رَمْل، روشى براى پيش بينى آينده يا پاسخگويى به سؤالات با استفاده از علوم غريبه. اين علم را از همان ابتداى پيدايش رمل مى ناميدند، ازآن رو كه در آن از دانه هاى شن (رمل) استفاده مى شد. رمل با ديگر روشهاى پيشگويى، ازجمله احكام نجوم، ارتباط مستقيمى داشته است. در آراى پديدآورندگان آثار در زمينه طبقه بندى علوم در دوره اسلامى، جايگاه رمل را در ميان علوم گوناگون و نيز ارتباط آن را با احكام نجوم مى توان يافت، چنان كه در كتابهاى چنددانشى و طبقه بندى علوم در تمدن اسلامى، تقريبآ به اتفاق، رمل از فروع احكام نجوم ذكر شده است. طاشكوپرى زاده (ج 1، ص 334ـ 335) صريحآ و ديگر نويسندگان، نه باصراحت، رمل را از فروع احكام نجوم يا از علوم نزديك به احكام نجوم دانسته اند (براى نمونه ← آملى، ج 3، ص 537ـ556 كه در كل رمل را از فروع رياضيات قلمداد كرده است؛ نيز ← فخر رازى، ص 73 كه رمل را در كنار احكام نجوم قرار داده است). نويسندگانى كه به قرابت رمل با احكام نجوم تصريح نكرده اند نيز آن را از علوم غريبه ندانسته اند (براى نمونه ← صديق حسن خان، ج 2، ص 304ـ 305 كه در وصف رمل، از اختصاص آن به رده بندى كلى تر امتناع كرده است؛ هوگلوى، ص 291). در كتاب يواقيت العلوم و درارى النجوم، منسوب به ابومحمد قزوينى (قرن ششم؛ ص 263) به خط كشيدن بر روى خاك، براى معرفت بر وقايع خير و شر در آينده اشاره شده است، كه اندك شباهتهايى با رمل دارد، اما از اواخر قرن ششم در آثار چنددانشى به علم رمل اشاره شده است (براى نمونه ← فخررازى، ص 432ـ:437 شامل گزارشى درباره كليات رمل). هرچند آغاز رمل و رمالى در سرزمينهاى اسلامى به درستى معلوم نيست، رمل در گستره جغرافيايى وسيعى، از هند تا ايران، شام، بين النهرين، آسياى صغير و شمال افريقا به كار مى رفته است (براى گزارشى درباره تاريخچه، پراكندگى در نقاط مختلف جهان اسلام و بعضى منابع مهم درباره رمل در تمدن اسلامى و مؤلفان آنها ← د. اسلام، چاپ دوم، ذيل atKh"¤t¤"). اين روش در ايران و مصر و كشورهاى عرب زبان، رمل و در افريقا، گَرَ[1] ناميده مى شده است (← اسميت[2] ، ص 9). در رمل، داده هاى پايه از كنار هم قرارگرفتن تعدادى علامت، شامل صفر و يك (به تعبيرِ رمالان، زوج و فرد)، استخراج مى شود. هر «خانه» رمل مشتمل بر چهار علامت زوج يا فرد است و پس از توليد خانه هاى يك تا چهار، خانه هاى پنجم تا شانزدهم از طريق محاسبه روابط درونى چهارخانه اول به دست مى آيند (← ادامه مقاله). هريك از اين خانه ها نام و مفاهيمى اختصاصى دارند كه به آنها منسوبات گفته مى شود. پس از به دست آوردن خانه هاى شانزده گانه، با تطبيق آنها با مجموعه اى از داده هاى احكام نجوم، و علوم خفيه، پاسخ رمل براى پرسش يا پرسشهاى موردنظر يا پيش بينى آينده به دست مى آيد.
#آموزش
#رمل