هوالرحیم  شرح حکمت‌های نهج‌البلاغه/ شرح حکمت هجدهم /آسیب‌های اجتماعی، (پی آمد بی‌طرفی میان جبهه حق و جبهه باطل)، #قسمت #اول  #وَقَالَ فِي الَّذِينَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: «خَذَلُوا الْحَقَّ وَلَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلِ». امام علی ع (درباره کسانی‌که از همراهی با آن‌حضرت در جنگ کناره گرفتند) فرمود: حق را خوار کردند و باطل را نیز یاری نکردند. جمله مولاع اگرچه درباره‌ی عده‌ای است؛ ولی قابل‌استفاده برای همه‌ی افراد جامعه می‌باشد. جمله مولا ع درباره‌ی افرادی بوده است که از جنگ کناره‌گیری کردند. حضرت نتیجه‌ی کار آن‌ها را این‌گونه بیان فرمودند: این‌ها موجب خواری جبهه حق شدند و جبهه حق را ذلیل و سست کردند؛ باطل را هم یاری نکردند؛ یعنی در جبهه‌ی باطل حضور فیزیکی و جسمانی نداشتند و در کنار باطل با حق محاربه نکردند؛ همراه حق نبودند و همین عدم یاری و نصرت حق باعث شد که جبهه‌ی حق به خواری و ذلت کشیده شود. توضیح اجمالی: این سخن مولا ع یکی از جملات کلیدی و بنیانی و ریشه‌ای است. #یکی از مسائل بسیار مهم در رابطه با موقعیت اجتماعی انسان مسلمان و نقش وی در جامعه اسلامی، تشخیص وظیفه و عمل به تکلیف در موقعیت‌های گوناگون اجتماعی است که گاهی از آن، به بحران‌های اجتماعی تعبیر می‌شود؛ یعنی این‌که انسان بداند در موقعیت‌های مختلف جامعه چه تصمیمی باید اتخاذ نماید و چه موضعی را انتخاب کند و به چه تکلیفی عمل نماید. این مطلب ازجمله مطالب حیاتی و اساسی در زندگی اجتماعی انسان مسلمان به‌شمار می‌آید. آنچه که مولا ع در این بخش از سخنانش در قالب کلمه‌ی قصار و حکمت، انگشت روی آن گذاشته و به آن توجه داده‌اند، در حقیقت بیان یکی از گلوگاه‌های اساسی و مهم اجتماعی در تشخیص وظیفه‌ی انسان مسلمان و انقلابی است. این‌که انسان مسلمان، خصوصاً مسلمانِ انقلابی در مسائل و موقعیت‌های بحرانی چه باید بکند! #سؤال: چرا در این‌جا از تعبیر مسلمان انقلابی استفاده می‌کنیم و صفت انقلابی را به مسلمان اضافه می‌کنیم؟ جواب: صفت انقلابی را در این‌جا به این جهت استفاده می‌کنیم که انسان انقلابی همانا انسان جویای وظیفه و تکلیف در همه‌ی ابعاد زندگی است. #انسان مسلمان باید انقلابی باشد، چراکه اگر انقلابی نباشد بی‌طرف است و بی‌طرفی با مسلمان بودن سازگاری ندارد. آری، تشخیص وظیفه به هنگام قرار گرفتن در میان دو جبهه‌ی مقابل یکدیگر؛ یعنی جبهه‌ی حق و جبهه‌ی باطل، ازجمله گلوگاه‌های زندگیِ اجتماعیِ انسان است، چراکه کوچک‌ترین لغزش و خطایی در این موقعیت می‌تواند آسیب‌های فراوان و غیرقابل جبرانی را به وجود بیاورد. ازاین‌رو امام ع در این سخن کوتاه اما عمیق به یکی از همان لغزش‌های برخی افراد و گروه‌های به‌ظاهر انقلابی و باسابقه‌ی طولانی اشاره می‌فرمایند که با تشخیص نادرست و یا عدم‌تشخیص وظیفه، چگونه به جبهه حق آسیب زدند و موجب خسارت بزرگی برای آن شدند.