یهودیان بخارائی چه کسانی اند؟ #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

یهودیان بخارایی یهودیانی از آسیای میانه‌اند که به گویش بخارائی که گویشی از زبان پارسی است، سخن می‌گویند. تعداد کلیمیان بخارایی را در حدود ۱۶۰٬۰۰۰ تا ۱۸۰٬۰۰۰ نفر تخمین می‌زنند. نام آن‌ها از نام امارت پیشین بخارا در آسیای میانه برگرفته شده که دارای شمار شایان توجهی یهودی بوده‌است. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

به‌طور سنتی گویش بخارایی (گویشی از فارسی تاجیکی)، همین‌طور فارسی تاجیکی، روسی، عبری (اسرائیل), انگلیسی (آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرالیا)، آلمانی (اتریش و آلمان) و به‌طور محدودی ازبکی. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

به‌طور سنتی گویش بخارایی (گویشی از فارسی تاجیکی)، همین‌طور فارسی تاجیکی، روسی، عبری (اسرائیل), انگلیسی (آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرالیا)، آلمانی (اتریش و آلمان) و به‌طور محدودی ازبکی. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

بر پایهٔ باورهای سنتی آنان بازماندگان دودمان نپتالی و ایساکار از دودمان‌های گم‌شدهٔ اسرائیل اند که در روزگار اشغال اسرائیل به دست آشوریان در سدهٔ ۷ پیش از میلاد تبعید شده‌اند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

گفته می‌شود موج دوم یهودیان آسیای میانه بازماندگان اسرائیلیانی هستند که پس از تبعید سده‌های ۶ و ۵ پیش از میلاد در پی اشغالگری بابلیان دیگر به سرزمینشان بازنگشتند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

یهودیان بخارا اساساً برای ۲۵۰۰ سال از دیگر جامعه‌های یهودی جدا بوده‌اند ولی به هر روی توانستند با تفاوت‌هایی شگرف کیستی خود را پاس بدارند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

آنان یکی از کهن‌ترین گروه‌های قومی-دینی آسیای میانه‌اند و در گذر سال‌ها، فرهنگ جداگانهٔ خود را پدیدآورده‌اند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در گذر سالیان، یهودیان کشورهای مشرق‌زمین مانند ایران، عراق، یمن، سوریه و مراکش همچون یهودیان اسپانیا پس از بیرون‌راندنشان از آن سرزمین از جادهٔ ابریشم به آسیای میانه مهاجرت کردند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

همهٔ این یهودیان به هم پیوستند و جامعهٔ یهودیان بخارایی را پدیدآوردند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

جامعهٔ یهودیان بخارایی در گذر سده‌ها با وجود اشغالگری‌ها و آزارها برجا ماند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

بیشتر یهودیان بخارایی در امارت بخارا (ازبکستان و تاجیکستان کنونی) می‌زیستند، در حالی که شمار اندکی از آنان نیز در روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان، قرقیزستان و دیگر بخش‌های شوروی پیشین زندگی می‌کردند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در امارت بخارا بیشتر گردآمدگی در تاشکند، سمرقند، بخارا و خوقند بود. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در تاجیکستان نیز بیشتر در شهر دوشنبه می‌زیستند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

پیش از بخش‌بندی اسرائیل شماری از یهودیان بخارایی در میان افغانان پیشاور در پاکستان امروزی می‌زیستند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

پس از بخش‌بندی و پدید آمدن اسرائیل کم و بیش همهٔ این‌ها به اسرائیل و دیگر کشورها رفتند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

یک کنیسه در پیشاور همچنان پابرجاست اگر چه که دیگر کاربردی ندارد. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

اصطلاح بخارایی از سوی اروپاییانی که پیرامون سدهٔ شانزدهم میلادی از آسیای میانه دیدار کرده‌اند به کار گرفته شده‌است. در آن هنگام چون که بیشتر یهودیان، فرمان‌بردار امارت بخارا بودند بدین نام نامیده شدند، ولی آنان، خود را بنی‌اسرائیل می‌نامیدند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

یهودیان بخارا در میان خود به زبان فارسی سخن می‌گفتند و رفته‌رفته گویش بخارایی را پدیدآوردند که گویشی از زبان فارسی تاجیکی با نشانه‌هایی زبان‌شناختی از زبان عبری می‌باشد. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

نوشتارهای یهودی استخوان‌دان‌های متعلق به سده‌های پنجم و ششم میلادی که میان سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۶ میلادی کشف شد، بودن یهودیان در مرو را اثبات می‌کند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

پس از اخراج به دست بابلیان، آنان به قلمرو شاهنشاهی پارس (هخامنشیان) رفته در آن پراکنده و کامیاب شدند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

پس از فتح ایران توسط مسلمانان در سدهٔ هشتم میلادی، یهودیان (مانند مسیحیان) اهل ذمه به‌ شمار رفتند و ناگزیر از پرداخت جزیه شدند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

