(11)
به تلاش بازخورد دهیم، نه به نتیجه!
اکثر والدین و مربیان منتظر مشاهده نتیجه عمل هستند و اگر فرزند، شاگرد و متربی نتیجه مطلوبی گرفته باشد، مورد تشویق و تایید قرار می گیرد و در غیر این صورت، توبیخ و تحقیر می شود.
اما در فرایند تربیت بهترین شیوه، دادن بازخورد به سعی و تلاش کودک و شاگرد باید باشد نه به نتیجه عمل. اگر فرزند در نظافت و مرتب کردن منزل تا کنون مشارکتی نداشته است و بعد از گفتگوی ما اقدام به تمیز کردن اتاقش می کند، حتی اگر کارش دقیق و مرتب نباشد، تلاشش باید مورد تحسین و تایید قرار گیرد. طبیعی است که اگر به این کار ادامه دهد، به نتایج مطلوبی نیز دست خواهد یافت.
در مورد بزرگترها نیز این مورد صادق است. اگر همسر شما تلاش می کند تا شرایط مطلوبی را برای خانواده فراهم کند، مشوقش باشید؛ حتی اگر نتواند به طور کامل امکانات دلخواه شما را فراهم کند. اگر تلاش می کند، تشویق و تاییدش کنید تا کوه ها را برای شما جابه جا کند!
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(12)
دو صد گفته چون نیم کردار نیست.
فرزندان اغلب آنچه را که می شنوند، فراموش می کنند؛ اما آنچه را که می بینند، یاد می گیرند و به آن عمل می کنند. در امور انظباطی بهتر است عمل را جایگزین تذکر کنیم.
برای مثال، فرزندانمان با تذکر و تشویق کتاب خوان نمی شوند، اما اگر والدینشان را مرتب در حال مطالعه ببینند، احتمال کتاب خوان شدن آنها زیاد می شود.
این قاعده در امور مالی، تربیتی، اجتماعی، معنوی و مسائل دیگر هم صادق است. بنابراین بهتر است والدین خود را اصلاح کنند تا تبلور این اصلاحات را در رفتار فرزندان ببینند.
در قرآن کریم، آیه 44 سوره بقره هم به آن اشاره شده است:
۞ أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
آیا مردم را به نیکى و ایمان دعوت مى کنید، امّا خودتان را فراموش مى نمایید!
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(13)
برگی از دفتر معنا
مدیتیشن یا خلوت همراه با ذکر
در این روزگار پر از استرس و اضطراب، نسخه ای که اکثر روانشناسان معاصر برای کسب آرامش و تمدد اعصاب تجویز می کنند، Meditation (مدیتیشن) می باشد. به شخصه این شیوه درمانی را تایید می کنم. با رعایت اصول انجام آن، از جمله مکان مناسب، زمان مناسب و نور مناسب می توانیم از چند دقیقه شروع کنیم و تا نیم الی یک ساعت هم ادامه دهیم.
بهترین مزیت مدیتیشن دعوت به آرام کردن ذهن پر آشوب ماست. اگر بتوانیم ذهن سرکش را آرام کنیم، مشکلاتمان حل می شود. قبلا هم در ملاقات شمس و مولانا درباره آن حرف زده ام.
جالب تر این که Meditation ترجمه ناقصی از همان خلوت کردن همراه با ذکر است که عرفا ما را به آن دعوت می کنند.
فراموش نکنیم که ذکر هم یادآوری است. یادآوری چه موضوعی؟؟ لطفا در موردش فکر کنید.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(14)
تربیت سالم
تربیت سالم روشی از تربیت است که والدین و مربیان، آموزش رفتار درست و سالم را از طریق تعامل با کودک و یا نوجوان همراه با مهربانی و قاطعیت پیگیری نمایند.
مربیانی که روش تربیت سالم را برای فرایند تربیت انتخاب کرده اند، در تلاشند تا از رفتار غلط و اشتباه متربی قبل از آنکه آغاز شود، جلوگیری نمایند.
این مربیان کمک می کنند تا از طریق آموزش، وضع قوانین، درک متقابل و حمایت، متربیان رفتار شایسته ای داشته باشند.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
آیه 186 سوره بقره
وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ
اگر راجب من سوال کردن بگو من نزدیکم اگر کسی از من بخواهد من اجابت میکنم.
