مورد چیست؟ چهار پاسخ مختلف دارد، چون اساسا موضوع این چهار سؤال فرق می‌کند. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️رضاییان گفت: بخش‌هایی از این روند به این شکل، پیشینه نداشته و بخش‌های دیگری، در قسمت فردی پیشینه داشته است. ممکن است کسی بگوید که، چرا نظام امت و نظام سیاسی در پیشینه داشته‌ایم. اما آیا الان تعامل نظام های مستقر در دنیا با یکدیگر مانند قبل است؟ قبلا پیامبر به عنوان یک دولت مستقر اسلامی ارتباط و کنش و واکنشی با سایر نظام‌های مستقر داشته است. اما امروز به خاطر درهم تنیدگی روابط بین الملل، این کنش و واکنش مانند آن دوره نیست و این درهم تندیگی به گونه‌ای است که نظام ها به یک تیم یا مجموعه تبدیل کرده که به هر کدام تلنگری بزنید، اثری متناسب با آن در جای دیگر، از دولت دیگر می‌بینید. یعنی دیگر با حیثیت سابق نمی‌توانید سراغ حکم بروید. زیرا حیثیت‌ها متعدد شده است و باید برای هر حیثیت، جوابی داشته باشید. ◽️این استاد حوزه گفت: یک مثال روشن در این بحث قاعده‌ی نفی سبیل است. قاعده‌ای که مربوط به الان نیست و از گذشته وجود داشته است و ادله‌ای نیز از قبل برای آن ذکر شده است. اما آیا در ادله‌ی آن چیزی در مورد اینکه طمع و حرص به عنوان دو گزاره‌ی اخلاقی، یا حتی حسن ظن و سوء ظن، در قاعده‌ی نفی سبیل نقش دارد، مشاهده می‌شود؟ اساسا جا دارد که فقیه موقع بررسی حکم نفی سبیل به احکام یا روایات اخلاقی رجوع کند؟ اگر جا دارد، چرا کسی به آن استناد نکرده است؟ به فرض تأثیر، چرا باید این مورد بررسی شود؟ موضوع در نفی سبیل چیست؟ این است که خداوند راه تکوینی، در رتبه و راه تشریعی تسلط کافر بر مسلمانان را قرار نداده است و شما نباید این راه را قرار دهید. خب حرص و سوء ظن چه ربطی به این سلطه دارد و چرا قبلا مطرح نبوده است؟ چرا فقها از آن موقع تا الان مطرح نکرده‌اند؟ در جامعه مدینه مثلا اتفاق می افتاد و طمعی بین افراد بود که ممکن قضیه احتکار پیش بیاید. اما وقتی این حالت مجتمع از حالت بسیط تبدیل شد به یک اقتصاد مشترک بین افراد که وقتی کسی کاری انجام می‌دهد و مثلا قیمت طلا و... بالا می‌رود، به تبع تمام لوازم اقتصادی یک جامعه تغییر می‌کند. این قبلا دیده نمی‌شد. این کی اتفاق افتاده؟ موقعی که روابط اقتصادی درون جامعه به هم گره خورده باشد. این سابقه نداره. یا مثلا اینجا خبری را پخش می کنند و بر اساس آن، عده زیادی به خاطر طمع اجناس بازار را خیلی بیش از آنچه که نیاز دارند، تهیه می کنن و ناگهان کمر یک نظام اقتصادی می‌شکند. خب این طمع الان یک ابزار است که طرف مقابل می‌تواند با بالا و پایین کردن آستانه طمع جامعه، نبض اقتصاد بازار آن را در دست بگیرد. سبیل تسلط بالاتر از این؟ در مورد سوء ظن هم همین‌گونه است. طرف مقابل با ایجاد سوءظن به کل نظام سیاسی، کاری می‌کند که من مطلقا حتی یک خبر آن نظام سیاسی را هم مسموع ندانم، چه برسد به اینکه بخواهم به آن واکنش نشان دهم. یا با یک خبر حالتی روانی ایجاد می کنندکه کل جامعه تا چند ماه مختل است. از این بالاتر، نفوذ و سبیل من نمی شناسم که شما فرمان بگیرید. ◽️ایشان افزود: حتی همین الان هم که این را مطرح کردم و خیلی هم روشن است، اما درغالب احکام ما چنین دقت‌هایی ملاحظه نمی‌شود. درحالی‌که همه با آن درگیر هستیم. پس چطور این اتفاق نمی‌افتد؟ به خاطر همان نکته که در بخش اول عرض کردم، در اثر سؤالات مکلفین و مراجعه‌ی فقیه برای یافتن پاسخ، روایات دسته‌بندی می‌شد و بعدها هم فقیه به همان کلیات و روایات دسته‌بندی شده مراجعه می‌کرد. درحالی‌که حیثیت‌های دیگری هم وجود دارد که بایدلحاظ شود. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️رضاییان ادامه داد: الان اگر کسی فقه روابط بین الملل و فقه سیاست خارجی را ذیل فقه نظام طراحی، تعریف و فهم نکند، به حکم خدا نرسیده است. چون خیلی مهم است که موضوعات مسائل ذیل موضوع علم تعریف شود. من وقتی دنبال حکم یک مسئله باشدم، اولین سوال که می‌پرسم این است که، این مسئله ذیل کدام موضوع علم مطرح می‌شود؟ اگه گفتم ذیل فقه نظام است، یک حکم پیدا می‌کند. اگه گفتم برای افراد است، حکم دیگری پیدا می‌کند. لذا این گام اول قلمرو موضوع فقه سیاست خارجی است. قلمرواش کجاست؟ این قلمرو ذیل فقه نظام است. بعد در فرایند استنباط چه نقشی دارد؟ در فرایند استنباط اگر بخواهیم حکم آن را پیدا کنیم، اگر ذیل این موضوع باشد، فقط دو حیثیتش را فهم کرده‌ایم. اگر ذیل یک موضوع دیگر باشد، خودش ده حیثیت دارد. ◽️وی گفت: ما فقه مسئله محور را باید به فقه موضوع محور، آن هم موضوع علم، تبدیل کنیم. یعنی من علمی دارم به عنوان فقه نظام، که ذیل علم فقه نظام یکی از موضوعاتش فقه روابط بین الملل است که این حیثیتش را با نظام تنظیم می‌کند. والا فقیه در روابط اجتماعی نظری می‌دهد که گویا نظام را نادیده گرفته است. چون تکون او طوری بوده و الان هم همان‌گونه نظر می‌دهد. لذا این گام در این جهت خیلی مهم است. از سوی دیگر اینکه موضوع را کل ببینیم یا کلی موضوع فقه سیاست خارجی و روابط بین الملل را، فرق می‌کند. ذیل فقه نظام آیا فقه روابط بین الملل و سیاست خارجی یک جزء از آن است یا نه یک فرد از آن است؟ این بستگی به تعریف ما در فرقه نظام دارد و نتیجه و حدود وثغور آن هم فرق می‌کند، چون تمام حکم بر موضوع بار می‌شود. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

چهل و چهارمین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 چگونگی یافتن منابع فقهی در زمینه سیاست خارجی با حضور #استاد_براتی استاد حوزه و دانشگاه □ زمان: دوشنبه - ۳۱ اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

⚫️ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ 🏴 رئیس جمهور و یاران شهیدش آسمانی شدند 🔹روح بلند رئیس جمهور مجاهد و خستگی ناپذیرمان شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس جمهور ایران و همراهان انقلابی ایشان به ملکوت اعلی پیوست. #شهید_جمهور

. با توجه به مصیبت وارده؛ نشست امروز در فرصتی دیگر برگزار خواهد شد.

■ موسسه دین و تمدن شهادت رئیس جمهور محبوب و وزیر امورخارجه را تسلیت می‌گوید. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

. با سلام و احترام خدمت همراهان نشست‌های علمی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی ان‌شاءالله جلسه علمی #استاد_براتی که بخاطر حادثه دردناک شهدای خدمت برگزار نگردید در روز شنبه ۵خرداد ساعت۱۴ الی ۱۶ برگزار خواهد شد. .

#هم_اکنون نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با حضور #استاد_براتی استاد حوزه و دانشگاه 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹اسلام پاسخگوی تمام نیازهای بشر تا قیامت است و با جستجو و فهم عمیق آن می‌توان پاسخ سؤالات شکل‌دهنده‌ی سیاست خارجی را استنباط کرد🔹 💠حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عباسعلی براتی استاد حوزه و دانشگاه در چهل و چهارمین نشست تخصصی همایش بین المللی فقه سیاست خارجی با موضوع چگونگی یافتن منابع فقهی در زمینه‌ی سیاست خارجی، گفت: احکام اسلام هم برای اشخاص است هم ملت‌ها و هم دولت‌ها. به همین دلیل وزارتخانه‌ها، احزاب و گروه‌ها اگر مؤمن باشند، مخاطب احکام هستند. به همین دلیل مبانی هر کاری باید در دست مجریان آن باشد و این‌که گفته شود درباره‌ی سیاست خارجی چیزی در اسلام نیامده، به معنای این است که ما دین را جامع و پاسخگوی نیازهای بشر نمی‌دانیم و این نوعی سکولاریسم است. درحالیکه دین کامل و ماندگار تا قیامت نمی‌تواند اینگونه باشد که فقط در مسائل فردی احکام داشته باشد و در مسائل اجتماعی احکام نداشته باشد. برخلاف مسیحیت امروز که سکولاريسم در ریشه‌ی آن قرار دارد. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹اسلام پاسخگوی تمام نیازهای بشر تا قیامت است و با جستجو و فهم عمیق آن می‌توان پاسخ سؤالات شکل‌دهنده‌ی سیاست خارجی را استنباط کرد 🔹 💠حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عباسعلی براتی استاد حوزه و دانشگاه در چهل و چهارمین نشست تخصصی همایش بین المللی فقه سیاست خارجی با موضوع چگونگی یافتن منابع فقهی در زمینه‌ی سیاست خارجی، گفت: احکام اسلام هم برای اشخاص است هم ملت‌ها و هم دولت‌ها. به همین دلیل وزارتخانه‌ها، احزاب و گروه‌ها اگر مؤمن باشند، مخاطب احکام هستند. به همین دلیل مبانی هر کاری باید در دست مجریان آن باشد و این‌که گفته شود درباره‌ی سیاست خارجی چیزی در اسلام نیامده، به معنای این است که ما دین را جامع و پاسخگوی نیازهای بشر نمی‌دانیم و این نوعی سکولاریسم است. درحالیکه دین کامل و ماندگار تا قیامت نمی‌تواند اینگونه باشد که فقط در مسائل فردی احکام داشته باشد و در مسائل اجتماعی احکام نداشته باشد. برخلاف مسیحیت امروز که سکولاريسم در ریشه‌ی آن قرار دارد. ◽️دکتر براتی افزود: در جامعه خود نیز می‌بینیم که برخی افراد به نوعی تحت تأثیر این سکولاریسم قرار دارند و توجه کافی به فقه ندارند و به بهانه‌ی اینکه مردم زده می‌شوند، توصیه به استفاده‌ی بیشتر از عرفان می‌کنند. بله اینکه در مواردی چون فقه سیاسی خارجی، کار و فعالیت لازم برای استخراج مبانی انجام نشده، این پذیرفته است. اما به معنای سکوت اسلام در این باره و نداشتن پاسخ نیست. ◽️استاد حوزه گفت: وقتی رسول‌الله قصد فرستادن معاذ بن جبل به یمن را داشت از او پرسیدند: بر چه اساسی بین شان حکم می‌کنی. پاسخ داد: براساس قرآن. دوباره پرسیدند: اگر در قرآن پاسخ را پیدا نکردی چه؟ پاسخ داد: براساس سنت رسول خدا. پرسیدند: اگر در سنت من پاسخ را پیدا نکردی چه؟ پاسخ داد: براساس اجتهاد خود از قرآن و سنت حکم می‌کنم. غرض اینکه حتی در دوران رسول الله هم اجتهاد و تفقه وجود داشت و این امور جزء مبادی و مبانی است که باید وجود داشته باشد. ◽️وی گفت: اگر ایمان داشته باشیم که فقه در همه‌ی زمینه‌ها حرف برای گفتن دارد، این آماده و حاضر نیست و باید استخراج شود. اساس و گوهر آن در اسلام هست و باید برای به دست آوردن آن از اجتهاد استفاده کرد. ◽️براتی افزود: اصل کار تحلیل و تقسیم مسئله به حکم و موضوع است و قدم اول شناختن موضوع و مسئله است که مطابق روایات «حُسن السؤال