در سال 1952، دولت پاکستان واردات پارچه‌های نخی و کالاهای لوکس را ممنوع و در سال 1953، قوانین و مقررات مشخصی را برای واردات تعیین کرد. متعاقب آن، پاکستان به گروه رو به رشدترین اقتصادهای دنیا در دهه 1950 پیوست. اما سیاست‌های ضدکشاورزی باعث شد تا نرخ رشد سالانه کشاورزی از 6 /2 درصد در سال‌های 1949 تا 1951 به 9 /1 درصد در سال‌های 1956 تا 1959 برسد.

در اواخر دهه 1950 میلادی پاکستان در تولید منسوجات نخی خودکفا شد و با کمک نظامی و اقتصادی 500 میلیون‌دلاری آمریکا بین سال‌های 1955 تا 1958، توسعه صادرات به یکی از اهداف اصلی این کشور تبدیل شد.

متعاقب آن پاکستان در دهه 1950 به فاز رشد وابسته به کمک‌های خارجی وارد شد. در سال 1959، پس از کودتای نظامی سال 58، رژیم حکومت‌نظامی، کوپن‌های جایزه برای صادرات را ارائه کرد که به عنوان مجوز واردات عمل می‌کرد و همچنین فهرستی از کالاهایی را که بدون نیاز به مجوز امکان واردات آنها وجود داشت، منتشر کرد.

در آن زمان تراز تجاری از 831 میلیون روپیه در ابتدای دهه 50 به منفی 1043 میلیون روپیه در سال 1959 رسید، موضوعی که ناشی از کاهش شدید صادرات از 1038 میلیون روپیه در سال 1950 به کمتر از 763 میلیون روپیه در سال 1959 بود.

در این دهه کشاورزی با نرخ سالانه 6 /1درصدی و تولید با نرخ سالانه 7 /7درصدی رشد کردند و در پایان سال 1959، سرانه GNP در پاکستان غربی 355 روپیه و در پاکستان شرقی 269 روپیه به ثبت رسید.

این دهه 1960 تحت سیطره رژیم دیکتاتوری ژنرال ایوب‌خان بود. ایوب‌خان دومین قانون اساسی پاکستان را به تصویب رساند. در این دهه تفکر بلندپروازانه و لیبرالیسم به‌طور مشهود در سیاست‌های مذهبی مقامات مشخص بود. روحانیون سنتی با این سیاست مدرن‌سازی ایوب‌خان مخالفت داشتند. دولت ایوب نیز تمرکز خود را بر برخی نهادهای اجتماعی کلیدی و مهم گذاشت، به عنوان مثال او آکادمی علمای لاهور را تاسیس کرد تا تفکرات و مکاتب اسلامی را مدرن کند.

از سوی دیگر بودجه‌ای را به تنظیم خانواده و برنامه‌های بازسازی ملی اختصاص داد. در میان کمک‌های مالی سنگین آمریکایی‌ها، ثبات سیاسی باعث شد تا پاکستان در دهه 1960 نرخ‌های رشد بالایی را به ثبت برساند. وقوع فقر (نسبت افراد فقیر که با درصدی از کل جمعیت بیان می‌شود) از 50 درصد در اوایل دهه 60 میلادی تا 54 درصد در سال 1963 متغیر بود.

در دهه 1960، پاکستان با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه منابع آبی، افزایش مشوق‌های مختلف برای کشاورزان، مکانیزاسیون فرآیندهای تولید محصولات کشاورزی، افزایش استفاده از کودها و آفت‌کش‌ها و افزایش کشت گونه‌های پرمحصول گندم و برنج توانست نرخ سالانه رشد کشاورزی را به بالای پنج درصد برساند.

رشد تولید در مقیاس بزرگ کارخانه‌ها نیز در حد فاصل سال‌های 1960 تا 65 به سالانه 16 درصد رسید که این موضوع ناشی از حمایت از تولیدات داخلی در مقابل واردات و دادن سوبسیدهای ویژه به صادرکنندگان بود.

به دنبال جنگ هند و پاکستان کاهش کمک‌های اقتصادی خارجی باعث شد تا در ادامه این دهه نرخ تولید کارخانه‌ها به سطح پایین 10درصدی برسد.

اما با وجود این افت پاکستان توانست در این دهه به نرخ رشد متوسط سالانه 7 /6درصدی برسد. در سال پایانی این دهه، میزان وقوع فقر به کمتر از 46 درصد رسید و سرانه GNP در پاکستان غربی 504 روپیه و در پاکستان شرقی 314 روپیه گزارش شد، موضوعی که نشان‌دهنده گسترش نابرابری اقتصادی منطقه‌ای در این کشور بود.

در دوران حکومت‌نظامی، محمد ایوب‌خان به شدت در جهت حذف اعمال ضداجتماعی علیه زنان، بازار سیاه، قاچاق و کودکان کار تلاش کرد. او قانونی را تحت عنوان قانون «رد صلاحیت اعضای منتخب» به تصویب رساند که بر اساس آن هر فرد منتخبی را که جرم یا گناهی را انجام دهد، از کار برکنار می‌کرد.