حملهٔ مغول در سدهٔ سیزدهم میلادی نیز اثرهای ناگواری بر یهودیان بخارایی گذاشت. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در آغاز سدهٔ شانزدهم میلادی، ازبکان کوچ‌رو به منطقه حمله کرده، آن را اشغال نمودند و سخت‌گیری‌های دینی را آغازیدند. حقوق آنان پایمال شد و شماری نیز ناچار به پذیرش اسلام شدند. در هنگام فرمانروایی ازبکان آنان رنج‌های فراوانی را تاب آوردند. آنان ناگزیر از پوشیدن جامه‌های سیاه و زرد (عسلی) شدند تا از مسلمانان جدا نمایانده شوند. پیرامون سال ۱۶۲۰ میلادی، نخستین کنیسه در شهر بخارا ساخته شد. این کار برخلاف قانون خلیفهٔ دوم عمر بود که ساخت کنیسه‌های تازه را ناروا می‌دانست در حالی که ویران کردن کنیسه‌هایی نیز ناروا می‌کرد که پیش از اسلام ساخته شده بودند. موردی نیز هست که خلیفه عمر دستور ویرانی مسجدی را داده‌است که غیرقانونی بر روی ملک یهودیان ساخته شده بود. پیش از ساخت کنیسه، یهودیان جایگاهی مشترک در مسجد مسلمانان داشتند. این مسجد، مغاک عطاری (عطاران) نامیده می‌شد. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

برخی می‌گویند که یهودیان و مسلمانان در کنار هم در جایی یگانه و هم‌زمان نیایش می‌کردند. برخی از سرچشمه‌ها می‌گویند که یهودیان پس از مسلمانان نیایش می‌کردند. هزینهٔ نخستین کنیسهٔ یهودیان را دو تن پرداختند: نادر دیوان بیگی یکی از بزرگان سرشناس و بیوه‌ای گمنام که او را فرد بلندپایهٔ تیزهوشی گزارش کرده‌اند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در گذر سدهٔ هجدهم، یهودیان بخارایی با برتری‌جویی‌ها و آزارهای شایان توجهی رو به‌رو شدند. مراکز آنان از کار بازماند و آنان برای تغییر دین زیر فشار قرار گرفتند. شمار آنان آشکارا کاسته شد تا جایی که کم و بیش از میان رفتند. فشار برای اسلام‌آوری، آزارها و جدا کردن آنان از دیگر یهودیان جهان مایهٔ ناآگاهی آنان از آموزه‌های دین یهود گردید. آن‌ها تنها ۳ کتاب از ۵ کتاب تورات را در دست داشتند و عبری نیز نمی‌دانستند. در میانهٔ سدهٔ هجدهم، بیشتر یهودیان بخارایی در امارت بخارا می‌زیستند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در ۱۷۹۳، ربی یوسف میمون، یهودی‌ای سفاردی از شهر تطوان مراکش و قبالادان برجستهٔ صفاد، به بخارا سفر می‌کند و یهودیان را در شرایط بسیار ناگواری می‌یابد. او بر آن می‌شود که در آن‌جا بماند. میمون از این که بسیاری از یهودیان از قانون‌ها و آیین‌های دینشان ناآگاه‌اند دلگیر می‌شود. او رهبر دینی آنان می‌شود و می‌کوشد تا ایمان و پایبندی به دستورهای دینی را زنده گرداند. او روایت‌های فارسی را به روایت‌های یهودی سفاردی برمی‌گرداند. در این هنگام، یهودیان بخارایی کم و بیش نابود شده بودند که یهودیان خاورمیانه به آسیای میانه می‌آیند و به جامعهٔ یهودیان بخارا می‌پیوندند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در ۱۷۹۳، یک یهودی مراکشی باسم میمون، یهودی‌ای سفاردی از شهر تطوان مراکش و قبالادان برجستهٔ صفاد، به بخارا سفر می‌کند و یهودیان را در شرایط بسیار ناگواری می‌یابد. او بر آن می‌شود که در آن‌جا بماند. میمون از این که بسیاری از یهودیان از قانون‌ها و آیین‌های دینشان ناآگاه‌اند دلگیر می‌شود. او رهبر دینی آنان می‌شود و می‌کوشد تا ایمان و پایبندی به دستورهای دینی را زنده گرداند. او روایت‌های فارسی را به روایت‌های یهودی سفاردی برمی‌گرداند. در این هنگام، یهودیان بخارایی کم و بیش نابود شده بودند که یهودیان خاورمیانه به آسیای میانه می‌آیند و به جامعهٔ یهودیان بخارا می‌پیوندند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

در میانهٔ سدهٔ نوزدهم میلادی، یهودیان بخارایی مهاجرت به فلسطین را آغاز کردند. کوی و برزن آنان در بیت‌المقدس کوی بخاراییان نام گرفته و هنوز نیز برجاست. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

از ۱۸۷۶ تا ۱۹۱۶، یهودیان در پیروی از دینشان آزاد بودند. شمار فراوانی از یهودیان پیشرفت کردند. بسیاری از یهودیان در هنر سرشناس شدند. بسیاری نیز عنوان‌های «هنرمند مردمی ازبکستان»، «هنرمند مردمی تاجیکستان» و حتی «هنرمند مردمی اتحاد شوروی» (در روزگار شوروی) را به دست آوردند. #شبکه_تحول #شبکه_مردمی_یاران_مردم #شمیم #حسین_مهدیزاده https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh