📌امتداد حکمت متعالیه _ اعتبارات علامه طباطبایی (رحمت الله علیه) 🔸متفکران و اندیشمندان حوزه فلسفه اسلامی باید مبانی مستحکم و در عین حال ذهنی و انتزاعی فلسفه را در دل جامعه امتداد بخشند میتوان گفت نقص فلسفه اسلامی نداشتن یک دستگاه اجتماعی سیاسی و در مراحل بعدی اقتصادی است . 🔸هرچند فلسفه اسلامی به صورت ذاتی در حوزه فردی و با عنوان حکمت عملی توانسته مبانی خود را به عرصه جامعه باز کند . 🔸در حال حاضر اولویت کار در حوزه فلسفه اسلامی علاوه بر استحکام مبانی گسترش آن در ساحات عینی تر زندگی به ویژه زندگی اجتماعی است(هرچند در آثار ملاصدرا بز خلاف آثار فارابی اثر مستقلی در این ابواب به چشم نمی‌خورد) که از آن به امتداد در ساخت جامعه ، فرهنگ و همچنین سیاست تعبیر می‌شود . 🔸طرح ریزی حکمت سیاسی یا اجتماعی یا نقش یک نظریه در تحقق حکمت سیاسی اجتماعی به معنای بیان مسائل علم سیاست یا جامعه شناسی نیست بلکه مقصود اتصال مبانی فکری و فلسفی یک نظام حکمی به ابتدای مسائل علم سیاست یا جامعه شناسی و مانند آن است ، به عبارت بهتر از آنجایی که فلسفه به کلیات می‌پردازد شأن فلسفه ورود به مسائل جزئی علوم نیست . 🔸پرداختن به مسائل بنیادین و ارائه پاسخ به نحو ایجاد مسائل اساسی سیاست و اجتماع دغدغه اصلی حکمت سیاسی اجتماعی است و هنگامی که با صفت متعالیه مقید می‌شود بررسی سوالات اساسی و بنیادین حیات ساسی اجتماعی را در حوزه مبانی حکمت صدرایی تبیین می‌کند . ⁦▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

⭕نمونه نظریه ملاصدرا در مسائل اجتماعی سیاسی در حکمت متعالیه : 🔻ملاصدرا برای عارف سالک چهار سفر بیان میکند که به عبارتی مراحل استکمالی عارف است من الخلق الی الحق بالحق فی الحق من الحق الی الخلق بالحق بالحق فی الخلق 🔻فارغ از همه تحلیل ها و تطبیق هایی که در باره این چهار سفر ارائه شده مهم ترین نکته در راستای تبیین توجه ملاصدرا به بعد اجتماعی انسان سفر سوم و چهارم است. 🔻اگر کمال نهایی انسان صرفاً رسیدن به حق باشد سفر سوم و چهارم جایگاهی ندارد به عبارت دیگر عارف در دو سفر اول بیشتر از حیث فردی به کمال می‌رسد و سفر سوم آغازی بر استکمال بعد اجتماعی انسان است . 🔻با این بیان نیمی از مسیر کمال انسان حیثیت اجتماعی دارد و مسلماً حکمت متعالیه به عنوان نظام جامع فلسفی نمی‌تواند نسبت به این مسئله بی تفاوت باشد و نبوده است(آنچه بیان شد ابتدایی ترین دلیل بر توجه حکمت متعالیه به ابعاد اجتماعی انسان است). ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

