🔸 برگزاری جلسه دفاعیه دکتری با عنوان " اجراءات الرسول صلى الله عليه وآله وسلم في تغيير القيم الاجتماعية من الجاهلية الى الاسلامية من منظور القران الكريم" روز ۸ دی ۱۴۰۳ جلسه دفاع از رساله دکتری خانم ساره عبدالرحیم جبار الحریشی با عنوان عنوان " اجراءات الرسول صلى الله عليه وآله وسلم في تغيير القيم الاجتماعية من الجاهلية الى الاسلامية من منظور القران الكريم" در دانشکده تاریخ دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد. راهنمایی این رساله بر عهده بنده و مشاوره آن بر عهده آقایان دکتر محمدحسن محمدی مظفر و دکتر احمد هاتف طاهر المفرجی بود و داوری آن را هم آقایان دکتر منصور داداش‌نژاد و دکتر علی آقانوری و دکتر محمدتقی ذاکری برعهده داشتند. پرسش اصلی این پژوهش اقدامات پیامبر صلی الله علیه و آله مستند به آیات قرآن برای تغییر ارزش‌های جاهلی به اسلامی است . این رساله در شش فصل و با بهره‌گیری از منابع مختلف سامان یافته است. چکیده عربی رساله چنین است: هذا البحث يرتكز على اهم الجوانب الاجتماعية وهي القيم الاجتماعية في فترة انتقالية بين فترة الجاهلية وظهور الاسلام وبعثة النبي صلى الله عليه واله ومارافقها من تغييرات جذرية هزت كيان المجتمع الجاهلي وقلبت موازينه وغيرت الكثير من قيمه السائدة فكان جهد النبي صلوات الله عليه كبيرا في تغيير تلك القيم وخصوصا تلك القيم التي كانت متجذره في النفوس فكان من الصعب تغييرها بشكل فوري فقد اخذت مراحل وفترات زمنية حتى تم تغييرها بشكل كامل اما عن نتائج هذا البحث فنجد عند دراسة القيم الاجتماعية في المجتمع الجاهلي نجد ان هناك خليطا من القيم فبعض تلك القيم كانت محمودا مثل الكرم والشجاعة والجوار والوفاء وغيرها من القيم التي ابقى عليها الاسلام ولكنها كانت تحتاج الى التقويم والتهذيب فقام رسول الله صلى الله عليه واله بتقويم تلك القيم وتعديلها بما يتلائم مع روح الاسلام الى جانب تلك القيم كانت هناك الكثير من القيم والعادات المذمومة والتي كانت طاغية في المجتمع الجاهلي والتي نهى عنها الاسلام وحرمها بشكل نهائي مثل الزنا وشرب الخمر والربا الثار وسفك الدماء بغير حق حيث سلطنا الضوء على تغيير تلك القيم وكان تغيير القيم الدينية والمعتقدات والعبادات في مكة اما باقي القيم الاجتماعية فانها تغيرت بشكل تدريجي بعد الهجرة الى المدينة النورة وتاسيس دولة الرسول صلى الله عليه واله فيها و كانت اجراءات النبي صلى الله عليه واله جميعها مستمدة من القران الكريم من حيث تطبيق الاحكام الشرعية وتطبيق التوجيهات الالهية في التحريم وفي الحقوق الشرعية وفي الاوامر والنواهي لانه لاينطق عن الهوى وقام النبي بتطبيق تلك الاجراءات على ارض الواقع فحولها من الجانب النظري في القران الى الجانب العملي في المجتمع واسهمت تلك المعالجات المستمدة من القران الكريم في تغيير الكثير من القيم الاجتماعية الجاهلية فهذب بعضها ونهى عن البعض الاخر حيث كانت المرحلة المكية هي مرحلة التربية والتكوين لكي يتم تغيير تلك القيم في المجتمع بقناعة تامة في المرحلة المدنية بعد الاستعداد التام وهذا ماتم على ارض الواقع في سيرة النبي صلى الله عليه واله في تغيير القيم الاجتماعية. ۲ اسفند ۱۴۰۳ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا عکس یادگاری جلسه دفاعیه، از راست آقایان دکتر سیدناصر موسوی (نماینده دانشگاه)، آقای دکتر محمدتقی ذاکری، آقای دکتر منصور داداش‌نژاد، آقای دکتر محمدحسن محمدی مظفر، بنده، خانم دکتر ساره عبدالرحیم الحریشی، آقای دکتر علی آقانوری. @MohsenAlviri

🔹 انتشار مصاحبه‌ای مبسوط در باره مسجد پایگاه مطالعاتی ـ تحلیلی فرهنگ سدید مصاحبه‌ای مبسوط را در دو بخش به ترتیب با عنوان "امتداد مسجد و عبودیت تا سیاست" در تاریخ ۴ بهمن ۱۴۰۳ (کد خبر: ۹۸۹۰) و "امتداد مسجد در جامعه مدرن چه تصویری دارد؟" در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ (کد خبر: ۹۹۰۵) منتشر کرده است. در این مصاحبه طولانی به این پرسش‌ها پاسخ داده شده است: - کارکرد مسجد در خاستگاه تاریخی آن ۱. به‌عنوان پرسش نخست، باید گفت که مسجد به طور ذاتی دارای چه کارکردهایی است و در حاشیه مأموریت اصلی مسجد، چه فعالیت‌های دیگری را می‌توان در نظر گرفت؟ البته در این سؤال، بیشتر کارکردهای اجتماعی و فرهنگی مسجد مدنظر قرار دارد. - مسجد در دوره‌های مختلف ایران ۲. در جامعه امروز ایران، مسجد از چه منزلتی برخوردار است و این جایگاه در نسبت با گذشته چه تغییر و تحولاتی داشته است؟ ۳. مراد شما از مدرسه، همین مدارس نوین است؟ یعنی در همان فضای جوامع سنتی اکنون بحث می‌کنید. - تحول در گروه‌های مرجع و اثرگذاری آن‌ها بر مسجد ۴. طرح بحث شما زمینه را برای طرح این پرسش مطرح می‌کند که نهاد اجتماعی دین و روحانیت، همواره نسبت وثیقی با مسجد داشته است. اما آیا تغییر مرجعیت روحانیت در کارکرد و تحول تأثیرگذاری مساجد هم دخیل بوده است؟ ـ مسجد و سیاست، آسیب‌ها و تهدیدها ۵. نسبت مسجد و سیاست چیست و چگونه می‌توان فعالیت‌های سیاسی را در مسجد به‌گونه‌ای پیش برد که به ماهیت و کارکردهای اجتماعی آن آسیبی نزند؟ - از سیاست‌گذاری تا سیاست‌بازی در مسجد ۶. به‌عنوان پرسش آخر در این بخش می‌خواستم این را مطرح کنم که مداخله نهادهای دولتی و حاکمیتی در مساجد و فعالیت‌های آن‌ها تا چه اندازه می‌تواند در نقش اجتماعی نهاد مسجد تأثیر بگذارد؟ این دخالت را مثبت یا منفی ارزیابی می‌کنید؟ - مسجد، در حاشیه جامعه یا در متن؟ ۷. مسجد از گذشته تاکنون چه کارکردهایی داشته است و چگونه می‌توان کارکردهای کم‌رنگ شده و از بین رفته مساجد را دوباره احیا کرد؟ همچنین تشکیل نهادهای اجتماعی موازی با مسجد همچون فرهنگسراها، سرای محلات، حسینیه‌ها و... چه تأثیری در تضعیف یا تقویت کارکرد مساجد داشته است؟ ۸. به‌عنوان یک پرسش انتقادی می‌خواستم دو نکته را مطرح کنم. اگر کسی چنین اشکال کند که برای مثال در یک نهادی مانند مسجد، روحانی و به تبع آن فقه و شریعت محور قرار دارد اما در حسینیه و هیئت‌ها، شاهد هستیم که مداح محوریت بیشتری دارد؛ بااین‌حال، چگونه می‌توان حسینیه را امتداد مسجد دانست؟ از طرف دیگر ممکن است کسی بگوید شما خلطی میان بسط دین و مسجد صورت داده‌اید. ممکن است کسی بگوید نمازخانه ادارات، مدارس و... نشان از عدم کاهش اقبال مردم به دین یا بسط دین دارد، اما چگونه می‌توان آن را بسط مسجد دانست؟ پاسخ شما به این دو اشکال چیست؟ - مساجد سیاسی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی ۹. یکی از کارکردهای مسجد تا پیش از انقلاب اسلامی، کارکرد سیاسی بوده است. مسجد سیاست‌گذار نبوده، اما سیاست ساز بوده است. یعنی چیستی سیاست مطلوب و مباحثی از این دست، در مسجد به گفتگو گذاشته می‌شد. در برهه انقلاب نیز مسجد یک کنش گر سیاسی مستقیم بود. حالا پرسش اینجاست که در وضعیت فعلی که سیاست دینی به‌نوعی مستقر شده و نهادهای موازی در عرصه سیاست نیز به‌کرات رشد یافته‌اند، آیا همین کارکرد انتقادی و سیاست‌ورزانه از مسجد سلب نشده است؟ مراد من در اینجا وجه تأییدگرانه مساجد برای سیاست نیست، بلکه رویکرد انتقادی و نظارت‌گر نسبت به سیاست است. - مساجد الگو و اقبال اجتماعی ۱۰. از بحث سیاست که بگذریم، مسئله بعدی، الگوی مساجد موفق است. تجربه‌های مساجد موفق در جذب و تربیت جوانان، تا چه اندازه جمع‌آوری و مورد مطالعه قرار می‌گیرند و از آن‌ها الگو استخراج می‌شود؟ ۱۱. به طور مشخص حوزه علمیه چه برنامه‌هایی را برای رونق‌گرفتن مساجد در دستور کار خود داشته و انجام داده و چه میزان موفق بوده است؟ - اهمیت مسجدمحوری در محله ۱۲. به‌عنوان پرسش آخر، بفرمایید که به‌هم‌ریختن الگوی محله‌محوری به سمت مدرنیته و شهر یکپارچه، چه تأثیراتی بر کارکرد اجتماعی مساجد داشته است؟ این دو مصاحبه به ترتیب در دو پیوند زیر و نیز متن یکپارچه آن به پیوست در دسترس است: https://farhangesadid.com/fa/news/9890/%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%88-%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%B9%D8%B1%D8%B5%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA و https://farhangesadid.com/fa/news/9905/%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ۳ اسفند ۱۴۰۳ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن یکپارچه مصاحبه با پایگاه مطالعاتی ـ تحلیلی سدید در باره مسجد در قالب وُرد @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن یکپارچه مصاحبه با پایگاه مطالعاتی ـ تحلیلی سدید در باره مسجد در قالب پی‌دی‌اف @MohsenAlviri

رحمت و رضوان بر روح رهبران شهید جنبش حزب‌الله و همه شیهدان جبهه مقاومت 🔹 انتشار یک یادداشت با عنوان "سهم هویت‌بخش سید مقاوم جبهه مقاومت در تمدن نوین اسلامی" ـ بخش اول از دو قسمت در ویژه‌نامه‌ منتشر شده از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به مناسبت چهلمین روز شهادت شهید سرافراز امت اسلامی سیدحسن نصرالله با عنوان "آغاز نصر الله، یادمان شهید انسانیت"، یک یادداشت نیز با عنوان "سهم هویت‌بخش سید مقاوم جبهه مقاومت در تمدن نوین اسلامی؛ دلیرمردی حکیم در آوردگاه سرنوشت‌سازترین نبرد تاریخ" (صفحات ۲۰ و ۲۱) منتشر شده است. متن این یادداشت چنین است: یکی از مؤلفه‌های هویت‌بخش هر تمدنی، ارزش‌هایی است که بر همه ابعاد و اضلاع آن تمدن و به ویژه بر سوگیری‌های آن اثرگذار است. زنده نگاه داشتن این ارزش‌ها در گروی مجاهدت‌ها و فداکاری‌ها و از جان‌گذشتگی‌های شخصیت‌هایی است که چه بسا بهره‌وران و حتی نقش‌آفرینان آن تمدن در دوره‌های بعد از آن آگاه نباشند ولی این ناآگاهی موجب از بین رفتن واقعیت و یا توجیه‌کننده غفلت از آن نیست. به عنوان مثال استقرار دولت اسلامی در مدینة النبی که بذر نخستین تمدن پیشین اسلامی به شمار می‌رود رهین خون شهیدانی است که در غزوه‌های بدر و احد و حدیبیه و احزاب و فتح مکه و حنین و تبوک بر سر آرمان‌ها ایستادند و از جان خود گذشتند تا ارزش‌های تمدن‌ساز در جامعه ریشه بدواند و خون آن‌ها بود که بنیان‌های تمدن اسلامی را استواری بخشید. ولی از قرن دوم هجری به این سو چند تن از مسلمانان حتی از نام آن شهیدان آگاهی داشتند؟ آیا جز نام چند شهید شاخص مانند حمزه سیدالشهدا و جعفر بن ابی‌طالب حتی نام دیگر شهیدان را می‌دانستند؟ و یا در باره شهیدان برجسته هم آگاهی درستی در باره زندگی و سلوک اجتماعی و مجاهدت آنها داشتند؟ بی‌تردید پاسخ منفی است ولی آیا این عدم آگاهی، واقعیت وجودی سهم آن رادمردان مجاهد را در تثبیت ارزش‌هایی که به شکوفایی تمدن اسلامی انجامید از بین می‌برد؟ باز هم پاسخ منفی است.  شهیدان یکی دو سده اخیر در جهان اسلام چنین‌اند. شاید کسی آنان را نشناسد و نام آن‌ها بر سر زبانها نباشد و یا آگاهی آحاد امت اسلامی در باره نامداران آن‌ها اندک باشد ولی هیچ از این‌ها واقعیت مسلم بیرونی و عینی سهم این شهیدان در تثبیت ارزش‌های سازنده تمدن نوین اسلامی را از بین نمی‌برد. شهید سرافراز و ستاره درخشان خطه خونبار مقاومت شهید سیدحسن نصر الله که بی‌تردید از محبوب‌ترین چهره‌های جهان عرب و جهان اسلام در دوران معاصر است، چه دیگران بدانند و چه ندانند، چه دیگران بپذیرند یا نپذیرند، چه دیگران بر زبان آورند یا مهر خاموشی بر لب زنند، چه دیگران بخواهند یا نخواهند، چه دیگران تحلیل و آگاهی کافی در باره اقدامات سرنوشت‌ساز او داشته باشند یا نداشته باشند سهمی بسیار مهم در تثبیت ارزش‌هایی داشت که تمدن نوین اسلامی جز بر پایه آن‌ها نمی‌پاید و بالندگی نمی‌یابد. این شهید بزرگوار و همراهان او که به مصداق خطبه ۱۲۱ نهج البلاغه "هِيجُوا إِلَى الْجِهَادِ فَوَلِهُوا وَلَهَ اللِّقَاحِ إِلَى أَوْلَادِهَا" (به جهاد برانگیخته شدند و شیفته آن شدند همچون شیفتگی شتری شیرده به فرزندان خود) در سرنوشت‌سازترین نبرد امت اسلامی با پس‌ماند عفن تمدن غرب یعنی اسرائیل پلید خبیث بدسیرت توانستند ارزش‌هایی بنیادین همچون خداباوری در صحنه عمل و اعتماد به نفس و از خودگذشتگی را نهادینه کنند. این شهید والامقام که به تعبیر امیرالمؤمنین علی علیه السلام در رثای مالک اشتر: "فإن موته من مصائب الدهر" (همانا مرگ او از مصیبت‌های روزگار است) (الغارات، ج ۱، ص ۲۶۴) و "لو کان جبلا لکان فندا و لو کان حجرا لکان صلدا" (الغارات، ج ۱، ص ۲۶۵) (اگر او را کوه بشماریم، کوهی بی‌مانند بود و اگر او را صخره بدانیم، صخره‌ای سخت و استوار بود) ارزش‌هایی مانند استواری در راه هدف در امت اسلامی نهادینه ساخت. آنان که سر و کاری با تاریخ دارند، نیک می‌دانند که هیچ دوره‌ای از تاریخ خالی از رنج‌های بزرگ، دور از شکست‌های تلخ و پیروزی‌های شیرین نیست، ولی سنجش ناکامی‌ها و کامیابی‌ها در بازه زمانی کوتاه بیراهه رفتن است و بازه‌های زمانی میان مدت است که نشان می‌دهد در غزوه احزاب که کافران از بالا و پست بر مؤمنان تاختند و چشم‌ها خیره ماند و قلب‌ها به حنجره آمد (احزاب، ۱۰) چه کسی سربلند بیرون آمد و بازه‌های زمانی بلندمدت است که نشان می‌دهد پیروز میدان دهم محرم سال ۶۱ ق. که بود؟  ۵ اسفند ۱۴۰۳ @MohsenAlviri

🔹 انتشار یک یادداشت با عنوان "سهم هویت‌بخش سید مقاوم جبهه مقاومت در تمدن نوین اسلامی" ـ بخش دوم از دو قسمت تاریخ نشان داده است که سرنوشت بشر را در لحظه روی دادن این تلخی‌ها نمی‌نویسند، اگر جز این بود با شهادت امام حسین علیه السلام تاریخ مبارزه حق و باطل باید به پایان می‌رسید. روی دیگر سکه شهادت، حیات‌بخشی آن است. اگر یک روی سکه شهادت پرکشیدن جسم شهیدان از میان مردمان باشد روی دیگر آن به دلیل ویژگی ذاتی شهادت و زنده ماندن شهید که قرآن در آیه ۱۵۴ سوره بقره و آیه ۱۶۹ سوره آل‌عمران بدان گواهی داده، دمیده شدن روح تازه به کالبد جامعه و آشکار ساختن ارزش‌های نهفته و تضمین تداوم پیمودن راه درست به سوی هدف است. تاریخ بشریت و تاریخ اسلام نمونه‌های پرشماری را در این باره به ما معرفی کرده است. همان طور که اسطوره‌ها در تاریخ افسانه‌ای و نیم‌افسانه‌ای ملت‌ها نقش هویت‌بخشی دارند، قهرمانان امت اسلامی مانند سیدحسن نصر الله هم اسطوره‌وش هویت‌بخش تمدن نوین اسلامی هستند.  به حکم وعده الهی، تلخی کوچ سید مقاوم سپهر مقاومت نخواهد پایید و کام اسرائیلی‌های یزیدی پست پلید خبیث زودتر از آن که بپندارند آکنده از زهر پلشتی‌هایشان خواهد شد و نفرین ابدی خدا و فرشتگان خدا و اولیای خدا و بندگان نیک خدا و همه انسان‌های حق‌جو بدرقه راهشان به سوی زباله‌دان خواهد بود. این وظیفه بزرگ بر دوش نویسندگان و پژوهشگران و هنرمندان سنگینی می‌کند که از هر راه ممکن برای زنده نگاه داشتن مسیری که سید مقاومت آن را هموار کرد بکوشند.  قلب‌هایمان از زخم جانکاه شهادت سید مقاومت فشرده است و عصاره اندوه بزرگ نشسته بر دل‌هایمان در جامه سرشگ از دیدگانمان جاری است، اما امیدوارتر از همیشه چشم به آینده دوخته‌ایم، سستی به دل راه نمی‌دهیم و گام‌هایمان را کوتاه و آهسته نمی‌کنیم. بر این باوریم که در هنگامه " ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ" و در کارزار "زُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا" (برگرفته از احزاب، ۱۱) و حتی در زمانه‌ای که زمزمه‌های "وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا" گوش‌هایمان را می‌آزرد، باید "اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ" را در برابر دیدگانمان نهیم و به "جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا" (برگرفته از احزاب، ۹) باور داشته باشیم. متن نسخه منتشر شده این یادداشت به پیوست در دسترس است.  ۵ اسفند ۱۴۰۳ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا  تصویر روی جلد ویژه‌نامه "آغاز نصر الله" @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا  نسخه منتشر شده یادداشت "سهم هویت‌بخش سید مقاوم جبهه مقاومت در تمدن نوین اسلامی" @MohsenAlviri