نصف العلم». یعنی کسی که می‌خواهد اجتهاد کند، نصف وقتش را باید صرف شناخت موضوع کند. درحالی‌که برخی برای فرار از این شناخت موضوع، به سمت اجتهاد و فقه نمی‌آیند. نصف دیگر جواب است که باید براساس موازین دین خود بدهیم. بنابراین تفکیک مسئله به سؤال و جواب خیلی مهم است. ◽️ایشان گفت: در موضوع فقه سیاست خارجی، این موضوع دارای ابواب مختلفی است و انبوهی از مسائل را درون خود دارد که باید فقیه با مطالعه‌ی کتاب‌های علمی در این زمینه و بررسی آثار افراد متخلف از هر دین و ملیتی، مسائل آن را چگونه تنظیم کرده‌اند و تقسیم بندی آن چگونه است؛ که این همان نصف اول است. وقتی سؤالات مشخص شد، آن‌وقت باید براساس مبانی دین جواب آن را به دست آورد. به عنوان مثال احکام دوستی و دشمنی با دولت‌ها دیگر چیست؟ زمان شروع و پایان جنگ چگونه است؟ با چه دولت‌هایی می‌توان معامله کرد؟ قرآن و حدیث خطوط کلی آن را بیان کرده و بقیه را باید اجتهاد کرد. ◽️براتی افزود: در آیه‌ی ۷ سوره‌ی ممتحنه آمده است:«عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً وَاللَّهُ قَدِيرٌ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» اینها راهنمایی است و براساس آن باید راه جذب کفار و تبدیل آنها به دوست پیدا کرد. در آیات ۸ و ۹ می‌فرماید:«لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ* إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» که اینجا هم اشاره به حکم دارد و هم اشاره به موضوع. کفار را به دو دسته تقسیم می‌کند و به حکم هر یک نیز اشاره می‌کند و لاینهاکم الله به معنای أمرکم الله و... است. بنابراین این آیات راهنمای ما در سیاست خارجی و نوع رفتار با کفار است. مانند این آیات وجود دارد که باید با جستجو و بررسی برای اجتهاد و استنباط در مسائل جدید مورد استفاده قرار گیرد. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️استاد حوزه و دانشگاه افزود: طبقه‌بندی موضوع و اینکه هر موضوعی در کدام بخش از علوم قرار می‌گیرد نیز بسیار مهم است. چرا که گاهی ممکن است لازم باشد بیش از یک رشته نسبت به موضوعی اظهار نظر کند. همچنین مباحثی مانند بحث‌های میان رشته‌ای، چند رشته‌ای و فرارشته‌ای که در دنیا رواج دارد اما برای ما جدید است و به تازگی در ایران بیشتر به آن پرداخته می‌شود، اهمیت دارند. در همین سیاست خارجی نگاه چند رشته درباره‌ی آن قابل طرح است. مثلاً نگاه علوم سیاسی، نگاه فقهی، نگاه اخلاقی. ◽️وی گفت: اما آنچه مانده، پاسخ این مسائل در اسلام است که باید قواعد کلی که در اسلام وجود دارد، اینجا پیاده شود. منتها اینکه در هر بخش از این مسائل، باید کدام یک از مبانی دینی استفاده شود این کلیات چگونه بر مسائل جزئی اثر بگذارد، براساس اجتهاد و استنباط به دست خواهد آمد. می‌توان از متخصصین علوم غیردینی نیز برای این مطالعه و آشنایی استفاده کرد. ◽️براتی افزود: ضمن اینکه باید گفت اینگونه هم نیست که علمای اسلام در این زمینه هیچ کاری نکرده‌اندد. شاید در مذهب شیعه کمتر کار شده باشد که هم جای تأسف دارد و هم دلیلش این است که شیعه هیچگاه صاحب دولتی که پشتیبان این امر باشد، نبوده و چند دولت شیعه‌ای هم که در تاریخ بوده، در اصل مذهب با فقهای شیعه همراهی می‌کردند. اما اینکه بخواهند جزئیات سیاست داخلی و خارجی خود را منطبق بر فقه اسلام پیگیری کنند، هیچ‌وقت چنین چیزی نبوده است. تنها جایی که اراده کرده، اعلام کرده و می‌خواهد چنین کاری کند، جمهوری اسلامی است که این هم زمان‌بر است و نیاز به کار و تلاش علمی زیاد دارد. ◽️ایشان گفت: علمای اسلام کتبی در این باره نوشته‌اند که با الهام از اهل بیت علیهم السلام بوده است. مانند کتاب سیر الکبیر که طبق