1. اگر در وسط وضو شک یا یقین پیدا کنیم که قسمتی از وضو را اشتباه انجام داده ایم، می توانیم وضو را قطع کرده و دوباره انجام دهیم؟ 2. اگر کسی در تمام وقت نماز نمی تواند از باد معده جلوگیری کند و این شخص مثلا نماز مغرب را می خواند و سپس در وسط نماز عشا حدثی پیش می آید، آیا قطع کردن نماز و دوباره وضو گرفتن و خواندن نماز، وظیفه او است؟ 3. اگر شخصی در وضو دو بار بر روی صورت آب بریزد به طوری که در هر بار آب کاملاً صورت را بپوشاند و سپس یک بار هم برای اطمینان دست بکشد، چند بار حساب می شود؟ پاسخ 1. اگر در بین وضو شک کند که عضوی از اعضای وضو را شسته یا مسح کرده است؟ باید برگشته و آن جزء را انجام دهد، سپس به ترتیب وضو را تمام کند. در زیر فتوای برخی از فقها بیان می شود: حضرت امام خمینی و آیات عظام فاضل لنکرانی و مکارم شیرازی: «اگر در اثنا وضو شک کند، باید برگردد و مشکوک را بیاورد(انجام دهد)، پس از آن به ترتیب وضو را تمام کند». حضرات آیات گلپایگانی، صافی، بهجت: «اگر بعد از وضو یا در بین آن یقین کند که بعضى جاها را نشسته یا مسح نکرده است، چنانچه رطوبت جاهایى که پیش از آن است خشک شده باشد باید دوباره وضو بگیرد و اگر خشک نشده باید جایى را که فراموش کرده و آنچه بعد از آن است بشوید یا مسح کند و اگر در بین وضو در شستن یا مسح کردن جایى شکّ کند، باید به همین دستور عمل کند». 2. پاسخ مراجع تقلید به پرسش فوق، به این شرح می باشد: چنانچه در بین نماز چند مرتبه غائط یا باد معده از او خارج مى‏شود، اگر نتواند هیچ مقدار از نماز را با وضو بخواند، مى‏تواند چند نماز را با یک وضو بخواند، مگر اختیاراً بول یا غائط کند یا چیز دیگرى که وضو را باطل مى‏کند پیش آید. اما اگر بتواند مقدارى از نماز را با وضو بخواند، اگر بخواهد بعد از هر دفعه وضو بگیرد سخت نیست، باید ظرف آبى پهلوى خود بگذارد و هر وقت غائط از او خارج شد وضو بگیرد و بقیه نماز را بخواند ، اما اگر وضو گرفتن بعد از هر دفعه براى او سخت است، باید براى هر نماز یک وضو بگیرد. 3. پاسخ مراجع به پرسش سوم چنین است: «منظور از سه بار یا دو بار شستن این است که عضو مورد نظر یک بار کاملا شسته شود، سپس بار دوّم را شروع کند و کامل بشوید و امّا ریختن آب بر عضوى دو بار یا بیشتر تا زمانى که از شستن کامل آن فارغ نشده است، اشکال ندارد». ⚜ @Ahkaam ⚜

به منظور به هدر نرفتن آب، آیا روا است که در حین وضو چندین بار شیر آب را باز و بسته کنیم؟ از یک عالم اسلامی شنیدم که امام خمینی برای وضو چنین می کرد؛ چرا که وی نمی خواست آب اسراف شود. لطفا به تفصیل پاسخ دهید؟ پاسخ دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اشکال ندارد و بطور کلی باز و بسته کردن شیر آب قبل از تکمیل شستن دست چپ اشکال ندارد ولى پس از آنکه وضو کامل شد و از شستن دست چپ فارغ شد اگر دست را به ‏چیز مرطوب (مثل شیر آب) بگذارد و آب خارج وضو با آب وضو مخلوط شود، مسح سر و پا با آب خارج وضو و یا با آب ‏مختلط صحیح نیست.‏ دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اشکالی ندارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جلوگیری از اسراف و صرفه جویی در مصرف آب به همین مقدار هم مطلوب است و در وضو هم مانعی ندارد که چند مرتبه شیر را باز و بسته کنید. بلی پس از شستن کامل دست چپ، انگشتان را به آب خارج مخلوط نکنید که مسح با آن صحیح نیست. ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا کشیدن مسح سر در وضو الزاماً باید از فرق سر به پایین باشد؟ به سمت خواب مو باشد یا از پایین به بالا یا کنار سر مسح کشیدن ایراد دارد؟ اگر مسح سر با دست چپ باشد چطور؟ پاسخ فتوای مراجع عظام تقلید، درباره اندازه مسح سر چنین است: [وقتی سر را به چپ، راست، عقب و جلو تقسیم کنیم] یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مى‏باشد و هر جاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است. اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که از درازا به اندازه درازاى یک انگشت و از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته، مسح نماید. بنابراین از جهت اندازه مسح سر، به هر مقدار که باشد کافی است. اما درباره بالا یا پایین کشیدن مسح سر، برخی از مراجع عظام تقلید بالا به پایین کشیدن مسح سر را لازم ندانسته و پایین به بالا را هم کافی می‌دانند و برخی دیگر،به احتیاط واجب، مسح از بالا به پایین را لازم دانسته‌اند. همچنین درباره به قسمت سوم سؤال، بیشتر فقها می‌گویند انجام مسح سر، بنابر احتیاط واجب، باید با دست راست باشد. ولی برخی آن را با دست چپ نیز صحیح می‌دانند. ⚜ @Ahkaam ⚜

در رساله آیت الله فاضل لنکرانی ذکر شده که مسح سر در وضو به هر میزان که باشد صحیح است بنابراین آیا می توان به اندازه یک بند انگشت هم این کار را انجام داد؟ پاسخ فتوای مراجع عظام تقلید در این باره چنین است: [وقتی سر را به چهار قسمتِ چپ، راست، عقب و جلو تقسیم کنیم] یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مى‏باشد و هر جاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است .اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که از درازا به اندازه درازاى یک انگشت و از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته، مسح نماید." بنابراین مسح به هر مقدار که باشد کافی است. ⚜ @Ahkaam ⚜

اگر در وضو صورت را با دست چپ بشویید چه حکمی دارد؟ پاسخ به نظر مراجع عظام تقلید شستن صورت با دست چپ اشکالی ندارد ⚜ @Ahkaam ⚜

آیا انسان می تواند با بدن خیس غسل یا وضو بگیرد، مثلا شاید انسان موقعی که دوش می‌گیرد جنب شود آیا می تواند در آن موقع با بدن خیس غسل کند یا خیر؟ پاسخ غسل کردن با بدن خیس هیچ اشکالی ندارد. و اگر انسان در حال استحمام و غسل کردن مجدداً جنب شود می تواند همانجا غسل نماید و نیازی به خشک کردن بدن نیست. همچنین وضو گرفتن با بدن خیس اشکالی ندارد ولی باید به هنگام مسح کشیدن حتماً محل مسح در سر و روی پاها خشک باشد. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹🌹در رساله خوانده ام که اگر بخشی از پوست جدا شود (ولی کاملآ نیفتد) باید در وضو آب را به زیر آن رساند؛ حال اگر شخص نداند یا بداند و فراموش کند و وضو بگیرد و نماز بخواند و بعد متوجه شود، باید نماز را دوباره بخواند؟ 🌴🌴پاسخ همانطور که نوشته اید در رساله های عملیه آمده است "اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگر، برآمدگى (تاول )پیدا شود ، شستن و مسح روى آن کافى است. و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود، لازم نیست آب را به زیر قسمتى که کنده نشده برساند ولى چنانچه پوستى که کنده شده گاهى به بدن مى‏چسبد و گاهى بلند مى‏شود باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند. بنا براین در جاهایی که لازم است آب به زیر قسمتى که کنده نشده برسد، اگر انسان فراموش کرد و آب را به زیر آن نرساند و نماز خواند، وضویش باطل و در نتیجه نمازش نیز باطل است. و باید به صورت صحیح وضو بگیرد و نماز را دوباره بخواند. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹🌹کیفیت نماز خواندن چگونه است؟ 🌴🌴بر هر فردی در شبانه‌روز پنج مرتبه نماز واجب است و ترتیب آن این‌گونه است: دو رکعت نماز صبح که وقت آن از طلوع فجر تا طلوع آفتاب است. نماز ظهر و عصر که هر کدام آنها چهار رکعت است؛ یعنی چهار رکعت نماز ظهر و چهار رکعت نماز عصر. البته این برای کسی است که مسافر نباشد. اما برای شخص مسافر نمازهای چهار رکعتی نصف می‌شود. وقت نماز ظهر و عصر از اول ظاهر تا قبل از غروب آفتاب است. نماز مغرب، نماز مغرب همیشه سه رکعت است؛ یعنی مثل نمازهای چهار رکعتی نیست که در مسافرت نصف شود. وقت خواندن آن حدود یک‌ربع بعد از غروب آفتاب است؛ یعنی هنگامی که حمرۀ مشرقیه از بین رفت. منظور از حمرۀ مشرقیه، سرخی‌ای است که در جهت مشرق زمین وجود دارد، و از بین رفتن آن سرخی هنگام نماز مغرب است. بنابراین، وقت نماز مغرب از این زمان تا به اندازه مقدار خواندن یک نماز چهار رکعتی عشاء مانده به نصف شب است. در این هنگام یعنی به اندازه یک نماز چهار رکعتی به نصف شب. وقت خواندن نماز عشاء است. پنجمین نمازی که بر انسان واجب است، نماز عشاء است و آن هم چهار رکعت است، در صورتی که انسان در وطن خود باشد و مسافر نباشد. اما اگر مسافر باشد و قصد اقامت ده روز نکرده باشد، نماز چهار رکعتی به دو رکعت کاهش می‌یابد. وقت خواندن نماز عشاء بعد از نماز مغرب تا نصف شب شرعی است. اگر برای انسان امکان نباشد که هر یک از این نمازهای پنج‌گانه را در وقت مخصوص خود به جا آورد. واجب است آن‌را در وقت دیگر بخواند. مثلاً اگر به هر دلیل نتوانست نماز صبح را در وقت خودش بخواند، آن‌را شب یا عصر می‌خواند. البته به نیت قضا. به عبارت روشن‌تر، این نماز بر عهده انسان است، در وقت دیگر. به این معنا که با گذشتن وقت، تکلیف از عهدۀ انسان خارج نمی‌شود. این مسئله نسبت به نمازهای پنج‌گانه یومیه است. تا این‌جا درباره اصل وجوب نماز و وقت خواندن آنها بحث شد. ادامه دارد... ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹دو. قبل از این‌که نمازگزار به خواندن نماز مشغول شود، بر او واجب است که خود را یا به وسیله وضو یا به غسل و یا به وسیله تیمم پاک نماید. نحوه‌ی انجام وضو این‌گونه است: انسان باید هنگام گرفتن وضو قصد قربت کند. بعد از قصد قربت باید صورت خود را از پیشانی (حد فاصل ابتدای موی سر) تا پایین چانه با آب پاک و مباح (غیر غصبی) بشوید. سپس دست راست خویش را از سر مرفق (آرنج) تا سر انگشتان می‌شوید و بعد از آن دست چپ را هم مانند دست راست می‌شوید. بعد از شستن دست‌ها، با باقی مانده رطوبت آبی که در دستش مانده، قسمت جلوی سر که برابر پیشانی است، از وسط سر به طرف جلو مسح می‌نماید. مسح بر موی سر اشکالی ندارد،‌ مگر آن‌که موی سر خیلی بلند باشد،‌ به گونه‌ای که اگر شانه کند به صورت یا جای دیگر سرش می‌رسد، در این صورت باید با باز نمودن فرق سر پوست جلوی سر یا به بیخ موها را مسح کند. پس از مسح سر باید با رطوبت(تری) آب وضو که در کف دست باقی مانده روی پای راست از سر انگشت تا برآمدگی روی پا مسح نماید. بعد از آن روی پای چپ را با کف دست چپ مسح کند. گفتنی است که نمازگزار باید بدنش از نجاست‌های دیگر؛ مانند خون، بول (ادرار) و ... پاک باشد. هم‌چنین لباس‌های نمازگزار که با آن نماز می‌خواند هم باید پاک باشد. شخص نمازگزار بعد از رعایت این مقدمات آن‌گاه آماده خواندن نماز می‌شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹سه. چگونگی انجام نماز نماز صبح: مستحب است نمازگزار پیش از شروع نمازهای واجب یومیه اذان و اقامه بگوید، خواه نمازگزار مسافر باشد یا نه، نماز قضا باشد یا ادا. کیفیت اذان «اذان» هجده جمله است: چهار مرتبه «الله اکبر»، دو مرتبه «اشهدان لا اله الاّ الله»، دو مرتبه «اشهد ان محمداً رسول الله»، دو مرتبه «حی علی الصلاة» دو مرتبه «حی علی الفلاح»، دو مرتبه «حی علی خیر العمل»، دو مرتبه «الله اکبر» و دو مرتبه «لا اله الاّ الله». جمله «اشهد ان علیاً ولی الله» جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است پس از «اشهد ان محمداً‌ رسول الله، به قصد قربت گفته شود.[2] کیفیت اقامه اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه «الله اکبر» از اول اذان و یک مرتبه «لا اله الاّ الله» از آخر آن کم می‌شود و بعد از گفتن «حی علی خیر العمل»، دو مرتبه «قد قامت الصلاة» اضافه می‌گردد. لازم به تذکر است که اذان و اقامه از واجبات نماز نیستند، بنابراین، اگر کسی بدون اذان و اقامه نماز را شروع کند اشکالی ندارد. البته برای کسی که آنها را بلد نیست یا از حفظ ندارد، می‌شود از روی نوشته نیز بخواند. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹چگونگی خواندن نماز صبح شخص نمازگزار، اولاً: باید رو به قبله بایستد و پس از آن نیت نماز کند به عنوان قصد قربت برای خدا. ثانیاً: بعد از نیت نماز، باید تکبیرة الاحرام بگوید؛ یعنی بگوید «الله اکبر». ثالثاً: بعد از تکبیرة الاحرام سورۀ فاتحه(حمد) و سوره‌ی توحید، یا عصر، یا کوثر یا هر سوره‌ی دیگر[3] را بخواند. اگر کسی سورۀ حمد و یا سورۀ توحید و ... را حفظ نباشد، می‌تواند آنها را بر روی کاغذ بنویسد، یا از روی قرآن بخواند. رابعاً: بعد از خواندن حمد و سوره، به رکوع می‌رود؛ یعنی به طرف جلو به اندازه‌ای خم می‌شود که کف دست‌هایش روی زانوهایش قرار گیرد و در این‌حال ذکر رکوع را «سبحان ربی العظیم و بحمده»، یا سه مرتبه «سبحان الله» بگوید. خامساً: بعد از گفتن ذکر رکوع، از رکوع برمی‌خیزد به صورتی که صاف بایستد، البته این در انسان‌هایی است که دارای جسم سالم هستند،‌ اما اگر کسی از جهت جسمی دارای نقص و مریضی است و نمی‌تواند برخیزد و به صورت صاف و مستقیم بایستد، به هر اندازه که می‌تواند، این کار را انجام می‌دهد. سادساً: نمازگزار پس از آن‌که از رکوع برخاست، به سجده می‌رود. سجده آن است که انسان پیشانی خود را بر چیزی که سجده بر آنها صحیح است؛ مانند خاک، سنگ و کاغذ بگذارد. بعد از آن کف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پا را روی زمین قرار دهد. پس از آن‌که این هفت جای سجده بر زمین قرار گرفت، نمازگزار شروع می‌کند به ذکر سجده که همان «سبحان ربی الاعلی و بحمده»، یا سه مرتبه «سبحان الله»، یا سه مرتبه «الله اکبر» است. سپس می‌نشیند و برای بار دوم به سجده می‌رود و همان ذکر سجده اول را می‌گوید. سابعاً: بعد از انجام دو سجده برای رکعت دوم بر می‌خیزد و مثل رکعت اول حمد و سوره می‌خواند. البته در رکعت دوم بعد از اتمام سوره و پیش از رکوع مستحب است، نمازگزار دست‌هایش را در مقابل صورت به طرف آسمان بلند کند و ذکر و دعایی بخواند.(هر دعایی بخواند کافی است). اما بهتر است این دعا را بخواند: "لا اله الاّ الله الحلیم الکریم، لا اله الا الله العلیّ العظیم، سبحان الله ربّ السماوات السبع، و رب الارضیین السبع، و ما فیهن و ما بینهنّ ورب العرش العظیم، و الحمد لله رب العالمین". و بعد به رکوع و سپس به سجده می‌رود. ثامناً: بعد از تمام شدن دو سجده برای خواندن تشهد و سلام نماز می‌نشیند و می‌گوید: "اشهد الا اله الا الله، و اشهد ان محمداً رسول الله، اللهم صلی علی محمد وآل محمد، السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته، السلام علینا و علی عباد الله الصالحین، السلام علیکم و رحمة الله و برکاته". به این ترتیب نماز صبح که دو رکعت است تمام می‌شود. ⚜ @Ahkaam ⚜

🌹نماز مغرب: نماز مغرب سه رکعت است. دو رکعت اولش مانند نماز صبح است، مگر این‌که بعد از تشهد و قبل از سلام نماز بر می‌خیزد و رکعت سوم را به جا می‌آورد. در رکعت سوم پس از برخاستن، مخیر است در حالی‌که ایستاده، یا فقط سوره حمد را بخواند و یا بگوید: "سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله و الله اکبر" بهتر آن است که این ذکر را سه مرتبه بخواند. پس از آن به رکوع و سجده می‌رود و بعد از دو سجده مثل رکعت دوم ذکر تشهد را می‌خواند و بعد از آن سلام می‌دهد، مانند نماز صبح. به این نحو نماز مغرب نیز تمام می‌شود. نماز ظهر و عصر و عشا هر کدام چهار رکعت هستند، مثل نماز مغرب‌اند، اما بعد از رکعت سوم و بعد از انجام دو سجده و قبل از تشهد و سلام، نمازگزار از جایش بلند می‌شود و مثل رکعت سوم یک رکعت اضافه می‌کند و بعد از آن تشهد و سلام نماز را به جا می‌آورد. لازم به ذکر است: در قرائت حمد و سوره در نماز ظهر و عصر، اگر نمازگزار مرد است،‌ واجب است که حمد و سوره را به صورت آهسته بخواند،‌ اما در نماز صبح،‌ مغرب و عشا بر عکس نماز ظهر و عصر باید حمد و سوره را بلند بخواند. اما اگر نمازگزار زن است در نماز صبح و مغرب و عشا مخیر است بین این‌که حمد و سوره را آهسته یا بلند بخواند، ولی در ظهر و عصر واجب است که حمد و سوره را آهسته بخواند. این بیان خیلی خلاصه، فشرده و اعمال واجب نمازهای پنج‌گانه شبانه‌روز است که بر هر مسلمانی خواندن آن واجب است. اگر کسی بتواند نمازهایش را با جماعت بخواند بهتر است و ثوابش زیاد است. ⚜ @Ahkaam ⚜