🔻ساحت سیاست و اجتماع دارای سرشتی متغیرند و بر این اساس ورود فلسفه اسلامی و به طور خاص حکمت متعالیه به ساحات اجتماعی و سیاسی نیازمند باب جدیدی است تا بتواند به امور متغیر نیز بپردازد و نظریه اعتباریات علامه طباطبایی یکی از همین ابواب است 🔻علامه طباطبایی یکی از بزرگترین پیروان مکتب صدرایی است که باطرح نظریه اعتباریات امتداد حکمت متعالیه در مسیر اجتماعی سیاسی را رقم زد . 🔻ادراکات اعتباری واسطه بین نیاز های انسان و افعال او جهت رفع آن نیازهاست و بر این اساس نظریه اعتباریات را میتوان حلقه وصل حکمت نظری و حکمت عملی دانست . 🔻طبق این نظریه جامعه یک واقعیت تقلیل ناپذیر به افراد و منوط به تحقق یک جمع انسانی است که تاثیر و تأثر متقابل داشته ، تحقق این جمع تابع اصل استخدام است . 🔻اصل استخدام متقابل نیازمند تعامل و تفاهم دوطرفه و به تبع نیازمند خلق زبان و در ادامه اعتبار ساختار های اجتماعی عدالت، قدرت و در نهایت سیاست است. 🔻سپس نظامات اجتماعی بر اساس احکام و اوامر عقلی برخاسته از فطرت در راستای صلاح و تکامل فرد و جامعه سامان میابد ‌. 🔻اصالت جامعه از منظر علامه و سریان اعتباریات پیش از اجتماع در اعتباریات پسینی ، تبیین دقیق تری از حرکت استکمالی عالم از کثرت به وحدت و جهت دهی افراد به سوی کمال در بستر حکمت سیاسی اجتماعی متعالیه و در چار چوب شریعت ارائه میدهد 🔻سریان اعتباریات پیش از اجتماع در اعتباریات پس از اجتماع است که به تبع اصالت جامعه قابل طرح است اگر جامعه هویتی مستقل دارد میتواند اعتباراتی داشته باشد که افراد را تحت تاثیر قرار داده و جهت دهی کند . 🔻حال اگر این جهت دهی تحت تدبیر حجت خدا (شریعت ) قرار گیرد با فطرت افراد مرتبط شده آنان را به سعادت ابدی میرساند . 🔻پیوند فطرت و شریعت از ویژگی های بارز اندیشه سیاسی اجتماعی علامه طباطبایی است و در نتیجه نظریه اعتباریات به نسبی گرایی منجر نخواهد شد زیرا مبتنی بر فطرت و در چارچوب شریعت است . 🔻ضمن ابعاد سیاسی اجتماعی که نظریه اعتباریات دارد باید حرکت استکمالی عالم از کثرت به سوی وحدت (در راستای حرکت جوهریه) و نقش جامعه در جهت دهی افراد به سوی سعادت در چارچوب حکمت متعالیه را نیز باید مورد بررسی قرار داد . ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

🔻معانی که انسان در ظرف ذهن (در اعتبارات) لحاظ میکند ، و وجود دارد به این معنی نیست که ارتباطی با عالم حقیقت نداشته باشد این معانی وهمی بر یک حقیقت استوار هستند ، به عبارت بهتر ذهن این معانی را از پیش خود وضع و خلق نمیکند بلکه این معانی وهمی یک مصداق واقعی و نفس الامری دارند که این معانی از همان راه بر ذهن عارض می‌شوند 🔻بعنوان مثال اگر ما در ذهن انسانی را به شیر محدود میکنیم در عالم خارج یک شیر واقعی وجود دارد که حقیقتا حد شیر را با تمام آثار واقعی شیر دارد 🔻این معانی وهمیه قابلیت توسعه دارند و ممکن است با اصل قرار دادن آنها معانی وهمیه دیگری از آنها ساخته شود و با تحلیل یا ترکیب گسترش یابند 🔻این معانی صرفاً برخاسته از احساسات شاعرانه نیستند بلکه غالبأ نیازهای حیاتی نیز منجر به ایجاد احساس نیاز و به تبع ایجاد اینگونه معانی میشوند 🔻بنابراین انسان برای اینکه به اهداف و مقاصد عملی خود دست یابد در ذهن خود چیز دیگری را مصداق آن مفهوم فرض می‌کند که تنها در ذهن انسان مصداق آن مفهوم است و این عمل که اعتبار نام دارد فرایندی از ذهن است که با بسط و گسترش روی عوامل احساسی یا نیاز های حیاتی رخ میدهد که نوعی تصرف در ادراکات است و به صورت کامل تحت تاثیر احتیاجات زندگی و تمایلات درونی است خواه به صورت ارادی باشد یا غیر ارادی و با تغییر این تمایلات و نیاز ها تغییر می‌کند و طبیعتاً می‌توانند دارای سیر تکاملی و ارتقا باشند از این رو نسبی موقت و غیر ضروری هستند و این مطلب مهم ترین تفاوت ادراکات اعتباری با ادراکات حقیقی است 🔻ممکن است انسان یا هر موجود زنده دیگر (به اندازه شعور غریزی خود) در اثر احساسات درونی خویش که مولود یک سلسله احتجاجات وجودی مربوط به ساختمان ویژه اش می‌باشد یک رشته ادراکات و افکاری بسازد که بستگی خاص به احساسات مزبور داشته باشد 🔻یعنی موجودات زنده و به ویژه انسان این توانایی را دارند که بنا بر احساسات درونی که برخواسته از نیازهای درونی است ادراکاتی ایجاد کنند 🔻توانایی موجودات زنده در ایجاد این احساسات تابع میزان شعور آنهاست به این نحو که موجودات دارای شعور بیشتر توانایی بیشتری در ایجاد این معانی وهمیه دارند ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

📌جایگاه ادراکات اعتباری در حرکت استکمالی : 🔸نظریه ادراکات اعتباری برخاسته از مبانی صدرایی است آنچه در نظریه ادراکات به روشنی قابل ملاحظه است ابتنای آن بر حرکت جوهری صدرایی است پارادایم فلسفی علامه حکمت متعالیه است و طبق نظریه اعتباریات موجود پس از اعتبار و برطرف کردن نیاز کمال قبلی را از دست نمی‌دهد و شروع به اعتبارات جدید برای کسب کمالات جدیدی میکند 🔸این بیان با مبانی صدرایی قابل تطبیق است که حرکت استکمالی را لبس بعد از لبس میداند و منطبق با حرکت جوهری است 🔸انسان به واسطه همین ادراکات که اعتباریات هستند تمایلات طبیعت خود را تامین می‌کند به عبارت بهتر در طبیعت انسان قوای فعاله ای وجود دارد که احساساتی را در او تولید میکند این احساسات و اندیشه های پنداری یا همان اعتباریات واسطه و ابزاری هستند که موجود زنده برای برطرف کردن نیاز های خود آنها را ایجاد کرده است 🔸نیاز ناشی از عیب و نقض است اصولاً نیاز در اثر عدم کمال است و عدم کمال یعنی نقص موجود کامل چون نقص ندارد نیاز هم ندارد در مقابل موجودی که کامل نیست برای کامل شدن نیاز دارد تا نقص و عیب خود را بر طرف کند و کمالات جدید را برای خود حاصل کند 🔸هر موجود زنده بر اساس میزان شعور خود این نیاز ها را شناسایی و سپس اولویت بندی کرده حرکت استکمالی خود را جهت دهی می‌کند 🔸ادراکات اعتباری ابزار و واسطه هایی هستند که موجود زنده برای استکمال خود ایجاد میکند با این بیان هر نوع حرکت استکمالی معلول ادراکات اعتباری ایجاد شده توسط آن موجود زنده است و ادراکات اعتباری خود تابع جنبه تکوینی و طبیعی آن موجود زنده هستند . ⁦▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

⭕️ اینک شما و وحشت دنیای بی علی ◾️‌️شهادت مولای متقیان حضرا اميرالمؤمنين علی‌ابن‌ابیطالب علیه‌السلام را محضر حضرت بقیه الله الاعظم عج و همه شیعیان و محبین آن حضرت تسلیت عرض می‌کنیم. . . . ❞ مدرسه مجازی عروج ❝

📌اقسام اعتباریات : 🔸علامه در یک تقسیم بندی احساسات انسان را به دو نوع عمومی ثابت که مربوط به نوعیت نوع هستند مانند مطلق حب و بغض مطلق اراده و مانند آن و نیز احساسات خصوصی قابل تغییر که مختص افراد نوع هستند تقسیم میکند 🔸به تبع این تقسیم بندی احساسات اعتباریات عملی نیز دو قسم هستند ، اعتباریات عمومی ثابت و نامتغیر که در تمامی افراد نوع وجود دارد و تغییر ناپذیر است و انسان از اعتبار آن ناگریز است مانند اعتبار اجتماع و ححبت علم و مانند آن 🔸اعتباریات خصوصی قابل تغییر که بسته به افراد یک نوع قابل تغییر است مانند زشت و زیبایی های خصوصی که ممکن است ملاک آن در بین افراد مختلف یک نوع متفاوت بوده و یا حتی پس از مدتی با تغییر ملاک زشتی و زیبایی تیز تغییر کند 🔸مشاهده افکار ساده اجتماعی ملاکی برای تقسیم بندی دیگری از اعتباریات است . ⁦▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

⭕پاره ای از ادراکات اعتباری انسان بدون در نظر گرفتن افراد دیگر یا به عبارتی بدون در نظر گرفتن اجتماع و مستقل شکل می‌گیرد مانند غذا خوردن 🔻در مقابل پاره ای از ادراکات بدون فرض اجتماع ممکن نیست مانند ازدواج بر همین اساس است که علامه در تقسیم بندی دیگری اعتباریات را به دو قسم میکنند: 🔻۱_اعتباریات پیش از اجتماع که قائم به هر شخص مستقل از افراد دیگر هستند(مانند وجوب حسن و قبح ، انتخاب اخف و اسهل ، استخدام و اجتماع و متابعت علم) 🔻۲_اعتباریات پس از اجتماع چه قائم به نوع مجتمع هستند و نمی‌توانند مستقل از افراد دیگر تحقق یابند مانند ازدواج 🔻این تقسیم بندی از این جهت که اجتماع و ارتباط با افراد دیگر ملاک و مناط تقسیم است برای تمامی پژوهش هایی که به ابعاد اجتماعی انسان می‌پردازند مانند جامعه شناسی ، سیاست ، فرهنگ ، و حتی اخلاق و حقوق اهمیت دارد ، خواه کسانی که با مبانی این علوم سرو کار دارند و خواه کسانی که به خود این علوم ورود میکنند . 🔻ریشه این تقسیم بندی مانند تمامی اعتباریات نیاز های انسان است ، یعنی اعتباریات تابع نیازهای انسان است. ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

📌اعتباریات پیش از اجتماع: 🔸در اعتباریات پیش از اجتماع که مستقل از دیگر افراد ایجاد میشوند ، بنابر اعتبار وجوب هیچ فعلی از انسان صادر نمی‌شود مگر اینکه قوای فعاله نسبت وجوب و ضرورت یا همان باید را میان خود و صورت های احساسی واسطه قرار میدهد و تا نسبت وجوب اعتبار نشود فعلی صادر نخواهد شد 🔸این اعتبار را میتوان تسری قاعده فلسفی (الشئ مالم یجب لم یوجد) در اعتباریات دانست و قاعده را بدین صورت بیان کرد 🔸الفعل ما لم یجب لم یصدر ، این اعتبار در تمامی افعال فردی و نیز حوزه های زندگی اجتماعی و سیاسی وجود داشته و منشأ صدور فعل است 🔸دوست داشتن خوب و دوست داشتن بد دومین اعتباری است که علامه آن را زاییده بلافصل اعتبار وجوب میداند (انسان آنچه ملایم طبع باشد خوب و آنچه ملایم طبع نباشد را بد میداند) 🔸علامه اهمیت این اعتبار را به ویژه در افعال اجتماعی و سیاسی روشن می‌سازد اینکه کدام کنش و یا سیاسی ملائم طبع انسان است و با اعتبار خوبی صادر میشود و کدام کنش سیاسی با اجتماعی به اعتبار عدم ملایمت ترک می‌شود . ⁦▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

🔻یکی از طبیعی ترین افعال هر موجود انتخاب راه های آسان تر برای رسیدن به اهداف است (اخف و اسهل) که قابلیت تسری به حوزه سیاست را نیز دارد . 🔻و دیگری استفاده از موجودات دیگر در جهت رفع نیاز های خود است(اعم از حیوان و یا استخدام انسانی دیگر) که این نیاز ها روز به روز پیشرفته تر و نیاز ها بیشتر می‌شود ‌(اعتبار استخدام ) 🔻گاهی رفع نیاز او در گرو استفاده متقابل و تعامل دو سویه با دیگر انسانهاست استفاده از ظرفیت دیگر انسان ها موجب پیدایش زندگی اجتماعی در انسان ها شده است (عدل اجتماعی) 🔻استفاده نوزاد از شیر مادر را میتوان ابتدایی ترین شکل اینگونه استفاده دانست این امر در ادامه زندگی پیچیده تر میشود و به مرحله ازدواج و نیز عرضه های دیگر زندگی اجتماعی انسان توسعه میابد . 🔻از این رو طبیعت انسان به گونه ای است که از همان دوران نوزادی او را به سوی اجتماعی شدن هدایت میکند (اعتبار اجتماع) 🔻این اعتبار علامه برای دفع این دخل مقدر است که بیان اصل استخدام تایید استعمار زیر پوشش ظاهر فریب آزادی و پیشرفت نیست 🔻انسان مدنی بالطبع است و عدل را خوب وظلم را بد میداند و اجتماع تعاونی که احتیاجات همه با همه تأمین شود منجر به اعتبار عدالت اجتماعی میشود نه استعمار و زور گویی ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742

🔻حضور انسان در بستر زندگی مادی به این امر منجر شده که قوای فعاله با ماهیتی مادی در ماده فعالیت کنند بدین معنا که انسان در صحنه فعالیت خود با واقعیت خارجی سروکار دارد و از آن مستغنی نیست 🔻از سوی دیگر آنچه عالم خارج را برای انسان کشف می‌کند علم است و همه موجودات زنده و از جمله انسان از علم خود متابعت دارند و همواره چنین است که علم برای انسان حجیت دارد 🔻با این بیان یکی از اعتباریات مهم حجیت علم است ، امتداد این ادراک اعتباری در زندگی اجتماعی و سیاسی انسان و نقش آن در هدایتگری نقش بسزایی خواهد داشت 🔻چنانکه تشکیل سلسله مراتب اجتماعی و سیاسی فرامین و اوامر و چارچوب های طراحی شده و مانند آن اگر مطابق با واقعیت خارجی و از روی علم باشد نیاز های مشترک را به بهترین نحو پاسخ گفته ، فرد و جامعه را به کمال مطلوب می‌رساند 🔻علامه اعتباریات را منحصر در موارد احصا شده نمیکند و علاوه بر آن اصول اعتبارات عمومی را پیوسته زنده و پویا معرفی میکنند که تنها مصادیق آن با پیشرفت بشر در استخدام از ماده تغییر می‌کند 🔻علامه تغییر اعتبارات را یکی از اعتبارات عمومی میدانند و عواملی مانند منطقه جغرافیایی محیط عمل ، تکرار و کثرت ورود یک فکر به ذهن و افزایش پیوسته معلومات را از عوامل تغییر اعتبارات معرفی کرده اند . ‌▫️⁩ادامه دارد ... ❞ مدرسه مجازی عروج ❝ https://eitaa.com/joinchat/1943994703C1b249b0742