✅️ مزرعه پرندهنگری
اوایل سال ۱۴۰۳ بود که پرندگانی زیادی برای اولین بار به باغ آقای گلعلی پور اومدن و در باغ مرکبات ایشون لونه سازی کردن و این نقطه رو برای زیستن انتخاب کردن و صاحب باغ برای اینکه این تعداد از پرندگان از بین نرن ، بیخیال سم زدن درختانش میشه و روز به روز درختهای باغش نابود میشن و بعد مدتها اونجارو تغییر کاربری میده و الان به مزرعه گردشگری پرندگان مهاجر معروف شده و از این پرنده ها محافظت میکنن ،پرندگانی که اصلاً در اسارت نیستن و برای تهیه غذا هر روز اونجارو ترک میکنن و تا دریای بندرگز یا دریای نوکنده و حتی میانکاله سرکشی میکنن و عصر دوباره به باغ برمی گردن.
🔸️ قطعاً اینجا باعث پیشرفت و رونق گردشگری مردم این روستا میشه و مثل روستای دره تفی مریوان استان کردستان به یکی از جاذبه های دیدنی استانمون تبدیل خواهد شد.
🔸️ پرندگان مهاجری که در باغ مشاهده شده :
#گاوچرانک_معمولی
#گاوچرانک_آسیایی (گونه کمیاب)
#اکراس_سیاه
#حواصیل_شب
#اگرت_کوچک
#اگرت_بزرگ
🔗 amin__khatir
------------------------------------
گروه تنوع زیستی ایران
نوواژۀ «شکارینگری» و «شکارینگر»
یکی از واژههایی که بهتازگی در پروژۀ شمارش پرندگان شکاری، پیشنهاد شد و به کار رفت، واژۀ «شکارینگری» است.
این واژه در برابر واژۀ ترکیبی انگلیسی "Raptor watching" قرار میگیرد.
نیاز به یادآوری است که برای واژۀ انگلیسی Raptor، واژۀ فارسی «شکارگر» در فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصویب شده و شایستهتر است. در عین حال، در زبان فارسی، برای عبارت انگلیسی Birds of Prey که تقریبا معادل واژۀ Raptors است،
عبارت «پرندگان شکاری» به کار میرود.
همچنین، پسوند «نگری» برای واژۀ انگلیسی Watching رایج است که در واژۀ رایج «پرندهنگری" (در برابر واژۀ Bird-watching) رواج گستردهای دارد.
بر این اساس، واژۀ پیشنهادی «شکارینگر» برای Raptor watcher نیز واژۀ ترکیبی مناسبی به نظر میرسد که بهسرعت میتواند رواج یابد.
27 مرداد 1403
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 15: گرفتن چندین عکس هنگام عکاسی از گونههای نایاب، کمیاب و دشوار
همانگونه که بارها تاکید شده است، با توجه به اهمیت ثبت گونههای جدید برای کشور و استانها، بهویژه برای ثبت نخستین رکورد موثق گونهها در کشور و نیز ثبت رکورد گونههای نایاب و کمیاب یا دشوار برای شناسایی، همیشه باید توجه داشت که هنگام عکاسی از آن پرنده، چندین عکس از زاویههای مختلف گرفته شود تا بتوان ویژگیها و کلیدهای شناسایی خاص آن گونه و گونههای مشابه را از آن عکسها استخراج کرد. هرچقدر که این کلیدهای ویژه آسانتر استخراج شوند، امکان پذیرش آن رکورد نیز آسانتر خواهد شد.
31 مرداد 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
*یادداشتی دربارۀ نام سلیم پاسیاه (کوچک)*
یکی از گونههای پرندگان ایران با نام رایج فارسی پیشین «سلیم کوچک» و نام انگلیسی Kentish Plover است.
نخستین نام فارسی پیشنهادی برای این گونه در چکلیست پرندگان ایران «جلود پاسیاه» بود (کتاب جرویس رید، 1338). در آن دوره، نام عمومی «جلود» به پرندگی گفته میشد که اکنون «سلیم» نامیده میشوند. سپس نام این گونه به «سلیم کوچک» تغییر یافت (اسکات و همکاران 1354) و تا چندین دهه به همین شکل ادامه یافت.
آنچه که مسلم است، واژه کوچک در نام فارسی در نام چندین گونه از سلیمها و تلیلهها به کار رفته است (مانند سلیم طوقی کوچک، سلیم کوچک، سلیم شنی کوچک و تلیله کوچک). به نظر میرسید که کاربرد واژه کوچک در میان سلیمها و تلیلهها بیش از حد معمول در نامگذاری گونههای پرندگان بوده است. بنابر این، نیاز بود تا در جهت کاهش چنین خطاهایی گام برداریم.
واژۀ انگلیسی Kentish به معنی مرتبط به منطقۀ Kent در انگلستان است. گویا نام علمی گونه نیز به یاد اسکندر مقدونی نامگذاری شده است. بنابر این، نمیتوانستیم از هیچیک از دو نام انگلیسی و فارسی برای اصلاح نام فارسی کمک بگیریم.
به نگاهی به ویژگیهای ریختشناسی این گونه میتوان دریافت که این گونه همانند دو گونه سلیم طوقی، دارای طوق سفید گردنی، پیشانی سفید، لکه تیره تیره تارک، نوار تیره چشمی، نوک تیره، چانه و گلوی سفید، لکه تیره در دو سوی سینه، زیرتنه سفید و روتنه خاکستری شنی است. در عین حال، ویژگی متمایز این گونه، رنگ سیاه پاها در بالغان و رنگ تیره پاها در نابالغان است؛ در حالیکه در سلیم طوقی بزرگ رنگ پاها قرمز و در سلیم طوقی کوچک رنگ پاها صورتی تیره است.
با توجه به نکتههای یادشده در بالا، ضمن احترام به نخستین نام فارسی این گونه (پاسیاه) و با برگزیدن دو کلید مهم شناسایی در نامگذاری این گونه، در کتاب مبصر (1395) و کتاب زیرگونههای پرندگان ایران (خالقیزاده و همکاران 2017)، نام «سلیم طوقی پاسیاه»، به عنوان نام دوم این گونه در درون پرانتز آمده بود.
در ارزیابی اصلاح نام فارسی این گونه، پس از رایگیری در اسفند 1398، تلاش شد تا به عنوان یک راه حل میانی، با افزودن نخست نام این گونه یعنی «پاسیاه»، هم نام این گونه دقیقتر شود و هم بخشی از نقص نامگذاری فارسی آن برطرف شود. بنابر این، پس از آن زمان نام این گونه به شکل «سلیم پاسیاه (کوچک)» به کار رفت.
"سلیم پاسیاه (کوچک)"
Kentish Plover
Charadrius alexandrinus
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/06/10/Note%20on%20Persian%20name%20of%20Kentish%20Plover
*نکتههای ثبت جانوران*
*نکته شماره 16: تفاوت گونه کمیاب و نایاب*
در میان پرندگان ایران، برخی از گونهها کمیاب اما برخی دیگر نایاب هستند.
گونههای نایاب به گونههایی گفته میشود که به طور میانگین هر ده سال، یکبار در کشورمان دیده میشود. این گروه، گونههایی را دربر میگیرد که به طور سرگردان یا اتفاقی در کشور دیده میشود که به دلیل بروز پدیدههای اقلیمی یا شرایط آب و هوایی یا در نتیجه پرواز جستجوگرانه برخی از افراد یک گونه در برخی از سالها ممکن رخ دهد.
گونههای کمیاب، گونههایی هستند که به تعداد اندک و تقریبا هر پنج سال یکبار تا سالی یکبار در کشور دیده میشوند یا ممکن است همیشه در بخشی کوچکی از کشور دارای یک جمعیت کوچک باشند.
نکته قابل توجه اینکه ممکن است در دورههای مختلف، ممکن است گونهای با افزایش جمعیت، از گروه نایاب به کمیاب منتقل شود و نیز گونهای کاهش شدید جمعیت از گروه کمیاب به گروه نایاب منتقل شود. دریافت پیوسته اطلاعات چنین تغییرهایی را آشکار خواهد ساخت.
18 شهریور 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 17: داوران پاسخگوی شناسایی درست رکوردها
یکی از نکتههای مهم در فرآیند ثبت رکورد، شناسایی درست گونه بر اساس عکس و گزارش دریافتی است. بنابر این، در صورت دریافت عکس(های) مناسب و باکیفیت و اطلاعات کافی، هر یک از داوران پاسخگوی شناسایی خود خواهد بود. اگرچه کمک داوران به شناسایی گونه در رکوردها بدون چشمداشتی انجام میشود، داوران در زمان پاسخ و اظهار نظر باید تلاش کنند تا حدامکان دیدگاههای مطمئن خود بر پایۀ دانش و تجربه پیشین خود را بیان کنند و چنانچه دربارۀ شناسایی اطمینان ندارند، سطح اطمینان خود را با عبارتهای قیدی مانند: به احتمال زیاد، احتمالا، شاید، فکر میکنم، ممکن است و ... مشخص کنند تا در زمان جمعبندی نظر همۀ داوران پاسخدهنده به یک گزارش، احتمال نتیجهگیری غلط به کمترین میزان خود برسد.
21 شهریور 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 18: استقلال رای داوران در زمان شناسایی
همانگونه که در پیام پیشین یادآوری شد، یکی از نکتههای مهم در فرآیند ثبت رکورد، شناسایی درست گونه بر اساس عکس و گزارش دریافتی است. هنگامی که شیوۀ نتیجهگیری یک گزارش بر پایۀ شمارش رای باشد، هرچقدر که داوران بیشتری نسبت به یک گونه مشخص موافق بودند، همان گونه مشخص به عنوان گونۀ پذیرفتهشده برای آن رکورد اعلام میشود. بنابر این، همۀ داوران باید رای مستقل خود را تنها بر اساس دانش و تجربۀ خود دربارۀ شناسایی یک پرنده یا جانور بدهند و رای هیچیک از داوران چه آشکار و چه پنهان، نباید تحت تاثیر رای داوری دیگر قرار گیرد. بدین ترتیب، میتوان برای گونههای مشکوک به یک جمعبندی درست با کمترین خطا رسید.
25 شهریور 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 19: شیوه رایگیری از داوران تخصصی ویژه در شناسایی
در فرآیند ثبت رکورد، گاهی شناسایی درست گونه بر اساس اکثریت رای یکسان از پرندهنگرهای باتجربه امکانپذیر نیست و باید از شیوۀ نظر داوران تخصصی بهرهگیری کرد. هنگامی که نتیجهگیری یک گزارش بر پایۀ اتکا به رای متخصصان ویژه باشد، در این حالت برای رسیدن به یک جمعبندی درست، حتی پرندهشناسان باتجربه نیز به دانش، تجربه و رای متخصصان ویژه اعتماد کرده و آن را میپذیرند. در این حالت ملاک نتیجهگیری بر پایۀ پذیرش نظر تخصصی از پرندهشناسان باتجربه برای هر یک از گروهها خاص پرندگان مانند پرندگان شکاری، کاکاییها یا سسکها استوار خواهد بود.
2 مهر 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
در هر سرزمینی و زبانی، جانوران برای خود نامی دارند. اما بارها پیش آمده که به دنبال تغییر و تحول در فرهنگ و زبان یک جامعه در گذر زمان، نامی که در گذشته برای جانوری کاربرد داشت، در دورههای بعد به جانور دیگری اطلاق شده است.
این گفتار را به قلم دکتر کامران کشیری در گلونی بخوانید:
https://golvani.ir/?p=274793
.
گلونی، رسانه بوموبر ایران
👉@Golvaninews
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 20: گرفتن رای غیررسمی از داوران و افراد باتجربه
در فرآیند ثبت رکورد، داوری بخش مهمی از تایید شناسایی عکس و ثبت رکورد است. برخی از عکاسان و گزارشگران پیش از ارسال رسمی به کمیتههای ثبت، عکس و گزارش خود را بهطور خصوصی برای داواران یک کمیتۀ خاص یا کارشناسان باتجربه ایرانی یا خارجی فرستاده و نظر آنها را دریافت میکنند. البته هیچ منعی برای کمک گرفتن در شناسایی عکسها وجود ندارد، بلکه اساسا کمک گرفتن از افراد باتجربه کار ارزندهای است و گام نخستِ پیش از ارسال رسمی عکس و گزارش به شمار میرود. نیاز به یادآوری است که شناسایی عکس و تایید گزارش توسط یک یا چند داور باتجربه، هیچگونه تضمینی برای ثبت رسمی و بدون بررسی عکس و گزارش توسط کمیتههای ثبت ایجاد نخواهد کرد. در عین حال، گزارشگری که عکس و جزییات رکورد را به طور رسمی به کمیتۀ ثبت ارسال میکند میتواند تایید افراد باتجربه را با آوردن عین عبارت بهکاررفته در متن آن داور نیز ارسال کند که این کار میتواند فرایند ثبت را شتاب دهد. گفتنی است که در برخی موارد، تفسیر و جمعبندی برآیند نظر دیدگاههای همۀ داوران و نتیجهگیری برای تصمیمگیری نهایی دربارۀ ثبت یک رکود، نوع واژههای بهکاررفته در پاسخ داوران را پُررنگ میسازد. بنابر این، عکسها و گزارشها در نهایت باید از طریق فرایند رسمی داوری تایید شوند.
9 مهر 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
«تغییر نام دارکوب سرسرخ به دارکوب خالدار میانی»
یکی از گونههای پرندگان ایران، با نام فارسی کنونی«دارکوب سرسرخ» و با نام انگلیسی
Middle Spotted Woodpecker
و نام علمی
Dendrocoptes medius است.
در عین حال، ما در پرندگان جهان، نیز گونۀ دیگری به نام
Red-headed Woodpecker
و نام علمی
Melanerpes erythrocephalus را داریم که در نام علمی آن نیز واژۀ erythrocephalus به معنی سرسرخ آمده است.
بنابر این، با نگاهی گستردهتر و برای شناخت بیشتر پرندهنگرها دربارۀ پرندگان جهان و شناسایی گونههای مشابه و نیز کاربرد درست نام فارسی برای گونههای مشابه، نام فارسی کنونی گونۀ «دارکوب سرسرخ» با نام یک گونۀ دیگر از دارکوبهای جهان، تعارض نام دارد.
نیاز به یادآوری است که دو گونه دیگر دارکوبهای خالدار به نامهای زیر در ایران وجود دارند:
دارکوب خالدار بزرگ
Great Spotted Woodpecker
Dendrocopos major
و
دارکوب خالدار کوچک
Lesser Spotted Woodpecker
Dryobates minor
این سه گونه به طور مقایسهای در کنار هم بیانگر شباهت کلی آنها و در عین حال توجه به اختلاف در اندازه جثۀ آنها را بیان میکند. این موضوع افزودن بر آمدن در نام انگلیسی آنها، در نام علمی این سه گونه نیز واژههای major, minor و medius به کار رفتهاند. بنابر این همانند نام انگلیسی و علمی این سه گونه، میتوان اندازۀ مقایسهای این سه گونه دارکوب خالدار در کنار هم، به شکل «دارکوب خالدار بزرگ»، «دارکوب خالدار میانی» و «دارکوب خالدار کوچک» در نام فارسی هم به کار برد.
بنابر این، پیشنهاد شد که برای رفع این تعارض با نام پرندگان جهان و نیز برای هماهنگی بیشتر با نام انگلیسی و علمی این گونه، نام «دارکوب سرسرخ» به «دارکوب خالدار میانی» تغییر کند. در جریان رایگیری گزینۀ پیشنهادی «میانه» نیز مطرح شد که از لحاظ ساختار زبانی کاربرد آن امکانپذیر بود. پس از نظرخواهی دوباره، واژۀ «میانی» در اولویت اعضای پاسخدهنده در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران قرار گرفت و پذیرفته شد.
نیاز به یادآوری است که در سال 1397، پس از ثبت گونۀ جدیدی از اگرتها در ایران یعنی Medium Egret (Ardea intermedia)، شیوۀ مشابه این روش، برای اگرتها نیز به کار رفته بود و افزودن بر دو گونۀ اگرت بزرگ و اگرت کوچک، گونۀ «اگرت میانی» هم به فهرست پرندگان ایران افزوده شده بود.
بدین ترتیب ازین پس، نام این گونه در فهرستهای پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد:
«دارکوب خالدار میانی (سرسرخ)»
Middle Spotted Woodpecker
Dendrocoptes medius
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/07/10/Persian%20name%20of%20Middle%20Spotted%20Woodpecker
«تغییر نام انگلیسی اگرت میانی»
از ابتدای سال 2024 میلادی، در فهرستهای پرندگان جهان، نام انگلیسی اگرت میانی (Ardea intermedia) از Intermediate Egret به Medium Egret تغییر کرده است. این تغییر از نسخه 14.1 آی.او.سی آغاز شد و پیش از در فهرست کلمنتس (Clements et al.) نیز به کار رفته بود.
بنابر این، نام انگلیسی این گونه در فهرستهای پرندگان ایران نیز به شکل زیر تغییر میکند:
اگرت میانی
Medium Egret
Ardea intermedia
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/07/10/Change%20of%20English%20name%20of%20Intermediate%20Egret
«پرندگان با بالهای آویزان»
همانطور که میدانیم بیشتر پرندگان در زمان نشستن، بالهایشان در پشتشان رویهم میگذارند، اما چندین گروه و چندین گونه از پرندگان ایران در حالت نشسته بالهای خود را کمی آویزان در کنار بدن و پایینتر از سطح دمگاه نگه میدارند. این پرندگان عبارتند از:
یلوههای کوچک، نوکسبز و خالدار (دارای بالهای آویزان که از دم ایستاده هم میگذرد.)
ماکیان: کبک، دراج، تیهو، جیرفتی، قرقاول
طاووسک
درناها
الیکایی
زیرآبروک
سسک جنبان
کوکوی معمولی (بیشتر)
دمچتری (بیشتر)
بلبلها (بیشتر)
گلوآبی (بیشتر)
سینهسرخ ایرانی (بیشتر)
مگسگیرها (گاهی)
توکاها (گاهی)
توکای بزرگ (گاهی)
توکای پشتبلوطی (گاهی)
سینهسرخ اروپایی (گاهی)
سسک تاج طلایی (گاهی)
سسک نیزار بزرگ (گاهی)
ابوالقاسم خالقیزاده
10 مهر 1403
*
تغییر آرایهشناختی سرده سلیمهای Charadrius
به آگاهی میرساند که بر اساس تغيير انجام شده، برخی از گونههای سلیمها در سردۀ Charadrius اکنون به سردۀ Anarhyunchus منتقل شدهاند. این تغییر از نسخه 14.1 در فهرست پرندگان جهان (آی.او.سی) آغاز شده است و در فهرست پرندگان کلمنتس/ایبرد نیز پذیرفته شده است. مهمترین ویژگی گونههای سردۀ Charadrius داشتن طوق سیاه در سینه است که به همین دلیل به نام سلیمهای سینهنواری شناخته میشوند. همچنین گونههای سردۀ Anarhyunchus به نام سلیمهای طوقدار شناخته میشوند. البته از گونههایی که به سردۀ Anarhyunchus منتقل شدند، گونههای سلیم ماداگاسکار، سلیم طوقدار، سلیم ویلسون، سلیم دونواره و سلیم نوککج هم نوار تیره سینهای دارند.
سردۀ Anarhynchus در گذشته یک سردۀ تکنماد با تنها گونۀ آن «سلیم نوککج» Wrybill Anarhynchus frontalis بود، اما تجزیه و تحلیل تبارزایی آشکار کرد که با وجود نوک بیهمتای آن، تبارشاخۀ بزرگی از گونههای سردۀ Charadrius را با خود به همراه دارد که به طور معنیداری از آن سرده واگرایی یافتند (dos Remedios et al. 2015; Eaton et al. 2021). نام Anarhynchus قدیمیترین نام در دسترس برای این سرده است (Eaton et al. 2021; WGAC).
به هر روی، از گونههای پرندگان ایران، اکنون تنها دو گونۀ «سلیم طوقی بزرگ» و «سلیم طوقی کوچک» همچنان در سردۀ Charadrius ماندهاند و بقیۀ گونهها به سردۀ Anarhyunchus منتقل شدهاند. این تغییر آرایهشناختی بهتدریج در فهرستهای پرندگان ایران اعمال خواهد شد.
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/07/11/Taxonomic%20change%20of%20Charadrius
*تغییر نام دارکوب سرسرخ به خالدار میانی- نامگذاری جرویس رید*
جرویس رید در سال 1337 (1958) نخستین فهرست پیشنهادی پرندگان ایران را چاپ کرد. وی در کتابچه خود برای نام فارسی Middle Spotted Woodpecker نام «دارکوب خالدار» را به کار برده بود. ایشان با قرار دادن این نام، در کنار نام فارسی دو گونۀ «دارکوب خالدار بزرگ» و «دارکوب خالدار کوچک»، ضمن ترجمۀ نام، اندازه مقایسهای این سه گونه را مد نظر داشت.
یکی از اصول مهم در نامگذاری، حفظ نخستین نام بهکاررفته در نوشتارهای علمی است. اگرچه این اصل برای نامهای علمی لاتین به کار میرود، تا حد امکان میتوان از آن برای نامهای انگلیسی و فارسی نیز پیروی کرد.
این توضیح برای پشتیبانی از نام تغییریافتۀ «دارکوب سرسرخ» به «دارکوب خالدار میانی» ارائه شده است.
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/07/15/Persian%20name%20of%20Middle%20Spotted%20Woodpecker-%20Jervis%20Read
نکتههای ثبت جانوران
نکته شماره 21: کمک گرفتن از شبکههای اجتماعی برای شناسایی
به طور کلی سفارش میشود که به جای ارسال درخواست خصوصی گزارشها به داوران، از گروههای تخصصی در شبکههای اجتماعی یا تالارهای گفتگوی مجازی برای شناسایی بهرهگیری شود تا به رشد دانش گروهی دیگران نیز بینجامد.
18 مهر 1403
ابوالقاسم خالقیزاده
*
تغییر نام سارگپههای جنگلی به سارگپههای عسلخوار
گروه پرندگان با نام «سارگپههای عسلخوار» و با نام انگلیسی Honey Buzzard در جهان دارای چهار گونه است و نام لاتین سردۀ آن نیزPernis است. همانطور که در نام انگلیسی این گونهها، دیده میشود، واژۀ "Honey Buzzard" به کار رفته است. از ویژگیهای بارز این گروه از پرندگان، تغذیه از عسل است و به دلیل نوع رفتار تغذیهای آنها، این رفتار در نامگذاری انگلیسی آنها نیز بازتاب داده شده است. بنابر این، نام «سارگپۀ عسلخوار» به عنوان یک نام عمومی تلقی میشود. این سرده دارای گونههای زیر است.
سارگپۀ عسلخوار اروپایی/اوراسیایی
Pernis apivorus
سارگپۀ عسلخوار تاجدار/کاکلدار/خاوری
Pernis ptilorhynchus
سارگپۀ عسلخوار نواردار/نواری
Pernis celebensis
سارگپۀ عسلخوار فیلیپینی
Pernis steerei
همانطور که میدانیم تاکنون دو گونه از پرندگان ایران، با نام "سارگپه جنگلی" نامیده میشدند.
"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسلخوار) اروپایی"
European Honey Buzzard
"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسلخوار) تاجدار"
Crested Honey Buzzard
در عین حال، ما در پرندگان جهان گونه دیگری به نام Forest Buzzard با نام علمی Buteo trizonatus هم داریم.
بنابر این، برای هماهنگی بیشتر با فهرستهای پرندگان جهان و کاهش تعارضهای نامی با یکدیگر، نیاز به تغییر نام فارسی دو گونه Honey buzzard وجود داشت. در دی 1400 رایگیری برای گزینش نام ترجیحی برای این دو گونه انجام شد و برای نام جایگزین، دو واژۀ "عسلی" و "عسلخوار" پیشنهاد شدند که پس از رایگیری، گزینه "عسلخوار" ترجیح داده شد. سپس، برای ایجاد یک روند تدریجی، از تاریخ 7 دی 1400 نام «عسلخوار» به عنوان نام دوم این دو گونه در فهرستهای پرندگان ایران افزوده شد (http://iranbirdrecords.ir/1400/10/07/Persian%20name%20of%20Honey%20Buzzard).
همچنین نیاز به یادآوری است که در نخستین نامگذاری برای این گونهها، در فهرست پیشنهادی پرندگان ایران (جرویس رید 1337)، نام فارسی سارگپۀ عسلخوار برای Honey Buzzard پیشنهاد شده بود (یادآوری میشود که در فهرست ایشان، نام «سنقر» برای «سارگپهها» به کار رفته بود!).
اکنون پس از گذشت سه سال از معرفی واژۀ «عسلخوار» به عنوان نام دوم، به نظر میرسد که بهتر است زودتر نام «سارگپۀ عسلخوار» به عنوان نام اصلی و اول این دو گونه برگزیده شود. با این تغییر همزمان به چهار هدف زیر خواهیم رسید:
1- کاربرد نخستین نام فارسی در منابع پرندهشناسی کشور
2- یادآوری رفتار تغذیهای ویژه این گروه
3- هماهنگی نام فارسی و انگلیسی این گروه
4- رفع تعارض میان نام فارسی گونههای پرندگان ایران و جهان
اکنون پس از نظرخواهی دوباره برای اولویت دادن نام سارگپۀ عسلخوار، با رای موافق پاسخدهندگان این اولویت پذیرفته شد. بدین ترتیب، ازین پس نام فارسی این دو گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.
«سارگپۀ عسلخوار (سارگپۀ جنگلی) اروپایی»
«سارگپۀ عسلخوار (سارگپۀ جنگلی) تاجدار»
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/07/28/Persian%20name%20of%20Honey%20Buzzards
یادداشتی دربارۀ نامهای فارسی و نام بال آتشی برای فلامینگو
یکی از گروههای پرندگان ایران فلامینگو با نام انگلیسی Flamingo است.
یکی از گروههای پرندگان جهان و ایران فلامینگوها هستند. شش گونه فلامینگو در سه سرده به نامهای Phoenicopterus, Phoeniconaias, Phoenicoparrus جای دارند. این سه سرده در یک تیرۀ Phoenicopteridae و در راستۀ Phoenicpteriformes قرار دارد. نیاز به یادآوری است که این راسته دارای یک تیره تکنماد (Monotypic) است، یعنی تنها یک تیره دارد. شش گونه فلامینگوی جهان عبارتند از:
سردۀ «بالآتشیها» Phoenicopterus
Greater Flamingo Phoenicopterus roseus
American Flamingo Phoenicopterus ruber
Chilean Flamingo Phoenicopterus chilensis
سردۀ «بالآتشیهای کوچک» Phoeniconaias
Lesser Flamingo Phoeniconaias minor
سردۀ «پرصورتیها» Phoenicoparrus
Andean Flamingo Phoenicoparrus andinus
James's Flamingo Phoenicoparrus jamesi
در فرهنگ و زبان فارسی تاکنون چندین نام برای این گروه از پرندگان به کار رفته بود. نخستین نام فارسی منتشرشده برای این گروه، «غازِ سرخ» توسط بلنفورد (1876) بود. در فهرست جرویس رید (1958) با نام «مرغ حسین» آمده بود. در کتاب اسکات و همکاران (1354) و فیروز (1379)، آوانگاری نام انگلیسی این گروه یعنی «فلامینگو» به کار رفت. در عین حال، طلعت حبیبی (1371)، نام «مرغ آتشین» را برای آن برگزید. همچنین ادهمی (1384) نام «مرغ حسینی» را به کار برد، اما منصوری (1379، 1387، 1393) و همچنین کابلی و همکاران (1395)، مبصر (1395) نام فلامینگو را ادامه دادند. خالقیزاده و همکاران (2017) نیز فلامینگو را به عنوان اصلی و نام مرغ حسینی را به عنوان نام دوم آوردند. کاربرد نام «مرغ حسین» یا «مرغ حسینی» به دلیل باور مردم در برخی از اقوام بوده است که رنگ سرخ در بال این پرنده را به شهادت و سرخی خون امام حسین (ع) نسبت میدادند. به هر روی، این نام در زبان فارسی رسمی رواج پیدا نکرد.
بررسیهای نشان داد که گروه زیستشناسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در یک تلاش ارزشمند، نام «بالآتشی» را برای این گروه برگزید. نگاهی به نام لاتین سردۀ Phoenicopterus نشان میدهد که واژۀ Phoinix به معنی سرخ، زرشکی، ارغوانی یا صورتی و واژۀ لاتین pteros به معنی بال است.
بر این اساس نام «بالآتشی» دارای هماهنگی بین دو بخش نام فارسی با دو بخش نام لاتین این گروه است. واژۀ «آتش» هم بر اساس یکی از نامهای پیشین این گروه است و هم اینکه بسیاری از زمانها فلامینگوها از فاصلۀ دور دیده میشوند و رنگ سرخ/صورتی بال آنها همراه با درخشش موجی، تداعیکنندۀ شعلۀ آتش نیز است.
با یادآوری دو دلیل گفتهشده همراه با دلیل پذیرش فرهنگستان زبان فارسی، سبب شد تا نام فارسی «بالآتشی» به عنوان نام فارسی این گروه اولویت یابد و توسط کمیتۀ ثبت پرندگان ایران نیز پذیرفته شود. بدین ترتیب، از چند سال پیش، در فهرستهای پرندگان ایران و استانها نام «بالآتشی» به عنوان نام فارسی این گروه در درون پرانتز آورده میشود تا بهتدریج بیشتر رواج یابد.
پیوند وبگاه: http://iranbirdrecords.ir/1403/08/06/Note%20on%20Persian%20name%20of%20Flamingo
🔺یه عکاس به اسم (کنیچی اوهونو) این عکس رو گرفته و نوشته این عکس نه ادیت داره نه فتوشاپ!