🔰بررسی اطلاعات پراکنده
🔸سه نوع اطلاعات در مورد راوی در منابع اصلی رجال داریم
📌مدخل رسمی
📌اطلاعات ضمنی
نجاشی گاهی در مورد اقربا وفامیل های یک روای توضیح می دهد .
📌داده های پراکنده
این اطلاعات متحول کننده علم رجال است .اسم راوی را در منابع پیدا کنید .داوود بن کثیر را می خواهیم بررسی کنیم ؛یعنی با گونه های مختلف نام راوی واطلاعات او را سرج می کنیم .
داده های پراکنده ان قدر قدرت دارد که بسیاری از نظرات ودیدگاه ها را می تواند رد کند .
مانند ابراهیم بن هاشم کهدداده های پراکنده حدود چند صد داده پراکنده اثبات می کند که" اول من نشر حدیث الکوفیین بقم "نیست واین گزاره را مورد نقد قرار می دهد .
🆔@abhas313
🔰4دسته از منابع راویان را تحلیل می کنند
1- جوامع رجالی تحلیل تنقیح المقال ،منهج المقال
2- تک نگاری ها الفوائد الرجالی
3- غیر رسمی راوی شناسی دروس خارج
4- مقالات علمی
به منابع تحلیلی مراجعه می کنیم که زوایای مخفی را می توان از آن برای شناخت راوی استفاده کرد .
🆔@abhas313
مهدی میرزائی
🔰اعتبار سنجی روایی: 💠 رجال پرکاربرد وطبقات رجال بروجردی واستاد وشاگرد طبقه 9تا4 📌 رواه کثیر الروایه
💠فرایند راوی شناسی تحلیلی با تمرکز بر مواجهه فقهی
🔰تقسیم بندی سه گانه راویان
https://eitaa.com/abhas313/6574
🔰معرفی برخی از راویان پرتنش
https://eitaa.com/abhas313/6575
🔰فرایند راوی شناسی تحلیلی
https://eitaa.com/abhas313/6576
🔰تقسیم بندی سه گانه داده های رجالی واهمیت داده های پراکنده
https://eitaa.com/abhas313/6577
🔰گونه های چهارگانه منابع در تحلیل روات
https://eitaa.com/abhas313/6578
مهدی میرزائی
🔰اعتبار سنجی روایی: 💠 رجال پرکاربرد وطبقات رجال بروجردی واستاد وشاگرد طبقه 9تا4 📌 رواه کثیر الروایه
در درس گفتار "گام های تمهیدی در تحصیل ملکه اجتهاد"به سرفصلهای مهم در عرصه اعتبارسنجی روایی پرداختیم .
هم چنین در فرایند راوی شناسی تحلیلی با تمرکز بر مواجهه فقهی سرفصلهای اساسی در این زمینه را برای شما فقه پژوهان وطالبین ورود به عرصه اجتهاد به اشتراک گذاشتیم .
🔰روششناخت کاربردی در اعتبار سنجی احادیث متخذ در کتاب لمعه
عزیزانی که تازه وارد لمعه شده اند توصیه می کنم حتما از کتاب زبده استفاده کنند تا علاوه بر توضیحات مولف مستندات روایی شهیدین را نیز مورد بررسی قرار دهند .
مطالعه دقیق وعمیق کتاب لمعه همراه با بررسی مستندات واستدلال های شهیدین می تواند توانمندی خوبی به فقه پژوهان دهد تا با روش ها وچارچوب های فقاهت آشنا شوند.
یکی از مسائلی که فقه پژوهان ولمعه خوانان باید به آن توجه کنند مباحث رجالی واعتبار سنجی است .
با توجه به اینکه عمده ادله در باب عبادات روایی است بسیار مناسب است که با مباحث حدیثی واعتبار سنجی رجالی آشنایی کاربردی پیدا کنیم.
در پست های بعدی به نکاتی پیرامون روششناخت کاربردی در اعتبار سنجی احادیث متخذ در کتاب لمعه پرداختیم .👇
#لمعه
https://eitaa.com/abhas313/6582
https://eitaa.com/abhas313/6583
https://eitaa.com/abhas313/6584
https://eitaa.com/abhas313/6585
https://eitaa.com/abhas313/6586
https://eitaa.com/abhas313/6587
https://eitaa.com/abhas313/6588
https://eitaa.com/abhas313/6589
🆔@abhas313
🔰مباحث پر کاربرد رجالی در شروع کار
💠سه مرحله در بررسی گزاره های معصومین ع
برای این که گزاره ای از گزاره های وروایات معصومینن علیهم السلام مورد بررسی قرار بگیرد باید سه مرحله طی شود .
🔸مرحله اول بررسی صدور روایت
🔸مرحله دوم بررسی جهت صدور روایت
🔸مرحله سوم بررسی دلالت گزاره وروایت
🆔@abhas313
🔰مرحله اول بررسی صدور روایت
در مرحله اول به دنبال این هستیم که آیا این گزاره از معصومین ع صادر شده است یعنی آیا امام معصوم ع اصلا چنین روایتی را گفته یا خیر ؟زیرا در صورتی که چنین روایتی از امام معصوم ع صادر نشده باشد دیگر ارزشی برای بررسی ندارد زیرا ممکن است جعلی بوده واز اعتبار برخوردار نباشد .
بنابراین برای بررسی صدور یک روایت از معصوم از علومی مانند علم رجال ودرایه کمک می گیریم تا ببینیم روایت از امام معصوم ع صادر شده یا خیر ؟
در علم رجال با چهار دسته از مسائل مواجهیم
1- منبع شناسی
2- مبنا شناسی
3- مصطلح شناسی
4- سند شناسی
🆔@abhas313
🔰مرحله دوم بررسی جهت صدور روایت
در مرحله دوم به دنبال این هستیم که آیا امام معصوم ع که شارع مقدس است آیا در مقام بیان حکم شرعی بوده اند یا خیر ؟مثلا ممکن است امام به جهاتی در جایی بوده اند وباید تقیه می کردند به همین دلیل حکمی تقیه گفته اند که با ضوابطی می توان این را فهمید ومتوجه شد که امام در مقام بیان حکم شرعی نبوده اند اما اگر امام در مقام بیان حکم شرعی بوده باشند در این صورت وارد مرحله بررسی دلالی می شویم .
🆔@abhas313
🔰مرحله سوم بررسی دلالت گزاره وروایت
در مرحله سوم وبررسی دلالی مدلول روایت را بررسی می کنیم.در این مرحله از علوم ادبیات عرب وعلم اصول کمک می گیریم تا مراد متکلم را بهتر بتوانیم متوجه شویم .برای فهم مراد متکلم در اصول ضوابطی وجود دارد که به واسطه آن ضوابط این امر صورت می گیرد .
🆔@abhas313
🔰بررسی رجالی
☘آشنائی با منابع رجالی
قدم اول در علم رجال آشنائی با منابع رجالی قدما ومتاخرین است تا باساختار کتاب آن ها ومبانی تالیف آن ها آشنا شویم .
🔹چرخش نگرش در اعتبار سنجی حدیثی از زمان علامه حلی
در این رابطه باید گفت که اعتبارسنجی حدیث در شیعه از زمان علامه حلی در قرن هفتم دستخوش تغییر گشت .
مویدات وشواهد فراوانی بر این مطلب از کلام علما وجود دارد که در ذیل آورده ایم.
🆔@abhas313
🌙مویدات
حسن بن شهید که صاحب معالم است می فرماید:
«فان القدماء لا علم لهم بهذا الاصطلاح قطعا؛ لاستغنائهم عنه في الغالب بكثرة القرائن الدالّة على صدق الخبر. و إذا أطلقت الصحة في كلام من تقدّم، فمرادهم منها الثبوت أو الصدق ... و توسّعوا في طرق الروايات و أوردوا في كتبهم ما اقتضى رأيهم إيراده من غير إلتفات إلى التفرقة بين صحيح الطريق و ضعيفه ... اعتمادا منهم في الغالب على القرائن المقتضية لقبول ما دخل الضعف في طريقه»( منتقى الجمان فى الاحاديث الصحاح و الحسان، ابن شهيد ثانى، حسن بن زين الدين، ج1، ص14)
تعبیر «لا علم لهم» یعنی در زمان قدماء اصلا چنین اصطلاحی وجود نداشت که مورد علم باشد.
تعبیر «اعتمادا منهم فی الغالب» نشان می دهد که اعتماد بر قرائن به صورت غالبی بود ولی در جایی که قرینه ای نبود به وثاقت راوی اعتماد می کردند.
فیض کاشانی در وافی و محدث بحرانی در حدائق و شیخ حر عاملی در وسائل نیز همین حرف را دارند و می گویند که این اصطلاح در زمان قدما وجود نداشته است.
محدث کاشانی پیرامون اینکه چه کسی این اصطلاح را به وجود آورده و برای اولین بار بکار برده است می فرماید:
«أوّل من اصطلح على ذلك و سلك هذا المسلك العلامة الحلّي قدّس سرّه. و هذا الاصطلاح لم يكن معروفا بين قدمائنا (رحمهم اللّه)».( الوافي، الفيض الكاشاني، ج1، ص22.)
مخفی نیست که علامه حلی شاگرد سید احمد بن طاوس بوده و صاحب وسائل نیز به این مطلب تصریح کرده و فرموده است:
«إنّ هذا الاصطلاح مستحدث في زمان العلامة أو شيخه أحمد بن طاووس كما هو معلوم و هم معترفون به»( وسائل الشيعة، الشيخ الحر العاملي، ج20، ص102، أبواب الاستدلال على صحة أحاديث الكتب التي نقلنا عنها في هذا الكتاب، باب9، ح6، ط الإسلامية.)
و همچنین فرموده است:
«الاصطلاح الجديد على تقسيم الحديث إلى صحيح، و حسن، و موثّق، و ضعيف، الذي تجدّد في زمن العلّامة و شيخه أحمد بن طاووس»( وسائل الشيعة، الشيخ الحر العاملي، ج20، ص102، أبواب الاستدلال على صحة أحاديث الكتب التي نقلنا عنها في هذا الكتاب، باب9، ح1، ط الإسلامية.)
با توجه به اینکه علامه شاگر سید بن طاوس بوده است، به نظر می رسد که این اصطلاح از احمد بن طاوس گرفته شده است.
شهید ثانی پیرامون فایده تقسیم خبر به این اقسام چهارگانه می فرماید:
«و اعلم أنّ من منع العمل بخبر الواحد مطلقا- كالسيد المرتضى قدّس سرّه- تنتفي عنده فائدة البحث عن الحديث الغير المتواتر مطلقا. و من جوّز العمل بخبر الواحد- كأكثر المتأخرين في الجملة- لم يعمل به مطلقا. بل منهم من خصّه بالصحيح، و منهم من أضاف الحسن، و منهم من أضاف الموثق، و منهم من أضاف الضعيف على بعض الوجوه(شرح البداية في علم الدراية، الشهيد الثاني، ج1، ص90.)
بر اساس کلام ایشان برخی فقط خبر صحیح را معتبر می دانند و حتی خبر موثق را نیز قابل عمل نمی دانند مگر آنکه اصحاب به آن عمل کرده باشند که در این صورت حجت می شود.
محدث کاشانی پیرامون قرائنی که در نزد قدما بوده است چنین می فرمایند:
«و هذا الاصطلاح لم يكن معروفا بين قدماءنا قدس اللّه أرواحهم كما هو ظاهر لمن مارس كلامهم، بل كان المتعارف بينهم إطلاق الصحيح على كلّ حديث اعتضد بما يقتضي الإعتماد عليه و اقترن بما يوجب الوثوق به و الركون إليه؛ كوجوده في كثير من الاصول الأربعمائة المشهورة المتداولة بينهم التي نقلوها عن مشايخهم بطرقهم المتصلة بأصحاب العصمة سلام اللّه عليهم. و كتكرّره في أصل أو أصلين منها فصاعدا بطرق مختلفة و أسانيد عديدة معتبرة. و كوجوده في أصل معروف الإنتساب إلى أحد الجماعة الذين أجمعوا على تصديقهم، كزرارة و محمد بن مسلم و الفضيل بن يسار. أو على تصحيح ما يصحّ عنهم(تفريقه بين إجماع العصابة على تصديق هؤلاء و بين تصحيح ما يصح عنهم يشهد على عدم كون العبارة الثانية بمعنى تصديقهم في رواياتهم فقط كما يظهر من بعض المحققين بل بمعنى الحكم بصحة ما حكم هؤلاء بصحته من الروايات أو بصحة ما كان صحيحا بلحاظ من دونهم من الرّواة في الطبقة. و هذا هو الأظهر.)كصفوان بن يحيى و يونس بن عبد الرحمن و أحمد بن محمد ابن أبي نصر، أو على العمل بروايتهم كعمار الساباطي و نظرائه.
و كاندراجه في أحد الكتب التي عرضت على أحد الأئمة المعصومين عليهم السّلام فأثنوا على مؤلفيها ككتاب عبيد اللّه الحلبي الّذي عرض على الصادق عليه السّلام و كتابي (يونس بن عبد الرحمن و الفضل بن شاذان(كان الفضل بن شاذان من خواص أصحاب الجواد عليه السّلام و قيل روى عن الرضا عليه السّلام.) المعروضين على العسكري عليه السّلام.
و كأخذه من أحد الكتب الّتي شاع بين سلفهم الوثوق بها ...( الوافي، الفيض الكاشاني، ج1، ص23.)
صاحب وسائل نیز کلامی شبیه کلام ایشان دارد و برخی از قرائن را برشمرده است.
🆔@abhas313
🔰دو نگره مهم اعتبار سنجی
در دوره معاصر می توان دو نگره مهم در اعتبار سنجی حدیث را پیدا کنیم
برخی تنها محور اعتبارسنجی را سند روایت می دانند وبرخی موثوق الصدوری اند یعنی از هر راهی اطمینان به صدور حدیث حاصل شد می توانیم صدور روایت را بپذیریم.
☘مراحل ابتدایی با رویکرد سند محوری یا اصطلاحا رجالی
در مراحل ابتدایی ورود به مباحث رجالی بهتر از نگرش سند محور شروع کنیم وبا اسانید کتب حدیثی ونکات مولفین آن ها در گردآوری کتاب آشنا شویم .
🆔@abhas313