اگر شخصی خانه ای را رهن کامل کند و یا مقداری پول بعنوان رهن و مقداری هم بعنوان اجاره بدهد، این مساله چه حکمی دارد؟
پاسخ
آنچه که در اجاره معمول است و مقداری پول را به عنوان رهن به مؤجر می دهند، در حقیقت رهن نیست چون در رهن مرتهن (کسی که رهن را قبول می کند) حق تصرف در رهن ندارد در حالی که پولی که به مؤجر می دهند او در آن تصرف می کند. پس این پول را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر می دهند. در این صورت (که در حقیقت به عنوان قرض الحسنه است) برای این که موجب ربا و حرمت نشود باید اجاره را به این شکل قرار دهند، که این منزل یا مغازه را به ماهیانه یا سالانه به فلان مبلغ (و لو مبلغ خیلی کم باید مشخص شود) مشروط به این که مستأجر فلان مبلغ را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر بدهد؛ اجاره می دهم که در این صورت اجاره صحیح و مشکلی ندارد و گرنه ربا و حرام خواهد شد. اما رهن کامل و بدون تعیین مبلغ اجاره قابل تصحیح نیست و اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر 20000 هزار تومان از کسی طلبکار باشم و آن شخص بدهی کاری اش را نمی دهد آیا من می توانم به زور حقم را پس بگیرم مثلا با بیهوش کردن بمدت 5 دقیقه یا گرفتن به زور با کمک چند نفر دیگر؟
پاسخ
در صورت انکار بدهکاری از طرف بدهکار و یا کوتاهی در پرداخت آن بدون عذر، طلبکار می تواند به مقدار طلب از اموال او بردارد. اما باید توجه داشت که:
1. اگر در این زمینه قانون و مقرراتی وجود داشته باشد باید مراعات شود و طبق قانون عمل شود.
2. اگر گرفتن آن مستلزم فتنه و فساد باشد باید به حاکم شرع یا کسی که رجوع به او موجب فتنه نباشد، رجوع کند.
بنابراین اگر گرفتن حق از دیگری مستلزم تجاوز و تعدی و همراه با زور باشد بدون رجوع به حاکم شرع و اجازه ی از او جایز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
حکم خرید ماشین قسطی که فروشنده مبلغی سود روی آن می کشد چیست؟ آیا ربا و حرام است؟ اگر پولی از کسی بگیریم و ماشین نقدی بخریم و آن شخص سودی روی آن مبلغ بکشد چه حکمی دارد؟
پاسخ اجمالی
خریدن و فروختن کالایى مثل اتومبیل بصورت نسیه ای به قیمتى بیشتر از قیمت نقدى صحیح است ولی مورد سؤال دوم شما ربای قرضی است که حرام است.
پاسخ تفصیلی
از نظر شرع اگر کالایى (مثل اتومبیل) را بطور نسیه به قیمتى بیشتر از قیمت نقدى آن بفروشند یا بخرند (فروشنده از اول می گوید این کالا را به صورت نقدی این مبلغ و به صورت نسیه و یا اقساطی به این مبلغ بیشتر می فروشم و خریدار هم قبول می کند که به مبلغ بیشتر به صورت نسیه یا اقساطی بخرد) صحیح است و ربا نیست.
حضرت آیت ا... خامنه ای در پاسخ به سؤالی در همین رابطه فرموده اند: "خرید و فروش نسیه کالا به مبلغى بیشتر از قیمت نقدى آن اشکال ندارد و تفاوت نقد و نسیه ربا محسوب نمىشود."
اما این که پولی از کسی قرض کنند و با آن ماشین بخرند اما قرض دهنده شرط می کند که قرض گیرنده هنگام باز پرداخت علاوه بر اصل مبلغ قرض، مبلغ دیگری هم به عنوان سود بپردازد، این قرض ربوی یا همان "ربای قرضی" است که حرام می باشد.
معظم له در پاسخ به سؤالی در باره ماهیت ربای قرضی فرموده اند: "رباى قرضى آن مقدار اضافه بر مبلغ قرض است که قرض گیرنده بخاطر قرضى که مىگیرد به قرض دهنده مىدهد."
