✳️ #رؤیت_هلال (۱)
❓آیا بحث رؤیت هلال و اثبات اول ماه، تقلیدی است؟
✅ پاسخ آیتالله #شبیری_زنجانی:
بخشی از آن تقلیدی و بخشی دیگر، غیر تقلیدی است. در مبانی علمی رؤیت هلال (مثلاً: آیا رؤیت با #چشم_مسلح معتبر است یا خیر؟ آیا هلال برای نقاطی که شب مشترک دارند واحد است یا خیر؟ آیا شهادت دو عادل معتبر است یا خیر؟) باید #تقلید کند.
اما اینکه آیا بر اساس آن مبانی، عملاً هلال دیده شده است یا خیر؟ ملاک، اثبات شرعی آن بر اساس حجت است. بنابراین اگر بر اساس مبانی #مرجع_تقلید، مکلف اطمینان به ثابت شدن اول ماه پیدا کند، همان ملاک است.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۲)
✅ درس خارج آیت الله شبیری زنجانی
(کتاب الصوم)
☑️ مختار ما عدم کفایت رؤیت با #چشم_مسلح است ، به سه دلیل:
🔹 دلیل اول : تمسک به آیه شریفه: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَواقيتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَج»
🔸 مقدمه : گاهی حکم روي شخص رفته است، به این صورت که شخصی تکليفي دارد که دیگری ندارد، در این موارد حکم براي آن شخص ثابت است و براي ديگري ثابت نيست، مثل مسأله نگاه به نامحرم که شخصی چشمش تيز است و مثلاً از يک فرسخي نامحرم را مي بيند ولي ديگري نمي بيند، در اينجا بر آن شخص که مي بيند خلاف شرع است و بر ديگري که نمي بيند خلاف شرع نيست.
🔹 و گاهی حکم، عمومي است مثل اينکه حدّ ترخص وقتي است که ديوارهاي شهر ديده بشود، که در اينجا مقصود از ديده بشود يعني معمول مردم ببينند نه اينکه اگر تو ببيني حد ترخصّت چنين است. در اينجا اين طور نيست که براي کسی که چشمش قوي تر است و زودتر ديوار را می بیند، #حد_ترخص، زودتر برايش تحقق پيدا کند و براي ديگري ديرتر متحقق بشود. اينها حکم واحدي دارند و مقصود ديواري است که متعارفاً ديده مي شود. و لذا اين طور نيست که هر چه اختراع بيشتر بشود حد ترخص عقب تر برود که برسد به جايي که از ده فرسخي ديوار را با وسيله اي ببينند و همان جا حدّ ترخص آنها بشود.
✅ تقریب استدلال به آیه شریفه:
🔸 در مسأله رویت هلال،حکم، عمومی است. در آیه شریفه مي فرمايد: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَواقيتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَج» يعني أهله راه هايي هستند که براي عموم مردم قرار داده شده اند که وقت ها و حج را بشناسند، يعني حتي شخص روستائی هم بفهمد. پس اگر مسأله دستگاه مطرح باشد بايد دستگاهي باشد که در اختيار عموم از شهري و روستایی بوده باشد، للناس که براي افراد نادر نمي تواند باشد. وقتي که حکمي براي عموم مردم است بايد از راهي باشد که عموم مردم بتوانند و نمي شود که فقط توسط برخي که ابزار خاصي دارند ثابت بشود که حتي اين وسيله در همه شهرها هم نباشد تا چه رسد به روستاها. و نمي شود که حکم روي عموم و براي همه باشد ولي فقط در موارد و اشخاص خاصي قابل اثبات باشد. پس طبق آیه شریفه رویت با چشم مسلح چون برای عموم مردم ممکن نیست کفایت نمی کند.
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #رؤیت_هلال (۸)
✅ درس خارج #فقه استاد #اشرفی
96/06/27
❓آیا ملاک برای ثبوت هلال ، #چشم_مسلح است یا چشم غیر مسلح ؟
🔸 صحیحه عثمان الخرّاز:
عَنْ سَعْدٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مُوسَى عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُثْمَانَ الْخَرَّازِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ كَمْ يُجْزِي فِي رُؤْيَةِ الْهِلَالِ فَقَالَ إِنَّ شَهْرَ رَمَضَانَ فَرِيضَةٌ مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ فَلَا تُؤَدُّوا بِالتَّظَنِّي وَ لَيْسَ رُؤْيَةُ الْهِلَالِ أَنْ يَقُومَ عِدَّةٌ فَيَقُولَ وَاحِدٌ قَدْ رَأَيْتُهُ وَ يَقُولَ الْآخَرُونَ لَمْ نَرَهُ إِذَا رَآهُ وَاحِدٌ رَآهُ مِائَةٌ وَ إِذَا رَآهُ مِائَةٌ رَآهُ أَلْفٌ وَ لَا يُجْزِي فِي رُؤْيَةِ الْهِلَالِ إِذَا لَمْ يَكُنْ فِي السَّمَاءِ عِلَّةٌ أَقَلُّ مِنْ شَهَادَةِ خَمْسِينَ وَ إِذَا كَانَتْ فِي السَّمَاءِ عِلَّةٌ قُبِلَتْ شَهَادَةُ رَجُلَيْنِ يَدْخُلَانِ وَ يَخْرُجَانِ مِنْ مِصْرٍ.
🔹 یعنی: عثمان الخرّاز از امام صادق (علیه السلام) سؤال نمود: که چند نفر باید به رؤیت هلال شهادت دهند تا این که اوّل ماه ثابت شود؟ حضرت فرمودند: روزه ماه رمضان، واجبی از واجبات الهی است که نباید از روی گمان به دخول ماه أداء شود و از طرفی رؤیت حاصل نمی شود به این که عدّه ای برای #استهلال بروند و هوا هم صاف باشد و از این بین فقط یک نفر ادعا کند که من هلال را رؤیت نموده ام در حالی که دیگران بگویند هلال را ندیده ایم، زیرا اگر هوا صاف باشد و یک نفر ببیند امکان رؤیت برای صد نفر و بلکه هزار نفر دیگر نیز فراهم است با این حال اگر هوا صاف باشد باید افراد کثیری رؤیت کنند و ادعای رؤیت از یک نفر پذیرفته نیست مگر این که پنجاه نفر در هوای صاف رؤیت را تأیید نمایند البتّه اگر مانعی از رؤیت باشد و دو نفر که خارج از شهر بوده و بواسطه صاف بودن هوا در آن جا دیده باشند، #شهادت آن ها پذیرفته است.
☑️ مفاد روایت:
اگر چنانچه علت و مانعی در آسمان باشد در این صورت شهادت عدلین پذیرفته است زیرا ممکن است در جایی بودند که هوا صاف بوده و رؤیت نموده اند ولی اگر هوا صاف باشد و مانعی از رؤیت برای عامّه مردم نباشد «که عامّه مردم قطعاً رؤیتشان با چشم غیر مسلح است» در این صورت با شهادت یک نفر پذیرفته نیست بلکه پنجاه نفر باید شهادت بر رؤیت دهند تا پذیرفته شود در نهایت این روایت ضابطه کلّی به دست مکلّفین می دهد که ثبوت رؤیت هلال یا باید بوسیله بيّنه باشد که آن هم در صورتی پذیرفته است که هوا صاف نباشد یا باید بوسیله رؤیت متعارف مردم باشد و آن در صورتی است که هوا صاف است و شهادت یک فرد و بلکه افراد متعدّد و کمتر از پنجاه نفر پذیرفته نیست بنابراین از حدیث فوق به خوبی روشن میشود که مدار بر رؤیتِ متعارف با چشم غیر مسلّح است.
✅ پ.ن : البته اگر آن یک نفر خودش ماه را با چشم غبر مسلح ببیند برای خودش حتی در چنین شرایطی حجت می باشد.
#صوم
@Nardebane_feghahat