فهم خودش در آن عصر درباره‌ی سیاست خارجی، و طبق مذهب... مسائل را استخراج کرده و براساس‌ فقه خودش که حنفیه بوده، فتوا داده است. خب می‌توان از این کتاب فی الجمله استفاده کرد و کمک گرفت. یا کتاب‌هایی با عنوان المجله که در همین زمینه است و علمای نجف از آن استفاده کردند و با عنوان تحریر المجله بر محتوای آن حاشیه نوشتند و دیدگاه خود را طبق مذهب شیعه ارائه کردند. از کتاب‌هایی که غیرمسلمانان نوشته‌اند هم می‌توان در بخش استخراج مسائل استفاده کرد. ◽️استاد حوزه گفت: همچنین باید احادیث معصومین به‌صورت مفصل و کامل مطالعه و دیده شود تا هر حدیثی که کمترین اشاره‌ای به موضوع مدنظر دارد، استخراج شود. این تازه مواد اولیه برای پژوهش و اجتهاد است و هنوز نظریه و فتوا درنیامده. در این زمینه هم احادیث معصومینی که حکومت داشته‌اند مهم است و هم احادیث سایر معصومین. زیرا ایشان هم با وجود اینکه حکومت نداشته‌اند، اما نصایحی دارند که در سیاست خارجی مفید است. زیرا خیلی از دستورات فردی که در احادیث اشاره شده، قابل تعمیم به مسائل اجتماعی است. مثلاً رعایت احترام متقابل که همان‌گونه که بین افراد باید حفظ شود، بین دولت‌ها هم باید مراعات شود. حتی دستورالعمل‌های تشریفات نیز که امروز بین دولت‌ها امری مرسوم است، در میان احادیث و سیره‌ی معصومین دیده می‌شود. بنابراین باید در مسائل جدید جرئت و جسارت مراجعه به منابع فقهی را داشت و اگر دلیل خاص یا عام وجود داشت، از آن استفاده کرد و اگر نبود به اصول عملیه مراجعه کرد. ◽️وی افزود: زیرا فقه برای همین است؛ برای یافتن سؤالات جدید. اعلام تشکیل جمهوری اسلامی هم برای همین بود. ما به دنیا اعلام کردیم که می‌خواهیم طبق نگاه خودمان می‌خواهیم کشورمان را اداره و با دنیا تعامل کنیم. یکی از کنوانسیون‌های بین‌المللی که همه‌ی کشورها امضا کرده‌اند، تنوع فرهنگی است. طبق همین توافقنامه ما هم این حق را داریم و می‌توانیم فرهنگ خود را حفظ کنیم و بر طبق آن عمل کنیم. ◽️حجت‌الاسلام والمسلمین براتی در انتهای نشست گفت: مسلمانان یک‌چهارم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند و حق دارند که به جای تبعیت از نسخه‌های دیگران، سیستم حقوقی و سیاسی خود را داشته باشند. اگر تاکنون محقق نشده، به دلیل ضعف و کوتاهی خودمان بوده است. در سیاست خارجی هم همین است. همانگونه که جوامع دیگر براساس مکاتب خود، سیاست خارجی دارند، ما نیز باید طبق موازین اسلامی، فقه سیاست خارجی داشته باشیم. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

#کرسی_ترویجی 🔰گروه فقه سياسی مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل با همکاری دبیرخانه همایش بین المللی فقه سیاست خارجی و موسسه دین و تمدن برگزار می‌کند: 🌀 #کرسی_ترویجی «گسترده‌سازی توان نظامی از منظر فقه» 🎙 با حضور: #محمد_قاسمی #احمد_رهدار #حسین_حمزه 📋 زمان: شنبه 12 خرداد ساعت ۱۷:۳۰ 🕌 قم، میدان معلم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، طبقه دوم، سالن جلسات مرکز فقهی ائمه اطهار 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹 پیش‌همایش همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی 👈 با موضوع: ➖حقوق بشر و سیاست خارجی با حضور: □ حضرت استاد درایتی □ دکتر کاظم غریب‌آبادی ⏱ زمان: پنجشنبه - ۱۰ خرداد۱۴۰۳ ساعت ۸:۳۰ الی ۱۱ 📍 مکان: مشهد مقدس - عرصه میدان شهدا - ساختمان اصلی شهرداری - طبقه دوم - سالن همایش 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹غرب ابتدا باید پاسخگوی نقض حقوق بشر از سوی خود در طول تاریخ باشد و بعد به دنبال رعایت حقوق بشر در سایر کشورها 🔹 💠پیش‌ازظهر امروز، پیش‌همایشِ همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی در سالن همایش‌های شهرداری مشهد برگزار شد. در ابتدای این همایش حجت‌الاسلام والمسلمین علی صفدری، رئیس همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی، با اشاره به برگزاری چهل و چهار پیش‌نشست با موضوعات مختلف مرتبط با فقه سیاست خارجی گفت: یکی از مسائل جدی در سیاست خارجی پرداختن به امور فقهی مربوط به این حوزه است و در همین راستا در یک سال گذشته متون و درسواره‌های متعددی با پرداختن به ابعاد مختلف فقه سیاست خارجی از سوی اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه‌ی خراسان، قم و نجف ارائه شد. هدف نهایی از برگزاری همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی برقراری پیوند بین فقه و تخصص بود که بنا به اذعان کارشناسان و متخصصان در طول این مدت به توفیقات خوبی رسیدیم. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹غرب ابتدای باید پاسخگوی نقض حقوق بشر از سوی خود در طول تاریخ باشد و بعد به دنبال رعایت حقوق بشر در سایر کشورها 🔹 💠پیش‌ازظهر امروز پیش‌همایشِ همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی در سالن همایش‌های شهرداری مشهد برگزار شد. در ابتدای این همایش حجت‌الاسلام والمسلمین علی صفدری، رئیس همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی، با اشاره به برگزاری چهل و چهار پیش‌نشست با موضوعات مختلف مرتبط با فقه سیاست خارجی گفت: یکی از مسائل جدی در سیاست خارجی پرداختن به امور فقهی مربوط به این حوزه است و در همین راستا در یک سال گذشته متون و درسواره‌های متعددی با پرداختن به ابعاد مختلف فقه سیاست خارجی از سوی اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه‌ی خراسان، قم و نجف ارائه شد. هدف نهایی از برگزاری همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی برقراری پیوند بین فقه و تخصص بود که بنا به اذعان کارشناسان و متخصصان در طول این مدت به توفیقات خوبی رسیدیم. ◽️وی با گرامیداشت یاد و خاطره‌ی دیپلمات شهید دکتر حسین امیرعبداللهیان افزود: شهید امیرعبداللهیان همواره پشتیبان فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی در حوزه‌ی سیاست خارجی بودند و در همین راستا نیز همواره حمایت تمام قد خود را به‌صورت عملی از همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی ابراز می‌کردند و از این لحاظ با شهادت رئیس‌جمهور شهید و همراهان ایشان، ما حامی و پشتیبان مهمی را از دست دادیم. 💠در ادامه‌ی این همایش دکتر کاظم غریب آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و رئیس ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اهمیت حقوق بشر به‌خاطر سر و کار داشتن با زندگی مردم گفت: ذیل مسئله‌ی حقوق بشر می‌توان مسائل مهمی را بررسی کرد که از جمله‌ی آن نسبت حقوق بشر با مبانی دینی و جایگاه آن در ادیان وحیانی است. ◽️وی افزود: مسئله‌ی بعدی نسبت ایران با حقوق بشر و بررسی رابطه‌ی ما با آن است بگونه‌ای که بدانیم میانه ما با حقوق بشر چگونه است و در چه سطحی از این مسئله قرار داریم. ◽️غریب‌آبادی گفت: باید مشخص کنیم که مسئله‌ی حقوق بشر صرفاً موضوعی داخلی است که کشورها باید در جوامع خود به آن بپردازند یا اینکه مسئله‌ای بین المللی است و دیگران هم می‌توانند نسبت به حقوق بشر در دیگر جوامع فعال باشند. ◽️وی با اشاره به اینکه حقوق بشر فقط منحصر به ابعاد سیاسی و مدنی نیست، گفت: برخلاف تمرکز غرب بر مفهوم سیاسی و مدنی حقوق بشر، در این حوزه مفهوم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هم داریم و به این ترتیب تمام موضوعات که در جامعه با آن سر و کار