🌸روستای ما دارای یک جوی آب است. در کنار آن، مسجد جامع قرار دارد و مردم بدون هماهنگی و کسب رضایت صاحب آب (آبیار آن موقع) اقدام به وضو برای نماز ظهر و عصر و مغرب و... می کنند، آیا وضوی آنها صحیح است؟ اگر خیر؟ مردمی که همیشه با آن آب وضو گرفتند چه کنند؟
☘️پاسخ
اگر از شواهد و قرائن، رضایت صاحب آب برای وضو گرفتن استفاده شود، استفاده از آن مانعی ندارد. بله اگر انسان بداند مالک آب راضی نیست، اکثر فقها تصرف در آن آب را جایز نمی دانند. البته برخی فقها با استفاده از بنای عقلا در این موضوع، (حتی بر فرض عدم رضایت مالک هم)، تصرف در آب را جایز شمرده اند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر بدون رضایت صاحب آب باشد، حکم آب غصبى را دارد و وضو با آب غصبى صحیح نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): وضو گرفتن از نهرهایى که بناى عقلاء بر جواز تصرف در آنهاست بدون اجازه مالک (حتی در صورتی که مالک صغیره باشد) اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضى است، اشکال ندارد. بلکه حتی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهى کند، یا اینکه انسان بداند که مالک راضى نیست، یا اینکه مالک صغیر یا مجنون باشد، باز هم تصرف جایز است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): وضو گرفتن از نهرهاى بزرگ و کوچک جایز است، هرچند انسان نداند صاحبان آنها راضى هستند، امّا اگر صاحب آنها از وضو گرفتن صریحاً نهى کند احتیاط واجب ترک است و اگر مجراى نهر را بدون اجازه صاحبش تغییر داده اند، احتیاط آن است که از آن وضو نگیرند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): وضو از نهر مذکور اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی هست اشکال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸حکم دزدی از پدر ومادر چیست؟
☘️پاسخ
دزدی از والدین حکم دزدی از سایر افراد را دارد و جایز نیست. پس باید اموال دزدیده شده را به پدر و مادر برگرداند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): جایز نیست و لازم است اموال دزدیده شده به پدر و مادر برگردانده شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): حرام است و باید مبالغ دزدی شده را پس دهد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): مثل سایر دزدی ها است و جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸من در سال های گذشته از روی نوارهای کاست و سی دی های مربوط به شرکت های خاص کپی می کردم و اطلاع نداشتم که این کار شرعاً اشکال دارد. سؤال من این است که با توجه به این که نمی دانم چه شرکت هایی بوده است، چگونه می توانم حق آنها را ادا کنم و حق آنها به گردنم نباشد؟
☘️پاسخ
در موضوع کپی رایت و حقوق معنوی، نظر مراجع عظام تقلید متفاوت است:
حضرات آیات (امام خمینی، تبریزی، سیتسانی و صافی) معتقدند: اصولاً تولید نرم افزار برای تولید کنندگان آنها حقی ایجاد نمی کند و کپی و تکثیر آنها بدون اجازه تولید کنندگان جایز است.
و حضرات آیات (خامنه ای، بهجت و وحید) می فرمایند: بنابر احتیاط واجب برای تولید کنندگان آنها حق ایجاد می کند و تکثیر آنها بدون اجازه بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
و حضرات آیات (فاضل، مکارم و نوری همدانی) تولید نرم افزار را باعث ایجاد حق می دانند و تکثیر آنها را بدون رضایت تولید کننده جایز نمی دانند.
تمام این مراجع در این احکام فرقی بین نرم افزارهایی که قبلا توسط دیگران قفلشان شکسته شده باشد و آنهایی که خود شخص برای اولین بار بخواهد قفلشان را بشکند نگذاشته اند.
البته تمام مراجع در صورتی که در ضمن معامله نرم افزار، فروشنده (تولید کننده اصلی) عدم تکثیر و کپی آن را شرط کند یا عقد را مبتنی به آن قرار دهد تکثیر آن را غیر مجاز می دانند و همچنین می فرمایند: اگر برای منع تکثیر نرم افزار، قانونی وجود داشته باشد باید رعایت شود.
حال بر فرض جایز نبودن کپی رایت و مشغول الذمه شدن انسان نسبت به صاحب اثر، باید گفت:
چیزهایى که در ذمّه انسان است ولى صاحب آن معلوم نیست و یا دسترسى به آن ممکن نمىباشد، لازم است مقدارى از مال خود را از طرف صاحب مال به عنوان مظالم با اجازه مجتهد جامع الشرایط به فقیر پرداخت نماید.
به طور کلی هر نوع مال و حقی که از دیگران بر عهده انسان آمده است و صاحبانش معلوم نباشد، از موارد مجهول المالک به حساب می آیند که باید بعد از تلاش برای شناسایی صاحبان آنها و یأس از شناخته شدن آنها، بنابر احتیاط با اجازه حاکم شرع به فقیر صدقه داد.
حضرات آیات سیستانی و خامنه ای (مد ظلهما العالی): اگر برای استفاده شخصی بوده اشکال ندارد و چیزى بر عهده شما نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر در موقع خرید سی دی یا نوار، شرط عدم کپی بکنند تخلف از شرط حرام است و الاّ مانعی ندارد و در صورت اول هم از گناه خود توبه کنید، ضمان ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸من با پدرم، تعمیرات اسکیت انجام می دهیم. پدرم قطعات قدیمی اسکیت مشتری ها را بدون اطلاع و اجازه از مشتری ها برای خود بر می دارد(یعنی مال غصبی) حال آیا فروش این قطعات توسط من اشکال شرعی دارد یعنی پول بدست آمده از فروش آنها برای من حرام است؟ آیا گناه مال غصب کرده بر عهده پدرم است و پول به دست آمده از فروش آنها برای من حلال است؟ (با توجه به این نکته که من آنها را غصب نکردم)
☘️پاسخ
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
ج1) در فرض مرقوم اگر بدون رضایت و اجازه صاحبان آنها بر مى دارد، عمل مذکور حرام است و حکم غصب را دارد، و فروش آن حتى براى شما جایز نیست.
ج2) استفاده از پول فروش وسائل مذکور براى شما حرام است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): با اجازه صاحب اسکیت اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در این زمینه باید با مشتریان مصالحه شود. اگر در عرف مشتریان از این قطعات اعراض می کنند (قطعات قدیمی را از فروشنده تقاضا نمی کنند و در حقیقت آن را به فروشنده می دهند) استفاده و یا معامله آنها برای ایشان اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر مشتری از آن قطعات اعراض نکرده باشد، تصرف در آن غصب است و فروشنده و غاصب هر دو ضامن هستند، شما به همه ی مشتریان بگویید که قطعات قدیمی را ما خودمان برمی داریم و از آنها اجازه بگیرید و به پدر محترمتان هم بگویید که از مشتریان و مراجعه کنندگان اجازه بگیرد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸در یک فروشگاه مشغول به کار بودم که با مالک آن وارد یک بحث شدم و وی تصمیم به اخراج من گرفت. پس از این کار، وی باقی پول مرا پرداخت نکرد. با این اوصاف آیا جایز است بجای باقی حق الزحمه ام از مغازه و یا دارایی این شخص بردارم؟
☘️پاسخ
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): تقاصّ از طلبهکار در صورتى مجاز است که بدهکار، بدهى خود را انکار کند یا در پرداخت آن کوتاهى کند و براى رسیدن به حق راهى جز تقاصّ باقى نباشد؛ در غیر این صورت برداشتن مال از او بدون اذن و تصرف در آن جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر دینی در ذمه او داشته باشید و از دادن آن امتناع می کند با وجود اینکه به دین اقرار دارد می تواند به عنوان تقاص از آنچه به دست شما می افتد بردارید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): از قضیه ی شخصیه اطلاعی نداریم ولی به طور کلی اگر کسی حق دیگری را بخورد و آن شخص دسترسی به اموال او داشته باشد می تواند فقط به مقدار حق خود برداشت کند مشروط بر آنکه منشا فسادی نشود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در مورد مذکور بهتر است با مراجعه به صاحب فروشگاه با مسالمت باقی طلبتان را بگیرید و یا با مراجعه به محاکم صالحه مسئله را حل نمایید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸شخصی بدون اجازه صاحب مال، مال معینی را از او برداشته و بعد از مدتی به صاحب مال مراجعه کرده و می گوید من به فلان مال محتاجم، آیا می توانم آن را بردارم؟ اگرصاحب مال اجازه دهد، آیا این اجازه اشکال شرعی تصرف قبل را حل می کند؟
☘️پاسخ
1. آیت الله خامنه ای: در فرض سؤال اجازه بعدى موجب حلیت تصرف قبلى نیست، مگر از قرائنى استفاده شود که صاحب مال در تصرفات قبلى راضى بوده است.
2. آیت الله صافی گلپایگانی: تصرف بدون اجازه در مال مردم حرام و غصب است. اگر بعداٌ بگوید که اجازه تصرف در مالی را که برداشته ام بده مشکل حل می شود، امّا اجازه برای برداشتن مال دیگر، جبران غصب و ضمان گذشته را نمی کند.
3. آیت الله مکارم شیرازی: چنانچه فاصله زیادی نگذشته باشد و طلب رضایت مفسده داشته باشد، اشکالی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا جایز است از طریق اینترنت از سایت های دشمن که ما را تحریم کرده اند جنس اینترنتی یا نرم افزار سرقت کنیم؟
☘️پاسخ
از آن جا که خواهان حکم فقهی موجود در سؤال مذکور هستید، لازم دانستیم از دفاتر مراجع عظام استفتا نماییم که پاسخ آنان به این شرح است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): سرقت به هر نحو که باشد جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): با توجه به این که این امور باعث بدنمایی چهره مسلمین با ایمان می شود باید از این امور اجتناب کرد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی): استفاده از اجناس اینترنتی و نرم افزارهای موجود در فرض سؤال جایز است. و الله العالم
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸با سلام و آرزوی توفیق برای شما عزیزان؛ من حدود 25 سال پیش تابستان ها به کارگری می رفتم، روزی لباس کاری را در ساختمان پوشیدم برای کار (به احتمال زیاد متعلق به یکی ار صاحب کارها بود ) در حین کار دیدم مبلغی پول در جیب آن وجود دارد (حدود 65 تومان) آن را برداشتم و خرج کردم .الان نمی دانم چه کنم و پیدا کردن آن فرد برایم بسیار مشکل است. لطفاً مرا راهنمایی فرمایید که چکار کنم؟ با تشکر.
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): در فرض سؤال باید از طرف صاحبش به فقیر صدقه دهید و بنابر احتیاط واجب باید با اجازه حاکم شرع باشد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): به فقیر متدین صدقه بدهید.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورت امکان معادل حقّ او را به دستش برسانید، یا به شکلى با هم مصالحه کنید، و اگر این کار ممکن نیست توسّط شخص ثالث، یا به وسیله حواله بانکى، یا توسّط پست برایش ارسال نمایید. و چنان چه به او دسترسى ندارد به نیّتش به فقرا صدقه دهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸در بعضی از آموزشگاه های دولتی اساتید از دانشجو می خواهند که یک نمونه از تحقیقش را به استاد بدهد. این کار ابتدائاً متعارف نبود، ولی الان متعارف شده و هزینه آن را هم دانشجو می دهد، ولی راضی بودن یا نبودن دانشجو معلوم نیست و قانون آموزشگاه هم نسبت به آن ساکت است. آیا استادی که این نمونه تحقیق را می گیرد مدیون دانشجو می شود و بدهکار است؟
☘️پاسخ
اگر دانشجو نسخه مزبور را هدیه نمی کند، استاد باید هزینه آن را بپردازد و در هر حال مالکیت معنوی تحقیق از آن مالک آن است و دیگری از جمله استاد نمی تواند آن را به نام خود منتشر کند.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر پول شبهه دار یا حرام در اموال شخصی مخلوط شود، آیا ارث رسیدن به فرزندان از اموال آن شخص نیز حرام یا شبهه دار می باشد؟
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): تا یقین به حرمت آن نداشته باشید تصرف در آن اشکال ندارد و اگر یقین به وجود مال حرام در اموال به ارث رسیده دارید، ولى مقدار دقیق آن را نمىدانید و صاحب آن را هم نمىشناسید، راه حلال کردن آنها این است که خمس آن را بپردازید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸من در دوران دانشگاه جزوه ای از یکی از دوستانم گرفتم ولی متأسّفانه نتوانستم به او پس بدهم و فارغ التّحصیل شدم و من به شهر دیگری آمدم. حالا باید چه کنم؟ زیرا این جزوه امانتی در دست من بود و من از او هیچ آدرسی ندارم.
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): به هر حال لازم است به هر نحو ممکن جزوه را به صاحبش برگردانید ولى اگر از پیدا کردن صاحب آن مأیوس هستید قیمت آن را با اذن حاکم شرع از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهید.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر مطمئن به رضایت طرف باشید تکلیفی ندارید و الا خود جزوه یا پول آن را به فقیر متدیّن صدقه بدهید.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورت امکان، جزوه را به صاحبش برسانید و یا به شکلی با هم مصالحه کنید و اگر این کار ممکن نیست توسط شخص ثالث یا توسط پست برایش ارسال کنید و چنانچه به او دسترسی ندارید به نیّت ایشان معادل ارزش جزوه به فقرا صدقه دهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگرکسی درکودکی پول کسی رابرداشته، دربزرگسالی چه باید کند؟
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): در هر صورت اگر صاحب آن را می شناسید باید به صاحبش برگردانید و نیاز نیست ایشان مطلع شوند و اگر از پیدا کردن صاحب آن مأیوس هستید با اذن حاکم شرع از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهید.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورت امکان معادل حقّ او را به دستش برساند، یا به شکلى با هم مصالحه کنند، و اگر این کار ممکن نیست توسّط شخص ثالث، یا بوسیله حواله بانکى، یا توسّط پست برایش ارسال نماید. و چنانچه به او دسترسى ندارد به نیّتش به فقرا صدقه دهد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): برگرداندن آن مقدار به صاحبش واجب است و یا این که از او حلالیت بطلبد و اگر استحلال ممکن نباشد می تواند آنچه شرعاً بدهکار هست به هر طریقی به آنها برساند و لازم نیست گفته شود که از چه بابت است و چنانچه صاحبان آنها را نمی شناسد باید بمقدار بدهی از طریف آنها به فقیر غیر سید صدقه بدهد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸بنده سال ها قبل با ماشین تصادف کردم و فرار کردم، البته خسارت زیادی وارد نشده بود، اما به هر حال به مال مردم خسارت زده ام. حالا که نه میزان خسارت وارده و نه شخص خسارت دیده را نمی شناسم و نمی دانم چکار باید کنم و دینم را چگونه ادا کنم؟
☘️پاسخ
اگر صاحب ماشین را می شناسید و در دسترس است باید میزان خسارت وارده را (با پرسش از اهل خبره) به او بدهید و یا این که مصالحه نموده و حلالیت بطلبید.
اما اگر صاحب آن را نمی شناسید و در دسترس نیست ظاهراً مورد پرسش شما نیز همین است، از باب ردّ مظالم مقداری که مطمئن هستید با پرداخت آن برائت ذمه حاصل می شود به حاکم شرع پرداخت شود و یا به اذن او از طرف صاحب ماشین به فقیر صدقه دهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا نقل حدیث از منابع معتبری همانند غررالحکم، بدون ذکر مرجعی که آدرس روایت را از آن گرفته ایم اشکال دارد؟
☘️پاسخ
از آنجا که خواهان حکم فقهی در سؤال مذکور هستید لازم دانستیم از مراجع عظام «حفظهم الله» استفتاء نمائیم، که در ذیل پاسخ آنان تقدیم می گردد:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): در فرض سؤال فی نفسه اشکال ندارد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): در صورتی که خود شما حدیث را در منبع اصلى که مثلاً غررالحکم باشد، دیده اید اشکالى ندارد که حدیث را مستقیماً از غرر الحکم نقل نمائید. و الله العالم
دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اشکالی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا مشروعیت حقوق مالکیت فکری، مانند: حق تألیف و حق اختراع مورد پذیرش شماست؟ آیا تعدی و تجاوز به چنین حقوقی ضمان آور بوده و موجب تعزیر خواهد بود؟
پرسش
سلامٌ علیکم و رحمه ا... و برکاته. در صورت امکان پاسخ را به همراه ادله و با توضیحی مختصر مرقوم فرمایید:
الف) آیا مشروعیت «حقوق مالکیت فکری» مانند حق تألیف و حق اختراع مورد پذیرش معظم له می باشد؟
ب) آیا تعّدی و تجاوز به حقوقِ فکری، «ضمان آور» است؟ (به طور مثال اگر شخصی کتابی را بدون اذن مؤلف تکثیر نمود، ضامن است؟
ج) آیا «تعزیر» می تواند به عنوان یکی از مجازات های تجاوز به حقوقِ مؤلفین قرار گیرد؟ با تشکر
☘️پاسخ
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در پاسخ به این سؤال که: آیا چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ براى مؤلف محفوظ است»، جایز است؟ فرموده اند: احوط این است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان براى تجدید چاپ، رعایت شود.
همچنین در خصوص گرفتن فتوکپی و زیراکس از اوراق و کتابها (بدون اجازه صاحب آن) فرموده اند: احوط این است که شخص بدون اجازه صاحب آن اوراق و کتابها، مبادرت به تصویر بردارى نکند.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به طور کلی مشروعیت مالکیت معنوی که بر آن آثار خاصی مرتب می کنند و حتی در بعض موارد از دیگران سلب حق می نمایند و دیگران را از تقلید و تکثیر آن ممنوع می سازند در نزد حقیر ثابت نیست.
گفته شد که مالکیت معنوی شرعاً ثابت نیست لذا بر عدم رعایت آن مجازاتی مترتب نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
یا امام جواد علیه السلام:
﷽ #احکام_نماز
❓پرسش
سجده بر مهری که چرک شده، چگونه است؟
✅ پاسخ
باید بین پیشانی و چیزی که سجده بر آن صحیح است، چیزی حایل نشود.
پس اگر مهر به قدری چرک باشد که پیشانی به خود مهر نرسد، #سجده باطل است.
اما اگر رنگ مهر تغییر کرده است، اشکال ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸با سلام من 15-16 ساله بودم که روزی سوار تاکسی شدم و چون 25 تومان کم داشتم و ندادم 25 تومان را به دروغ به راننده گفتم پوله خرد ندارن 5 تومنیه و زود پیاده شدم تکلیفم چیست نگرانم همیشه دیگه ان راننده را نمیبینم و نمیشناسم
☘️پاسخ
اگر راننده را می شناسید باید به نحوی بدهی خود را به او بپردازید، البته لازم نیست که او را از این کار آگاه کنید مثلاً می توانید پول را در اتومبیل او بگذارید یا توسط پست برای او بفرستید. و اگر راننده را نمی شناسید این مبلغ را از طرف او به فقیر صدقه بدهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر کتابی که از راه حرام تهیه گردیده است و شخص با مطالعه آن در کنکور دانشگاه قبول شده باشد، در آن صورت حکم قبولی در دانشگاه، تحصیل و فواید حاصل از مدرک وی، چیست؟
پرسش
در هر یک از موارد زیر جداگانه حکم آن را بیان کنید 1. اگر کتابی را که برای قبولی در دانشگاه میخوانیم پا پول حرام خریداری شده باشد. 2. از کسی کتاب را قرض گرفته باشیم و غیبت صاحبش را کرده باشیم به طوری که اگر بفهمد راضی به مطالعه ما نباشد. 3. نام آن کتاب را از راه حرام فهمیده باشیم (مثلا با کلاه برداری) 4. یا آن کتاب را به شرط مطالعه در سال مثلا 86 گرفته باشیم ولی نخوانده باشیم و به قول خود عمل نکرده باشیم و آن کتاب در نزد ما مانده باشد حالا بخواهیم آن را مطالعه کنیم. 5. اگر انسان راه خرید از اینترنت را از راه حرام یاد گرفته باشد و کتابی بخرد و برای کنکور بخواند: 1. مطالعه آنها حلال است 2. قبولی در دانشگاه و تحصیل در آن حرام است؟ 3. فوایدی (مثل درآمد و موقعیت اجتماعی حاصل از آن) که از مدرک تحصیلی بدست می اید حلال است؟
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
ج1) اگر کتاب را اول به ذمّه خریدهاید و بعد از پول حرام پرداخت کردهاید، اصل کتاب مال شما است و لکن نسبت به آن مالى که از حرام صرف کردهاید، ضامن هستید.
ج2و 4) تا یقین به عدم رضایت صاحب آن پیدا نکردهاید، مطالعه آن اشکال ندارد.
ج3و 5) اگر با مال حلال خریده باشید، اشکال ندارد، و در تمامى موارد مذکور، قبولى در دانشگاه و همچنین فوایدى که از طریق مدرک تحصیلى براى شما حاصل مىشود، حلال است.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): باید از این کارهای خلاف توبه کند ولی ضرری به قبولی او در کنکور و شرکت در دانشگاه و گرفتن مدرک نمی زند.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1. در فرض سؤال، چناچه طبق معمول و متعارف معامله با پول معین واقع نشده باشد مطالعه کتاب مانعی ندارد.
2. در فرض سؤال، استفاده از کتاب مانعی ندارد ولی باید از صاحبش بخاطر غیبت طلب حلیت کند و در صورت مفسده داشتن برای ایشان طلب مغفرت کند.
3. در فرض سؤال، مطالعه کتاب مانعی ندارد ولی بخاطر ارتکاب حرام باید توبه کند.
4. در فرض سؤال، باید از صاحب کتاب اجازه بگیرد.
5. 1و2و3– در فرض سؤال خرید کتاب و مطالعه آن و نیز قبولی در دانشگاه و تحصیل در آن و نهایتا گرفتن مدرک و استخدام و درآمد حاصل از آن در صورتی که شغل فی نفسه مشروع باشد و از عهده شغل برآید مانعی ندارد ولی بخاطر ارتکاب حرام باید توبه حقیقی کرده و تصمیم جدی بگیرد که در آینده هرگز مرتکب حرام مزبور نشود.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸پدرم در یک سالن ورزشی کار می کند. استفاده شخصی از تخته وایت برد سالن در منزل خودمان چه حکمی دارد؟
☘️پاسخ
اموال موجود در دست مردم یا جنبه حقیقی دارد و یا جنبه حقوقی، به این معنا که یا مال شخصی است و یا مربوط به نهادهای دولتی، و شرکت های خصوصی است. مسلما استفاده بدون اذن و اجازه از اموال غیر، (شخصی یا غیر شخصی)، جایز نبوده و حکم غصب را دارد. امام زمان (عج) می فرمایند: "برای هیچ کس جایز نیست که در مال دیگری، بدون اذن صاحب مال، تصرف کند".
اما باید توجه داشت که تذکر به پدر باید با نهایت احترام باشد، و تا می توانید از روش های غیر مستقیم استفاده کنید. از طرفی، چه بسا ایشان به این موضوع توجه نداشته و از روی عمد دست به چنین عملی نزده است.
در این جا توجه شما را به نظر مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای جلب می کنیم:
سؤال: این جانب اقدام به استفاده شخصى از بیت المال کرده ام، وظیفه من براى بریء الذّمه شدن چیست؟ استفاده شخصى از امکانات بیت المال تا چه حدّى براى کارمندان جایز است؟ و در صورتى که با اذن مسئولین مربوطه باشد، چه حکمى دارد؟
جواب: استفاده کارمندان از امکانات بیت المال در ساعات رسمى کار به مقدار متعارفى که مورد ضرورت و نیاز است و شرایط کارى بیانگر اذن به کارمندان در این مقدار از استفاده است، اشکال ندارد و هم چنین استفاده از امکانات بیت المال با اذن کسى که از نظر شرعى و قانونى حق اذن دارد، بدون اشکال است. در نتیجه اگر تصرفات شخصى شما در بیت المال به یکى از دو صورت مذکور باشد، چیزى در این رابطه به عهده شما نیست، ولى اگر از اموال بیت المال استفاده غیر متعارف کرده باشید و یا بدون اذن کسى که حق اذن دارد، بیشتر از مقدار متعارف استفاده نمایید، ضامن آن هستید و باید عین آن را اگر موجود باشد به بیت المال برگردانید و اگر تلف شده باشد، باید عوض آن را بدهید و هم چنین باید اجرت المثل استفاده از آن را هم در صورتى که اجرت داشته باشد به بیت المال بپردازید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸در بحث سرقت حدی اگر حرز به صورت غیر عمدی شکسته شده باشد ولی مال به صورت عمدی سرقت شود با احتساب سایر شرائط آیا سارق متحمل حد خواهد شد یا خیر؟ استدلال خود را بیان کنید.
☘️پاسخ
از شرایط قطع ید برای سارق این امور است:
1. بلوغ،
2. عقل،
3. اختیار
4. عدم اضطرار،
5. سارق، هتک حرز کند چه تنها و چه مشترک.
6. کالا را از حرز خارج کند.
7. سارق پدر صاحب مال نباشد.
8. در خفا هتک حرز و سرقت انجام شود. پس اگر در جلوت و به طور آشکار حرز را بشکند و مال را اخذ کند، دستش قطع نمی شود. بلکه اگر در خفا هتک حرز کند ولی اخذ مال در ظاهر باشد، باز هم دستش قطع نمی شود.[1]
در تعریف حرز گفته شده است: به مکان مغلق (قفل دار) حرز گفته می شود.[2]
9. نصاب مال دزدی؛ جهت قطع ید آن است که آن مال به ربع دینار طلاى خالصى که سکه بر آن زده شده باشد یا چیزى که قیمت آن ربع دینار این چنینى است، برسد.[3]
با توجه به مطالب بالا (به خصوص گزینه 5) به این نتیجه می رسیم که سارق باید در تمام مراحل عرفاً مشارکت کامل و عامدانه داشته باشد[4]. اگر حرز توسط کسی (غیر از سارق یا شریکش ) شکسته شود و سارق مال را اخذ کند، موجب قطع ید نمی شود زیرا گویا وی از غیر حرز سرقت کرده است.
در فرض شما نیز چنین شرایطی حکم فرما است. زیرا سارق از غیر حرز سرقت کرده است و حرز قبل از سرقت وی توسط دیگری یا خود شخص به طور غیر عمدی از بین رفته است.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا دانلود فیلم و موزیک از اینترنت گناه دارد و حرام است یا اشکالی ندارد؟
☘️پاسخ
اگر فیلم مبتذل و مستهجن، و موزیک از موارد موسیقی حرام باشد دانلود و نگاه کردن و گوش دادن به آن حتی با اجازه صاحبان سایت ها و با پرداخت قیمت آنها حرام است، اما فیلم ها و موزیک هایی که دیدن و گوش کردن آنها جایز است باید با رعایت شرایطی که صاحبان سایت ها و پایگاه ها و در برخی موارد با پرداخت قیمت آنها دانلود شود در غیر این صورت سرقت محسوب شده و جایز نمی باشد.
ضمن اینکه پاسخ برخی مراجع معظم تقلید در زمینه سرقت از طریق اینترنت از سایتهای کشورهایی که ما را تحریم کردهاند، به این شرح است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): سرقت به هر نحو که باشد جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): با توجه به این که این امور باعث بدنمایی چهرۀ مسلمین با ایمان می شود باید از این امور اجتناب کرد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا خریدن و استفاده از کتابی که زیراکسی است (کسی جز ناشر اصلی (و شاید بدون اجازه) آن را منتشر کرده) اشکالی دارد؟ اگر ناشر اصلی، دیگر آن را منتشر نکند چطور؟ باید هرجور شده دست دومش را پیدا کرد؟ (و اگر کتاب را خریده ام، باید دورش بیندازم؟)
☘️پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): در فرض مذکور مانعی از استفاده از کتاب نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): به طور کلّى بنابر احتیاط واجب در نسخهبردارى و تکثیر و استفاده از کتابهایى که در داخل تولید شده است، حقوق صاحبانشان از طریق کسب اجازه از آنان رعایت شود و در مورد خارج کشور تابع قرارداد بین دولتها مىباشد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا شهرداری یا دستگاه هائی که متولی امورعمرانی و شهرسازی هستند اجازه دارند با تغییر در معبر، حقوق شرعی، عرفی و یا قانونی مالکین زمین ها یا ساختمانهای محل مورد نظر را تضییع کنند؟
در صورتی که تغییرات در معابر موجب وارد شدن لطمه به حقوق مالکین (بطور مثال انسداد دائم یا مضیقه شدید نزدیک به انسداد راه دسترسی و عبور و مرور اهالی به ساختمان و املاک خود) گردد تکلیف دستگاه های اجرائی نسبت به حقوق مردم و مالکین که براثر تغییرات در معبر تضییع می شود چیست؟ دستگاه های اجرائی نسبت به جبران حقوق مردم چه وظیفه ای دارند؟
☘️پاسخ
تمامی دستگاه های اجرائی شهرها اعم از شهرداری و... موظف به انجام کارهایی در جهت زیبا سازی و سالم سازی شهرها ومحیط زندگی شهروندان به منظور رفاه هر چه بیشتر آنان هستند چرا که این مهم یکی از اهداف جمهوری اسلامی می باشد. در همین راستا گاهی مصالح مردم و ضرورت اجتماعی اقتضاء می کند که مسیر یا خیابانی توسعه پیدا کند که در این صورت اگر نیازی به ضمیمه کردن املاک شخصی مردم باشد باید حتما از آنان خریداری و رضایت آنان فراهم شود. همچنین گاهی (بندرت) اتفاق می افتد که ضرورت اقتضاء می کند که مسیری مسدود یا محدود شود که در این صورت اگر آن مسیر ملک شخصی افراد باشد نیاز به اجازه از آنان و تحصیل رضایت آنان دارد اما اگر مسیر عمومی و از املاک شخصی کسی نیست بلکه از اموال عمومی و دولتی است و شهرداری یا وزارت مسکن و شهر سازی به عنوان نماینده دولت به دلیلی قصد دارند تغییر و تحولی در آن بدهند جای هیچ گونه اعتراضی وجود ندارند مگر اینکه اشخاص در قبال استفاده این مسیر با این ویژگی ها (مثلا خیابان 45متری یا 20متری یا...)مبلغی به دولت پرداخت کرده باشند و یا ملک خود را به شرط اینکه به خیابانی با این ویژگی ها راه داشته باشد از دولت خریداری کرده باشند که در این صورت هم دولت باید با پرداخت حقوق شهروندان، رضایت آنان را فراهم کند و الّا تضییع حقوق افراد را پی دارد.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی (مدظله العالی): هیچ کس حق ندارد در اموال دیگری تصرف کند و اگر ضرورت اجتماعی ایجاب کند باید تمامی حقوق افراد را به قیمت عادله روز بپردازند.
پاسخ دفتر حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (مدظله العالی): به طور کلی تصرف در ملک شرعی دیگری بدون اذن و رضایت او حرام و غصب است و کسی یا مقامی حق تصرف در آن را ندارد. والله العالم.
⚜ @Ahkaam ⚜