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر شخصی خانه ای را رهن کامل کند و یا مقداری پول بعنوان رهن و مقداری هم بعنوان اجاره بدهد، این مساله چه حکمی دارد؟
پاسخ
آنچه که در اجاره معمول است و مقداری پول را به عنوان رهن به مؤجر می دهند، در حقیقت رهن نیست چون در رهن مرتهن (کسی که رهن را قبول می کند) حق تصرف در رهن ندارد در حالی که پولی که به مؤجر می دهند او در آن تصرف می کند. پس این پول را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر می دهند. در این صورت (که در حقیقت به عنوان قرض الحسنه است) برای این که موجب ربا و حرمت نشود باید اجاره را به این شکل قرار دهند، که این منزل یا مغازه را به ماهیانه یا سالانه به فلان مبلغ (و لو مبلغ خیلی کم باید مشخص شود) مشروط به این که مستأجر فلان مبلغ را به عنوان قرض الحسنه به مؤجر بدهد؛ اجاره می دهم که در این صورت اجاره صحیح و مشکلی ندارد و گرنه ربا و حرام خواهد شد. اما رهن کامل و بدون تعیین مبلغ اجاره قابل تصحیح نیست و اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
آیا در زمین موقوفه می توان تصرف کرد؟ و یا آن را به فروش رساند؟
پرسش
در روستایی ییلاقی زمینی در اختیار ماست که یک قسمت از محصولش وقف امام معصوم (ع) است. الان عملاً این زمین کشت نمی شود و محصولی از آن برداشت نمی شود. آیا می توان در این زمین تصرف کرد و ساختمانی جهت سکونت در آن ساخت؟ آیا باید به اندازه ی محصول، پولی به همان نیت پرداخت کرد؟ آیا این زمین قابل فروش است؟ آیا در این جهت فرقی است که محصول وقف شود یا زمین وقف گردد که مقداری از محصولش خرج معصومین شود؟ در صورت فرق اگر الان کشت نمی شود آیا می شود در آن تصرفی کرد؟ چگونه؟
پاسخ
آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): اگر وقف بودن زمین ثابت است و قابلیت کشت دارد، جایز نیست در غیر کشت استفاده شود و اگر قابلیت کشت ندارد متولى شرعى مى‌تواند زمین را اجاره بدهد تا در آن ساختمان بنا کنند ولى حق فروش آن را ندارد.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): به یقین زمین وقف بوده و در فرض سؤال باید آن را اجاره برای خانه سازی به قیمت روز بدهید و هر سه سال اجاره تجدید شود (مانند آنچه درباره زمین های حضرت معصومه (س) در قم انجام می شود) و درآمد آن صرف راهی شود که در وقف نامه آمده است.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر یک واحد آپارتمانی وقف شود، حکم آن در صورت تخریب ساختمان چیست؟
پاسخ
در فرض سؤال، یا باید تجدید بنا شده و یا در صورت اذن متولی وقف، واحدی هم‌ارزش با واحد موقوفه، در جهت وقف اختصاص یابد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): باید تجدید بنا شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که کسی عمداً آن را تخریب کند باید جبران نماید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): در فرض سؤال اگر بنا مجدداً ساخته نشود باید وجه آن به موقوف علیهم برسد.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر واقفی در هنگام وقف شرط کند که موقوفه‌ی او بفروش برسد، حکم آن چیست؟
پاسخ
ملک وقفی قابل خرید و فروش نیست (مگر در مواردی خاص)، لذا چنین شرطی در هنگام وقف مخالف مقتضای آن بوده و وقف باطل است، البته اگر مثلاً به این شکل شرط کند که در صورت خرابی و عدم قابلیت استفاده، موقوفه به فروش رسیده و تبدیل گردد، شرط و وقف صحیح است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): این شرط در شرایط خاصی صحیح است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): شرط مذکور صحیح نیست ولی می‌تواند شرط کند در صورت نیاز موقوفه را به خود برگرداند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنین شرطی مخالف مقتضای وقف است و وقف باطل می‌شود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): موارد مختلف است و به صورت کلی ملک وقفی قابل خرید و فروش نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
زمینی در یک روستا به همسرم به ارث رسیده و ایشان نیز مبادرت به ساخت و ساز در این مکان کرده‌اند. بعضی از روستاییان می‌گویند این محل قبرستان است و عده‌ای نیز می‌گویند اینجا محل دقیق قبرستان نیست (کسی آگاهی از وقف بودن یا نبودن این زمین ندارد) ولی اکنون هیچ استفاده‌ای مبنی بر قبرستان نمی‌شود و بیش از سی سال است که باغ میوه می‌باشد اکنون چه حکمی دارد؟
پاسخ
اکثر مراجع عظام تقلید می‌گویند، اگر دلیل قطعی بر وقفی و قبرستان بودن آن زمین وجود ندارد و استفاده از این زمین منع قانونی نداشته باشد، تصرف در آن اشکالی ندارد. با این حال برخی از فقها بر فرض سؤال، تصرف در این زمین را جایز نمی‌دانند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر وقفی بودن آن ثابت نیست، ملکِ مالک است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): با توجه به این که ما از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم، و سخنان طرف مقابل را نشنیده‌ایم، لازم است طرفین اختلاف با در دست داشتن اسناد و مدارک خود نزد حاکم شرع یا کسی که از سوی حاکم شرع مأذون است[دادگاه‌های مربوطه] حاضر شوند، تا در میان آنها حکم کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه وقف یا ملک غیر بودن آن معلوم نباشد تصرف در آن بلا مانع است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): تصرف در آن مادامی که وقفیت آن ثابت نشود مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
عضو تعاونی مسکن کارکنان اوقاف هستم و یک قطعه زمین اوقافی از طرف آن تعاونی به من واگذار شده است و قصد فروش آن را دارم، آیا پس از فروش آن خمس به پول آن تعلق می‌گیرد؟
پاسخ
زمین موقوفه را نمی‌توان فروخت ولی می‌توان حق استفاده از آن را به دیگری واگذار کرد و در برابر آن مبلغی دریافت نمود. حال اگر چیزی از پولی که از این بابت به شما داده می‌شود در سر سال خمسی باقی بماند، خمس دارد. البته اگر واگذاری زمین به طور هدیه بوده است، برخی از فقها می‌گویند، مبلغ حاصل از آن خمس ندارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): فروش زمین موقوفه جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنانچه زمین اضافی به غیر از مسکن محسوب می‌شود مشمول خمس است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): زمین موقوفه را نمی‌توان فروخت ولی می‌توان حق استفاده از آن را به دیگری واگذار کرد و پولی که از این بابت به شما داده می‌شود سر سال خمسی شما اگر چیزی از آن باقی ماند خمس دارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): چنانچه هدیه بوده به آن خمس تعلق نمی‌گیرد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به طور کلی به غیر از موارد منصوصه فروش زمین وقفی جایز نبوده و باطل است.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر قرآنی را که وقف مسجد است، از آنجا بیرون بیاوریم و در خانه بخوانیم و آن را یک روز بعد به همان مسجد بازگردانیم، چه حکمی دارد؟
پاسخ
بیرون بردن لوازم مسجد، از جمله قرآن، تابع کیفیّت وقف است؛ اگر براى استفاده در مسجد وقف شده، بیرون بردن از مسجد جایز نیست. بنابراین، اگر شخصی قرآنی را از مسجد بیرون آورد، خلاف وقف عمل کرده و در صورت دانستن مسئله و انجام عمدی، گناه کرده و باید آن را به مسجد برگرداند.
⚜ @Ahkaam ⚜
با سلام و خسته نباشد اینجانب عضو هیئتی بودم که الان منحل شده و وسایل این هیئت وقفی بوده و مسئول این هیئت می خواهد الان این وسایل را به هیئت دیگری وقف کند، آیا اجازه این کار دارد؟ آیا کار این شخص اشکال دارد؟ با توجه به اینکه این وسایل وقفی هستند.
پاسخ
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): باید به هیئت مشابهی داده شود.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در فرض سوال اشکال ندارد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در فرض انحلال هیئت مذکور به هیئتهای دیگری که فعال اند داده شود تا استفاده صحیح از آن نمایند.
⚜ @Ahkaam ⚜
در روستایی ییلاقی زمینی در اختیار ماست که یک قسمت از محصولش وقف امام معصوم (ع) است. الان عملاً این زمین کشت نمی شود و محصولی از آن برداشت نمی شود. آیا می توان در این زمین تصرف کرد و ساختمانی جهت سکونت در آن ساخت؟ آیا باید به اندازه ی محصول، پولی به همان نیت پرداخت کرد؟ آیا این زمین قابل فروش است؟ آیا در این جهت فرقی است که محصول وقف شود یا زمین وقف گردد که مقداری از محصولش خرج معصومین شود؟ در صورت فرق اگر الان کشت نمی شود آیا می شود در آن تصرفی کرد؟ چگونه؟
پاسخ
آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): اگر وقف بودن زمین ثابت است و قابلیت کشت دارد، جایز نیست در غیر کشت استفاده شود و اگر قابلیت کشت ندارد متولى شرعى مى‌تواند زمین را اجاره بدهد تا در آن ساختمان بنا کنند ولى حق فروش آن را ندارد.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): به یقین زمین وقف بوده و در فرض سؤال باید آن را اجاره برای خانه سازی به قیمت روز بدهید و هر سه سال اجاره تجدید شود (مانند آنچه درباره زمین های حضرت معصومه (س) در قم انجام می شود) و درآمد آن صرف راهی شود که در وقف نامه آمده است.
⚜ @Ahkaam ⚜
وقف کردن از مال حرام (مالی که برای کسی بوده و با فریب از او گرفته ایم) چه حکمی دارد؟، آیا بعد از این کار (وقف) حق الناسی برگردن ماست یا خیر؟
پاسخ
وقف در صورتی درست است که واقف، مالک مالی که می خواهد وقف کند باشد. در نتیجه وقف اموالی که به زور و فریب و ناحق از دیگران گرفته شده باشد، باطل است و وقف کننده ضامن آن اموال است و حق الناس بر عهده ی او می باشد. به عبارت دیگر با این وقف حق الناس از گردنش ساقط نمی شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
آیا کارفرما می‌تواند یک کار را با استفاده از دو قرارداد جداگانه به دو پیمانکار واگذار نماید؟
پرسش
1. اگر کارفرما، کاری را به پیمانکار بسپارد و قراردادی با مبلغی معیّن و مورد توافق طرفین بسته شود و بعد از چندی معلوم شود، همان کار یا قسمتی از آن‌را بدون اطلاع پیمانکار اول، به پیمانکار دوم سپرده است، آیا این کار جایز است؟ 2. بر فرض عدم جواز، اگر مالی بین کارفرما و پیمانکار دوم رد و بدل شود، آیا استفاده از آن جایز است؟ و آیا دلیل روایی برایش وجود دارد؟
پاسخ
تا زمانی که قرارداد اول پابرجا است، بستن قرارداد با فردی دیگر درباره همان کار جایز نیست، و با فرض باطل بودن قرارداد دوم، چنانچه نفر دوم کار را انجام داده باشد، مستحق اجرت‌المثل خواهد بود.
لازم به ذکر است که در روایات، موضوع کلی به صورت قاعده بیان می‌شود و فقها نیز مصادیق آن‌را - مانند مسئله‌ی فوق- استنباط می‌کنند و نیازی به وجود روایت در تمام مصادیق نیست.
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر با وجود باقی بودن قرارداد با پیمانکار اول با پیمانکار دیگری قرارداد بسته شود، قرارداد دوم باطل است.
در هر حال، اگر پیمانکار دوم کار را انجام دهد، هر چند قرارداد باطل است، اما استحقاق اجرت المثل را دارد.
البته اگر در این زمینه نزاعی وجود دارد، باید به مراجع قضایی مراجعه شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر فسخ قرارداد اولیه به موجب خیار باشد، اشکال ندارد و قرارداد دوم صحیح است. و چنانچه پیمانکار اول کاری انجام نداده باشد، مستحق چیزی نیست.
حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مد ظله العالی): چنانچه هدف کارفرما انجام کار توسط شخص پیمانکار اول باشد و بر همان اساس با ایشان قرارداد بسته است نمی‌توان آن را به پیمانکار دوم سپرد و الا مانعی ندارد و در فرض اول پیمانکار دوم نمی‌تواند از مال استفاده کند.
لازم به ذکر است که این‌گونه سؤالات، موضوعاتی هستند که در قالب عنوان مباحث اجاره مطرح می‌شود و در روایات موضوع کلی به صورت قاعده بیان می‌شود و فقها نیز مصادیق آن را تبیین کرده و به مردم بیان می‌کنند.
⚜ @Ahkaam ⚜
اگر مقداری طلا، نزد تاجر طلا قرار داده شود و او در مقابل آن، مقداری پول در اختیار ما بگذارد، و هنگام برگرداندن پول، خود همان مقدار طلا را به ما برگرداند، چه حکمی دارد؟
پاسخ
اگر آن مقدار طلا تنها به عنوان رهن و وثیقه در اختیار طرف مقابل قرار گیرد، اشکالی ندارد و در این صورت باید بعد از بازپرداخت وام، عین همان طلا را برگرداند.
ولی اگر قرار گذاشته شود که طرف مقابل با آن مقدار طلا کار کرده و نفعی از آن ببرد و بعد از بازپرداخت وام، معادل طلای امانتی را برگرداند، قرضی که داده است، ربوی و حرام خواهد بود.
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر تاجر همان طلا را برگرداند این همان رهن است و مانعی ندارد؛ لکن اگر شرط شود که گیرنده طلا بتواند با آن تجارت کرده و سود ببرد و سپس مقدار معادل را برگرداند، این همان قرض ربوی بوده و حرام است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر طلای مذکور صرفا رهن باشد، مانعی ندارد. همچنین است اگر قرض به شرط قرض باشد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): ظاهر سؤال آن است که طلا فروش مبلغی را به صاحب طلا قرض می‌دهد و در مقابل مقداری طلا هم بعنوان ضمانت و رهن می‌گیرد که اگر مبلغ اضافه بر قرض در هنگام برگشت طلب نکند اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): اگر طلا به عنوان وثیقه دین ( رهن) باشد مانعی ندارد در غیر اینصورت جائز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
آیا اجاره دادن سند خانه جهت اخذ وام توسط شخصی دیگر صحیح است؟
پاسخ
اگر ارائه سند خانه‌ی شخصی دیگر، جهت گرفتن وام، خلاف مقررات نباشد، این کار اشکالی ندارد. البته برخی مراجع می‌گویند، در فرض سؤال، پرداخت اجرت در قالب عقد اجاره صحیح نیست، بلکه اجرت می‌تواند در مقابل زحمتی مثل رفت و آمدهای صورت گرفته باشد.
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر خلاف مقررات نباشد، فی نفسه اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر وام صحیح باشد می‌تواند مبلغ را بابت رفتن و دادن دفترچه بگیرد نه اجاره.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): رهن گذاشتن سند خانه دیگری مانعی ندارد، مگر شرط وام این باشد که سند خانه خودش را رهن بگذارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): طبق مقررات اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): اجاره مذکور صحیح نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
بنده مدت ده سال در یک واحد مسکونی مستأجر بودم. در این مدت پکیج این واحد به علت رسوب زیاد آب منطقه، برای بنده بسیار هزینه داشت. حال که منزل را تخلیه کرده‌ام، صاحبخانه می‌گوید که باز هم پکیج خراب است و بنده چون از آن استفاده کرده‌ام باید هزینه تعمیر آن را که حدود هفتصد هزار تومان است، بدهم. آیا به لحاظ شرعی هزینه تعمیر اساسی پکیج بر عهده من است؟
پاسخ
بر فرض سؤال، تنها اگر در قرارداد اجاره، شرط شده باشد که پکیج در صورت خرابی باید تعمیر شود و یا آنکه مستأجر در استفاده و نگهداری از آن کوتاهی کرده باشد، ضامن خواهد بود و باید آن را تعمیر نماید وگرنه چیزی بر عهده وی نخواهد بود.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر در قرارداد شما چنین شرطی شده است لازم است تعمیر کنید و الا اگر این خرابی مستند به استفاده غیر مجاز شما نبوده است شما ضامن نیستید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر در نگهداری و انجام سرویسهای دوره‌ای پکیج کوتاهی نکرده باشید ضامن نیستید مگر در هنگام تنظیم اجاره نامه شرط ضامن بودن شما شده باشد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): ضمان مستأجر تابع قرار داد اجاره فیما بین است در غیر این صورت ید مستأجر ید امانی بوده و در غیر مورد تقصیر ضامن نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): اگر خرابی آن مستند به کوتاهی مستاجر نبوده، ضامن نمی‌باشد.
⚜ @Ahkaam ⚜
💍 ارتباط در دوران #نامزدی💍
🍁سؤال: ارتباط تلفنی و صحبت کردن دختر و پسری که در دوران نامزدی هستند، به منظور آشنایی بیشتر برای تصمیم گیری ازدواج، با اطلاع خانواده چه حکمی دارد؟
✅ جواب: تا زماني كه عقد به صورت صحيح شرعى خوانده نشده است، نامحرم هستند، بنابر این در صورتی که بدون قصد لذت و با اطمینان به عدم وقوع در مفسده باشد، اشکال ندارد و الا جایز نیست.❌
⚜ @Ahkaam ⚜