اگر روایت نکنیم، برایمان روایت خواهند کرد - بخش پایانی
#یادداشت #محسن_دوباشی
در دنیای رسانه‌محور امروز، غیبت ما در میدان روایت، هیچ‌گاه به سکوت منجر نمی‌شود؛ بلکه همواره فرصتی برای «دیگری» است تا به‌جای ما سخن بگوید، ما را تعریف کند، و حتی آینده ما را بازنویسی کند. جنگ روایت‌ها، مثل جریان یک رودخانه است: اگر سد معنا نداشته باشیم، جریان آن به هر سمتی می‌رود که قدرت بیشتر و صدا بلندتر است.
در چهار یادداشت پیشین، نشان دادیم که:
جنگ امروز فقط در میدان نظامی رخ نمی‌دهد، بلکه روایت‌ها نیز به‌مثابه اسلحه عمل می‌کنند؛
در نبرد اخیر ایران و اسرائیل، سه روایت اصلی (غربی، ایرانی و مستقل) میدان رسانه‌ای را شکل دادند؛
روایت ایرانی برای اثرگذاری جهانی نیازمند بازسازی در زبان، تصویر و محتواست؛
و برای ساختن یک روایت مؤثر ملی و فراملی، باید از ابزارهای نوین و ظرفیت‌های مردمی و فرامرزی بهره گرفت.
اکنون در این یادداشت نهایی، باید تأکید کنیم: اگر ما درباره عملیات‌ها، شهادت‌ها، مظلومیت‌ها، مقاومت و قدرت ملی خود، روایت نسازیم، دشمن ما این عناصر را یا حذف خواهد کرد، یا تحریف. شهیدی که نامش در روایت نیاید، تنها در صفحه تقویم دفن می‌شود، نه در حافظه تاریخی ملت‌ها. پیروزی که در دوربین ثبت نشود و در زبان جهانی بازگو نشود، تنها یک آمار نظامی باقی می‌ماند.
در نبرد اخیر ایران و اسرائیل، رسانه‌های غربی بلافاصله روایت‌های خود را آماده کردند: موشک‌های ایران را «غیردقیق»، عملیات اسرائیل را «موفق»، و ترور دانشمندان را «ضروری» جلوه دادند. مثلاً در گزارش ISW در همان ساعات ابتدایی عملیات، عبارت‌هایی چون «ایران توان بازدارندگی خود را از دست داد»، «اسرائیل تهدید را خنثی کرد» و «ترور دانشمندان حیاتی بود» به‌کار رفت. در مقابل، روایت رسانه‌های ایرانی چند روز بعد و با تأخیر منتشر شد؛ آن‌هم بدون تصاویر، مستندات و جذابیت رسانه‌ای لازم.
همین تأخیر، باعث شد حتی برخی تحلیل‌گران بی‌طرف بین‌المللی نیز برای تحلیل وقایع، به روایت‌های اسرائیلی ارجاع دهند. وقتی رسانه‌های ما دیر می‌رسند، یا روایت‌گری‌شان کلی، خشک یا صرفاً شعاری است، میدان معنا را واگذار کرده‌اند.
مثال دیگر، حمله به پالایشگاه گاز پارس جنوبی بود. رسانه‌های غربی این حمله را «هدف هوشمند برای بی‌ثبات‌سازی رژیم» معرفی کردند. در رسانه‌های ایرانی، روایت یکدست و قابل‌انتشار منطقه‌ای برای این حمله وجود نداشت. در حالی‌که می‌شد این رویداد را با روایت‌هایی مانند «حمله به زیرساخت انرژی مردم»، «ادامه تحریم با سلاح» یا «هدف گرفتن زندگی» به شکلی انسانی و جهانی بازنمایی کرد.
ما به روایت‌هایی نیاز داریم که:
هم دقیق و مستند باشند،
هم تصویری و چندرسانه‌ای باشند،
هم احساسی و همدل‌ساز باشند،
و هم ترجمه‌پذیر و قابل‌فهم برای جهان.
رسانه فقط وسیله انتقال پیام نیست؛ ابزار تثبیت حقیقت است. اگر حقیقت را نگوییم، دروغ بر آن سایه می‌افکند. رسانه باید زود، دقیق، انسانی، و چندلایه روایت کند. باید روایت‌هایی بسازد که نه فقط برای مخاطب داخلی قابل‌افتخار باشد، بلکه مخاطب جهانی نیز بتواند آن را بفهمد، باور کند و بازنشر دهد.
جمع‌بندی نهایی: این مجموعه یادداشت‌ها، دعوتی‌ست به خودآگاهی رسانه‌ای. ما باید روایت را به‌مثابه «کنش راهبردی» ببینیم، نه فقط «پاسخ رسانه‌ای». آینده نبردها، بیش از آنکه به تعداد پهپادها و موشک‌ها وابسته باشد، به کیفیت روایت‌هایی بستگی دارد که درباره آن‌ها ساخته می‌شود.
و در پایان، تکرار یک هشدار کافی‌ست: روایت‌سازی، انتخاب نیست؛ وظیفه است. و اگر آن را ما بر عهده نگیریم، آن‌هایی که نفعی در تحریف ما دارند، این مسئولیت را به‌جایمان اجرا خواهند کرد.
#رسانه #جنگ_روایت #ایران #اسرائیل #تحلیل_رسانه‌ای #میدان_نرم #افکار_عمومی #راوی_ایران #محسن_دوباشی #پاتوق_نوآوری_و_پیشرفت_ایران
📌 پنج یادداشت درباره جنگ روایت‌ها؛ از ایران چگونه باید گفت؟
در روزهایی که بمب و موشک سقوط می‌کند، جنگ اصلی شاید در قاب تصویر و تیتر خبرها در جریان باشد.
در میدان روایت، اگر ما روایت نکنیم، دیگران به‌جای ما روایت خواهند کرد.
در یک مجموعه یادداشت تحلیلی، به این پرسش‌ها پاسخ دادیم:
🔹 چرا روایت مهم‌تر از رویداد است؟
🔹 سه جریان رسانه‌ای چگونه درباره جنگ ایران و اسرائیل روایت‌سازی کردند؟
🔹 رسانه ایرانی چطور می‌تواند برای جهان روایت کند؟
🔹 چه باید کرد تا روایت ما مؤثر، قابل‌فهم و فراملی باشد؟
📝 عناوین یادداشت‌ها:
1️⃣ جنگ فقط در میدان نیست؛ روایت هم می‌جنگد
2️⃣ سه روایت از یک جنگ؛ تصویر ایران در آیینه جهانی رسانه‌ها
3️⃣ چرا رسانه ایرانی باید جهانی روایت کند؟
4️⃣ پیشنهادهایی برای ساختن یک روایت مؤثر ملی و فراملی
5️⃣ اگر روایت نکنیم، برایمان روایت خواهند کرد
📣 اگر رسانه دارید، دانشجو، فعال فرهنگی یا روایت‌گر این سرزمین هستید، امیدوارم که خواندن این یادداشت ها به شما کمک کند.
#رسانه #جنگ_روایت #ایران #اسرائیل #تحلیل_رسانه‌ای #میدان_نرم #افکار_عمومی #راوی_ایران #محسن_دوباشی #پاتوق_نوآوری_و_پیشرفت_ایران
هدایت شده از کانال تخصصی نوآوران دینی و نبردهای تمدنی 🇮🇷
💠ارائه های اولین نشست هم اندیشی و ایده پردازی نقش آفرینی نوآوران دینی در جنگ تمدنی با اسرائیل
▪️جناب آقای هادی کبیری راد
▫️جناب آقای علی محمد اخلاصمند
▪️دکتر مجتبی رستمی کیا
▫️جناب آقای مجید فیاضی
▪️حجت الاسلام سید مالک خادمی
▫️حجت الاسلام محمدباقر ولدان
▪️حجت الاسلام دکتر علی صداقت
▫️حجت الاسلام دکتر علی آذرنگ
▪️دکتر سعید فرضی زاده
▫️حجت الاسلام محمدمجید دائی دائی
▪️حجت الاسلام عمران سالخورده
▫️دکتر مهدی نصیری
▪️دکتر مهدی مرادی
▫️دکتر محسن دوباشی
🔗کانال تخصصی نوآوران دینی و نبردهای تمدنی
┈┉┅━❀💠❀━┅┉┈
🆔https://zil.ink/aalaa
✅@nabrdeakhar313
سلام و تشکر از همه دوستان و مخاطبان عزیزی که در طول این مدت در خصوص یادداشت های اخیر مرتبط با روایت نبرد ایران و اسرائیل، ابراز لطف و محبت داشتند.
از همه پیشنهادها و انتقادها، صمیمانه سپاسگزارم
در ادامه بحث های گذشته تلاش کردم که مباحثی که در طول بیش از یک دهه گذشته در باب روایت نوشته یا تدریس کردم را با نیازهای روز، مجدد صورت بندی کنم و یک ارائه جدیدی از موضوع روایت در نسبت با ایران ارائه کنم.
در ادامه یادداشت هایی با این موضوع تقدیم خواهم کرد و تلاش می کنم که نسبت این مطالب را با حوزه اقدام و کنش میدانی بیش از پیش مشخص کنم.
با تشکر
#محسن_دوباشی