(15)
رابطه بهتر با فرزندان
برای ایجاد رابطه ای بهتر با فرزندان چند راهکار عملی پیشنهاد می شود:
اختصاص زمان و مکانی مناسب برای وقت گذراندن با فرزندان. فرزندان ما نیازمندند تا زمان خاصی را فقط و فقط در خدمت آنان باشیم به دور از گوشی و لپ تاب و تلویزیون و ... . می توانیم با هم به پارک، خیابان، طبیعت و .... برویم و از با هم بودن و اختصاصی گفتگو کردن لذت ببریم. این مساله به جلب اعتمادشان کمک خواهد کرد. (در مورد مبحث اعتماد سازی در آینده صحبت خواهم کرد.)
با فرزندتان در مورد مسائلی که به آن ها علاقه نشان می دهد، گفتگو کنید. نظر کارشناسی خود را با لحن و توضیحات مناسب سن فرزند بیان کنید. اشکالی ندارد در بعضی از موارد اختلاف نظر داشته باشید. نفس گفتگو مهم است.
لطفا عواطف و احساسات خود را در قالب کلمات بیان کنید و یا آنها را در آغوش بگیرید. بچه ها از بوسیده شدن، ماساژ ، و قلقلک دادن خوششان می آید. از این راهکارها برای استحکام روابط خود با فرزندتان کمک بگیرید.
(ادامه دارد....)
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(16)
کتاب بهترین دوست و همدم کودکان
با توجه به رواج تکفرزندی کودکان در عصر امروزی، کتاب میتواند بهترین همدم و دوست کودکان باشد. بجای تماشای بیش از حد کارتون و انجام بازیهای کامپیوتری، که موجب تنبلی ذهن، عصبی شدن و چاقی مفرط در کودکان میشود، تلاش کنید تا برای کودکانتان سرگرمی های مفیدی فراهم کنید. برای مثال آنها را با خواندن کتاب آشنا کنید.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
حالا که صحبت از کتاب و کتابخوانی شد، شما را به دیدن تصاویری از بزرگترین کتابخانه شناور جهان که در سال 2010 در یکی از بنادر مالزی پهلو گرفته بود، دعوت می کنم.
(17)
اهمیت روابط
در بین روانشناسان معاصر William Glasser بیش از دیگران توجه مرا به خود جلب کرده است. وی معتقد است به غیر از بیماری، فقر و کهنسالی تقریبا سایر مشکلات ما آدم ها از جمله خشونت، بزهکاری، بدرفتاری با کودکان، بدرفتاری با همسر، اعتیاد به الکل و مواد مخدر و روابط نامشروع... همگی ناشی از روابط غیر رضایت بخش هستند.
اگر ما انسانها بتوانیم این چهار رابطه مهم را یعنی "رابطه زن و شوهر" ، "رابطه والد و فرزند" ، "رابطه معلم و شاگرد" و "رابطه مدیر و کارمند" را بهبود بخشیم، می توانیم اکثر مشکلات را حل و فصل کنیم.
متاسفانه مشکل اینجاست که ما بیشتر وقت و انرژی خود را صرف قضاوت و تجسس در امور دیگران می کنیم و از خودمان غافلیم. اگر خواهان یک زندگی آرام و با نشاط هستیم، باید بر روی اصلاح امور خود و روابطمان با دیگران تمرکز کنیم.
البته بهبود هرکدام از این چهار رابطه روش های خاص خود را دارد که انشاالله در آینده به آن ها خواهم پرداخت.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(18)
اندر حکایت کنترل بیرونی و درونی(1)
یکی از دلایلی که کیفیت رابطه ما با دوستان صمیمی بسیار خوبست، این است که هیچ اصراری به ایجاد تغییر در دوستمان نداریم و او را با همه ویژگی هایش پذیرفته ایم، تلاشی برای کنترل او نمی کنیم و به سادگی از اشتباهات و تقصیراتش چشم پوشی می کنیم. اگر کدورتی پیش آید، عذرخواهی اش را با کمال میل می پذیریم و یا در صورت لزوم عذرخواهی می کنیم. تنها دلیل خوش بودن با دوستان در همین گذشت است، به راحتی می بخشیم و فراموش می کنیم.
اجازه دهید سوالی از شما بپرسم. آیا همسر، فرزندان و دانش آموزانمان لیاقت این کیفیت از رابطه و دوستی را ندارند؟؟؟
چرا سعی می کنیم بهترین اشخاص زندگیمان را کنترل کنیم؟ چرا خطاهای آنان را نمی بخشیم و فراموش نمی کنیم؟
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(19)
کنترل خشم در مقابل کودکان
تقریبا همه ما با کودکان سر و کار داریم. اگر از زوایه دید یک فرد بالغ به رفتار کودکان نظر کنیم، در اکثر موارد حق داریم در مقابل رفتار اشتباه آنان عصبانی شویم. کودکان رفتارهایی دارند که با معیارهای یک فرد بالغ سازگار نیست. عصبانیت و در پی آن خشونت، در اثر نارضایتی از وضعیت موجود مانند بی نظمی های کودکانه، سر و صدای بیش از اندازه، مزاحمت های پی در پی و موارد بیشمار دیگر بروز می کند.
اما فراموش نکنیم که کودکان معصوم ما اصلا و ابدا با منطق بزرگسالان زندگی نمی کنند. دنیای کیفی آنان با دنیای بزرگسالان بسیار متفاوت است.
معیار سنجش رفتار کودکان، دنیای منطقی بزرگسالان نیست. در دنیای زیبای کودکان، خستگی، خواب آلودگی، عصبانیت از اتفاقات روزمره، ترافیک شهری، گرانی، تورم، بیماری والدین و .... اصلا جایگاه معناداری ندارد. آنها درکی از این مشکلات ندارند.
کودکان همواره نیازمند دریافت عشق، محبت، و مهربانی هستند. اگر بنا به هر دلیلی ناراحت، خسته و یا عصبانی هستید، در مواجهه با کودک، خودتان را کنترل کنید و از تکنیک های کنترل خشم استفاده کنید.
رفتارهای غیر منطقی ما تا ابد در ذهن کودکانمان ثبت و ضبط می شود و در آینده نتایج ناگواری به همراه خواهد داشت.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(20)
راه سوم (تربیت سالم)
والدین و مربیان مدارس معمولا در انتخاب دو شیوه تربیتی مرددند و گاهی یکی را بر دیگری ترجیح می دهند: یا تنبیه می کنند و یا بیش از حد آسانگیر می شوند.
در کوتاه مدت هر دو انتخاب (تنبیه و آسانگیری) جواب می دهد، اما هیچ تضمینی برای نتیجه بخش بودن این دو راه وجود ندارد. ضمن آنکه ضررهای هر دو روش از نظر علمی اثبات شده است.
معمولا فرزندان این والدین حس مسئولیت پذیری ندارند. مسئولیت پذیری فرزندان محصول فرصت هایی است که به فرزندانمان برای یادگیری مهارت های زندگی و اجتماعی می دهیم تا به شخصیتی مطلوب و محبوب در محیطی که مملو از مهربانی، قاطعیت، متانت و احترام است، دست یابند.
در تربیت سالم که خانم نلسون یکی از پیشگامان آن در دنیای معاصر است، شیوه ای میانه و محترمانه پیشنهاد می شود که در آن نه از تنبیه خبری هست و نه از آسانگیری. تربیت سالم از روشی حمایت می کند که در آن والدین هم مهربان هستند و هم قاطع. ضمن اینکه در این راستا مهارت های ارزشمند زندگی و اجتماعی هم به فرزندان آموزش داده می شود.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(21)
اشتباه کودکان، بهترین فرصت یادگیری است.
در اکثر جوامع، فرهنگ اجتماعی به شکلی است که شما از اشتباهات خود دچار خجالت و شرم می شوید. در مورد کودکان وضعیت بدتر است. انتظار ما بزرگ ترها این است که کودکانمان به هنگام خطا و اشتباه هم شرمنده شوند و هم نادم و هم متنبه.
اجازه دهید تا از بزرگ ترها سوالی بپرسم. در کودکی وقتی اشتباه می کردید و والدین یا معلم ها متوجه اشتباه شما می شدند، چه بازخوردی دریافت می کردید؟ غالبا صفاتی چون نالایق، بی عرضه، بد، دست وپا چلفتی و.... قسمت ما می شد و در پی این حملات بی رحمانه، آن احساس بدی که سراغ همه در چنین شرایطی می آید، به سراغمان می آمد.... می دانم اصلا حس خوبی نیست، ولی اکثر ما آن را تجربه کرده ایم.
شاید بزرگسالان معتقد باشند که نیتشان کاملا خیر است و اگر از ترس ، تهدید و تحقیر استفاده نکنند، فرزندشان اصلاح نخواهد شد. اما آسیب های این روش فرزندپروری اثبات شده است.
یکی از بهترین روش ها در مواجهه با کودک خاطی این است که آن اشتباه را تبدیل به یک فرصت یادگیری کنیم. به جای اینکه فرزندمان را تحقیر کنیم، بهتر است از او سوال کنیم: از این اشتباه چه درسی می توانیم بگیریم؟ اجازه دهید خود کودک فکر کند و جوابی پیدا کند.
بنا به پیشنهاد صاحبان خرد برای جبران اشتباه باید سه مرحله طی شود:
1- قبول کنیم اشتباه کردیم.
2- عذرخواهی کنیم.
3- راه حلی پیدا کنیم تا آن اشتباه را تکرار نکنیم.
ظاهرا این راه حل ها به درد بزرگ ترها هم می خورد، اینطور نیست؟
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(22)
جبران اشتباه
بعضی والدین و مربیان از اشتباهاتی که در فرایند تربیت مرتکب شده اند، بسیار ناراحت و نادم هستند و در بعضی موارد آن قدر پیش می روند که خودشان را نمی توانند ببخشند.
آخرین موردی که در این مورد از من راهنمایی و مشاوره می خواست، پدری بود که در کودکی به خاطر تنبیه و زندانی کردن فرزندش ، وی دچار لکنت زبان شده بود. در این که اشتباه فاحشی رخ داده است، شکی نیست. اما این به منزله پایان راه و فرایند تربیت نیست، بلکه آغازی است برای اصلاح خود و تربیت سالم کودک.
تلاش های شما به عنوان پدر و مادر ستودنی است. دست از توبیخ خود بردارید و در مسیر اصلاح گام بردارید. نباید تسلیم شوید! مرتب مشاوره بگیرید، کتابهای خوب مطالعه کنید، دوستان جدید پیدا کنید و در کارگاه های تربیتی شرکت کنید.
اگر اشتباهی کردید، تسلیم نشوید. هر چه زودتر برگردید به مسیر اولیه خودتان و به راهتان ادامه دهید!
اگر به خودتان گوشزد کنید که شکستی وجود ندارد، مشکلات پیش رو نمی توانند مانعی برای ادامه مسیرتان باشد. هر شکستی عامل یک پیروزی است.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind
(23)
تجسم خلاق
اگر چه خودسازی شرایط و مراحل خاص خود را دارد، این روزها که سرعت تولید علم شتاب خاصی گرفته است، میانبرهایی نیز در حوزه خودسازی در حال بروز و ظهور است.
اگر طالب یک زندگی سرشار از اتفاقات خارق العاده هستیم، باید تصورات الهام بخش، مثبت و هیجان انگیز داشته باشیم.
اگر هر روز فقط چند دقیقه را صرف تفکرات مثبت و خلاق کنیم و خودمان را همانطوری که دوست داریم، تصور کنیم، در آینده ای نه چندان دور، همانی می شویم که خودمان را مدام تصور می کردیم.
کافی است که در ذهن خود مشخص کنیم چه می خواهیم و مدام به آن فکر کنیم. فکر کردن مداوم به یک موضوع خاص باعث می شود تا از تفکرات زائد فاصله بگیریم و بر روی هدف خاص تمرکز کنیم. طبیعی است که تمرکز بیش از حد بر روی یک موضوع، راه رسیدن به آن را هموار می کند.
در قرآن نیز توصیه می شود که از گمان های بد پرهیز کنیم. در همین راستا انیشتین معتقد است " تخیل از دانش برتر است."
بهتر نیست مثبت اندیش باشیم تا منفی نگر؟
و اما درمورد کودکان، فراموش نشود که مهارت خلاقیت آموزش دادنی نیست، بلکه کودکان از طریق مکاشفه به خلاقیت می رسند. خلاقیت یک امر بیرونی نیست که آموزش داده شود! خلاقیت امری درونی است.
حواسم بهت هست!
https://eitaa.com/HeartVSmind