... همچنین چند برگ سند تاریخی هم با اشاره به واژه «شب یلدا (شب چله)» مربوط به دوره قاجار در بین این تعداد اسناد موجود در گنجینه رضوی وجود دارد. ضمن اینکه در برخی از اسناد دوره قاجاریه مربوط به بارگاه منور رضوی، از سه واژه «شب یلدا، شب چله و شب جَدی» برای نخستین شب فصل زمستان نام برده شده است. در همین ارتباط، قدیمی‌ترین خبر مربوط به «شب یلدا» مربوط به دوره قاجاریه و سال ۱۲۶۹ هجری قمری یعنی ۱۷۸ سال قبل است که بر اساس آن برای خدام حرم مطهر امام هشتم(ع) در شب یلدا، هندوانه تهیه می‌شده است. در اسناد سال‌های بعد نیز این رسم تکرار شده و حتی جزئیات خرید و توزیع هندوانه میان خدام بارگاه مطهر امام هشتم(ع) و منسوبین حرم مطهر ثبت شده است. ..... جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید

مهمانسرای حضرتی دهه 50

......شب‌نشینی «آتشان» در روستاهای خراسان ایرانیان دوره کهن برای اینکه این شب‌ها را تا اندازه‌ای بی‌آزار سازند، شب‌ها آتش می‌افروختند تا هم روشنایی در خانه باشد و هم بخاطر اورمزدی، دیوان، پریان و جادوگران از خانه دور شوند، زیرا عقیده داشتند، در خانه‌ای که آتش در آن هست دیوان و جادوان راه پیدا نمی‌کنند. در این شب‌ها، به‌ویژه در شب‌های دراز زمستان به دور آتش گرد آمدند و پاسی از شب‌ها که بدور آتش می‌گذشت آتشان نام داشت و امروز نیز در روستاهای خراسان به شب‌نشینی «آتشان» می‌گویند. خاموش کردن آتش گناه بود، چون معتقد بودند که پس از خاموش شدن آتش، ارواح زیان‌گر به خانه می‌تازند ... جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید.