نشست چهار شنبه های نشریه خوانی( روزنامه تیاتر) در اداره مطبوعات مرکز اسناد و مطبوعات

رونمایی از نخستین سالنامه چاپ مشهد، موجود در گنجینه رضوی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی .🆔Eitaa.com/DocRazavi

مکتب بافت برگزار می‌کند: 🔷کارگاه آموزشی «خط سیاق» 🔹مدرس: دکتر علی سوزنچی کاشانی 🔶۶ جلسه، ۵۰۰ هزار تومان 🔸شنبه‌ها و چهارشنبه‌ها | ساعت ۱۷ الی ۱۹ 🔷مشهد، بلوار وحدت، وحدت ۳/۱، مکتب بافت 🔹هماهنگی: ۰۹۳۵۶۵۵۲۲۷۵ 🆔 @maktabebaft

تاریخ خراسان، آستان قدس رضوی و تزئینات معماری حرم مطهر گرایش‌های پژوهشی بهزاد نعمتی پژوهشگر گروه فرهنگ و هنر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی بوده که تاکنون ۱۰ کتاب به رشته تحریر درآورده و ۲۱ مقاله علمی به قلم وی، در مجلات و رویدادهای پژوهشی انتشار یافته است. دسترسی به متن کامل B2n.ir/n99591 🆔Eitaa.com/DocRazavi

معرفی اسنادی از اوراق حساب و سیاق دوره سلاجقه(۹۰۰ سال قبل) موجود در آرشیو مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی

🗞۱۷ اسفند انتشار نشریه چلنگر📰 چلنگر روزنامه فکاهی و سیاسی ایران بود که در بین سال‌های ۱۳۲۹–۱۳۳۲ منتشر می‌شد. چلنگر به معنی قفل و کلیدساز و آهنگری است . این روزنامه را محمدعلی افراشته در ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ منتشر کرد. چلنگر در چهار صفحه به قیمت دو ریال منتشر می‌شد و بیشتر اشعار و مطالب آن متعلق به شخص افراشته بود. چلنگر به زبان فارسی منتشر می‌شد، اما از همان شماره اول صفحه‌ای را به ادبیات محلی اختصاص داد. در این صفحه اشعاری به گیلکی، آذربایجانی، کردی، ترکمنی، لری، مازندرانی و… چاپ می‌شد. دفتر آن در خیابان نواب بود که روز ۱۴ آذر ۱۳۳۰ مورد حمله اوباش و مخالفان قرار گرفت و همه چیز آن ویران شد. و انتشار چلنگر با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ متوقف شد.

بر اساس اسناد به‌جا مانده از دوره صفوی، در تشکیلات اداری حرم مطهر با شغل «عَلَمدار» مواجه می‌شویم. این گمان مطرح است که افراد در مراسم، موظف به حمل لوا و پرچم بوده‌اند. همچنین در برخی منابع نیز اشاره شده تا دوره قاجار هنگام استقبال از رجال حکومتی، طوق و عَلَم توسط کارکنان حرم مطهر امام هشتم(ع) حمل می‌شده است. در دوره قاجار و در سال ۱۲۸۴ قمری «علی نقی حکیم‌الممالک» در خاطراتش از «عَلَم و بیرق زرنگار سرکار فیض آثار» خبر می‌دهد. همچنین براساس اسناد مربوط به اواخر دوره قاجار «بیرق شیر و خورشید» به عنوان پرچم ملی ایران و «بیرق سبز گنبد مطهر» که احتمالاً ویژه حرم مطهر رضوی بوده، در ایام معمولی در حرم منور امام رضا(ع) برافراشته می‌شده است. در ایام محرم‌الحرام نیز از «بیرق سیاه» استفاده می‌شده است. ....... ..... در سندی مربوط به سال ۱۳۱۵ هجری شمسی سابقه نصب پرچم در حرم مطهر رضوی چنین آمده است: «... چون از سابق معمولاً در سردرب‌های ایوان طلا و ایوان عباسی و فوق گنبد مطهر در دو ماه محرم و صفر بیرق سیاه و باقی ایام بیرق سبز نصب می‌شد، اینک که بیرق‌های سیاه برداشته شده و بیرق‌های سبز هم کهنه و قابل استفاده نیست، در صورت لزوم و تصویب، امر به تهیه پارچه سبز جهت بیرق‌های مزبور بفرمایید...». دسترسی به متن کامل B2n.ir/n25475 .

بزرگترین قرآن در تاریخ اسلام این نگارش از قرآن به همت و سرمایه گذاری «حاج محمد گلابگیر» و با خط علی اسماعیلی قوچانی از سال 1347 شروع شده و پس از چندبار ناکامی بالاخره در سال 1395 به انتها رسید. تصاویر فوق، گزارش مجله سپید و سیاه از روند نگارش این اثر ارزشمند است که در شماره 1034 به تاریخ 21 مرداد 1352 منتشر شده است. 🆔Eitaa.com/DocRazavi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ✍ ایرج افشار( از پرکارترین پژوهشگران معاصرکه فرهنگ، ادبیات فارسی و تاریخ ایران وامدارش بوده و از تاثیرگذارترین شخصیت‌های فرهنگی است 📚(۱۶ مهر ۱۳۰۴ _ ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ ) ایرانشناس، کتابشناس، مصحح ، مجله‌نگار، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه ایرانی، پایه‌گذار کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران، معروف به «پدر کتاب‌شناسی ایران» و شاخص‌ترین کتابدار تاریخ معاصر ایران. او که فرزند دکتر محمود افشار بود، در سال ۱۳۲۴ وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۲۸ تحصیلاتش را با گرایش قضایی به پایان برد. وی عضو انجمن ایرانشناسی، عضو هیئت انتخاب کتاب، عضو کمیته جایزه کتاب ‌سال، عضو انجمن کتابداران ایران و عضو هیئت اجرایی انجمن تاریخ بود و همچنین از اعضای شورای عالی دائره‌المعارف بزرگ اسلامی به‌شمار می‌رفت. ایرج افشار نزدیک به ۶۵ سال کوشش‌های پژوهشی بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی، کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تألیف، تصنیف و تصحیح کرده‌است و استاد سید فرید قاسمی درباره او این‌چنین نوشته است: افشار در سال ۱۳۳۱ با همکاری چهارتن از دوستانش، انتشار نشریه فرهنگ ایران‌زمین را آغاز کرد و از سال ۱۳۲۷ مدیریت مجله راهنمای کتاب را به‌عهده داشت. این استادارزشمند کتابخانه شخصی‌‌اش را به‌مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی اهداء کرد. در این مرکز گروهی از دوستان و شاگردان و دو فرزندش، جایزه‌ای را به‌نام و یاد او ترتیب داده تا هرساله در زادروزش به بهترین پایان‌نامه در زمینه کتابداری اهداء شود.🆔Eitaa.com/DocRazavi

عَریضه به معنی دادخواهی بود و عرض‌حال یا نامه‌ای است که مردم برای شخصیتی بلندمرتبه برای رفع مشکل شان می نوشتند. و به معنی عرض حال کردن به کسی برای چاره‌جویی در گرفتاری‌ها بوده که دو نوع ( عریضه‌هایی که مردم برای حاکمان و یا مسئولان نوشته و اصطلاحاً «عرایض عرفی» گفته می‌شود و دوم، عریضه نگاری های مذهبی معروف است. بر اساس اسناد موجود در مرکز اسناد و مطبوعات، عریضه‌نویسی و توسل به امام رضا (ع) در قالب نوشتن نامه، ازحدود 400 سال پیش و از دوران صفویه مرسوم بوده که هم به داخل ضریح مطهر انداخته و گاه هم مردم ،خادمان و کارکنان حرم، برای حل مشکلاتشان، خطاب به تولیت آستان قدس رضوی می‌نوشتند، تا آنجا که این رسم ارزشمند،مورد توجه گردشگران و زائران خارجی هم بوده و گردشگر روسی «خانیکوف»در سفری که در قرن 19 م به ایران داشته، به انداختن عریضه در ضریح مطهر امام رضا(ع) اشاره دارد. گفتنی است که مرور اسناد تاریخی مشخص می‌کند که در دوره‌های مختلف، افرادی در حرم مطهر امام رضا(ع) حضور داشته که شغلشان «عریضه نویس»، «کاغذ نویس» و یا «عریضه تمام کن» بوده و احتمالاً عریضه‌های توسل به امام رضا (ع) و عریضه‌های ارسالی به تولیت آستان را برای زائران و مجاوران می‌نوشتند که این عرایض در زمان غبارروبی ضریح مطهر جمع‌آوری و بررسی می‌شده است.

برگرفته از کتاب مطلع الشمس تالیف (محمدحسن اعتمادالسلطنه )ملقب به صنیع الدوله در زمان قاجار واز نظر جناب دکتر نواییان رودسری متخصص در حوزه تاریخ مشهد این تصویر ورودی گمرک مشهد در میدان ارگ است .🆔Eitaa.com/DocRazavi

برگرفته از کتاب مطلع الشمس تالیف (محمدحسن اعتمادالسلطنه )ملقب به صنیع الدوله در زمان قاجار .🆔Eitaa.com/DocRazavi

برگرفته از کتاب مطلع الشمس تالیف (محمدحسن اعتمادالسلطنه )ملقب به صنیع الدوله در زمان قاجار🆔Eitaa.com/DocRazavi

برگرفته از کتاب مطلع الشمس تالیف (محمدحسن اعتمادالسلطنه )ملقب به صنیع الدوله در زمان قاجار .🆔Eitaa.com/DocRazavi

📓مطلع الشمس یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط محمدحسن اعتمادالسلطنه ملقب به صنیع الدوله است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. این کتاب سه جلدی در قالب یک راهنمای سفر از تهران به مشهد است که در بخش معرفی مشهد به صورت گزارشی اختصاصی به بیان تاریخ و جغرافیای این شهر می‌پردازد. جلد نخست کتاب مطلع‌الشمس گزارش سفر کاروان ناصرالدین‌شاه از زمان ترک دارالخلافه (تهران) تا رسیدن به شهر مشهد را در برمی گیرد. در این جلد شرح سفر کاروان شاه با گذر از شهرهای دماوند و فیروزکوه تا قوچان و سپس رسیدن به مشهد گزارش شده است. جلد دوم کتاب مطلع الشمس به معرفی شهر مشهد و آثار و ابنیه و اماکن مهم آن با تأکید بر حرم رضوی و بقاع و ابنیهٔ وابسته به آن می‌پردازد. سومین و آخرین مجلد کتاب مطلع الشمس به بیان سفر بازگشت کاروان ناصرالدین شاه به تهران از مسیر نیشابور و سبزوار پرداخته است.🆔Eitaa.com/DocRazavi

🌛 «أَهِلَّه» جمع «هلال» به معنى ماه در شب اول و دوم است و ویا در سه شب نخستین «هِلال» نام دارد و بعداً به آن «قَمَر» مى گویند، و بعضى بیش از آن را هلال نامیده اند. 🌙استهلال (هلال‌بینی، بَرن‌بینی) تلاش برای رؤیت هلال ماه است از نظر اسلام به نوعی تقویم طبیعی بوده و مناسبت‌های دینی از جمله حج بر مبنای گاه‌شمار قمری بدست می آید در گنجینه مرکزاسنادآستان قدس رضوی، قدیمی ترین سند از رویت هلال ماه است که این سند اسامی شهود رویت هلال شهر صیام مربوط به دوره قاجار 1333 قمری یعنی 113 سال قبل در شهر یزد می باشد. در میان آن ها اسامی اشخاصی از جمله آقا محمد پسر محمد علی کوشک نوی که آقا محمد علی او را توثیق نموده، سید علی اکبر مسگر پسر آقا سید حسین، احمد عطار و زنی که حامل شهادت ایشان آقا سید محمد پسر آقا میر بهاء استو نیز آقا محمد تقی پسر حسین خیاط که جناب حاجی شیخ حسین روضه خوان شهیر به نجار او را توثیق نموده اند.شاهدان شهادتشان مورد تایید اشخاص موثق قرار گرفته است. .🆔Eitaa.com/DocRazavi

