این شگرف‌ترین چیزیه که تو این چند وقت دیدم: شکل فوتون! محققان سعی کردن که بفهمن برهم‌کنش ماده و نور در سطح کوانتومی به چه صورته که نتیجه‌اش شده اولین ترسیم دقیق شکل فوتون @SpacePassengers

کشف‌های شگفت‌انگیز نجومی در این سلسله مطالب جذاب قصد داریم ۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد، به شما دوستداران آسمان زیبا تقدیم نماییم: ۱. موهای شما گرد و غبار فضایی دنباله‌دارها را جمع‌آوری می‌کند آیا می‌دانید که احتمالاً غبار دنباله‌دارها را در موهای خود دارید، یا اینکه فلزات گرانبها که از ستارگان مرده آمده‌اند؟ هر روز چندین تُن ماده از فضا بر روی زمین می‌ریزد؛ برخی از آنها مانند یک شهاب‌سنگ درخشان، ممکن است به زمین برخورد و مشاهده شوند. اما مقدار زیادی از مواد کیهانی چنین ورود تماشایی به سیاره ما ندارند؛ بلکه حدود ۵۲۰۰ تُن در سال، ۱۰۰ تُن در هفته یا ۱۴تُن در هر شبانه‌روز به شکل غبار فضایی به آرامی به جو زمین میریزد که برای چشمان ما نامرئی است! این غبار از ذرات سنگ و فلز تشکیل شده که از سیارک‌ها و دنباله‌دارها، چه در برخوردهای بزرگ و چه توسط ریزشهابها، ایجاد شده‌اند. حدود ۸۰٪ از کل این غبار از دنباله‌دارهایی هست که دوره مداری آنها کمتر از ۲۰سال می‌باشد و شما هر بار که بیرون از خانه‌اید، مقداری از این گرد و غبار فضایی را با موهای خود به خانه می‌آورید. @iranastronomy

هیولاهای سرخ در کائنات اولیه ! اخترشناسان تصور می‌کردند کهکشان‌ها در جهان اولیه خیلی پرجرم نمیتوانستند باشند، زیرا تولید ستاره‌ها تازه شروع شده بود. اما تلسکوپ فضایی Webb اخیراً سه هیولای سرخ یا کهکشان‌های عظیم را کشف کرده که در اولین میلیارد سال پس از انفجار بزرگ وجود داشته‌اند! یک تیم بین‌المللی از دانشمندان بتازگی اعلام‌ کردند که این کهکشان‌ها تقریباً به اندازه راه شیری هستند؛ بنابراین مدل‌های کنونی ما از شکل‌گیری کهکشان‌ها نیاز به بازنگری دارد. در حال حاضر، نظریه اصلی تشکیل کهکشان‌ها بیان می‌کند که آنها به آرامی و در هاله‌ ماده تاریک شکل می‌گیرند و دانشمندان فکر می کردند که گاز به دام افتاده توسط این هاله‌ها در تشکیل ستاره‌ها و در نهایت کهکشان‌ها کارآمد نیست؛ اما بر این اساس که کهکشان‌های پر جرم چقدر زود ظاهر شده‌اند، این فرآیند باید کارآمدتر از آن چیزی باشد که گمان می‌رود. شرح تصویر: دید فرو سرخ قدرتمند تلسکوپ Webb به اخترشناسان اجازه می‌دهد تا به کیهان اولیه نگاه کنند.اعتبار تصویر از NASA/CSA/ESA/M. Xiao/P. A. Oesch (دانشگاه ژنو)/ G. Brammer (موسسه Niels Bohr)/آرشیو Dawn JWST @iranastronomy

📢 تصویر روز ناسا 🗓 جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ عنوان: سحابی مدوسا عکس و حق کپی‌رایت: برونو روتا سارگی رشته‌های درخشان و مارپیچ گاز در این سحابی باعث شده که به اسم معروفش، سحابی مدوسا، شناخته بشه. این سحابی که با نام Abell 21 هم شناخته می‌شه، یک سحابی سیاره‌ای قدیمی هست که حدود ۱۵۰۰ سال نوری از ما فاصله داره و در صورت فلکی جوزا (دوپیکر) قرار گرفته. مثل اسم اسطوره‌ای خودش، این سحابی هم با یک تغییر بزرگ و چشمگیر همراهه. مرحله سحابی سیاره‌ای، آخرین مرحله از تکامل ستاره‌های کم‌جرم مثل خورشید ماست، زمانی که از حالت غول سرخ به یک ستاره کوتوله سفید داغ تبدیل می‌شن و در این فرآیند لایه‌های بیرونی خودشون رو از دست می‌دن. تابش فرابنفش از ستاره داغ باعث درخشش این سحابی می‌شه. ستاره‌ای که در حال تغییر هست، همون ستاره کم‌نوریه که نزدیک مرکز شکل هلالی روشن قرار داره. توی این تصویر تلسکوپی عمیق، رشته‌های کم‌نورتر به وضوح در پایین و سمت چپ دیده می‌شن. تخمین زده می‌شه که سحابی مدوسا بیش از ۴ سال نوری پهنا داشته باشد 🔗

📢 تصویر روز ناسا 🗓 پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ عنوان: خرطوم فیل در صورت فلکی قیفاووس عکس: جورجیو فراری مثل یک تصویر از داستان‌های کهکشانی، سحابی خرطوم فیل در منطقه‌ای پر از تابش و خوشه ستاره‌ای جوان به نام IC 1396 در صورت فلکی دوردست قیفاووس پیچ و تاب خورده است. این خرطوم کیهانی که به نام vdB 142 هم شناخته می‌شود، بیش از ۲۰ سال نوری طول دارد. این نمای دقیق تلسکوپی، لبه‌های روشن و خمیده و جیب‌های پر از گرد و غبار و گاز سرد میان‌ستاره‌ای را نشان می‌دهد که در این منطقه فراوان است. اما ابرهای تاریک و رشته‌ای شکل، مواد اولیه برای تشکیل ستاره‌ها را در خود دارند و ستاره‌های تازه‌متولدشده را پنهان کرده‌اند. این مجموعه که در فاصله‌ای حدود ۳۰۰۰ سال نوری از ما قرار دارد، منطقه بزرگی از آسمان را پوشش می‌دهد و بیش از ۵ درجه از آسمان را در بر می‌گیرد. البته این تصویر فقط یک درجه از آسمان را نشان می‌دهد، چیزی در حدود اندازه زاویه‌ای ۲ ماه کامل.... 🔗

راکت استارشیپ SpaceX در ششمین پرواز آزمایشی از استاربیس، تگزاس، که در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۴ پرتاب شد. (اعتبار تصویر: SpaceX) شرکت SpaceX احتمالا مجوز FAA را برای ۲۵ پرتاب استارشیپ در سال ۲۰۲۵ دریافت خواهد کرد اسپیس‌اکس می‌خواهد در سال آینده پروازهای راکت بزرگ استارشیپ خود را افزایش دهد و ظاهراً مقررات مانعی نخواهند بود. روز چهارشنبه ۲۰ نوامبر ۲۰۲۴، اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده (FAA) پیش‌نویس ارزیابی زیست محیطی (EA) از عملیات Starship در Starbase، تأسیسات SpaceX در جنوب تگزاس را منتشر کرد. این سند ۱۶۰ صفحه‌ای که می‌توانید آن را اینجا بخوانید، درخواست شرکت برای افزایش تعداد پروازهای سالانه استارشیپ از استاربیس به میزان ۵ برابر، از پنج مورد مجاز به 25 مورد تایید می‌کند - هدف پرتاب گزارش شده SpaceX برای سال ۲۰۲۵. منبع: Space.com ترجمه: مهدی اسماعیلی @AstroTech

ششمین پرواز آزمایشی فضاپیمای استارشیپ توسط اسپیس‌ایکس در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۴ از پایگاه فضایی استاربیس در تگزاس انجام شد. این مأموریت با استفاده از بوستر شماره ۱۳ و استارشیپ شماره ۳۱ اجرا شد و هدف اصلی آن، آزمایش توانایی‌های مداری و سیستم‌های پیشرفته فضاپیما برای مأموریت‌های آینده بود. بوستر پس از پرواز توسط برج بازیابی نشد و در خلیج مکزیک فرود نرم داشت. این تصمیم برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق‌تر از فرایند بازیابی بود. استارشیپ در فضا موفق به روشن کردن مجدد موتور رپتور شد و مانورهای مداری را به‌طور موفقیت‌آمیز انجام داد. در نهایت، استارشیپ وارد جو شد و یک فرود کنترل‌شده در اقیانوس هند داشت. این آزمایش بخشی از برنامه توسعه‌ای اسپیس‌ایکس برای دستیابی به پرتاب‌های مداری کامل و مأموریت‌های آینده به ماه و مریخ بود. در پرتاب ششم استارشیپ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس نیز حضور داشتند و از نزدیک این پرتاب را تماشا کردند. این حضور نشانه‌ای از همکاری نزدیک میان ترامپ و ماسک در راستای توسعه برنامه‌های فضایی، به‌ویژه مأموریت‌های استارشیپ به ماه و مریخ بود. 🆔 @big_bangpage

♻️: برای اولین بار ستاره‌ای در خارج از کهکشان راه شیری را دیدیم! ¹★اخترشناسان موفق شدند برای اولین بار تصویری واضح و بزرگ‌نمایی شده از یک ستاره در حال مرگ را در کهکشانی فراتر از کهکشان راه شیری ثبت کنند. این ستاره عظیم که WOH G64 نام دارد، تقریباً دو هزار برابر خورشید ماست و در مراحل پایانی عمر خود قرار دارد. ²★دانشمندان با استفاده از تلسکوپ‌های بسیار قدرتمندی که به صورت گروهی کار می‌کنند، توانستند این تصویر را ثبت کنند. این تلسکوپ‌ها آنقدر حساس هستند که می‌توانند جزئیات بسیار ریزی مانند هاله گاز و غبار اطراف ستاره را نشان دهند. این هاله در واقع نشانه‌ای از مرگ ستاره است و نشان می‌دهد که ستاره در حال از دست دادن مواد خود است. ³★این کشف بسیار مهم است، زیرا به دانشمندان کمک می‌کند تا بهتر درک کنند که ستاره‌ها چگونه متولد می‌شوند، زندگی می‌کنند و می‌میرند. همچنین، این کشف نشان می‌دهد که فناوری ما به قدری پیشرفت کرده است که می‌توانیم به اعماق فضا نگاه کنیم و چیزهایی را ببینیم که قبلاً تصور نمی‌کردیم ممکن باشد. ⁴★با مطالعه این ستاره و ستاره‌های مشابه، دانشمندان امیدوارند بتوانند به پرسش‌های اساسی درباره جهان هستی پاسخ دهند، مانند اینکه کهکشان‌ها چگونه شکل می‌گیرند و تکامل می‌یابند و اینکه آیا ما تنها موجودات هوشمند در جهان هستیم یا خیر. 🆔@keyhan_on1🔭

🔘 زمین در حال گرم شدن سریع‌تر از همیشه است ¹★زمین در حال گرم شدن است و این روند با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشرفت است. دانشمندان هشدار می‌دهند که اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان ادامه یابد، دمای زمین به شدت افزایش خواهد یافت. ²★در دهه‌های اخیر، زمین به طور قابل توجهی گرم‌تر شده است. این گرمایش ناشی از افزایش سطح دی‌اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای در جو است که عمدتاً به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی است. ³★گرمایش جهانی پیامدهای جدی برای کره زمین دارد، از جمله افزایش سطح آب دریاها، تغییرات شدید آب‌وهوایی، و تهدید گونه‌های گیاهی و جانوری. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اتخاذ سیاست‌های پایدار برای مقابله با تغییرات آب‌وهوا ضروری است. ⁴★زمین در حال گرم شدن سریع‌تر از همیشه است زمین در حال گرم شدن است و این روند با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشرفت است. دانشمندان هشدار می‌دهند که اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان ادامه یابد، دمای زمین به شدت افزایش خواهد یافت. در دهه‌های اخیر، زمین به طور قابل توجهی گرم‌تر شده است. این گرمایش ناشی از افزایش سطح دی‌اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای در جو است که عمدتاً به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی است. ⁵★گرمایش جهانی پیامدهای جدی برای کره زمین دارد، از جمله افزایش سطح آب دریاها، تغییرات شدید آب‌وهوایی، و تهدید گونه‌های گیاهی و جانوری. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اتخاذ سیاست‌های پایدار برای مقابله با تغییرات آب‌وهوا ضروری است. منبع:sciencealert 👤👥 اد هاوکینز، استاد علوم اقلیم، دانشگاه ردینگ

♻️: کشف فوران‌های آتشفشانی در سمت دور ماه ¹★دانشمندان با بررسی نمونه‌های جمع‌آوری شده توسط فضاپیمای چانگ‌ای-۶، شواهدی از فعالیت‌های آتشفشانی در سمت دور ماه پیدا کرده‌اند. این کشف نشان می‌دهد که میلیاردها سال پیش، آتشفشان‌ها در این قسمت از ماه فوران می‌کردند. ²★در حالی که دانشمندان پیش از این از فعالیت‌های آتشفشانی در سمت نزدیک ماه آگاه بودند، سمت دور ماه به دلیل زمین‌شناسی متفاوت و کاوش‌های محدود ناشناخته مانده بود. با این کشف جدید، درک ما از تاریخچه زمین‌شناسی ماه کامل‌تر می‌شود. ³★نمونه‌های جمع‌آوری شده شامل تکه‌هایی از بازالت است که قدمت آن‌ها به بیش از چهار میلیارد سال می‌رسد. محققان با استفاده از روش‌های تاریخ‌گذاری سن دقیق این سنگ‌های آتشفشانی را تعیین کرده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که فوران‌های آتشفشانی در حدود ۲.۸ میلیارد سال پیش در این منطقه رخ داده است. ⁴★این کشف برای دانشمندان بسیار هیجان‌انگیز است و به آن‌ها در درک بهتر تاریخچه شکل‌گیری و تکامل ماه کمک خواهد کرد. همچنین، این یافته‌ها می‌تواند به ما در درک بهتر فرآیندهای زمین‌شناسی در سایر اجرام آسمانی نیز کمک کند. 🆔@keyhan_on1🔭

🔘 تقریبا یک سوم از تمام ستارگان ممکن است بقایای سیاراتی شبیه زمین را داشته باشند.

🔘 تقریبا یک سوم از تمام ستارگان ممکن است بقایای سیاراتی شبیه زمین را داشته باشند. ¹★ در سال‌های اخیر، اخترشناسان تکنیک‌هایی را برای اندازه‌گیری دقیق میزان فلزات موجود در ستارگان توسعه داده‌اند. با این توانایی، اخترشناسان ستارگان هم‌زاد را بررسی کرده‌اند تا ببینند میزان فلزات آن‌ها چقدر با هم تفاوت دارد. برخی از این ستارگان هم‌زاد، تفاوت‌های قابل توجهی در میزان فلزات خود دارند. ²★ تحقیقات جدید نشان می‌دهد که بلعیده شدن سیارات سنگی توسط ستاره‌ها عامل این تفاوت است. ³★ ستارگان هم‌زاد در یک ابر مولکولی غول پیکر (GMC) متولد می‌شوند، اگرچه لزوماً در روابط دوتایی با یکدیگر نیستند. انتظار می‌رود این ستارگان دارای میزان فلزات بسیار مشابهی باشند، حتی اگر هیچ GMC کاملاً همگن نباشد و تفاوت‌های کوچکی در ستارگانی که با هم شکل می‌گیرند رایج باشد. اما وقتی این تفاوت‌ها قابل توجه است، باید توضیح دیگری وجود داشته باشد. ⁴★ تحقیقات جدید با عنوان «آلودگی فلزات در ستارگان شبیه خورشید از نابودی سیارات با دوره فوق کوتاه» نشان می‌دهد که سیارات سنگی منبع این اختلافات هستند. نویسندگان این مقاله به ترتیب کریستوفر ای. اوکانر و دونگ لای از دانشگاه نورث وسترن و دانشگاه کرنل هستند. این تحقیق در سرور پیش‌چاپ arxiv.org قرار دارد و به مجلات انجمن نجوم آمریکا (AAS) ارسال شده است. ⁵★ نویسندگان می‌نویسند: «مطالعات دقیق بر روی ترکیب شیمیایی بین جفت‌های ستاره‌ای هم‌زاد – ستاره‌هایی با منشأ مشترک – نشان‌دهنده‌ی فراوانی‌های افتراقی غیرمنتظره‌ای بزرگ بین عناصر دیرگداز است.» ⁶★ نویسندگان از این پدیده به عنوان آلودگی یاد می‌کنند، مشابه اتفاقی که در کوتوله‌های سفید رخ می‌دهد. منبع این آلودگی سیارات سنگی است که سرشار از فلزات هستند. ⁷★ سیارات فراخورشیدی با دوره فوق کوتاه (USP) به طور بسیار نزدیکی به دور ستاره خود می‌چرخند و معمولاً یک مدار را تنها در چند ساعت کامل می‌کنند. آن‌ها ترکیبات مشابهی با زمین دارند و به ندرت بیش از دو برابر شعاع زمین هستند. منشأ آن‌ها مشخص نیست. آن‌ها می‌توانستند در فاصله‌ی دورتری شکل گرفته و سپس به ستاره خود نزدیک‌تر شده باشند، یا می‌توانند بقایای سیارات بسیار بزرگ‌تری باشند که به دلیل تابش شدید ستاره، جو خود را از دست داده‌اند. ⁸★ سیارات فراخورشیدی با دوره فوق کوتاه چندان رایج نیستند. تنها حدود ۰.۵ درصد از ستاره‌های شبیه خورشید آن‌ها را دارند. آن‌ها بسیار داغ هستند، بنابراین سطح آن‌ها ذوب شده است و به صورت جزر و مدی به ستاره خود قفل شده‌اند. ⁹★ اگرچه نادر هستند، اما ممکن است به تعداد بیشتری تشکیل شوند و سپس توسط ستاره‌هایشان بلعیده شوند. ¹⁰★ نویسندگان می‌نویسند: «سیارات فراخورشیدی با دوره کوتاه، به طور بالقوه در برابر اختلال جزر و مدی و بلعیده شدن توسط ستاره میزبان خود آسیب‌پذیر هستند.» تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۳ تا ۳۰ درصد از ستارگان هم‌زاد، رشته اصلی، شبیه خورشید (FGK) سیارات سنگی با جرم ۱ تا ۱۰ برابر زمین را بلعیده‌اند. ¹¹★ راه‌های زیادی وجود دارد که این اتفاق بیفتد. اوکانر و لای می‌نویسند: «بسیاری از اشکال تکامل دینامیکی خشونت‌آمیز در سیستم‌های سیاره‌ای ممکن است، هر کدام به طور بالقوه قادر به پرتاب کردن یک سیاره به درون ستاره هستند.» با این حال، شواهد نشان می‌دهند که حداکثر حدود ۲ درصد از ستارگان تک FGK توسط تمام مکانیسم‌های خشونت‌آمیز ترکیبی آلوده می‌شوند. ¹²★ اخترشناسان سه سناریوی اصلی را پیشنهاد کرده‌اند که در آن ستارگان می‌توانند سیارات فراخورشیدی با دوره فوق کوتاه را بلعیده شوند. ¹³★ یکی از این سناریوها، مهاجرت با خروج از مرکز بالا (high-eccentricity یا high-e) نامیده می‌شود. در این سناریو، یک پیش‌سیاره با دوره فوق کوتاه به ستاره خود بسیار نزدیک می‌شود و دارای خروج از مرکز بالایی است. به دلیل نزدیکی به ستاره و کشش گرانشی آن، سیاره به سرعت خروج از مرکز خود را از دست می‌دهد و یک مدار دایره‌ای را می‌پذیرد. ¹⁴★ سناریوی سوم مهاجرت هدایت‌شده توسط انحراف مداری است. در این سناریو، یک سیاره همراه با USP، انحراف مداری USP را تحریک می‌کند و آن را در یک رزونانس چرخش-مدار سکولار به دام می‌اندازد. USP به سرعت به سمت ستاره خود مهاجرت می‌کند، اما مهاجرت زمانی پایان می‌یابد که USP از رزونانس خارج شود. ¹⁵★ نویسندگان مدلی را برای پیش‌بینی تعداد USP‌های تشکیل‌شده و زمانی که طول می‌کشد تا توسط ستارگان بلعیده شوند، توسعه داده‌اند. مدل آن‌ها می‌تواند هم وقوع کم مشاهده‌شده USP‌ها در اطراف ستارگان شبیه خورشید و هم آلودگی فلزی آن‌ها را بازتولید کند. نتایج آن‌ها از سناریوی مهاجرت با خروج از مرکز کم حمایت می‌کند که در آن USP‌ها بخشی از سیستم‌های چند سیاره‌ای فشرده هستند. 🆔@keyhan_on1🔭 خلاصه در کامنت