💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 10 🔹 سلوك علمی خیلی دشوار نیست، زیرا ابزار این سلوك، مفاهیم حصولی است؛ خواه معلوم علوم تجربی باشد یا نیمه‌تجربی یا تجریدی كلامی یا تجریدی فلسفی، حتی تجریدی عرفان نظری؛ اما در سلوك عملی سخن از علم شهودی است، زیرا عقل عملی; یعنی قلب از تجلیه و تخلیه و تحلیه و مانند آن شروع می‌كند تا اینکه به مراتب گوناگون فنا رسد؛ اینها عمل است نه علم، یك؛ این اعمال مجرّد هستند نه مادّی، دو؛ عمل مجرّد با شهود همراه است، سه. ممكن نیست چیزی مجرّد باشد و مشهود، شاهد و شهود نباشد. كارِ قلب كاری علمی است; منتها علم شهودی، بر خلاف كار عقل كه كار عقل علم حصولی است; ولی كار قلب كه از آن به عنوان عقل عملی یاد می‌شود و آغاز آن هم تجلیه و تخلیه و تحلیه و مانند آن است و به فنا منتهی می‌شود که فنای آثاری و افعالی و اوصافی و ذاتی، اینها كار است؛ منتها مجرّد است و عین شهود؛ اگر كار بود و مجرّد حتماً عالِم است و چون متن كار است، موجود خارجی است و علم آن هم علم شهودی می‌شود. 🔹 در این مراحل شخص می‌بیند كه چه كسی دارد او را می‌برد؛ ﴿وَ إِنْ مِنْ شَی‌ءٍ إِلاَّ عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, ﴿ما مِنْ دَابَّةٍ إِلاَّ هُوَ آخِذٌ بِناصِیتِها﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, ﴿إِنَّ رَبِّی عَلی‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ﴾ را از نزدیك مشاهده می‌كند, خود را در بستر صراط مستقیم می‌بیند, زِمام خود را به دست «الله» می‌بیند، اما همچنان اختیار او محفوظ است كه اگر لحظه‌ای بیراهه برود همان‌جا سقوط می‌كند. این سلوك نه با جبر آشناست و نه با تفویض, بلکه با توحید افعالی آشناست؛ توحید افعالی آن است كه فاصله بین جبر و تفویض كه طبق بیانات نورانی امام سجاد(سلام الله علیه) «أَوْسَعُ مِمَّا بَینَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ» است... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/rUN8c #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 1 🔹 سلوك الهی یك امر ضروری و قطعی است، همان‌طوری كه صدور الهی یك امر ضروری و قطعی است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 1 🔹 سلوك الهی یك امر ضروری و قطعی است، همان‌طوری كه صدور الهی یك امر ضروری و قطعی است; یعنی همان‌طوری كه هر موجودی صادر یا ظاهر از خداست، هر موجودی به سَمت خدا در حركت است و به لقای الهی بار می‌یابد; منتها در صدور الهی كار فقط كار خالق است و به اراده او انجام می‌شود، در سلوك الهی گرچه در درون و باطن كار، كار خداست، ولی انسانِ سالك موظف است كه راه صحیح را انتخاب كند و درست آن راه را طی كند؛ نه «سابق» باشد و نه «متأخِّر»، همان‌طوری كه در بیان نورانی امام سجاد در صلوات‌ شعبانیه آمده است كه «متقدّم» به مقصد نمی‌رسد و «متأخّر» هم «زاهق» است و كسی كه «لازم» است «لاحق» است، در سلوك الهی هم ‌چنین است. بنابراین سلوك الهی قطعی است، همان‌طوری كه صدور الهی قطعی است؛ منتها در صدور كار فقط كار خالق است و او آفرید، در سلوك درست است او محرِّك است، ولی متحرّك هم بی‌اراده و نیت نخواهد بود، این مطلب اول بود. 🔹 مطلب دوم آن است كه اگر ما راه، راهنما و همراه را انتخاب نكنیم، دیگری برای ما انتخاب می‌كند; یعنی اگر ما نرویم، ما را می‌برند! ما اگر خواستیم برویم یا به لقای الهی بار می‌یابیم كه «جنّة اللقاء» است: ﴿فَادْخُلی فی عِبادی ٭ وَ ادْخُلی جَنَّتی﴾، ـ ان‌شاءالله ـ بهره ما خواهد شد و اگر متحرِّك میانی بودیم: ﴿ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنینَ﴾، ـ ان‌شاءالله ـ وارد بهشت خواهیم شد و امّا اگر ما را بردند: ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ٭ ثُمَّ الْجَحیمَ صَلُّوهُ﴾ دامن‌گیر ما می‌شود.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/08Jc6 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 2 🔹 در سلوك الهی بهترین كار آن است كه ما برویم، وگرنه ما را می ‌برند و اگر ما را بردند به دل‌خواه خود می ‌برند و اگر رفتیم به دل‌خواه خود می ‌رویم... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 2 🔹 در سلوك الهی بهترین كار آن است كه ما برویم، وگرنه ما را می ‌برند و اگر ما را بردند به دل‌خواه خود می ‌برند و اگر رفتیم به دل‌خواه خود می ‌رویم. یك سالك الهی وقتی به دل‌خواه خود حركت می‌كند، مسیر را تشخیص می‌دهد، با همراهانی به سر می‌برد كه معصوم‌ هستند، آن همراهان به فكر هم‌قافله‌ می باشند و هرگز همراهان خود را رها نمی‌كنند: ﴿فَأُولئِكَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیهِمْ مِنَ النَّبِیینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفیقاً﴾. در سیر «الی الله»، همراهانِ انسان، انبیا و اولیا هستند که با هم وارد بهشت می‌شوند؛ منتها به امامت آنها، این‌چنین نیست كه سالك الهی تنها باشد و احساس غربت كند، کم‌کم محرّك خود را هم می‌بیند. 🔹 این ادعیه كه از ائمه (علیهم السلام) رسیده است، اینها در تبیین سلوك الهی است؛ گاهی مقدمات امور را به نام «صَمْت»، به نام کم خوری، به نام كم‌گویی، به نام اشك و مانند آن تعلیم می‌دهند و گاهی در تبیین كنترل اراده با ما سخن می‌گویند. 🔹 در جریان اشك كه در دعای «كمیل» آمده است: «وَ سِلَاحُهُ الْبُكَاء»، برای این است كه هرگز انسان مغرور و خودخواه توفیق سلوك الهی را ندارد؛ این سلاح برای آن است كه انسان را در جنگ اوسط و اكبر پیروز كند كه فرمود: «وَ سِلَاحُهُ الْبُكَاء». قبلاً هم ملاحظه فرمودید که سلاح بیرونی «آهن» و سلاح درونی «آه» است. در دعای «صباح» وجود مبارك امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) عرض می‌كند که خدایا! اشك را در نهاد من غَرس كن كه میوه، شاخه و برگ این درخت اشك باشد، آن هم اشك سوزان! «وَ اغْرِسِ اللَّهُمَّ بِعَظَمَتِكَ فِی شِرْبِ جَنَانِی ینَابِیعَ الْخُشُوعِ وَ أَجْرِ اللَّهُمَّ لِهَیبَتِكَ مِنْ آمَاقِی زَفَرَاتِ الدُّمُوع‏»، «دُمُوع» كه جمع «دَمْع» است یعنی اشك، «زَفَرَات» آن اشك سوزان است و اشك سوزان در برابر اشك خنك است. «قُرّة» یعنی خُنكی و هوای سرد را می‌گویند هوای «قارّ». «قرّةالعین» یعنی شما خوشحال باشید و اشك شوق از چشمان شما جاری شود كه این اشك، اشك خنك است. اشك سوزان، اشك غم و اندوه و فراق و هجرت است. وجود مبارك امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) در دعای «صباح» عرض می‌كند: خدایا! توفیقی عطا كن كه من بوستانی داشته باشم، نهال‌هایی داشته باشم، درخت‌هایی داشته باشم از درختِ اشك، آن هم اشك سوزان.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/G3WDC #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 3 🔹 انسان گاهی از نیاز خسته می‌شود، به ما گفتند راه باز است و این‌طور نیست كه این راه ملال‌آور باشد، بلکه راه طربناك و نشاط‌آوری است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 3 🔹 انسان گاهی از نیاز خسته می‌شود، به ما گفتند راه باز است و این‌طور نیست كه این راه ملال‌آور باشد، بلکه راه طربناك و نشاط‌آوری است، راه سرور است، راه فشار نیست، سلوك الهی راه محبّت است. به ما گفتند تا آن‌جا كه نیاز به حال تو سازگار است، اهل نیاز باش و آن‌جا كه بَنا شد ناز كنی، آن‌جا هم میدان وسیع برای ناز هست؛ هم اهل نیاز باش و ناله كن: «زَفَرَاتِ الدُّمُوع‏»، یعنی اشك‌های سوزان داشته باش و هم اهل نشاط باش و ناز بكن. این دعای نورانی وجود مبارك ولی عصر(سلام الله علیه) كه به عنوان دعای «افتتاح» از آن حضرت نقل شده است، در آن هم دستور نیاز به ما دادند و هم دستور ناز. گاهی انسان خسته می‌شود و باید ناز كند؛ در همین دعای افتتاح آمده است كه خدایا! «مُدِلًّا عَلَیكَ»؛ می‌خواهم با تو دَلال، غَنج و ناز كنم، با تو حرف بزنم و گاهی از تو گِله كنم، گِله تو را به حضور تو ببرم و جای دیگر نبرم؛ اینكه گفتند: «وَ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِك»‏ این است. گفتند وقتی بچه گریه می‌كند و گاهی مادر او را تنبیه می‌كند، این مكتب است، این مدرسه است! ببینید كه این بچه از مادر كتك می‌خورد و به دامن مادر پناهنده می‌شود، چون غیر از مادر كسی را نمی‌شناسد. گفتند همین را سالكان الهی دارند و می‌گویند: «وَ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِك»‏؛ اگر تو قهر كردی، هیچ راهی ندارم جز پناهنده شدن به مِهر تو! «وَ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِك»‏؛ تا می‌رسد به جایی كه «وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْك»‏. به هر تقدیر در دعای «افتتاح» آمده است كه من اهل اِدلال هستم؛ اِدلال غیر از دلالت است، این از دَلال، غَنج و ناز است. 🔹 در مناجات «شعبانیه» كه قبل از ماه مبارك رمضان مطرح شده بود، آن‌جا هم مسئله نیاز مطرح بود و هم مسئله ناز؛ در مناجات ائمه(علیهم السلام) كه سیره خاصّ آن ذوات قدسی(سلام الله علیهم) است، این است كه در مناجات شعبانیه جای ناز هم هست؛ به خدا عرض می‌كنند كه «الهِی انْ اخَذْتَنِی بِجُرْمِی اخَذْتُكَ بِعَفْوِك‏»؛ خدایا! اگر مرا مؤاخذه كنی و به من بگویی چرا گناه كردی؟ من هم مؤاخذه می‌كنم و می‌گویم تو چرا نبخشیدی؟! این برای هر سالكی نیست.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/GTIoj #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 4 🔹 بحث‌های قبلی سلوك الهی، ما را به وادی «حیرت» رساند. قبلاً سخن از جمع بین ناز و نیاز بود، دعاهای اهل بیت(علیهم السلام) گاهی مربوط به نیاز است كه «عُبَیدُكَ بِفِنَائِكَ مِسْكِینُكَ بِفِنَائِك‏» و مانند آن مطرح است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 4 🔹 بحث‌های قبلی سلوك الهی، ما را به وادی «حیرت» رساند. قبلاً سخن از جمع بین ناز و نیاز بود، دعاهای اهل بیت(علیهم السلام) گاهی مربوط به نیاز است كه «عُبَیدُكَ بِفِنَائِكَ مِسْكِینُكَ بِفِنَائِك‏» و مانند آن مطرح است. 🔹 گاهی مربوط به ناز است كه در دعای «افتتاح» آمده است: «مُدِلًّا عَلَیكَ»؛ یعنی اِدلال كنم، دَلال كنم، غَنج و ناز كنم، در مناجات شعبانیه هم آمده است: «الهِی انْ اخَذْتَنِی بِجُرْمِی اخَذْتُكَ بِعَفْوِك‏»؛ اگر مؤاخذه كنی كه چرا گناه كردی، من هم مؤاخذه می‌كنم كه تو چرا نبخشیدی؟! و مستحضر هستید این دَلال به زبان خود خداست; زیرا هر انسانی به این مقام نمی‌رسد كه با خدا دَلال كند؛ یك، وقتی به قُرب الهی بار یافت، مشمول قُرب نوافل می‌شود؛ دو، وقتی مشمول قُرب نوافل شد، خدا در مقام فعل كه فصل سوم است نه مقام ذات و نه مقام اوصاف ذاتی، مقام فعل كه فصل سوم است كه «منطقة الفراغ» عرفان است، آنجا خدای سبحان می‌فرماید: «لِسَانَهُ الَّذِی ینْطِقُ بِهِ» من زبان او هستم! پس اگر در مناجات شعبانیه، عبدِ سالكِ، سلوك الهی می‌گوید: اگر تو مؤاخذه كردی كه چرا گناه كردی، من هم مؤاخذه می‌كنم كه تو چرا نبخشیدی «وَ انْ اخَذْتَنِی بِذُنُوبِی اخَذْتُكَ بِمَغْفِرَتِك»؟!‏ این به زبان الهی است، نه زبان خود شخص! 🔹 این مراحل در جلسه قبل به عرضتان رسید، اینکه انسان با جمع ناز و نیاز وارد حیرت می‌شود كه این چه خدایی است كه گاهی ما در آستان او می‌گوییم: «إِلَهِی أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَای فَكَیفَ لَا أَكُونُ فَقِیراً فِی فَقْرِی‏»‏ من در نیازمندی خود حتی نیازمندم و نمی‌توانم مالك این نیازمندی‌ خود باشم، چه رسد به شئون دیگر! كسی كه «عُبَیدُكَ» است، «فَقِیرُك‏» است، «ذَلیلُک» است، «مُسْتَجِیرُك‏» است، «مُسْتَكِینك» است، «اللَّائِذُ بِك‏» است این چیزی ندارد، آن وقت چگونه چنین كسی كه فقیر محض است، می‌تواند ناز كند؟ وارد حیرت میشود.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/pISeh #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 5 🔹 در محورهای سلوك الهی به عرض شما رسید كه این حالت‌ها و این مقاطع هم یكسان نیست؛ همان‌طوری كه در معاد مواقف فراوانی دارد، در سیر هم ‌چنین است که گاهی مقطع، مقطعِ نیاز است و گاهی مقطع، مقطعِ ناز... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 5 🔹 در محورهای سلوك الهی به عرض شما رسید كه این حالت‌ها و این مقاطع هم یكسان نیست؛ همان‌طوری كه در معاد مواقف فراوانی دارد ـ پنجاه موقِف است كه شاید هر كدام هزار سال طول بكشد و می‌شود مواقِف پنجاه هزار ساله ـ در سیر هم ‌چنین است که گاهی مقطع، مقطعِ نیاز است و گاهی مقطع، مقطعِ ناز. 🔹 این دعاهای اهل بیت (علیهم السلام)، گاهی به ما دستور نیاز می‌دهند و می‌گویند: «فَقِیرُك‏»، «عُبَیدُكَ»، «مِسْكِینُكَ»، «ذَلیلُک» و امثال آنها و گاهی هم در دعای «افتتاح» همان‌طوری كه ملاحظه فرمودید، اجازه ناز می‌دهند كه «مُدِلًّا عَلَیكَ»، اِدلال و دَلال، یعنی غَنج و ناز. گاهی در مناجات شعبانیه به ما می‌گویند با خدای سبحان ناز كنید و بگویید: «وَ انْ اخَذْتَنِی بِذُنُوبِی اخَذْتُكَ بِمَغْفِرَتِك» و اینها توجیه شد كه هر كسی به این زبان گویا نیست و كسی این زبان را پیدا می‌كند كه به قُرب نوافل بار یابد و در قُرب نوافل ـ زبان این شخص ـ در مقام فصل سوم خدا زبان اوست؛ یعنی مقام فعل كه «منطقةالفراغ» است و چون زبان، زبان الهی است، این شخص مجاز است كه ناز كند و گاهی هم وارد «حیرت» می‌شود. «حیرت» فقها و حكما اینها مطرح شد. 🔹 «حیرت» عرفا و سالكان الهی درباره معلوم آنها كه در مورد خداست، مطرح است؛ اگر بگویند که جهان، سایه اوست می‌بینند، این تشبیه نارساست; زیرا سایه چند امر می‌خواهد كه در مقام سنجش خلق با خالق ‌چنین چیزی نیست و این «حیرت» هست! در تعبیرهای حضرت امیر(سلام الله علیه)، در روایات یا ادعیه و در كلمات دیگران و شاگردان اهل بیت(علیهم السلام) هم آمده است كه از جهان گاهی به عنوان «مَرایا»، گاهی به عنوان «الْمَرَائِی‏»، گاهی به عنوان «مَرئی» و گاهی به عنوان «مِرآة» یاد می‌كنند.... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/0DX2R #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra