📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض 📅 ۱۱ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۱ 📚موضوع جلسه: ۱- در استنباط احکام شرعی، اجتهاد در علم فقه و در علم اصول و در مبانی علم رجال لازم است اما اجتهاد در سایر علوم لازم نیست و می تواند تقلید کند ۲- در اجتهاد از علم فقه هم مسائل کلیه لازم است یعنی قواعد فقهیه و هم مسائل جزئیه مانند علم به قضایایی مانند الخمر نجس ۳- در این که آیا اسماعیل بن جابر دارای لقب الخثعمی است یا الجعفی بین مرحوم خویی و مرحوم تستری اختلاف شده است اما به هر حال، هر لقبی باشد از ثقات است؛ در این مسئله مجتهد می تواند تقلید کند چون از مبانی علم رجال نیست.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض 📅 ۱۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۲ 📚موضوع جلسه: 1⃣ طائفه اول از روایات می گوید که شرط صحت طلاق این است که زوجه در حال طهر باشد و طائفه دوم از روایات می گوید که طلاق زوجه غیر مدخول بها حتی در حال حیض هم صحیح است 2⃣ مشهور در ماده اشتراک این دو طائفه که تعارض بدوی است قائلند که ادله طائفه دوم، حاکم بر ادله طائفه اول است 3⃣ این طریق جمع عرفی فرع بر اطلاق داشتن ادله طائفه اول است و در نظر مختار چنین اطلاقی در کار نیست و تقدیم ادله طائفه دوم با نگاه مجموعی به روایات است 4⃣ تعبیر به 《ما لم یدخل بها زوجها》در روایات طائفه دوم سه احتمال دارد: ۱- فقهاء دخول را جامع بین قبل و دبر می دانند للاطلاق ۲- دخول انصراف دارد به دخول در قبل ۳- این تعبیر کنایه از مباشرت و مواقعه است در نظر مختار احتمال دوم یا سوم صحیح است

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض؛ التاسع: بطلان طلاقها و ظهارها؛ م ۲۱ و ۲۲ 📅 ۱۳/ اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۳ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ اگر زوج تمکن از اطلاع حال حیض یا طهر زوجه نداشته باشد دیگر طهر زوجه یا عدم طهر مواقعه شرط صحت طلاق نیست 2️⃣ دلیل ادعای بالا روایت خمس و همچنین صحیح عبدالرحمن بن حجاج است 3️⃣ ادله جواز طلاق غائب نسبت به زوجه در حال حیض انصراف دارد به وقتی که تمکن از استعلام نداشته باشد 4️⃣ طهر، شرط واقعی صحت طلاق است و لذا اگر در حال حیض طلاق دهد هر چند نداند طلاق او باطل است

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض؛ التاسع: بطلان طلاقها و ظهارها 📅 ۱۶ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۴ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در بطلان طلاق حائض فرقی نیست که زن، حیض خود را بالوجدان احراز کند یا بالاماره احراز کند و اماره در نظر مرحوم سید شامل تمییز بالصفات و التخییر است 2️⃣ طلاق زن حائض باطل است چه حیض احراز بشود یا نشود 3️⃣ وقت هم از امارات بر حیض شمرده می شود؛ زنی که ذات عادت وقتیه است اگر در وقت خونی ببیند که نمی داند حیض است یا استحاضه، آن خون را حیض قرار می دهد 4️⃣در نظر مختار، اختیار از امارات نیست بر خلاف نظر مرحوم سید بلکه تنها امتثال احتمالی است و ادله اختیار تنها ناظر به تکلیف است نه وضع؛ به همین خاطر زوج باید زوجه را در زمانی طلاق دهد که قطع یا اطمینان بر طهارت زوجه دارد. 5️⃣آیا بعد از طلاق، زوجه می تواند عددی را اختیار کند تا طلاق داده شده باطل باشد؟ نظر سید ماتن این است که می تواند

