پوستر نشست شبکه سازی کسب و کارهای روستایی با محوریت گردشگری که توسط کانون تکرا و سازمان ملی کارآفرینی ایران روز ۱۴ آبان ماه، ساعت ۱۰ صبح در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار میشود

نکات مهم و چالش‌های مطرح شده در نشست شبکه سازی کسب‌وکارهای روستایی اولین نشست با موضوع گیاهان دارویی زمان نشست هم اندیشی: روز یکشبنه 16 مهر ماه 1402 محل برگزاری نشست: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزاری نشست به همت «سازمان ملی کارآفرینی ایران» و کانون توسعه کارآفرینی روستایی اندیشه پویا (کانون تکرا) www.takra.ir کانون تکرا، برگزارکننده جشنواره «روستایی شو» www.rsweek.ir @roustaei_sho و با حضور تعدادی از صاحب نظران و همچنین تعدادی از تشکل‌های صنفی و یا مردم نهاد ( NGO ) و یا شرکت‌های فعال در این حوزه

میرقاسمی: *نکات و ملاحظات* در خصوص چهارچوب تدوین *شرح خدمات برنامه راهبردی مدیریت جامع حوزه های آبخیز* ----------------------------- *چهارچوب تدوین شرح خدمات برنامه راهبردی مدیریت جامع حوزه های آبخیز* که توسط *معاونت آبخیزداری، مرتع و بیابان* (سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور) و مرکز بین المللی مدیریت جامع حوزه های آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمه خشک (ICIMWB) تحت پوشش سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد ( *یونسکو* ) در *اسفند ماه 1401* و با همکاری تعدادی از اساتید محترم دانشگاه تهیه شده است. *ضمن تشکر* از زحمات همه دست اندرکاران محترم، بنظر میرسد که *چهارچوب پیشنهادی بسیار گسترده، متنوع، ایده آلی و آرمانی تهیه شده است* و در عمل، *قابلیت اجرایی ندارد* ! بخشی از موضوعاتی که در این چهارچوب پیشنهادی به آنها اشاره شده است عبارتند از: - مدیریت جامع و فراگیر آبخیزها - مدیریت پایدار سرزمین و جلوگیری از تخریب اکوسیستم‌ها و خدمات آنها - ایجاد تعادل بین نیازهای اقتصادی و اجتماعی آبخیزنشینان و سلامت و پایداری زیست‌بوم آنها - تحقق اهداف توسعه پایدار و حکمروایی مطلوب (شایسته) منابع طبیعی - حفاظت عادلانه و موثر منابع حوزه آبخیز و سعی در بهبود سلامت حوزه‌های آبخیز - افزایش تاب آوری از طریق مشارکت آگاهانه ذی نفعان - آموزش ذی‌ربطان (دست اندرکاران) و توانمند سازی جوامع محلی - تدوین برنامه های عملیاتی اولویت دار و استراتژیک برای توسعه پایدار حوزه آبخیز - استفاده از تحلیل های مکانی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) - لزوم توجه به اسناد فرادستی کشور و تاکیدات مقام معظم رهبری - الزامات و چهارچوب های مواجهه با چالش های منابع طبیعی و محیط زیست - لزوم رعایت ده اصل کلیدی اشاره شده برای حکمرانی عادلانه و موثر - قوانین مشترک اجتماعی و عرف‌های محلی در بخش آب و منابع طبیعی - تدوین و اجرای پیوست مشارکت مردمی درکلیه طرحهای منابع طبیعی، آب و محیط زیست با تا کید بر شناخت مشارکتی مسئله، برنامه‌ریزی مشارکتی، اجرای مشارکتی، حفاظت مشارکتی، ارزیابی مشارکتی. - شناسایی دقیق و صحیح نقش و تاثیر دست اندرکاران یا ذینفعان مختلف بر سر هر موضوع و پدیده در منابع طبیعی، آب و محیط زیست - تقویت انسجام سازمانی در بین ذینفعان منابع طبیعی، آب و محیط زیست در راستای کاهش تضاد منافع - لزوم ایجاد هماهنگی و هم افزایی بین دستگاه‌های اجرایی در قالب کارگروه‌های ملی، استانی و شهرستانی - لزوم توان افزایی جوامع محلی در جهت مشارکت فعال ایشان در طرحهای منابع طبیعی، آب و محیط زیست - استقرار نظام پایش و ارزیابی مشارکتی برای رصد علمکردهای اکولوژیکی، سیاستی، اجتماعی و اقتصادی - تولید داده و اطلاعات بروز (بهنگام) از وضعیت اکولوژیکی منابع طبیعی، آب و محیط زیست کشور - لزوم بکارگیری متخصصان بین رشته‌ای در دستگاه‌های اجرایی منابع طبیعی و محیط زیست کشور - تغییر از رویکرد مدیریت نظام اکولوژیک محور به مدیریت نظام اجتماعی – اکولوژیک محور - توجه ویژه به اقتصاد سبز و اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست - اجرای طرح ملی "رشد نوآورانه و پایدار اقتصاد زیستی برای ایران" و - طرح ملی "زیرساخت سبز- ارتقای سرمایه طبیعی ایران" - تهیه نقشه خدمات اکوسیستم‌های طبیعی (Ecosystem Services) در کل کشور و ارزشگذار ی اقتصادی آن خدمات و فراهم نمودن بستر مناسبی برای مبادله آنها (Payment for Ecosystem Services) - توسعه کارآفرینی و فناوری در منابع طبیعی و محیط زیست - یکپارچه‌ساز ی دانش از طریق رویکردهای فرارشته‌ای و بین رشته ای - لزوم توجه به نقش میانجی‌گری و نظارت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در فرایند کاهش تضاد منافع در اجرای طرح‌های منابع طبیعی و محیط زیست کشور - لزوم توجه به اکولوژی صنعتی - توسعه انرژی‌های پاک و فناوری‌های همزیست با محیط زیست - عملیاتی نمودن اصول ایجاد تاب‌آوری در مواجهه با بحران‌های طبیعی (شامل: ۱ - حفظ تنوع و افزونگی ۲ - مدیریت ارتباطات ۳ -مدیریت متغیرهای کند و بازخوردها ۴ - تقویت شناخت نظام‌های ا جتماعی- ا کولوژیک به عنوان نظام‌هایی سازگار و پیچیده؛ ۵ - ترغیب یادگیری ۶ -گسترش مشارکت ۷ - استقرار نظام حکمرانی غیرمتمرکز هماهنگ)

- تولید محتوای پویا با پشتوانه علمی پژوهش‌های فرایند محور و نیز مطالعه یافته‌های علمی و تحقیقات قبلی پژوهشگران و مجریان طرح‌ها و پروژه‌ها و استفاده از تجارب و دانش بومی، ملی و بین المللی، - تبیین و توسعه نقشه راه در مدیریت جامع حوزه های آبخیز - شناسایی و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات (تحلیل SWOT) - شناسایی شاخص‌های سلامت، تاب آوری، ریسک و پایداری حوزه آبخیز و جوامع محلی مرتبط با آنها - یکپارچه سازی و وزن‌دهی به شاخص‌ها و اولویت بندی حوزه‌های آبخیز و جوامع محلی با رویکرد پیشگری و حل چالش‌های خشکسالی، سیلاب، فرسایش، رسوب و معیشت پایدار - ایجاد پایگاه داده ها و اطلاعات هوشمند - تدوین سیاست‌ها و راهبردهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای تحقق اهداف  IWM - تدوین سیاست‌ها و راهبردهای تجارت و بازاریابی برای تحقق اهداف  IWM - تدوین سیاست‌ها و راهبردهای آموزشی و ترویجی مبتنی بر تحلیل شبکه های اجتماعی، کنشگران و تسهیل‌گران برای تحقق اهداف (Integrated Watershed Management) - تدوین سیاست ها و راهبردهای کشاورزی حفاظتی برای تحقق اهداف  IWM - تبیین و توسعه ساختارهای ادار ی، مالی و حقوقی با رویکرد ذی‌نفع‌گرا برای  IWM - تدوین طرح مدیریت جامع حوزه‌های رودخانه های اصلی و همچنین حوزه آبخیز شهری - تبیین و توسعه برنامه‌های نظارتی و ارزیابی حوزه‌های آبخیز و ایجاد و توسعه جعبه ابزار و سیستم‌های پشتیبانی تصمیم (Decision Support Systems)  برای  IWM - یکپارچه سازی، تبیین و توسعه یک مدل ملی پویا، قابل انعطاف و سازگار با تغییرات برای  IWM - بررسی و تحلیل سناریوهای مختلف، نظری، اجرایی و عملی برای رسیدن به اهداف کلان توسعه پایدار در حوزه آبخیز پایلوت (در هر استان) - مستندنگاری (مستندسازی) و ثبت تصویری فعالیت‌ها با هدف مدیریت دانش و حفاظت از دانش بومی - تحلیل و ارزیابی سیستم‌های تحقیقاتی کشور و دانشگاه‌ها در زمینه  IWM، و کارکرد بهینه آنها در حوزه‌های آبخیز پایلوت - تحلیل و ارزیابی اثرات طرح‌ها و انواع پروژه‌های کشاورزی و باغداری در مسیر پایداری حوزه‌های آبخیز پایلوت - تحلیل و ارزیابی اثرات طرح‌ها، انواع پروژه‌ها ی عمرانی، جاده سازی‌ها و سد سازی‌ها در مسیر پایداری حوزه‌های آبخیز پایلوت -  تبیین چارچوب مفهومی کنشگری محرک دولت، نهادهای مدنی، سازمان‌های مردم نهاد (NGO) و جوامع محلی در حوزه های آبخیز پایلوت - تعیین معیارها و شاخص های بیوفیزیکی و اجتماعی و اقتصادی سلامت، تاب آوری، ریسک و پایداری حوزه‌های آبخیز پایلوت و جوامع محلی آنها و تعیین مقادیر آستانه شاخص‌های انتخاب شده برای ارزیابی - پهنه بندی حوزه‌های آبخیز پایلوت بر اساس شاخص های انتخاب شده سلامت (با بهره‌گیری از نتایج مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT) جهت آشنایی بیشتر با گستردگی مطالب مطرح شده در این چهارچوب پیشنهادی لطفا فایل پیوست را مطالعه کنید.

*نکات و ملاحظات* : 1- به قول معروف، *سنگ بزرگ علامت نزدن است!* برای صرفه جویی در هزینه های اجرایی و همچنین اطمینان از درست و مفید بودن اقدامات، ضرورد دارد که بندهای زیادی از چهارچوب پیشنهادی، فقط یک بار و توسط یک تیم ستادی تهیه شود و برای اعلام نظر و حک و اصلاح برای کارشناسان و مدیران استانی ارسال شود و از جمع بندی نظرات آنها به نتیجه مورد نظر رسید (نه اینکه از همه استانها خواسته شود که سیاستها و راهکارها را جداگانه پیشنهاد دهند و یا مدل و برنامه کاربردی برای DSS و پایگاه اطلاعات هوشمند و ... طراحی کنند. مطمئنا هزینه اجرای این شرح خدمات بسیار زیاد میشود و منابع هدر میرود). 2- در چهارچوب پیشنهادی به بعضی موضوعات مهم اشاره نشده است لذا ممکن است که اهداف طرح مدیریت جامع حوزه آبخیز محقق نشود. بعنوان مثال: الف- با توجه به ضعیف شدن سرمایه اجتماعی و کمرنگ شدن روحیه اعتماد عمومی، همدلی، مسئولیت پذیری و مشارکت، تهیه *برنامه اقدام اجتماعی* ( *Social Action Plan* ) ضرورت دارد که به آن اشاره ای نشده است. ب- لزوم تهیه برنامه نحوه درگیر نمودن دست اندرکاران کلیدی در فرآیند اجرای طرح (شامل بخش های دولتی و حکومتی، بخش خصوصی، رسانه ها، مراکز علمی و پژوهشی، نهادهای مدنی و خود مردم محلی و بهره برداران) *Stakeholder Engagement Plan* ج- لزوم تهیه برنامه نحوه برقراری ارتباط با مخاطبان و ذینفعان طرح یعنی چه پیامی، برای چه کسی، در چه زمانی و از طریق چه کانالی منتشر شود تا سطح آگاهی مخاطبان، دست اندرکاران و ذینفعان را افزایش داده و مشارکت فعال و موثر ایشان در اجرای طرح مدیریت جامع حوزه آبخیز را تضمین کند ( *Communication Strategy Plan* ). امید است مسئولین این برنامه، توجه لازم را به نکات و تذکرات فوق داشته باشند و تا دیر نشده، با برگزاری جلسات مشورتی و هم اندیشی، *شرح خدمات ساده و کاربردی مناسبی* را تهیه کنند و برای اجرا به استانها بفرستند. برای تهیه پاسخ بندهای زیادی از چهارچوب پیشنهادی هم میتوان از ظرفیت علمی و تخصصی *یک اتاق فکر* (ترکیبی از افراد متخصص از بخش‌های مختلف دانشگاه، تحقیقات، اجرا، رسانه، بخش خصوصی، نهادهای مدنی و نماینده جوامع محلی) استفاده نمود. با آرزوی توفیق روزافزون برای همه خدمتگزاران ملت که صادق و متعهد و مسئولیت پذیر هستند. سید ابوالفضل *میرقاسمی* کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری (مدیر ملی و اجرایی اسبق پروژه بین المللی *منارید* ) عنوان پروژه منارید: *تقویت و انسجام سازمانی* برای *مدیریت یکپارچه منابع طبیعی* با حمایت *صندوق جهانی محیط زیست* GEF و کارگزاری *UNDP* 12/08/1402 (09123222463) abolfazl.mirghasemi@gmail.com

سلام خدا قوت فایل ارایه بنده در خصوص *نقش صنایع دستی* در *توسعه گردشگری* و تاثیر هر دوی آنها بر *توسعه روستایی* که در سال ۱۴۰۰ ارایه نموده ام، جهت استحضار ارادتمند سید ابوالفضل میرقاسمی