اولین اصلاحات ارضی نیز در زمان ریاست‌جمهوری محمد ایوب‌خان شکل گرفت. تاثیر این اصلاحات ارضی به دلیل حضور نخبگان قدرتمند در جامعه در پاکستان غربی بسیار محدود بود.

او همچنین تغییراتی را در قوانین ازدواج و خانواده ایجاد کرد به‌طوری که به زنان حق برابر برای ازدواج و طلاق داد. اصلاحات قانون کار، تعیین حداقل دستمزد و معرفی بیمه امنیت اجتماعی از دیگر اقدامات ایوب‌خان در دوران حکمرانی‌اش بود.

دهه 1970: عصر سوسیالیسم و عواقب آن این دوره در سال‌های ابتدایی خود با نام یحیی‌خان به عنوان یک حاکم اتوکرات عجین شده است. یحیی‌خان فرمان چارچوب قانونی (LFO) را صادر کرد که به عنوان راهنمایی برای ساختار قدرت آتی کشور شناخته می‌شود. او در سال 1970 یک انتخابات عمومی را سازمان‌دهی کرد که منجر به ظهور دو حزب مردم پاکستان و عوامی لیگ در پاکستان غربی و شرقی شد.

رهبران هر دو حزب به فکر یکپارچگی ملی نبودند و خودسری و یکدندگی آنها منجر به اشتقاق کشور به دو دولت مجزای پاکستان و بنگلادش شد.

به دلیل رشد نابرابری اقتصادی بین منطقه‌ای، پاکستان شرقی علیه پاکستان غربی شورش و در سال 1971 اعلام استقلال کرد تا کشور بنگلادش تاسیس شود.سقوط داکا نیز به منزله پایان عصر یحیی‌خان بود.

پس از یحیی‌خان، ذوالفقار علی بوتو به عنوان رئیس حکومت‌نظامی و رئیس‌جمهور پاکستان بر مسند قدرت نشست.

در سال 1972، بوتو با پیمانی با احزاب مخالف قانون حکومت‌نظامی را برداشت و به‌جای آن قانون اساسی موقتی را ایجاد کرد. شورای ملی با تشکیل کمیته‌ای به بررسی این قانون اساسی پرداختند و در نهایت در سال 1973 قانون اساسی‌ای را به تصویب رساندند که هم‌اکنون نیز در پاکستان کار می‌کند.

ذوالفقار علی بوتو اصلاحات اقتصادی سوسیالیستی فراوانی را در پاکستان آغاز کرد که منجر به بهبود رشد اقتصادی این کشور شد. مهم‌ترین گام برای انجام این اقدامات آغاز فرآیند ملی شدن بود. اما ملی شدن سیاست خوبی برای منفعت ملی نبود. سقوط داکا، کسری تجاری و نزاع اعراب و رژیم صهیونیستی منجر به ایجاد تورمی وحشتناک شد.

شاه در کنار والدین بی نظیر بوتو

ژنرال محمد ایوب خان و پیشنهاد تشکیل کنفدراسیون ایران، پاکستان و افغانستان

🎥 حسین سلاح ورزی: دیگر کسی این دولت را گردن نمی‌گیرد، حتی مسعود ده‌نمکی‌! کانال نشر آرء و نظریات حسین مهدی زاده: https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

. ♨️ حملات هوایی رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان 🔹شبکۀ المنار گزارش داد که بامداد امروز مناطق اطراف شهرک‌های بیت لیف، عیتا الشعب، یارون، المحمودیه، العیشیه و ارتفاعات جبل ابو راشد هدف حملات اشغالگران قرار گرفتند. کانال نشر آرء و نظریات حسین مهدی زاده: https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

. ♨️ اخراج 50 کارمند گوگل به خاطر اعتراض به همکاری با صهیونیست‌ها 🔹روزنامه واشنگتن پست اعلام کرد که گوگل 20 نفر دیگر از کارمندان خود را به خاطر اعتراض به امضای قراردادی با رژیم صهیونیستی اخراج کرده است. 🔹این روزنامه اشاره کرد که طی یک هفته اخیر 50 نفر از کارمندان گوگل به خاطر اعتراض به همکاری با رژیم صهیونیستی اخراج شدند. کانال نشر آرء و نظریات حسین مهدی زاده: https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

♨️دانشگاه کلمبیا شده مهد حمایت از فلسطین این خانم که خودش از دانشجوهای کلمبیا است، مراسم عروسیش بوده اومد تو جمع بچه های کلمبیا و به حمایت از فلسطین ادامه داد و‌ گفت کوتاه نمیایم دیگه کانال نشر آرء و نظریات حسین مهدی زاده: https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh

. ♨️ بلومبرگ: چین و روسیه استفاده از دلار آمریکا در روابط دوجانبه اقتصادی را تقریبا به طور کامل متوقف کرده‌اند. کانال نشر آرء و نظریات حسین مهدی زاده: https://eitaa.com/Hossain_mahdizadeh