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض؛ التاسع: بطلان طلاقها و ظهارها؛ م ۲۳ 📅 ۱۷ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۵ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در اجازه بیع فضولی سه قول وجود دارد: کشف حقیقی، کشف حکمی، نقل؛ کشف حقیقی، شرط متاخر است اما کشف حکمی، شرط متاخر نیست و مسئله اختیار زوجه از قبیل کشف حکمی است نه کشف حقيقي 2️⃣ کشف حقیقی یعنی ملکیت برای مشتری از اول عقد بوده است اما در کشف حکمی ملکیت از اول نبوده است اما از حین الاجازه کشف می شود که ملکیت از دو روز پیش بوده است 3️⃣ ظاهر روایات اختیار زوجه در شرط مقارن است نه شرط متاخر؛ خداوند متعال برای چنین زنی اختیار داده است که ایام حیض را انتخاب کند و از حین اختیار او کشف می شود که از چه روزی حیض بوده است. 4️⃣ در شرط متاخر، مختار این است که به لحاظ عالم تشریع محذوری ندارد و همچنین به لحاظ عالم تکوین محذوری ندارد 5️⃣ کشف حکمی در تکلیف نامعقوله اما در وضع معقول است اما کشف حقیقی هم در وضع و هم در تکلیف ممکن است 6️⃣ مختار در اجازه بیع فضولی شبیه قول به نقل است

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض؛ التاسع: بطلان طلاقها و ظهارها؛ م ۲۴ العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض 📅 ۱۸ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۶ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ بطلان طلاق و ظهار و حرمت مباشرت و وجوب الکفاره موقوف بر خود حیض است نه حدث حیض حرمت عبادت و حرمت مس قرآن و حرمت قرائت آیات سور عزائم و حرمت مکث در مسجد و حرمت وضع در آن و حرمت اجتیاز از مسجدین موقوف بر حدث حیض است 2️⃣ معنای عرفی حائض زنی است که دم الحیض دارد نه زنی که حدث حیض دارد 3️⃣ در شش مورد اخیر از موارد ده گانه احکام حائض چون حیث قداست مهم است به قرینه مناسبت حکم و موضوع، موضوع عبارتست از حدث حیض نه خود حیض 4️⃣ قول مرحوم سید در وجوب غسل برای حائض بعد انقطاع دم از باب وجوب شرعی مقدمه واجب است که در اصول پذیرفته نشد. 5️⃣ استحباب غسل حیض برای مواردی که طهارت در آنها مستحب است از باب فرد بودن این مورد نسبت به مستحبات است مانند استحباب طهارت در هنگام قرائت قرآن

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۵ 📅 ۱۹ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۷ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ غسل حیض مانند غسل جنابت، مستحب نفسی است 2️⃣ مرحوم حکیم فرموده اند که استحباب نفسی گاهی برای غسل بما هو غسل است و گاهی برای غسل حیض است از باب اینکه غایتی دارد؛ این غایت می تواند نماز یا قرائت قرآن باشد و می تواند " کون علی الطهاره " باشد؛ مرحوم حکیم قائلند که دلیلی بر استحباب نفسی غسل حیض " بما هو غسل" وجود ندارد 3️⃣ مختار این است که این گونه دقائق مذکور از ادله استفاده نمی شود که کدام یک است 4️⃣ کیفیت غسل حیض مانند غسل جنابت است؛ مختار در کیفیت غسل این بود که یا بالصب است یا بالرمس است؛ غسل بالرمس یا تدریجی است مانند کسی که از بیرون به داخل آب فرو می رود یا دفعی است مانند کسی که داخل آب قرار دارد و نیت غسل می کند؛ آخرین جزئی که در آب فرو می رود، غسل محقق خواهد شد 5️⃣ دلیل اتحاد کیفیت این دو غسل علاوه بر روایات وارده، اطلاق مقامی است که مرحوم حکیم فرمودند: "ترک بیان کیفیه غسل الجنابة، اماره الاتحاد"

