کاوشی در عوامل اصلی تربیت اخلاقی: شناسایی ویژگیهای اخلاقی الگو مبتنی بر بافت شناسی عمل تربیت (مطالعه موردی بافت استادان، مربیان و مدیران آموزشی یک دانشگاه سازمانی)
نویسندگان
مرتضی کرمی 1 کیومرث فرح بخش 2 عباس عباس پور 2 عباس عباس پور 2 غلامحسین رضایت 3
1 علامه طباطبائی/ امام حسین (ع)
2 دانشگاه علامه طباطبائی (ره)
3 دانشگاه جامع امام حسین (ع)
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی ویژگیهای اخلاقی مؤثر بر الگوانگاری مربی/ استاد و مدیران آموزشی در یک دانشگاه سازمانی صورت گرفت. روش پژوهش از نظر ماهیت، کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه الف) صاحبنظران و خُبرگان تعلیم و تربیت و ب) مربیان / استادان و مدیران آموزشی الگو در دانشگاه سازمانی مورد مطالعه بود. روش نمونهگیری نیز به صورت هدفمند بود. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه استفاده شد که با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که مهمترین ویژگیهای اخلاقی مؤثر بر الگوانگاری مربی / استاد و مدیران آموزشی از دیدگاه نخبگان و مدیران آموزشی در بافتشناسی عمل تربیت عبارت است از قاطعیت، وجدانمندی، توکل، حقمداری، تکلیفگرایی، روحیه خدمتگزاری، تعالی معنوی، بصیرت، تعهد، تقوا، حسن خلق، صداقت، سعه صدر، عزت نفس و کرامت انسانی، اعتماد به نفس یا روح خودباوری، وظیفهشناسی، سختکوشی، شجاعت، ثبات در شخصیت، تواضع، گشودگی، اعتماد بین فردی و چندبعدی بودن شخصیت. آزمون دوجملهای دادههای دلفی نیز نشان داد که بجز عامل مراقبه همه عوامل دیگر در سطح 05/0 معنادار، و مورد تأیید خبرگان است. یافتهها، اهمیت یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر الگوانگاری یعنی همان عوامل اصلی تربیت اخلاقی را به سیاستگذاران، مدیران و رهبران آموزشی و استادان و مربیان بیان میکند. این تحقیق نشان داد که مطالعه ویژگیهای اخلاقی در بافت عمل تربیت نقش تعیینکنندهای در الگو انگاری مربیان / استادان و مدیران آموزشی دارد.
کلیدواژهها
تربیت اخلاقی مدیران آموزشی مربی الگو ویژگیهای اخلاقی مربیان https://iej.ihu.ac.ir/article_200916.html
تبیین نقش مزاج در تعلیم و تربیت با تاکید بر تربیت اخلاقی از دیدگاه حکمای اسلامی و صاحبنظران طب سنتی ایران
نویسندگان
مرضیه یثربی 1 محسن فرمهینی فراهانی 1 مجید اصغری 2 حسین خیراندیش 3
1 دانشگاه شاهد
2 دانشکده طب سنتی ایران
3 دانشگاه طب سنتی و مکمل
چکیده
انسان، موضوع تربیت است که باید مورد شناخت قرار گیرد. بسیاری از خصوصیات انسانی مشترک و بسیاری دیگر در میان انسان های مختلف متفاوت است. از مهمترین عوامل تفاوت انسان ها، نوع مزاج است. هدف این پژوهش، کاربرد مزاج شناسی در فرآیندهای تربیتی است تا با توجه به ویژگی های هر مزاج، رفتارهای مناسب تربیتی به ویژه در زمینه تربیت اخلاقی صورت پذیرد. در راستای هدف تحقیق، سه سوال مطرح شده است که سوال اول با روش اسنادی نقش مزاج را در اخلاق بررسی کرده و به این نتیجه می رسد که هر مزاج به طور طبیعی زمینه خصوصیات اخلاقی خاصی را دارد؛ سوال دوم و سوم با روش مصاحبه پژوهی کیفی پاسخ داده شده اند. جامعه آماری در این بخش، متشکل از صاحبنظران طب سنتی ایرانی بوده است که به عنوان نمونه 27 نفر از آنان مورد مصاحبه قرار گرفته اند و اطلاعات بدست آمده مورد تحلیل قرار گرفته است. سوال دوم به نقش مزاج در تعلیم و تربیت می پردازد و به این نتیجه می رسد که هر مزاجی قابلیت های ویژه ای دارد که آگاهی از این قابلیت ها سبب می شود بین نوع انتظارات مربیان و چگونگی عملکرد آنان با مزاج متربیان تطابق وجود داشته باشد تا افراد به رشد و تعالی همه جانبه دست یابند؛ سوال سوم رابطه میان مزاج و تربیت اخلاقی را مورد بررسی قرار داده و نتیجه آن این است که هم دانستن خصوصیات اخلاقی مزاج ها در نحوه تربیت اخلاقی موثر است و هم تربیت اخلاقی می تواند سبب تغییر خصلت های هر مزاج باشد. به طور کلی یافته های پژوهش نشان می دهد که مربی باید با مزاج های مختلف و استعدادهای گوناگون آشنا باشد تا بتواند تعلیم و تربیت را در جهت درست به کار گیرد.
کلیدواژهها
مزاج تعلیم و تربیت تربیت اخلاقی https://iej.ihu.ac.ir/article_200901.html
الگوی تربیت اخلاقی اسلامی با محوریت کرامت نفس
نویسندگان
محمد شهریاری 1 محمدرضا شرفی 2
1 علامه طباطبایی
2 تهران
چکیده
«کرامت نفس» ازجملۀ مهمترین مبانی انسانشناختی تربیت اسلامی است. این مفهوم در اخلاق و تربیت اخلاقی اسلامی نقطه کانونی ایجاد تحول اخلاقی است. در این پژوهش با بررسی متون اسلامی، مفاهیم مرتبط با کرامت نفس شناسایی، و روشن شد این مفاهیم در ارتباطی منطقی باهم است و میتوان الگویی از تربیت اخلاقی را با محوریت مفهوم کرامت نفس ارائه کرد. در آموزههای اسلامی، کرامت از وجهی ذاتی وجود انسان تلقی شده است که به این دلیل بهعنوان مبنای تربیت اسلامی مورد توجه قرار میگیرد. مایه این نوع از کرامت، عقل و فطرت انسان یا بهطورکلی روح الهی انسان است. از وجهی دیگر کرامت، اکتسابی نامیده شده است که به این دلیل هدف تربیت اسلامی تلقی میشود. علاوه بر این، مفاهیم دیگری چون «خودشناسی»، «احساس کرامتنفس» و «تقوا» در قرآن و روایات در ارتباط با مفهوم کرامت مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با بررسی آیات و روایات مشتمل بر مفهوم کرامت انسان، به روش فقهالحدیث، تحلیل و استنتاج در پی شناسایی کارکرد این مفهوم در تربیت اخلاقی برآمده و بر این اساس الگویی از تربیت اخلاقی را با محوریت کرامت آدمی شامل پنج مبنا، یک هدف نهایی (کرامت اکتسابی)، سه هدف واسطی (خودشناسی، احساس کرامت نفس و تقوا) پنج اصل و پنج روش کلی ارائه کرده است.
کلیدواژهها
تربیت اخلاقی کرامت ذاتی خودشناسی احساس کرامت نفس تقوا کرامت اکتسابی
https://iej.ihu.ac.ir/article_200871.html
✨📗مشخصات نشریه:
دو فصلنامه تفكر و كودك
16 دوره
عنوان نشریه: تفكر و كودك
درجه علمی: علمی پژوهشی
زمینه تخصصی: روانشناسی
زبان اصلی: فارسی
زبان دوم: انگلیسی
صاحب امتیاز: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
مدیرمسئول: مهرنوش هدايتي
سردبیر: مسعود صفايي مقدم
:تارگاه http://fabak.ihcs.ac.ir
تلفن: 88612873 (021)
نشانی: تهران، بزرگراه كردستان، خيابان 64 غربي، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
کد ISSN: 2383-0700
نوع نشریه: دو فصلنامه
✨📗مشخصات نشریه:
دو فصلنامه تفكر و كودك
16 دوره
عنوان نشریه: تفكر و كودك
درجه علمی: علمی پژوهشی
زمینه تخصصی: روانشناسی
زبان اصلی: فارسی
زبان دوم: انگلیسی
صاحب امتیاز: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
مدیرمسئول: مهرنوش هدايتي
سردبیر: مسعود صفايي مقدم
:تارگاه http://fabak.ihcs.ac.ir
تلفن: 88612873 (021)
نشانی: تهران، بزرگراه كردستان، خيابان 64 غربي، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
کد ISSN: 2383-0700
نوع نشریه: دو فصلنامه https://www.sid.ir/fa/journal/JournalList.aspx?ID=6891
مشخصات مقاله
عنوان نشریه: علوم تربيتي از ديدگاه اسلام
اطلاعات شماره: پاييز و زمستان 1397 , دوره 6 , شماره 11 ; از صفحه 53 تا صفحه 68 .
عنوان مقاله: حريت اخلاقي؛ هدف غايي تربيت اخلاقي از منظر اسلام
نویسندگان: حاجي عليان نيره*, باقري خسرو
آدرس: * گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات، تهران، ایران
چکیده: هدف از نگارش اين مقاله تبيين هدف غايي تربيت اخلاقي از منظر اسلام (آيات و روايات اخلاقي) بود. در اين مقاله، با دو معيار «شناخت خدا به عنوان محور هستي» و «عمل به فرامين اخلاقي»، آيات و روايات انتخاب شد. روش پژوهش، روش اندراجي با رويکرد فلسفي بود و تحليل داده ها و تفسير آيات و روايات از نوع استقرايي بود که به طور مستمر و هم زمان با جمع آوري داده ها انجام شد. دراين پژوهش اهدافي واسطي؛ نظير کسب منفعت ها و دوري از آسيب هاي دنيايي، نيل به مقام محبوب، نيل به مقام ابرار، نيل به مقام مخبتين و حريت اخلاقي به دست آمد. سپس اين اهداف با استفاده از روش ارتباط اندراجي مفاهيم، طبقه بندي شد. يافته هاي پژوهش بيانگر آن بود که در پايين ترين سطح، کسب منفعت ها و دوري از آسيب هاي دنيايي (پيامد گرايي) و در بالاترين سطح، مقام عبادالرحمن (حريت اخلاقي) قرار دارد. عبادالرحمن، بندگان خاص خداوند که انجام اعمال اخلاقي را وظيفه خود مي دانند نيازي به پيامدهاي عمل اخلاقي ندارند. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=359879
مشخصات مقاله
عنوان نشریه: رهيافتي نو در مديريت آموزشي
اطلاعات شماره: تابستان 1390 , دوره 2 , شماره 2 (پياپي 6) ; از صفحه 41 تا صفحه 56 .
عنوان مقاله: حدود و ثغور تربيت اخلاقي، تربيت معنوي و تربيت ديني
نویسندگان: سلحشوري احمد*
آدرس: * دانشگاه بوعلی سینا، همدان
چکیده: هدف از اين پژوهش بيان حدود و ثغور بين سه مفهوم تربيت اخلاقي، معنوي و ديني است. روش پژوهش توصيفي-تحليلي است و براي واکاوي حد و مرز بين اين سه مفهوم در ابتدا به بررسي مفاهيم اخلاق، معنويت و دين پرداخته مي شود. سپس رابطه بين اين سه مفهوم مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد. در اين پژوهش دو پرسش اساسي مطرح است؛ يکي اين که حدود و ثغور سه مفهوم تربيت اخلاقي، معنوي و ديني کجاست و آيا تربيت معنوي زير مجموعه تربيت ديني است يا تربيت ديني زير مجموعه تربيت معنوي است، جايگاه تربيت اخلاقي کجاست؟ و پرسش دوم اين که اگر تربيت معنوي زير مجموعه تربيت ديني باشد، اين چالش ايجاد مي شود که چرا برخي افراد غير ديني کارهايي خارق العاده انجام مي دهند که نشان دهنده نيروي فرا طبيعي است؟ مهم ترين يافته هاي اين پژوهش حاکي از اين است که با اين که بين اين سه مفهوم رابطه اي تنگاتنگ وجود دارد، اما مي توان گفت که غايت تربيت اخلاقي، تربيت معنوي است و غايت تربيت معنوي، تربيت ديني است. از سوي ديگر، دو نوع معنويت وجود دارد: 1- معنويت غير ديني که تا حدي مي تواند به قدرت هاي روح از راه کنترل، تهذيب نفس و کم کردن نقش محسوسات که پايين ترين مرحله تربيت است (حداکثر به عالم ملکوت)، دسترسي يابد و 2- معنويت ديني و بويژه معنويت در ديدگاه اسلام است که اگر فرد طبق راهكارهاي آن عمل کند، مي تواند به کمال و فعليت قدرت هاي روح و عوالم ديگر مانند عالم جبروت و عالم اسما الهي برسد. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=188955
شخصات مقاله
عنوان نشریه: پژوهش نامه مباني تعليم و تربيت (مطالعات تربيتي و روان شناسي مشهد)
اطلاعات شماره: پاييز و زمستان 1393 , دوره 4 , شماره 2 ; از صفحه 95 تا صفحه 116 .
عنوان مقاله: نئوليبراليسم و تجاري سازي تربيت: چالشي فرا روي تربيت اخلاقي
نویسندگان: محمدي حمداله*, زيباكلام فاطمه
آدرس: * دانشگاه تهران
چکیده: لطفا براي مشاهده چکيده به متن کامل (PDF) مراجعه فرماييد. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=238832
✨✍️معرفی چند مقاله برای آشنایی بیشتر با فلسفه برای کودکان
🔺 فلسفه برای کودکان
چكيده
نویسنده: صادقي هاشم آبادي محمد*,علوي سيدمحمدكاظم
نشریه: اسلام و پژوهش های تربیتی
شماره: پاييز و زمستان 1393 , دوره 6 , شماره 2 (پي در پي 12) ; صفحه 0 تا صفحه 0.
🔺 فلسفه برای کودکان؛ گامی به سوی پیوند فلسفه با جامعه
اصل مقاله
نویسنده: فخرايي الهام*
نشریه: تفکر و کودک
شماره: بهار و تابستان 1389 , دوره 1 , شماره 1 ; صفحه 69 تا صفحه 81.
كليد واژه: فلسفه برای کودکانآموزش و پرورشتفکر فلسفیتفکر انتقادیتفکر خلاق
🔺 فلسفه ویتگنشتاین و برنامه فلسفه برای کودکان (P4C)
اصل مقاله
نویسنده: قائدي يحيي,سلطاني سحر
نشریه: تفکر و کودک
شماره: بهار و تابستان 1390 , دوره 2 , شماره 1 ; صفحه 91 تا صفحه 107.
🔺 «فلسفه برای کودکان» و کنترل پرخاشگری
اصل مقاله
نویسنده: هدايتي مهرنوش*
نشریه: تفکر و کودک
شماره: بهار و تابستان 1390 , دوره 2 , شماره 1 ; صفحه 109 تا صفحه 134.
🔺 فلسفه برای کودکان، رشد تفکر سنجشگرانه
اصل مقاله
نویسنده: فرج الهي مهران,مصطفوي سيده مريم
نشریه: پژوهش های معرفت شناختی (آفاق حکمت)
شماره: پاييز 1391 , دوره 1 , شماره 3 ; صفحه 89 تا صفحه 107.
✨🔺 آیا فلسفه برای کودکان به نسبی گرایی می انجامد؟
اصل مقاله
نویسنده: كريمي روح اله*
نشریه: تفکر و کودک
شماره: پاييز و زمستان 1389 , دوره 1 , شماره 2 ; صفحه 101 تا صفحه 119.
🔺 پرورش هوش معنوی از طریق برنامه «فلسفه برای کودکان»
اصل مقاله
نویسنده: هدايتي مهرنوش*,زريباف مژگان
نشریه: تفکر و کودک
شماره: بهار و تابستان 1391 , دوره 3 , شماره 1 ; صفحه 135 تا صفحه 166.
🔺 رویکرد انتگرال به برنامه فلسفه برای کودکان (p4c)
اصل مقاله
نویسنده: اكبري احمد*,جاويدي كلاته جعفرآبادي طاهره,شعباني وركي بختيار,تقوي محمد
نشریه: پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت (مطالعات تربیتی و روان شناسی مشهد)
شماره: پاييز و زمستان 1391 , دوره 2 , شماره 2 ; صفحه 75 تا صفحه 98.
🔺 فلسفه برای کودکان: رویکردهای تربیت دینی به آموزش تفکر
اصل مقاله
نویسنده: اكبري احمد*,مسعودي جهانگير
نشریه: پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت (مطالعات تربیتی و روان شناسی مشهد)
شماره: پاييز و زمستان 1393 , دوره 4 , شماره 2 ; صفحه 117 تا صفحه 137.
🔺 کفایت فلسفی در داستان های فلسفه برای کودکان و نوجوانان
اصل مقاله
نویسنده: ناجي سعيد*,مرعشي منصور
نشریه: تفکر و کودک
شماره: بهار و تابستان 1394 , دوره 6 , شماره 1 ; صفحه 87 تا صفحه 111. https://www.sid.ir/fa/journal/SearchPaperlight.aspx?str=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%20%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%20%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86
✨✍️معرفی چند مقاله برای آشنایی بیشتر با مهارت تفکر انتقادی
🔺 تفکر نقادانه، تحلیل و نقد تعریف ها
اصل مقاله
نویسنده: حجتي سيدمحمدعلي*,خسرواني محمدمهدي
نشریه: فلسفه و کلام اسلامی (مقالات و بررسی ها)
شماره: پاييز و زمستان 1393 , دوره 47 , شماره 2 #L00151 ; صفحه 183 تا صفحه 202.
🔺 جایگاه تفکر نقادانه در نظام آموزشی ایران
اصل مقاله
نویسنده: باقري محمدباقر,بيرجندي پرويز*,مفتون پرويز
نشریه: پژوهش های زبانشناختی در زبان های خارجی (پژوهش زبان های خارجی)
شماره: پاييز و زمستان 1396 , دوره 7 , شماره 2 #a00126 ; صفحه 299 تا صفحه 323.
🔺 تاثیر آموزش مهارت های تفکر خلاق و نقادانه بر بهزیستی روانشناختی نوجوانان
اصل مقاله
نویسنده: شقاقي فرهاد,رضايي كارگر فلور
نشریه: تحقیقات روانشناختی
شماره: بهار 1389 , دوره 2 , شماره 5 ; صفحه 49 تا صفحه 66. https://www.sid.ir/fa/journal/SearchPaperlight.aspx?str=%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1%20%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87
✨✍️معرفی چند مقاله برای آشنایی بیشتر با مهارت تفکر مراقبتی
🔺تفکر مراقبتی از منظر آیات قرآن کریم
اصل مقاله
نویسنده: کوهي اصفهاني هاجر*,کشاورز سوسن
نشریه: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام
شماره: بهار و تابستان 1398 , دوره 7 , شماره 12 #T00424 ; صفحه 45 تا صفحه 65.
🔺 تاثیر آموزش فلسفه ورزی بر تفکر مراقبتی دانش آموزان ابتدایی
اصل مقاله
نویسنده: حمیدی فریده,امام جمعه محمدرضا,نامی امیر
نشریه: اندیشه های نوین تربیتی
شماره: پاییز 1399 , دوره 16 , شماره 3 #T001433 ; صفحه 69 تا صفحه 88. https://www.sid.ir/fa/journal/SearchPaperlight.aspx?str=%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1%20%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA%DB%8C
#خبر
🏴 إنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ
آیتالله العظمی صافی گلپایگانی به ملکوت اعلی پیوست
■ مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی پس از حدود یک قرن عمر با برکت دار فانی را وداع گفتند.
■ روح بلند مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ساعاتی قبل به ملکوت اعلی پیوست.
■معظم له چند روز قبل جهت معاینات پزشکی به بیمارستان آیت الله گلپایگانی قم مراجعه کرده بودند.
■ این مرجع عالیقدر سال ها به تدریس و تحقیق در حوزه مقدسه قم اشتغال داشتند و تربیت صدها محقق و تالیف دهها اثر فاخر علمی از برکات ایشان است.
■ عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی و عضویت در شورای نگهبان و دبیری آن با حکم امام خمینی، از جمله فعالیت های سیاسی حضرت آیت الله صافی گلپایگانی بوده است.
■ ارتحال این مرجع عالیقدر و فقیه برجسته را به محضر امام زمان (عجلالله تعالی فرجه الشریف)، حوزه های علمیه، مراجع معظم تقلید، مقام معظم رهبری، علما، فضلا، اساتید، طلاب و روحانیون و عموم مردم تسلیت می گوییم.