نوزدهمین نشست نشریه شناسی در مرکز اسناد و مطبوعات زمان: چهارشنبه 23 اسفند ساعت 9 مکان : بنیاد پژوهشهای اسلامی، طبقه همکف، اتاق 257 موضوع : معرفی مجله دفترهای زمانه ارائه: سرکار خانم پویامنش 🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰 دفترهای زمانه از بهمن ۱۳۴۶ توسط سیروس طاهباز منتشر شده است. اسم نشریه با کمی تغییر از این شعر پروین اعتصامی گرفته شده است: من این ودیعه به دست زمانه می سپرم زمانه زرگر و نقاد هوشیاری بود سیاه کرد مس و روی را به کوره وقت نگاهداشت به هر جا زر عیاری بود در مجموع ۸ شماره از این مجله منتشر شده و بزرگان سرشناسی چون سهراب سپهری، م. آزاد، بهرام بیضایی، ابراهیم گلستان و... در این نشریه مطلب دارند.

معرفی آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی 🆔Eitaa.com/DocRazavi

آرشیو گنجینه اسناد و رسومات ماه مبارک رمضان درحرم مطهر رضوی از 113 سال قبل ( عنوان : دستور العمل متولی وقت آستان قدس در خصوص قرائت قرآن در حرم رضوی به مناسبت ایام ماه رمضان سال سند: 1330ق (دوره قاجاریه) 📖📗📖📘📖📕📖📔📖📔📖📕📖📗📖📘 قرآن خوانی و مناجات خوانی در ماه رمضان در حرم مطهر رضوی در ماه رمضان موذنان حرم موظف بودند چهار ساعت از شب گذشته با حضور در گلدسته های حرم به ذکر و مناجات بپردازند در هنگام سحر نیز موذنان تا وقت اذان صبح به مناجات مشغول می شدند. پس از اذان و طلوع فجر، حافظان موظف بودند همچون روزهای قبل، آیات قرآن کریم را طبق معمول قرائت کنند. مطابق اسناد به جای مانده به غیر از قرائت معمولی قرآن که هر روزه در حرم انجام می شد، در ماه مبارک رمضان هر ساله مراسم تلاوت روزانه یک جزء قرآن با حضور تمامی حافظان و قاریان قرآن در سه ساعت به غروب مانده در ایوان طلای صحن قدیم (صحن انقلاب اسلامی امروزی) نیز برپا می‌شده است. مقابله قرآن‌ها به منظور تصحیح احتمالی اشتباهات قرآن های موجود از دیگر برنامه‌های این مراسم نورانی بود و این دلیلی برای حضور مصحح کتابخانه در این مراسم بود 🆔Eitaa.com/DocRazavi

بازدید مدیران و کارشناسان محترم مجموعه مرکز اسناد حوزه و روحانیت از مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی

آرشیو گنجینه اسناد و رسومات ماه مبارک رمضان درحرم مطهر رضوی از 113 سال قبل(دوره قاجار) 📑📜📑📜 📜📑 بیش از 6 هزار سند مکتوب در آرشیو اسناد مرتبط با ماه مبارک رمضان نگهداری می شود. اسنادی که از دستورالعمل‌های خاص این ماه پرفضیلت، مانند، برنامه‌های ویژه شب‌های قدر، برگزاری مراسم افطاری برای زائران و خادمان و چگونگی برپایی جشن عید فطر در حرم منوّر رضوی در متن شان قابل رؤیت است. چنانکه با فرارسیدن ماه مبارک در دوره قاجار، متولی‌باشی آستان قدس رضوی دستورالعمل‌های خود را برای برگزاری برنامه‌های این ماه پربرکت به کشیک‌نویس اعلام می کرده. که سندهایی با قدمت تاریخی سال‌های1303، 1330 و 1336 هجری قمری ، بیان‌گر برپایی این مراسم می باشد 🆔Eitaa.com/DocRazavi

بمباران حلبچه در 25 اسفند سال 1366 همزمان با شروع عملیات والفجر 10 توسط رزمندگان ایرانی در منطقه کرد نشین حلبچه که تصرف بخش هایی از کردستان عراق را همراه داشت اتفاق افتاد. دولت بعث به دستور مستقیم صدام اقدام به بمباران شیمیایی مردم خود در منطقه حلبچه کرد. بر اساس بررسی های سازمان ملل متحد که بعدها در قالب یک گزارش منتشر شد در این حمله از گاز خردل، چند ماده شیمیایی عامل اعصاب نامعلوم استفاده شده بود. Eitaa.com/DocRazavi