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۵ 📅 ۲۰ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۸ 📚موضوع جلسه: 1⃣ آیه شریفه " إذا قمتم الی الصلاة فاغسلوا...و ان کنتم فاطهروا"، اطلاق دارد که همه برای نماز باید وضو بگیرند و تنها جنب را در این آیه استثنا کرده است؛ بنابراین حائض منقطع الدم هم به مقتضای اطلاق صدر آیه باید وضو بگیرد 2⃣ در مثل حائض منقطع الدم به مقتضای اطلاق صدر آیه وضو ثابت است که عام فوقانی است؛دو دسته روایات داریم که به مقتضای روایات" ای وضوء انقی من الغسل"، نیازی به وضو ندارد و دسته دوم عدم الاجزاء را می رساند؛ در این تعارض بعضی قائل به تعارض و تساقط و رجوع به عام فوقانی شده اند و بعضی طائفه اجزاء را ترجیح داده اند 3⃣ مختار این است که روایت معارض ظاهر آیه حجت نیست و اطلاق صدر آیه محکَّم است ضمنا دلیل " لو کان لبان " ما را به اطمینان می رساند که اگر وظیفه حائض وضو نبود، به ما می رسید.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۵، ۲۶، ۲۷ 📅 ۲۳ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۱۹ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ مراسیل ابن ابی عمیر در نظر مختار معتبر نیستند و توثیق مرحوم شیخ، حدسی است زیرا معلوم نیست که تمام کسانی که ابن ابی عمیر از آنها نقل روایت می کند از ثقات باشند 2️⃣ قائلین به اجزاء غسل از وضو اختلاف کرده اند که وقتی تیمم بدل از غسل وجود دارد آیا نیاز به تیمم بدل از وضو هم وجود دارد یا ندارد؟ مختار این است که قول به اجزاء، صحیح نیست اما اگر آن را بپذیریم ادله بدلیت تیمم از غسل آن قدر بدلیت دارد که دیگر نیازی به تیمم بدل از وضو نباشد. 3️⃣ وقتی غسل حیض کرد تمام محرمات بر حائض برایش جائز می شود اگر چه هنوز وضو نگرفته باشد مانند مکث در مسجد

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۷ باب تعارض بین دو تکلیف ضمنی 📅 ۲۴ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۰ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ سید ماتن معتقد است که اگر امر دائر بشود بین اتیان نماز با وضو و تیمم بدل از غسل و اتیان نماز با غسل و تیمم بدل از وضو، باید نماز با غسل و تیمم بدل از وضو بخواند( فرض مسئله بر عدم اجزاء غسل حیض از وضو برای نماز است) 2️⃣ مرحوم حکیم مورد بالا را از باب تزاحم دانسته اند که باید اهم یا محتمل الاهمیه را بر مهم و محتمل المهمیه مقدم کرد 3️⃣ مرحوم خویی مورد بالا را از باب تعارض دانسته اند زیرا تزاحم بین دو تکلیف مستقل به وجود می آید و در ما نحن فیه دو تکلیف ضمنی داریم نه مستقل و لذا باید سراغ مرجحات باب تعارض رفت که اگر نبود نوبت به اصل عملی برائت از تعیین هر کدام می رسد و شخص مخیَّر است 4️⃣ فرمایش مرحوم خویی صحیح است که باب، باب تعارض است اما چون باب صلاة است که قاعده میسور در آن جاری است متفاهم عرفی از این قاعده در این مورد این است که باید آب را صرف در غسل کند نه صرف در وضو به خاطر اهمیت غسل نسبت به وضو یا محتمل الاهمیه بودن آن نسبت به محدث به حدث اکبر 5️⃣ با فرمایش آقای حکیم که رفته اند سراغ ترجیح اهم یا محتمل الاهمیه در نتیجه موافق شدیم اما این مسئله را باب تعارض می دانیم نه تزاحم؛ خصوصیت قاعده میسور در این مسئله مارا با مرحوم حکیم به یک نتیجه می رساند

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۷ باب تعارض بین دو تکلیف ضمنی 📅 ۲۵ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۱ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ بعضی در استدلال به ترجیح وضو بر غسل فرموده اند که فریضه بر سنت مقدم می شود در باب تزاحم که استدلال نادرستی است معروف این است که فریضه امری است که در قرآن ذکر شده است و سنت امری است که در قرآن نیامده است. 2️⃣ اینکه غسل حیض چون در قرآن ذکر نگردیده است پس سنت است کلام نادرستی است؛ زیرا اولا عنوان اصل غسل، ملاک است که در قرآن به غسل جنابت اشاره شده است و جنابت و حیض حتی در نیت هم مهم نیست و ثانیا غسل حیض در قرآن آمده است: "فاذا تطهرن فاتوهن" 3️⃣ تقدیم اهم بر مهم در باب تزاحم از باب تقدیم اهم ملاکا و مصلحه است و معلوم نیست امری که در قرآن ذکر شده است ملاک و مصلحت اهمی از سنت داشته باشد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۸ جواز یا عدم جواز مباشرت بعد انقطاع دم و قبل غسل 📅 ۳۰ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۲ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ در مسئله جواز مباشرت بعد انقطاع دم و قبل الغسل، مقتضای اصل بر جواز است منتهی اماره بر جواز وجود دارد 2️⃣ آیه شریفه " فلا تقربوهن حتی یطهرن فاذا تطهرن فاتوهن" دلالت دارد بر جواز 3️⃣ اشکال شده که در یطهرن، " یطَّهرن" قرائت صحیح است به معنای اغتسال به قرینه " تطهَّرن" و الجواب علیه: اینکه "تطهَّرن" لزوما به معنای اغتسال باشد روشن نیست بلکه می تواند به معنای اعم از طهارت از خبث دم و طهارت از حدث دم الحیض باشد 3️⃣ سنت یعنی روایات هم دلالت بر جواز مباشرت قبل الاغتسال دارند مانند موثق ابن بکیر و موثق علی بن یقطین که سند و دلالت تامی دارند 4️⃣ در مقابل روایات معارض هم وجود دارد مانند معتبره ابی بصیر که وقتی از حضرت درباره جواز مباشرت با حائض بعد انقطاع دم و قبل الغسل می پرسد، پاسخ می دهد: " لا حتی تغتسل "