داریم از جمله بهداشت و آموزش نیز مرتبط با حقوق بشر است و باید به این ابعاد هم توجه کرد. ◽️معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه افزود: دلیل نپرداختن غرب به سایر ابعاد حقوق بشر این است که در صورت وارد شدن به این ابعاد، غرب نسبت به کشورهای کمتر توسعه یافته بدهکار می‌شود و به این ترتیب باید بابت مواردی چون تحریم‌ کردن کشورها و مسائل زیست محیطی پاسخگو باشند. ◽️غریب‌آبادی گفت: هرچند کلمه‌ی حقوق بشر در آیات و روایات نیامده است، اما با توجه به الزامات دینی که ما درباره‌ی حقوق بشر داریم، معتقدیم که حقوق بشر ریشه در ادیان وحیانی دارد و تعبیر حق الناس که مکرر در مورد آن در منابع دینی صحبت شده، همان حقوق بشر است و در آن مصداق پیدا می‌کند و این امر چنان واضح است که اصلاً نیازی نیست به دنبال معادلی برای حقوق بشر باشیم. چراکه روشن است منظور از آن و محتوای آن چیست. ◽️ایشان گفت: وجود امان‌نامه‌ها در تاریخ اسلام، مراقبت از درختان، نکشتن زنان و کودکان در جنگ‌ها و ممنوعیت قتل افراد بی‌گناه مواردی است که از قرن‌ها قبل اسلام دستور به رعایت آن داده است، درحالی‌که همین موارد الآن در کنوانسیون‌های چهارگانه تصویب شده است. ◽️وی با ذکر این‌که نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و رساله حقوق امام سجاد علیه‌السلام منابعی حاوی مضامین عالی حقوق بشری است، گفت: در ایران حقوق بشر از جمله مواردی است که در قانون اساسی ذکر شده است. بنابراین ما نه تنها مشکلی با حقوق بشر نداریم، بلکه در برخی ابعاد آن خود را در دنیا پیشرو می‌دانیم. ◽️رئیس ستاد حقوق بشر گفت: چالش‌های ما در زمینه‌ی حقوق بشر از آنجا نشأت می‌گیرد که با اقدامات سیاسی غرب و تلاش آنها برای تحمیل استانداردهای واحد غربی و سبک زندگی غربی به دیگر کشورها مخالف هستیم. علت این مخالفت این است که کشورهای دنیا دارای فرهنگ‌های مختلف و نظام‌های قانونی متفاوتی هستند و از رو غیرممکن است که بتوان یک استاندارد ثابت را برای همه‌ی این فرهنگ ها درنظر گرفت. ◽️وی افزود: غرب اعتقاد دارد به دلیل جهان شمول بودن حقوق بشر، باید این قوانین در همه‌جا به‌صورت یکسان اعمال شود. درحالی‌که تنوع فرهنگی جوامع اقتضا می‌کند که حقوق بشر متناسب با فرهنگ هر کشور تنظیم و اعمال شود. 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️غریب‌آبادی گفت‌‌: در عین حال ما هم با جهان شمول بودن برخی از ابعاد حقوق بشر، مانند حق حیات که خودسرانه قابل سلب نیست، موافق هستیم. اما برخی ابعاد آن مثلاً آزادی در پوشش را وابسته به چارچوب‌های فرهنگی هر کشوری می‌دانیم که حدود آن را تعیین می‌کند. ◽️معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه گفت: مسئله‌ی بعدی استانداردهای دوگانه‌ی غرب درمورد رعایت حقوق بشر است که برای همه‌ی کشورها به‌صورت واحد اجرا نمی‌شود. این کار باعث شده حقوق بشر تبدیل به یک کالا شود که براساس روابط غرب با کشورها قابل استفاده است؛ اگر غرب با کشوری روابط حسنه داشته باشد، تأکیدی بر رعایت حقوق بشر وجود ندارد و اگر با کشوری دچار مشکل باشد، از حقوق بشر برای اعمال فشار به آنها استفاده می‌کند. ◽️غریب‌آبادی افزود: ايران در بخش‌های مختلف حقوق بشر، از جمله در زمینه‌ی بهداشت، آموزش و دموکراسی که مهمترین حوزه‌های مهم حقوق بشری است، از خیلی از کشورها جلوتر است. اما خیلی از کشورهای عقب در این موارد، برای نقض حقوق بشر از سوی غرب تحت فشار قرار نمی‌گیرند. بنابراین تأکید آنها بر حقوق بشر به‌خاطر سیاست‌های کشورها است. سیاست کشور ایران استکبارستیزی و ظلم‌ستیزی و حمایت از مظلومان است و آنها می‌خواهند ایران یک کشور خنثی باشد و مشکل‌شان ماهیت وجودی جمهوری اسلامی ایران است. اگر این سیاست‌ها از سوی ایران کنار گذاشته شود، دیگر مهم نیست که حقوق بشر در ایران رعایت می‌شود یا نه. ◽️وی در انتهای صحبت‌های خود گفت: غرب و آمریکا در جایگاهی نیستند و صلاحیت این را ندارند که درباره‌ی رعایت حقوق بشر در دیگر کشورها اظهارنظر کنند. بلکه باید پاسخگوی جنایات خود در طول تاریخ و نقض حقوق بشر در کشور خود باشند. درحالی‌که آنها در کشورهای متعددی پایگاه نظامی دارند و کشتارهای وسیعی هم در سراسر دنیا مرتکب شده‌اند و حتی شهروندان خود را تحت انواع فشارها قرار می‌دهند، اول باید خودشان حقوق بشر را رعایت کنند و بعد دیگر کشورها را دعوت به اجرای حقوق بشر کنند. 👇👇ادامه گزارش👇👇

💠در ادامه‌ی این پیش‌همایش حجت‌الاسلام والمسلمین استاد درایتی با اشاره به اینکه برخی از ابعاد حقوق بشر ابزاری است در دست سیاستمداران برای تحت فشار قرار دادن مخالفان خود، گفت: رابطه‌ی بین حقوق بشر و سیاست خارجی از دو منظر قابل بررسی است. یکی اینکه مسائل حقوق بشر چقدر سیاست‌های کشور را دست خوش تغییر کرده یا خواهد کرد؛ و دیگر اینکه تأثیر سیاست خارجی ما بر مباحث حقوق بشری مورد نظر ما چگونه است. ◽️ایشان افزود: به این مسئله باید باید در دو سطح بپردازیم. اول اینکه آیا در مباحث مربوط به حقوق بشر نیاز به تجدید نظر در سیاست‌های خود داریم تا بتوانیم مسائل حقوق بشری را کاهش دهیم؟ و دوم اینکه با توجه به مباحث حقوق بشر، در سیاست خارجی خود نیاز به تجدید نظر داریم داریم یا خیر. ◽️درایتی گفت: اصول سیاست‌ خارجی ما را قانون اساسی تعیین کرده است و تصریح کرده که این سیاست‌ها رمز و راز موجودیت نظام ماست و با بی‌توجهی به آن هویتی برای جمهوری اسلامی معنا و مفهوم ندارد. از جمله این موارد نفی هرگونه سلطه و تصریح بر اینکه نه سلطه‌گر هستیم نه سلطه پذیر، دفاع از مظلومیت در سراسر دنیا بدون دخالت در امور داخلی کشورها است. ◽️ایشان با اشاره به اینکه آنچه محل بحث است، کیفیت اجرای این سیاست‌ها و راهبردهای اجرایی آن است، افزود: به نظر می‌رسد نوع اجرای سیاست‌ها و نداشتن راهبردهای کوتاه مدت و میان مدت باعث ایجاد مسائل حقوق بشری برای ما شده است. به عنوان مثال در ادواری انقلابی‌گری پررنگ بود و در ادواری منافع ملی چربید و همین تغییرات باعث بروز چالش‌ها و حتی ابرچالش‌هایی در سطح بین المللی برای ما شد که نگران کننده است. ◽️استاد حوزه‌ی علمیه‌ی خراسان گفت: آنچه اهمیت دارد، این است که باید راهبرد حساب شده‌ای در دست باشد که در عین کارآمدی، برای کشور هزینه نداشته باشد. مثلاً در بحث صدور انقلاب، در اثر برخی تفکرات حاکم که عموماً در اوایل انقلاب مشاهده می‌شد، این سیاست به‌جای ایجاد همگرایی بین امت اسلام، به‌خاطر ایجاد ترس حکومت‌های همسایه، در نهایت منجر به فاصله گرفتن کشورهای همسایه از ایران شد. ◽️وی افزود: در آن مقطع ما به این جنبه توجه نکردیم که ما هنوز اول راه بودیم و باید ساختارها را تغییر می‌دادیم و ساختارهای جدید را متناسب با شرایط جدید ایجاد مي‌کرديم. ◽️درایتی در انتها گفت: ما معتقدیم باید بر مبانی اسلامی تحفظ کرد، اما دلیل برخی چالش‌های حقوق بشری، منتقل نشدن مبانی و گفتمان دینی به نسل بعدی و قطع ارتباط نسل جوان با مفاهیم دینی است. از سوی دیگر در برخی بخش‌های حقوق بشر کار نکرده‌ایم و در گفتمان‌سازی در این زمینه‌ها کوتاهی کرده‌ایم و عملاً نتوانستیم گفتمان‌سازی خوبی در سطح ملی و بین‌المللی داشته باشیم و نتوانستیم حقوق بشر اسلامی را در دنیا تبیین کنیم و به دنیا بگوییم و آنچه مدنظر اسلام است، فراتر از چیزی است که آنها از حقوق بشر تصور دارند. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon