💠 انتظار حقیقی
🔸 [ما] مهمان ولایت وجود مبارك ولی عصر هستیم، در تمام مدت عمر «وَ بِیمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَی وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء»،[1] ما در كنار سفره آن حضرت نشسته ایم. همه ما منتظر ظهور حضرت هستیم، یك؛ هر كسی وظیفه ای دارد، دو؛ امّا علمای دین، غیر از آن وظیفه عمومی، وظیفه خاصی دارند.
🔸 وجود مبارك حضرت دو برنامه دارد: یكی مهم است و دومی اهم; آنچه كه مهم است وظیفه همه ماست كه هم آن را بدانیم و عمل كنیم و منتشر كنیم كه «وَ بِهِ یمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا»؛[2] باید عادل باشیم، از #عدالت حمایت كنیم، عدالت را ترویج و تبلیغ كنیم و مانند آن. معنای عدل هم این است كه نه بیراهه برویم و نه راه كسی را ببندیم، نه خودمان این كار را بكنیم و نه اجازه بدهیم كسی این كار را كند؛ #امر_به_معروف_و_نهی_از_منكر هم در همین قسمت است. اینها كارهای مهمّ وجود مبارك حضرت است كه زمین را پر از عدل و داد می‌كند. یك كار اهم دارد كه آن مقدور همه نیست، هر منتظری نمی‌تواند آن كار اهم را انجام بدهد و آن این است كه وجود مبارك حضرت كه ظهور می كند جامعه را #عاقل می كند، جامعه را #عالم می كند. واقعاً ما نمی فهمیم كه چطور وجود مبارك حضرت این چند میلیارد بشر را عاقل می كند، عقل مردم را چطور بالا می برد، علم مردم را چطور بالا می برد؛ ولی این مقدار را ما می فهمیم كه وظیفه همه عالمان دین این است كه انتظار خود را نسبت به وجود مبارك ولی عصر عمل كنند و این است كه هم بر سطح معلومات خود بیفزایند تا نفس می‌كشد #کسب_علم! این وظیفه اوّلی ماست، چون كسی می تواند جامعه را عاقل و عادل كند كه خود عدل محور و عقل مدار باشد.
🔸 همه ما منتظر #ظهور حضرت هستیم، همه مسلمان ها و همه علاقه‌مندان قرآن و عترت، همه باید در صدد امر به معروف و نهی از منكر و عدل و قسط كار كنیم، آنها كارهای مهمّ حضرت است؛ امّا كار حضرت این است كه مردم را #عالم و #عاقل می كند. ما حرفی را كه علمی نیست نه بپذیریم و نه بگوییم؛ سخنی كه محقّقانه نیست، نه بپذیریم و نه بگوییم؛ بنابراین برای همه ما این است كه از این علوم به اندازه كافی استفاده كنیم، آن وقت جامعه می شود #جامعه_عاقل و جامعه عاقل را نمی شود فریب داد، #جامعه_عالم را نمی شود فریب داد، جامعه عاقل را نمی شود از نظام اسلامی جدا كرد؛ او نظام را پذیرفت و این نظام، #نظام_قرآن_و_عترت است؛ نظام، #نظام_الهی است؛ جامعه عاقل را نمی شود از این نظام جدا كرد؛ آن وقت او می تواند #منتظر_واقعی وجود مبارك حضرت باشد.
[1]. زاد المعاد ـ مفتاح الجنان، ص423؛ «دعاء العدیلة الكبیر».
[2]. زاد المعاد ـ مفتاح الجنان، ص423.
#کسب_علم
#نظام_الهی
#عدل_محور_عقل_مدار
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سخنرانی در جمع طلاب مازندرانی
تاریخ: 1394/03/18
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 خُلق عظیم
🔸 امام باقر (سلام الله علیه) مكارم اخلاق را از قرآن استنباط كرد، فرمود خدای سبحان #مكارم_اخلاق را در سه جمله قرآنی تبیین كرد[1] كه ﴿خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلینَ﴾.[2] معنای عفو آن است كه انسان طوری از تبهكار بگذرد كه او شرمنده نشود؛ گرچه انسان در برابر بیگانگان جزء ﴿أَشِدّاءُ عَلَی الْكُفّارِ﴾[3] خواهد بود، ﴿وَ لْیجِدُوا فیكُمْ غِلْظَةً﴾[4] نسبت به كفار و منافقین است. به همین رسول خدا كه ﴿وَ إِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ﴾[5] است خدای سبحان فرمود ﴿وَ اغْلُظْ عَلَیهِمْ﴾،[6] اما نسبت به دیگران برادران اهل ایمان انسان باید #اهل_گذشت باشد. معنای گذشت آن نیست كه به رخ متّهم بكشد و او را شرمنده كند؛ بلكه عفو كند و بالاتر از عفو «صفح جمیل»[7] كند؛ یعنی طوری از او بگذرد كه او به خاطر نیاورد و به رخش نكشد تا او شرمنده بشود.
🔸 بدی را با نیكی دفع كردن كار انسانی است كه از #اخلاق_عظیم برخوردار است كه ﴿ادْفَعْ بِالَّتی هِی أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَینَكَ وَ بَینَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِی حَمیمٌ ٭ وَ ما یلَقّاها إِلاَّ الَّذینَ صَبَرُوا وَ ما یلَقّاها إِلاّ ذُو حَظِّ عَظیمٍ﴾.[8] انسان اگر بخواهد از تباهی یك تبهكار عفو كند، طوری بگذرد كه به صورت «صفح جمیل» باشد. صَفح بالاتر از عفو است، یك وقت انسان از اشتباه كسی می گذرد، یك وقت صفحه خاطرات را آنچنان ورق می زند كه اصلاً در ذهنش نیست كه كسی نسبت به او این بدی را كرده است، این می شود «صفح جمیل»؛ البته عفو به آن معنا مقدور انسان نیست. انسان ممكن نیست از تبهكار طوری عفو كند كه در خاطره تبهكار هم نباشد، ممكن است انسان از یاد خود ببرد؛ ولی آن توان را ندارد كه اشتباه را از ذهن تبهكار بیرون بیاورد هرچه احسان نسبت به تبهكار بكند آن خود آن تبهكار مورد عفو شرمنده است، وقتی این كریم را می بیند خود احساس انفعال می كند كه من چرا نسبت به این كریم بدرفتاری كردم. ممكن است انسان به رخ متهم نكشد، ممكن است از خاطر خود هم بزداید و در ذهنش نیاورد كه كسی نسبت به او بد كرد؛ اما این توان را ندارد كه از ذهن طرف برطرف كند و او همواره به یاد این خاطره است و رنج می برد. اما آن قدرتی كه می تواند از انسان تبهكار بگذرد نه تنها به رخش نكشد، بلكه از یاد مجرم هم ببرد كه او هم متهم است، آن قدرت خدا است؛ لذا وقتی توبه #توابین را خدای سبحان قبول كرد و آنها را به بهشت سعادت برد، بهشت عالمی است كه هیچ شرم و غم و انفعال در آنجا نیست؛ لذا افراد مجرم یادشان نیست كه گناه كردند تا شرمنده بشوند، این نعمت فقط مقدور خدای سبحان است.
🔸 ما هر چه بخواهیم نسبت به دیگران كه تباهی را مرتكب شدند عفو و صَفح كنیم، مقدورمان نیست كه از یادشان ببریم كه اشتباه كردند، هر چه بیشتر به آنها احسان كنیم آنها شرمنده ترند؛ زیرا به یادشان هست كه قبلاً دست به یك جرمی زدند. هرچه ما عفو و صَفح كنیم باز آنها وقتی به یاد آن گذشته می افتند منفعل اند و اما خدای سبحان وقتی توبه یك عده را می پذیرد از یاد آنها می برد كه اینها بد كردند، قهراً وقتی #توابین وارد بهشت سعادت می شوند مانند دیگر افراد اهل تقوا از لذت محض برخوردارند، هرگز گرفتار انفعال و شرم نیستند؛ زیرا یادشان نیست كه معصیت كردند تا از این راه منفعل بشوند، این‌گونه عفو مخصوص خدای سبحان است چون مقلّب قلوب است و توان تصرف در دل ها در اختیار او است.
▫️ از این مرحله كه گذشتیم، اولیای الهی قدرت «صفح جمیل» دارند و این كار جزء اخلاق عظیمه است كه امام باقر (سلام الله علیه) فرمود مكارم اخلاقی كه پیامبر (علیه آلاف التحیة و الثناء) بدان مبعوث شد در این جمله های قرآنی خلاصه می شود ﴿خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلینَ﴾ و آن‌گاه انسان كریم كه از اخلاق عظیم برخوردار است، وقتی خیر و احسانی نسبت به كسی كرده است، آن طرف احسان را می گوید او وسیله سعادت من شد، او را با چشم تكریم و احترام می نگرد نه با دیده ترحّم! #خُلق_عظیم آن است كه انسان وقتی نسبت به كسی احسان رواداشت از او قدردانی كند كه تو مرا كمك كردی در احسان و اگر تو نبودی یا احسانم را قبول نمی كردی من به این فضیلت نمی رسیدم.
[1] . تفسیر القمی، ج1، ص253.
[2] . سوره اعراف، آیه199.
[3] . سوره فتح، آیه29.
[4] . سوره توبه، آیه123.
[5] . سوره فلم، آیه4.
[6] . سوره توبه، آیه73.
[7] . سوره حجر، آیه85؛ ﴿وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَینَهُما إِلاَّ بِالْحَقِ وَ إِنَ السَّاعَةَ لَآتِیةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمیلَ﴾.
[8] . سوره فصلت، آیه34 و 35.
#قیام_توابین
#مکارم_اخلاق
#صفح_جمیل
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 مجموعه سخنرانی اصالت اخلاق جلسه 9
تاریخ: 1363
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 توحید ناب
🔸 ذات اقدس الهی برای علما دو وصف ذكر می كند و این وصف ها هم انحصاری است: اولین وصف این است كه در بین مردم، فقط علما از خدا می ترسند؛ یعنی #آن_كسی_که_از_خدا_می_ترسد_عالم_است كه ﴿إِنَّمَا یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ﴾؛[1] تنها عالمان دین هستند كه از خدا می ترسند [و] اگر كسی از خدا هراسناك نبود عالم نیست [كه] «رُبَ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ»،[2] این یك حصر؛ حصر دیگر آن است كه عالمان فقط از خدا می ترسند و از غیر خدا اصلاً هراسی ندارند، این همان است كه در سوره «احزاب» آمده است: ﴿الَّذینَ یبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یخْشَوْنَهُ وَ لا یخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَ اللّهَ﴾.[3]
🔸 این دو حصر كه جمعش نشانه #توحید_ناب است، مخصوص عالمان دین است؛ حصر اول این است كه در بین مردم فقط علما از خدا می ترسند و حصر دوم این است كه علما فقط از خدا می ترسند و از غیر خدا هیچ هراسی ندارند. همین بیان سوره «احزاب» را در اوایل سوره «مائده» خدا به همه ما خطاب كرد، فرمود از دیگران نترسید از خدا بترسید![4] یك وقت كسی متهور است و ترسی ندارد [كه] این بسیار بد است؛ یك وقت از قیامت می ترسد، از جهنم می ترسد و از غیر خدا هراسی ندارد [كه] این بسیار خوب است.
[1] . سوره فاطر، آیه 28.
[2] . نهج البلاغه، حكمت، 107.
[3] . سوره احزاب، آیه 13.
[4] . سوره مائده، آیه 3.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 نماز جمعه
تاریخ: 1371/03/29
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 جهاد کبیر
🔸 مستحضر هستید که انسان به علم و معرفت شناخته می شود. خدای سبحان مجاری ادراکی فراوانی به انسان عطا کرده است. اگر انسان به غیر حق مشغول نشود و خود را به باطل و امور اعتباری سرگرم نکند، در مسیر #ادراک_حقیقت قرار می گیرد؛ در این مسیر اول معانی جزییه را بعد از احساس می فهمد، بعد صُوَر خیالیه را همراه با آن ادراک می کند و از اینها عبور می کند و به معانی برین عقلی در فلسفه نظری [می رسد].
🔸 در فلسفه، تلاش و کوشش نفس این است که از #وهم و #خیال بگذرد و به آن معارف مجرد بار یابد و آنها را تحلیل کند و بپذیرد. در این معبر گاهی اینها به جای اینکه مُعین باشند، راهزن هستند. وهمِ تربیت نشده و خیالِ تعلیم نیافته در حد خود تلاش و کوشش می کنند که با عقل نظری نبردی داشته باشند، گاهی به صورت جنگ سرد و گاهی به صورت جنگ گرم. عقل اگر بخواهد در جهاد علمی، وهم را تربیت کند و خیال را تربیت کند، یک تمرین و ریاضت های علمی کامل می طلبد که باید یک #معلم_شدید_القوایی او را تقویت کند تا او وهم را خوب تربیت کند، خیال را خوب تربیت کند؛ این دو نیرو که از بهترین برکات الهی هستند، اگر درست تربیت بشوند با عقل نظری در ادراک معارف برین همکاری می کنند؛ معانی جزیی را، صور جزیی را که گاهی به صورت حدّ اصغر درمی آیند در خدمت عقل نظری قرار می دهند، عقل نظری در هنگام استدلال و قیاس که می‌خواهد معانی جزیی یا صور جزیی حدّ اصغر قرار بدهد، وهم را یا خیال را استخدام می کند، آنها در خدمت عقل نظری هستند؛ مثل فرشتگان جزیی که تابع فرشتگان کلی به معنای سعه هستند قرار می گیرند. آن گاه قیاس‌های علمی، چه قیاس اقترانی، چه قیاس استثنایی و قیاس شرطی، چه متصل، چه منفصل، ره آورد خوبی خواهند داشت.
🔸 در این زمینه، این جهاد، #جهاد_کبیر است، نه جهاد اکبر و اگر ـ خدای ناکرده ـ وهم تربیت نشود و عقل تربیت نشود و همواره با ستیز با عقل نظری در جنگ سرد و گرم سرگرم باشند، خروجی چنین رهزنی و غارتگری، مغالطات سیزده‌گانه یا بیش از سیزده‌گانه است. هر جا که عقل نظری گرفتار مغالطه‌ای از مغالطات معهود و معروف منطقی می‌شود، در اثر نافرمانی وهم و خیال نسبت به عقل نظری است، گاهی موضوع را جابجا می‌کند، گاهی محمول را جابجا می کند، گاهی نسبت موضوع و محمول را جابجا می‌کند، گاهی لفظ تغییر می‌کند، گاهی معنا را عوض می‌کنند، این مغالطات سیزده گانه یا بیش از سیزده گانه، غارتگری وهم و خیال است نسبت به عقل نظری؛ لذا فلسفه در این عقبه کئود به مقصد نمی رسد. این یک تعریف کوتاهی از #فلسفه_ی_فلسفه است.
#روز_جهانی_فلسفه
#حکمت_فلسفه
#تربیت_وهم_و_خیال
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 پیام به همايش ملی فلسفه عرفان
تاریخ: 1396/08/22
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی برگزار می شود.
همزمان با ششمین ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی، بیستمین گردهمایی اعضاء و یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی #بصورت_مجازی برگزار می شود.
این برنامه روز پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۹ از ساعت ۱۳ و #بصورت_مجازی برگزار و استاد معظم حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی سخنرانی خواهند داشت.
علاقمندان جهت ورود به جلسه مجازی از آدرس های زیر استفاده فرمایند:
▫️ مرکز آموزش مجازی اسراء
https://el.esra.ir/ch/galasehhekmateslamiayatolahjavadiamoli
▫️ صفحه اینستاگرام رسمی وابسته به آیت الله العظمی جوادی آملی
https://www.instagram.com/a_javadiamoli_esra/
▫️ تلویزیون اینترنتی بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء
http://www.esra.ir/web/tv/