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۸ جواز یا عدم جواز مباشرت بعد انقطاع دم و قبل غسل 📅 ۳۱ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۳ 📚موضوع جلسه: 1️⃣استدلال به آیه شریفه بر جواز مباشرت بعد انقطاع دم و قبل الغسل تام است و علی المبنا روایات مانعه اعتباری ندارند 2️⃣اگر از این مبنا دست بکشیم و روایات را متعارض بدانیم، جمع عرفی در نظر مختار بین دو طائفه از روایات وجود ندارد و تعارض و تساقط می کنند و نوبت به رجوع به ظاهر آیه شریفه می رسد که دال بر جواز است. 3️⃣اگر آیه شریفه را مجمل بدانیم نوبت به اصل می رسد؛ اصل استصحاب می گوید که حرمت مباشرت باقی است. این استصحاب مبتلا به دو اشکال است: ۱- تمسک به استصحاب در شبهات حکمیه علی المختار صحیح نیست. ۲- وحدت موضوع که از ارکان استصحاب است وجود ندارد زیرا عرفا فرق است بین حائض دارای دم و مرئه ای که منقطع الدم شده و هنوز غسل نکرده است. وقتی اصل استصحاب جاری نگردید نوبت به اصل برائت می رسد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض العاشر وجوب الغسل بعد انقطاع الحیض؛ م ۲۹، ۳۰؛ یازدهم: وجوب قضاء روزه بر حائض 📅 ۱ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۴ 📚موضوع جلسه: 1️⃣ضابطه در نفقه اموری است که زن در معیشت خود به طور متعارف به آنها احتیاج دارد؛ بنابراین مقداری از اموری که اثر آخرتی دارند نیز داخل در نفقه واجبه ای هستند که به عهده زوج است؛ سفر زیارتی متعارف داخل در نفقه است و همچنین هزینه انجام غسل جنابت و حیض نیز از نفقات واجبه شمرده می شود. 2️⃣قال السید: نماز یا روزه نذر معین اگر لعذر اداء نشد، قضاء واجبست. بزرگان با فتوای سید مخالفت کرده اند و نذری که معین باشد اگر موقع فرا رسیدن نذر، حائض شد کشف حقیقی می شود که این نذر اصلا منعقد نشده است زیرا رجحانی در متعلق نذر نبوده است. فرض کلام سید در مانند کسی است که نذر کرده است که یک روز در ماه شعبان را روزه بگیرد و خودش آن را به آخر شعبان به تاخیر انداخت و اتفاقا در آخر شعبان حائض شد؛ سید در این فرض قائل است که باید قضاء کند و بزرگان مانند مرحوم خویی و حکیم مخالفت کرده اند. 3️⃣سید می فرماید که اگر تیمم بدل از غسل حیض انجام داد مانند خود غسل حیض با حدوث حدث اصغر باطل نمی شود. دلیل سید، مفاد ادله بدلیت و اطلاق آن است؛ وقتی حضرت می فرمایند " التراب احد الطهورین یکفیک عشر سنین" به مفادش و اطلاقش شامل می شود در این که همان طور که غسل حیض یا جنابت با حدث اصغر باطل نمی شد تیمم هم همین حکم را دارد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض یازدهم: وجوب قضاء روزه بر حائض 📅 ۲ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۵ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید فرموده است که قضاء صوم واجب چه صوم ماه رمضان باشد يا غير آن باشد بر زن حائض واجبست؛ مراد از صوم واجب غیر ماه رمضان دو چیز است: صوم واجب بالذات و صوم واجب بالعرض. 2️⃣صوم واجب بالذات مانند روزه ای که به خاطر ترک نماز عشاء وارد شده است و علی المبناست؛ این روزه اگر از حائض لعذره فوت شدد، قضاء آن واجبست. 3️⃣قسم دوم روزه واجب معین غیر ماه رمضان، واجب بالعرض است؛ یعنی روزه ای که مثلا بالنذر واجب شده است اما حائض لعذره آن ترک کرده است؛ مثلا نذر کرده که یک روز از هفته را روزه بگیرد و آن را به آخر هفته به تاخیر می انداخت و اتفاقا حائض شد؛ سید می فرماید که قضاء این روزه نیز بر او واجبست. 4️⃣ اگر نذر کند که همه پنج شنبه ها را روزه بگیرد و اتفاقا در یکی از پنج شنبه ها حائض شد شیخ فرموده است که آن یک روز را بعدا قضاء کند و نذرش صحیح است اما مرحوم حکیم نذرش را ساقط شده می دانند 5️⃣مختار این است که روزهایی که متمکن از گرفتن روزه نیست از اول از متعلق نذر او بیرون بوده است و این توجیه بخشی از فرمایش شیخ است و قضاء هم لازم ندارد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض یازدهم: وجوب قضاء نماز طواف و آیات و نذر معین بر حائض 📅 ۳ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۶ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید معتقد است که قضاء نماز نذر معین و نماز آیات بر حائض واجبست. اطلاقات و عمومات امر به قضاء تخصیص خورده است به قضاء نماز یومیه برای حائض لذا نسبت به سایر صلوات مثل نماز طواف و نماز آیات و نماز نذر معین، اطلاقات و عمومات وجوب قضاء باقی است. 2️⃣نماز ادائی طواف واجب است در حج تمتع اما آیا اگر فوت شد به خاطر حیض قضاء آن واجب نیست للبرائه. 3️⃣اتمام عمره مفرده علی المختار واجب نیست خلافا للمشهور و لذا نماز طواف جزء مستحب محسوب می شود و اصل در آن جاری نیست 4⃣ در نماز طواف قضاء معنا ندارد؛ در حج و عمره مفرده اگر بخواهد، عمره اش به اتمام برسد باید بعد العذر آن را اتیان کند. 5⃣مثال قضاء نماز نذر معین: حائض نذر کرده بود که یک نماز در هفته جاری بخواند و اختیارا آن را به تاخیر انداخت و اتفاقا در آخر هفته حائض شد؛ سید معتقد است که باید قضاء آن را به جای آورد. نقد: همان نقدی که نسبت به وجوب قضاء صوم وارد بود در اینجا هم وارد است 5️⃣این که اطلاقاتی در باب وجوب قضاء نماز داشته باشیم که شامل نماز آیات نیز بشود درست نیست؛ ادله وجوب قضاء نماز منصرف است به صلوات یومیه و نسبت به غیر صلوات یومیه دلیلی بر وجوب قضاء وجود ندارد.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۱ :اذا حاضت بعد دخول الوقت... 📅 ۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۷ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید می فرماید که اگر بعد از دخول وقت، حائض شد و نماز نخوانده بود و به اندازه اقامه نماز با تحصیل شرایط آن وقت داشت، واجبست بعد از ایام عادت، نمازش را قضاءنماید. دلیل سید : هم اطلاقات ادله وجوب قضاء شامل این زن حائض می شود و هم روایات خاصه در این مورد وارد شده است 2️⃣موثق يونس بن يعقوب عن أبي عبد اللّه (ع): «في امرأة دخل عليها وقت الصلاة و هي طاهر فأخرت الصلاة حتى حاضت. قال (ع): تقضي إذا طهرت» 3️⃣این روایت معارض هم دارد که در آن حضرت فرموده اند که اگر فرصت به اندازه ای داشت که موقع دخول وقت طاهر و هم موقع خروج وقت فضیلت، طاهر باشد پس باید نمازش را قضاء نماید اما اگر موقع دخول وقت طاهر بود اما موقع خروج وقت فضیلت دیگر طاهر نبود نیازی به قضاء آن نماز نیست و در روایت حضرت فرمودند که نماز ظهر را باید قضاء کند چون دخول و خروج او طاهرا بوده اما نماز عصر او نیازی به قضاء ندارد زیرا خروج او از وقت فضیلت نماز عصر که در روایت چهار قدم ذکر شده، طاهرا نبوده است. 4️⃣روایت معارض، معرض عنهاست و لذا فی نفسه حجیت ندارد و نوبت به جمع عرفی نمی رسد. 5️⃣سید فرموده است‌ که اگر بعد دخول الوقت بداند که در وقت حائض خواهد شد بر او واجبست که مبادرت به اقامه نماز دلیل :وجوب عقلی امتثال مأمور به 6️⃣اگر می داند که حائض خواهد شد یا در یک ساعت بعد یا در دو ساعت بعد، آیا واجبست که نماز را در همان ساعت اول بعد دخول الوقت بخواند؟ می تواند به تاخیر بیاندازد

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۱ :اذا حاضت بعد دخول الوقت... 📅 ۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۸ 📚موضوع جلسه: 1️⃣سید ماتن می فرماید که اگرحائض در اماکن تخییر ترک نماز کرده بود لعذره و فرصت برای اقامه نماز قصری را داشت اما فرصت برای اقامه نماز تام را نداشت، بعد العذر بر او واجبست که نمازش را قضاء نماید :« وفی مواطن التخییر یکفی سعة مقدار القصر» 2️⃣اگر زن حائض که بعد از دخول وقت حیض شده و فرصت برای نماز با طهارت مائیه یا ترابیه را داشت اما فرصت برای تحصیل سایر شرایط نماز نظیر تطهیر بدن و لباس را نداشت، آیا قضاء بر عهده اوست یا خیر؟ پاسخ :سید معتقد است که قضاء بر او واجب نیست :ولو أدرکت من الوقت أقلّ ممّا ذکرنا لا یجب علیها القضاء، وإن کان الأحوط القضاء 3️⃣نظر مختار بر خلاف این نظریه سید است بلکه هم اداء و در صورت عدم اتیان در زمان ادائی قضاء بر این زن واجبست؛ اطلاقات و عمومات ادله ای وجوب اتیان نماز نسبت به کسی که امکان تحصیل طهارت در بدن و لباس ندارد شمولیت دارد

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲ :اذا طهرت من الحیض... 📅 ۸ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۲۹ 📚موضوع جلسه: 1️⃣مرحوم سید می فرماید که اگر حائض در داخل وقت از حیض پاک شد و به اندازه خواندن نماز با تحصیل شرایط آن وقت بر نماز ادائی داشت پس اتیان آن بر او واجبست و اگر اتیان نکرد، قضاء بر او واجبست و اگر وقت او فقط برای خواندن یک رکعت نماز ادائی بود باز بر او اتیان نماز واجبست به خاطر قاعده «لو ادرک». 2️⃣اگر صاحب عذر بتواند نماز را با تحصیل طهارت بخواند اما سایر شروط مانند تطهیر بدن و لباس را نتواند در وقت انجام دهد پس وظیفه او نماز با بدن نجس یا لباس نجس است و اگر نماز نخواند معصیت کرده است و قضاء بر او واجب است اما سید در این فرض اداء و قضاء را احتیاط مستحب دانسته است. 3️⃣سید فرموده است که حائضی که داخل وقت نماز پاک شده است وقت برای یک رکعت نماز با تحصیل شرایط ندارد مثلا نصف رکعت فقط وقت دارد باز احتیاط مستحب این است که قضاء را به جای آورد هر چند اداء بر او واجب نیست 4️⃣مستند این نظر روایات خاصه وارده در مقام است که از حیث سند مشکل دارند وسائل الشيعة؛ ج‌2، ص: 363 2371- 6- «4» وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الرَّبِيعِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا طَهُرَتِ الْحَائِضُ قَبْلَ الْعَصْرِ صَلَّتِ الظُّهْرَ وَ الْعَصْرَ- فَإِنْ طَهُرَتْ فِي آخِرِ وَقْتِ الْعَصْرِ صَلَّتِ الْعَصْرَ. مشکل سندی این روایت، محمد بن ربیع است که توثیق خاص ندارد 5️⃣در روایت بعدی هم محمد بن فضیل توثیق ندارد

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲ :اذا طهرت من الحیض... 📅 ۹ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۰ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در روایتی موضوع برای اداء نماز زن حائضی که از دم الحیض پاک شده است را «وقت داشتن به اندازه اغتسال» قرار داده است؛ با توجه به این روایت اگر زن حائض در داخل وقت از خون حیض پاک شد وقت به اندازه نماز با طهارت ترابیه داشت دیگر اداء و قضاء بر او واجب نیست. 2️⃣عنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ: أَيُّمَا امْرَأَةٍ رَأَتِ الطُّهْرَ- وَ هِيَ قَادِرَةٌ عَلَى أَنْ تَغْتَسِلَ فِي وَقْتِ صَلَاةٍ- فَفَرَّطَتْ فِيهَا حَتَّى يَدْخُلَ وَقْتُ صَلَاةٍ أُخْرَى- كَانَ عَلَيْهَا قَضَاءُ تِلْكَ الصَّلَاةِ الَّتِي فَرَّطَتْ فِيهَا- وَ إِنْ رَأَتِ الطُّهْرَ فِي وَقْتِ صَلَاةٍ فَقَامَتْ فِي تَهْيِئَةِ ذَلِكَ- فَجَازَ وَقْتُ صَلَاةٍ وَ دَخَلَ وَقْتُ صَلَاةٍ أُخْرَى- فَلَيْسَ عَلَيْهَا قَضَاءٌ وَ تُصَلِّي الصَّلَاةَ الَّتِي دَخَلَ وَقْتُهَا 3️⃣روایات، کلام معصومین نیست بلکه نقل به مضمون کلام معصومین است؛ در ما نحن فیه، اگر روایتی نبود حکم بر اساس قاعده این بود که این چنین زنی باید نماز با طهارت ترابیه بخواند مانند همه ذوی الاعذار که نمی توانند نماز با طهارت مائیه بخوانند؛ این که یک عدد روایتی که نقل به مضمون کلام معصوم است و برداشت ناقل از فرمایش معصوم است بخواهد جلوی قاعده ای که برداشت شده از مجموعه از روایات و آیات است بایستد هر چند سندش تامه است، درست نیست. 4️⃣انتهای یک رکعت در چیست؟ یک قول این است که به برداشتن سر از سجده است و قول دیگر این است که به تمام شدن ذکر در سجده

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۲، ۳۳،۳۴، ۳۵ 📅 ۱۰ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۱ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در حدیث «لا تعاد» با توجه به مناسبت حکم و موضوع مراد از سجود و رکوع در مستثنیٰ، معانی عرفیه آنهاست نه سجده و رکوع صلاتی که ارتکاز متشرعه درباره آن نظر دارد 2️⃣اگر زنی که از خون حیض در وقت پاک شده است، شک کند که مثلا پنج دقیقه وقت دارد که در این صورت به نماز با تحصیل شرایط نمی رسد یا ده دقیقه وقت دارد که به نماز با تحصیل شرایط آن می رسدوظیفه او این است که برای اقامه نماز اقدام کند زیرا استصحاب بقاء وقت دارد (استصحاب استقبالی) 3️⃣اگر زنی که از خون حیض در داخل وقت پاک شده است و می داند ده دقیقه تا آخر وقت نماز فرصت دارد اما نمی داند که در این فرصت می تواند حداقل یک رکعت نماز با تیمم بخواند یا نمی رسدقول مختار این است که وظیفه او این است که برای خواندن نماز اقدام نماید؛ دو اصل برای او وجود دارد : 1. اصل اشتغال 2. اصل استصحاب

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض 📅 ۱۶ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۲

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۳۹،۴۰، ۴۱ 📅 ۱۷ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۳ 📚موضوع جلسه: 1️⃣در بحث اشتباه قبله سید ماتن معتقد است که باید به چهار جهت نماز بگذارد للعلم الاجمالی اما نظر مختار این است که نماز گزاردن به یک جهت اختیاری کافی است للروایة 2️⃣اگر زن حائضی که در وقت پاک شده است فقط به اندازه یک نماز تا آخر وقت فرصت دارد اما اشتباه قبله دارد، وظیفه اش نماز به کدام جهت است؟ سید فرموده است که یک نماز به جهتی که اختیار کرده بخواند؛ نظر سید صحیح است؛ اگر مبنای مختار معیار باشد که وظیفه او در وسعت وقت نیز اتیان فقط به یک نماز در یک جهت اختیاری بود و بنابر نظر سید نیز به علت ضیق وقت یک نماز به هر جهتی که خواند کفایت می کند 3️⃣اگر به اندازه دو نماز مثلا ظهر و عصر وقت داشت اما اشتباه قبله رخ داد، وظیفه او چیست؟ بنا بر مبنای سید در باب اشتباه قبله می تواند ظهر به جهتی که دوست داشت و در جهت نماز عصر نیز مخیَّر است اما بنابر نظر مختار در بحث اشتباه قبله باید هر دو نماز را به یک جهت بخواند.

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۴۱، ۴۲ 📅 ۲۰ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۴ 📚موضوع جلسه: 1️⃣از مستحبات بر حائض این است که در اوقات صلوات یومیه در مصلای خود بنشیند و صلوات بفرستد؛ بحث در این است که در روایت وارده «ذکرالله» گفتن بر حائض مستحب است و سخنی از صلوات نیامده 2️⃣ادله ای که استحباب صلوات فرستادن را ثابت می کند اطلاق دارد و شامل زن حائض در این حالت هم می شوند 3️⃣درباره خضاب کردن حائض دسته ای از روایات نهی کرده است و دسته ای دیگر آن را بلا اشکال شمرده است که جمع عرفی بین این دو دسته به این است که روایات ناهیه حمل بر کراهت شوند 4️⃣اگر حائض از وضو گرفتن به هنگام صلوات یومیه که برایش مستحب است معذور بود آیا می تواند برای درک استحباب بدل از وضو، تیمم کند؟ 5️⃣«التراب احد الطهورین»؛ اطلاق دارد چه برای وضوئی که مبیح برای نماز است چه وضوئی که مبیح نماز نیست باز تیمم بدلیت دارد مانند وضوء حائض و جنب برای اکل یا وضوی حائض در اوقات صلوات یومیه

📢#‌فقه #فصل_فی_الحیض؛ فصل فی احکام الحائض م ۴۲، ۴۳ مستحبات و مکروهات بر حائض 📅 ۲۱ / خرداد ماه/ ۱۴۰۲ 💠 جلسه ۱۳۵ 📚موضوع جلسه: 1️⃣قرآن خواندن نسبت به حائض روایات عدیده ای در نهی دارد حتی اگر کمتر از هفت آیه باشد؛ این روایات اگر چه سندا ضعیف هستند اما به سبب تعدد کراهت را می رسانند و این کراهت بنا بر نظر مختار به معنای مبغوضیت است نه به معنای اقل ثوابا 2️⃣در مورد صحت و مشروعیت اغسال واجبه مانند غسل جنابت یا غسل مس میت نسبت به حائض اختلاف شده است و سید ماتن معتقد است که این اغسال نیز از حائض مشروع است؛ دلیل بر مشروعیت موثقه ساباطی است :« عن أبي عبد اللّه (ع): «عن المرأة يواقعها زوجها ثمَّ تحيض قبل أن تغتسل. قال (ع): إن شاءت أن تغتسل فعلت، و إن لم تفعل فليس عليها شي ء، فإذا طهرت اغتسلت غسلا واحداً للحيض و الجنابة» »