آیا برای بچهای که شغلی ندارد و پدرش هم با توجه به تقاضایش از او، هیچ کمکی به وی نمیکند، جایز است که بدون اطلاع پدرش پول مورد نیازش را از اموال پدر بردارد؟ آیا این کار گناه محسوب میشود؟ گفتنی است که این پدر خرجی خانواده را نمیدهد.
پاسخ
هر چند تأمین نفقه و نیازهای اساسی فرزند(مانند خوراک، پوشاک، مسکن، تحصیلات اولیه ..) بر پدر واجب است، ولی تصرف در اموال پدر بدون رضایت او - حتی در فرض سؤال - جایز نیست، مگر که این کار با اذن حاکم شرع (مرجع تقلید) یا حکم دادگاه صورت گیرد. البته برخی از مراجع[1] میگویند، چنانچه این امر به حدی برسد که فرزند در هزینههای حداقلی خوراک و پوشاک هم درمانده شود، استفاده از اموال پدر به مقدار رفع اضطرار مانعی ندارد.
در هر حال، لازم است در این زمینه، فرزندان با ادب و احترام، مشکلات خود را برای پدر و مادر بیان نموده، تا والدین در صورت توانایی و صلاحدید، در رفع آن یاری نمایند.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): فرزند حتی در فرض سؤال، نمیتواند بدون اجازه حاکم شرع از اموال پدر بردارد و این کار معصیت و گناه است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): خیر، چنین کاری جایز نیست همچنان که امتناع پدر از پرداخت نفقه فرزند در صورت تمکن، حرام است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): فرزندی که نفقه او بر عهده پدرش باشد میتواند به اندازه نفقه واجب از غذا و مسکن و ملبس پدر استفاده کند، ولی برداشتن پول اضافی از پدر بدون اجازه او جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مد ظله العالی): این کار شرعاً جایز نیست مگر پدر به حدّی سختگیری کند که فرزند در هزینه خوراک و پوشاک متداول و طبیعی خود هم درمانده شود که به مقدار رفع اضطرار مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): خیر.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸فردی با زحمت فراوان، داستانی را در قالب یک کتاب عرضه کرده و اجازه بازنشر آنرا نیز به دیگران نداده است. اکنون 1. آیا دیگران میتوانند با استفاده از آن، فیلم یا بازی اینترنتی و ... تهیه کنند؟ (با توجه به اینکه این کار نویسنده کتاب را از منفعت مورد انتظارش باز میدارد). 2. اگر این فیلم تولید شد، آیا جایز است متصدیان امر آنرا در تلویزیون پخش نمایند؟
☘️پاسخ
در فرض سؤال، بیشتر فقها معتقدند که لازم است برای ساخت و انتشار فیلم یا بازی از روی داستان مذکور، رضایت نویسنده داستان، جلب شود، البته برخی از فقها رضایت وی را در این زمینه شرط نمیدانند.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): با اجازه صاحب اثر اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر رضایت صاحب اثر محرز باشد یا حقش را ساقط کرده باشد یا عقلاً چنین حقی را برای وی قائل نباشند و یا اساساً مال وی محترم نباشد -مثلاً کافر حربی باشد- اشکالی ندارد. در غیر این صورت باید این حق رعایت شود و بدون رضایت صاحب اثر تصرف نگردد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر محتوای آن با موازین شرعی مطابقت داشته باشد عمل مذکور فی حد نفسه مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): نشر مجدد آن باید با اجازه مؤلف باشد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸خودرویی خریداری کردم. در هنگام تحویل خودرو (به دلیل عدم امکان چک کردن همه موارد)، کل ابزار را چک نکردم و بعداً مشخص شد دو ابزار آن تحویل داده نشده است (برخلاف تعهد فروشنده) که بنده در هنگام تحویل متوجه نشده بودم. با توجه به آنکه فروشنده عدم تعهد خود را قبول نمیکند یا مرا دروغگو فرض میکند، آیا برداشتن آن دو ابزار از محل فروش فروشنده بدون اجازه او جایز است؟
☘️پاسخ
در این موارد و اگر تخلف طرف مقابل برای خریدار محرز باشد، به لحاظ شرعی، تقاص جایز است و شخص میتواند از اموال طرف مقابل بردارد، اما با این شروط که دستیابی به راه حل قانونی، امکانپذیر نبوده، آسیبی به خودش و دیگران وارد نیامده و به نظم عمومی نیز آسیب نرساند؛ از اینرو در موارد بسیاری نباید از حق تقاص استفاده کرد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): در فرض سؤال جائز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): با توجه به اینکه مسئله از موارد نزاع است و به بیش از یک طرف تعلق دارد، پاسخ به آن بر اساس مدعای یک طرف میسر نیست و برای پاسخگویی، اطلاع از نظر سایر طرفها لازم است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): چنانچه هیچ راهی - حتی پیگیری قانونی - برای رسیدن به طلب خود نداشته باشد اقدام مذکور جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): مورد از موارد نزاع موضوعی بوده که محتاج به مرافعه شرعیه است. [و حکم آن مورد زیر است:]
چنانچه بدهکار با فرض تمکن - بدهی خود را پرداخت نکند طلبکار میتواند با مراجعه به حاکم شرع جامع شرائط فتوی بدهکار را ملزم به پرداخت نماید و اگر آن هم ممکن نشد میتواند به قدر طلب خود از مالش بردارد و احتیاطاً با اجازه مجتهد تقاص شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): از قضیهی شخصیه اطلاع نداریم اما اگر واقعاً شما طلبکار هستید و او بدهکار است و این کار منشأ نزاع و مشکلی نمیشود اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): با تحقق سائر شرائط تقاص مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸در فضای مجازی سایتی است که فیلمهای آموزشی در زمینه برنامهنویسی در اختیار کاربرانش قرار میدهد. به این صورت که اول باید با پرداخت هزینه در این سایت، عضو ویژه شوید و وقتی پول را واریز کردید، میتوانید از مزیتهای سایت استفاده کرده و فیلمهای آموزشیاش را دانلود کنید. حال سؤال این است که اگر سایت مذکور شرط گذاشته باشد که فقط یک نفر حق استفاده از حساب مذکور و فیلمهای دانلود شده را دارد، آیا این شرط معتبر است و دیگران حق استفاده از آن فیلمها را (با رضایت فرد عضو شده) ندارند؟
☘️پاسخ
شرط مذکور در قرارداد معتبر بوده و با فرض پذیرش این شرط، باید به آن پایبند بود؛ پس فقط شخصی که صاحب حساب است، میتواند از حساب کاربری و فیلمهای آموزشی استفاده نماید.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): شرط مذکور معتبر است و رعایت آن واجب است.
فقط صاحب حساب مجاز به استفاده است و نمیتواند آنها را در اختیار دیگران قرار دهد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): عمل بر طبق شرط مذکور، اگر ضمن معامله عقد شرعی باشد، لازم است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در فرض سؤال، باید طبق قرارداد عمل شود و تخلف از آن جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا در سرقت، ضرورت دارد که مال مسروقه در نزد سارق مالیت داشته باشد، یا نزد مسروق عنه؟ مثلاً اگر مسلمانی از یک مسیحی شرابی را بدزدد، آیا سرقت محسوب میشود؟
☘️پاسخ
در اینباره نظر سارق یا فردی که از او دزدی شده ملاک نیست، بلکه ملاک، داشتن مالیت از دیدگاه اسلام است. البته در مورد سرقت مال مسروقهای که مالیت ندارد، بین فقها اختلاف نظر است:
برخی از فقها، مالیت را شرط دانسته و در فرض سؤال، دزدی شراب را حرام نمیدانند. برخی نیز چنین شرطی را نپذیرفته و سرقت هر مالی را که در ملکیت فردی باشد، حرام شمردهاند، مگر اینکه - مثل کافر حربی- حفظ مال وی محترم نباشد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی(مد ظله العالی): باید از نظر شرعی مال محسوب شود و این جهت ممکن است در افراد و شرایط مختلف، متفاوت باشد مثلاً سرقت شراب از دیگری اگر میخواسته آنرا سرکه کند جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، سرقت نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، [این کار] سرقت حرام است.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر کسی متوجه شود، عکسی از او که دوست ندارد در اختیار دیگری باشد را فردی در پوشه کامپیوتر خود دارد، آیا میتواند بدون اجازه آن فرد، به پوشهاش وارد شده و آن عکس را حذف کند؟
☘️پاسخ
تصرف در اموال دیگران بدون رضایت آنها جایز نیست، مگر در مواردی خاص؛ مثل اینکه عدم تصرف، ضرر مهمی را به دنبال داشته و چاره دیگری جز دستبردن بدون اجازه نباشد. پس در فرض سؤال، چنانچه وجود آن تصویر یا فیلم منجر به ضرر مهمی برای شخص بوده و راه دیگری برای از بین بردنش نباشد، اقدام به آن اشکال شرعی ندارد، و گرنه جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): موارد مختلف است و بطور کلی اگر تصرف در اموال و یا دستگاه آن فرد باشد، جایز نیست مگر در موارد خاص.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): تصرف در مال غیر بدون اجازه جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): خیر، جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): تصرف در مال غیر بدون رضایت صاحب آن جایز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸شخصى داراى کتابخانه اى شخصى است که مدتى از آن کتاب ها استفاده مى نموده است، فعلاً چند سال است که از آن استفاده نمى کند، ولى احتمال مى دهد که در آينده از آن بهره ببرد، آيا در مدتى که از کتاب ها استفاده نمى کند، به آن خمس تعلّق مى گيرد؟ و آيا در تعلّق خمس، فرقى بين اين که خودش خريده باشد يا پدرش، وجود دارد؟مقلد مقام معظم #رهبری هستم.
🌴ج. اگر کتاب ها در زمان خريد آن مورد نياز او براى مراجعه و مطالعه بوده و مقدار آن هم مناسب شأن عرفى او باشد، خمس ندارد، حتى اگر پس از سال اول از آن استفاده نکند. همچنين اگر کتاب ها به او ارث رسيده و يا از طرف پدر و مادر و يا ديگران به او هديه شده باشد، خمس به آن تعلّق نمى گيرد.
⚜ @Ahkaam ⚜
#استفتائات_موبایلی
☑️ سوال: اگر گوشی موبایل نجس شد چه باید کرد؟
✅ جواب: این مسئله بسیار مبتلا به است؛ زیرا موبایل همواره یار و همراه انسان است.
🍀 در این گونه موارد، باید توجه داشت که تطهیر اشیاء #نجس واجب نیست. حتی مستحب هم نیست. در نتیجه، اگر می توانید با کشیدن روکش نایلونی یا ژلاتینی و یا استفاده از تلق و مانند آن از تماس احتمالی با دست یا صورت خیس با بدنه موبایل جلوگیری کنید زحمت تطهیر موبایل را به خود ندهید. اما اگر ممکن نیست یا دلتان رضایت نمی دهد. آنچه مهم است ظاهر و بدنه موبایل است، نه باطن آن. در نتیجه، کافی است قاب موبایل را جدا کرده و زیر شیر آب بشویید. معمولاً در اکثر گوشی های جدید همه اجزاء ظاهری و بیرونی موبایل قابل شست و شو است. اما اگر صفحه نمایش و یا برخی از اجزاء تطهیر نداشت و از تلق و… هم نتوان استفاده کرد. چاره کار تنها احتیاط و عدم تماس دست و صورت مرطوب با گوشی است. به شکل دیگر امکان تطهیر وجود ندارد.
💫 نکته قابل توجه این است که برخی تصور می کنند اگر گوشی نجس را در برابر آفتاب بگیرند پاک می شود چون آفتاب از #مطهرات است. در حالی که، این طور نیست. برخلاف آب، آفتاب پاک کننده چیزهایی مانند زمین یا گیاه نجس و مانند آن است. آن هم با شرایط خاصی، نه هر چیزی منقولی مانند #موبایل.
📎 منبع: نشریه طرح ولایت، شماره۱ ، سایت راسخون
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸همسرم مالی که وارد خانه میکند میدانم حرام است و درآمد حلال دیگری هم ندارد. خودم هم کار و درآمدی ندارم. وظیفه من چیست؟
☘️پاسخ
چنانچه فردی درآمد حرام و حلال داشته و فردی که از اموال او استفاده میکند نمیداند آنچه اکنون مورد استفاده او است از حلال است یا از حرام، استفاده او از آن مال مشکلی ندارد، ولی اگر فردی همه درآمدش حرام باشد، استفاده از آن مال دو صورت دارد:
الف) اگر به عنوان نمونه، سرپرست خانواده مواد غذایی را دزدیده و به خانه بیاورد، استفاده از آن برای خودش و دیگر اعضای خانواده حرام خواهد بود، مگر آنکه نیاز به حد اضطرار برسد که در آن هنگام نیز باید به حداقلها بسنده کرد.
ب) سرپرست خانواده، اموالی را از راه حرام به دست آورده و با آن وسایلی را خریده و به خانه آورده است که در این موارد، از آنجا که فروشنده آن وسائل، رضایت به معامله داشته، استفاده از آن وسائل برای اعضای خانواده نامشروع نبوده، اما این نافی مسئولیت سرپرست خانواده در برگرداندن اموال به صاحبانش نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): حرام بودن مال، موجب حرام بودن آنچه مىخرد نیست.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در صورتی که اطمینان ندارید که از عین مال حرام است، تصرف و استفاده اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه بدانید عین مال حرام است، استفاده از آن جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): مادامی که در آمدی ندارید، مجاز هستید به مقدار نیاز از آن استفاده کنید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورتی که بدانید مال مذکور بعینه حرام است، تصرف در آن جائز نیست.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸عدهای از ناشران کتب پزشکی روی کتابهای ترجمه شده از سوی خود، عناوینی به این شکل درج کردهاند: استفاده و یادداشتبرداری شخصی از این کتاب برای فردی غیر از خریدار با عدم رضایت شرعی مترجم همراه است. یا خریدار حق ندارد این کتاب یا جزوه را به دیگری امانت دهد. آیا واقعاً استفاده از این کتب برای غیر خریدار اشکال شرعی دارد؟ کتابخانه دانشگاه به علت قیمت بالای این کتب، چندین جلد را خریداری کرده و ما در استفاده از این کتب و یادداشتبرداری از آنها جهت آمادگی در امتحانات مردد هستیم. اگر کتابخانه آنها را به امانت دهد، اشکال شرعی دارد؟!
☘️پاسخ
اگر چنین شروطی به عنوان شرط ضمن عقد، مطرح شده و خریدار با آگاهی و پذیرفتن شروط، اقدام به خرید کتابها نماید، لازم است آنرا رعایت نموده و از امانت دادن کتابها خودداری نماید و دیگران نیز نباید از آن استفاده کنند.
ولی اگر شروط به گونهای ارائه گردد که عرفاً در معرض دید و اطلاع خریدار نباشد، رعایت آنها لازم نیست. همچنین برخی از مراجع نیز معتقدند که اگر شرط به گونهای باشد که مورد پذیرش عقلا نیست، رعایت آن الزامی نخواهد داشت.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): در صورتی که موقع خرید کتاب با مشتری شرط مذکور مطرح شده باشد باید به شرط عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): تکلیفی به عهدهی شما نیست.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر رضایت صاحب اثر محرز باشد یا عقلا چنین حقی را برای وی قائل نباشند مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه ضمن فروش کتابها چنین شرطی شود رعایت آن تکلیف واجب است و الا واجب نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر این شرط را فروشنده کرده و خریدار آن را پذیرفته، باید مطابق آن عمل کند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال، صاحب امتیاز حق دارد و تخلف از آن اشکال دارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸در موارد حق الناس، اگر متضرّر، وارد کننده ضرر را ببخشد؛ آیا چیز دیگری بر عهده ضرر زننده باقی میماند؟ آیا کار حرام ضرر زنده، مباح میشود؟
☘️پاسخ
اگر انسان از روی عمد به کسی ضرری وارد کند، علاوه بر اینکه باید رضایت شخص مقابل را جلب کند، باید از گناهی که مرتکب شده نیز استغفار نماید و این گناه تبدیل به کار مباح نمیشود. ولی اگر ضرر رساندن به دیگری از روی سهو صورت گیرد، صرف رضایت فرد متضرر کافی است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): خیر، البته اگر ضرر رساندن عمدی باشد استغفار واجب است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در فرضی که اضرار او حرام بوده باشد باید توبه نیز بنماید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر متضرر گذشت کند جنبه حرمت تکلیفی با توبه بخشیده خواهد شد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): کار او مباح نمیشود و باید توبه کند، ولی حق الناس بر عهده ی او نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): منوط به مقدار صلح و بخشش واقع شده بین طرفین است.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸کار بنده پرورش گل و گیاه در گلخانه میباشد و گاهی اوقات افرادی برای دفع آفات و پرورش بهتر گلهای خانگیشان، آنها را به بنده میسپارند. حال سؤال اینجاست که من در مراحل پرورش در جهت رشد بهتر این گلها ساقههای اضافی آنها را چیده و در ظرف دیگری قرار میدهم تا بعد از ایجاد شدن ریشه، آنها را در گلدان دیگری بکارم و استفاده شخصی کنم. از طرفی هم شاید این شاخههای چیده شده به درد مشتری نخورد و عملاً نتواند استفادهای از آنها کند. آیا استفاده از این ساقهها بدون اجازه صاحب گل یا گیاه صحیح است یا خیر؟
☘️پاسخ
رضایت مالکان گلها لازم است؛ ولی اگر عرفاً اطمینان به رضایت صاحب گل وجود داشته باشد، استفاده از آن مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اجازه صاحبان آنها لازم است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): بدون اجازه مالک جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): در غالب موارد که اطمینان به رضایت یا اعراض صاحب گل وجود دارد، استفاده از آن مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که شاخهها و ساقهها، فایدهای داشته باشد، باید با رضایت صاحب آن استفاده شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
☘️اگر حقی از شخصی که غیر مسلمان باشد ضایعه کرده باشیم با اینکه مسلمان نیست رد مظالم دارد؟
☘️پاسخ
چنانچه تضییع حق، مالی بوده و این امر مربوط به غیر مسلمانی باشد که اموالش محترم است (مانند اهل ذمه و کسانی که با مسلمانان پیمان و قرارداد بستهاند) و او در دسترس نباشد، باید از طرف وی رد مظالم داد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر حق مالی باشد باید آنرا به صاحبش برگردانید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): به «ادای حقوق مالی که بر گردن انسان است و امکان دسترسی به صاحبان آنها را ندارد»، رد مظالم گفته میشود که باید با اجازه حاکم شرع به فقیر داده شود. [و در این زمینه بین مسلمان و غیر آن، فرقی نیست].
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه محترم باشند نظیر کافر ذمی و یا معاهد پرداخت مظالم لازم است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که دسترسی به او به هیچ وجه نباشد، رد مظالم بدهید.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸حکم دزدی در بچگی چیست؟
☘️پاسخ
سرقت یکی از گناهانی است که هم موجب به عهده آمدن حق الناس شده و هم حق الله را به دنبال دارد؛ هم جنبه کیفری دارد و هم حقوقی و برای آن حد تعیین شده است. و اگر همه شرایط، موجود باشد، باید دست سارق (چهار انگشت دست راست) قطع شود. [1]
اگر شخص نابالغی مرتکب سرقت شود، جنبه کیفری آن ساقط است؛ به دلیل این که یکی از شرایط تکلیف شرعی، رسیدن به بلوغ است، پس نه عقاب دنیوی(حد) متوجه او خواهد بود و نه عقاب اخروی.[2]
اما از جنبه حق الناس، لازم است آن کالایی که به سرقت رفته، به صاحب آن برگردانده شود.[3] پس تا زمانی که سارق به بلوغ نرسیده و تکلیف متوجه او نشده، بر عهده ولی اوست که در صورت آگاه شدن از دزدی، مال را به صاحبش برگرداند، اما وقتی که سارق به سن بلوغ رسید، خودش مکلف است تا نسبت به برگرداندن مال اقدام کند.
با این وجود، اگر در زمانی که شخص سارق قصد دارد تا مال دزدیده شده را به صاحبش برگرداند، امکان دسترسی به صاحب مال و یا وارثان او وجود نداشته باشد، باید مال دزدی شده و یا مبلغ آن را به عنوان رد مظالم پرداخت کند.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸آیا دزدی از دزد حرام است؟ مثلا اگر یک نفر را بشناسی که حق مردم را خورده و تو آن مال را از او بدزدی و به دست صاحبش برسانی، اشکال دارد؟
☘️پاسخ
بر اساس احکام اولیه فقهی – و نیز قانون متداول در جوامع بشری - اگر کسی مالش به سرقت رفته و دزد را بشناسد، لازم است برای پس گرفتن آن از طریق مراجع قانونی اقدام نماید، اما اگر پیگیری قانونی به سادگی قابل انجام نبوده و امکان تقاص داشته باشد، این کار بر او جایز است؛ یعنی میتواند مال خود را به شکلی از بین اموال سارق بردارد.
اما اگر شرایطی وجود داشته باشد که صاحبان حق نتوانند نه از طریق محاکم دادرسی و نه از طریق تقاص به حق خود برسند، آیا مجاز است که فردی غیر از مالک، به سراغ غاصبان اموال رفته و بعد از بازپسگیری آنها، اموال را به صاحبان حق برساند؟! در پاسخ باید گفت که چنین تلاشی در صورت رضایت مالکان و نیز در صورتی که نظم عمومی به خطر نیافتد، به خودی خود اشکالی ندارد، اما باید مراقب بود که خطر عرض و آبرو در میان است و همواره ممکن است خود فردی که واسطه در تقاص شده به جرم سرقت دستگیر و مجازات شود، زیرا دلیلی برای اثبات واقعیت نداشته و محاکم نیز موظفند بر اساس ظاهر حکم دهند.
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی): اگر بدون اجازه مالک این کار را انجام دهد، جایز نیست، گرچه اگر بر دارد واجب است به صاحبش برگرداند، مگر از صاحبش اذن بگیرد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): تصرف در آن مال به قصد اینکه به صاحبش رسانده شود فی حدّ نفسه اشکالی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه مشخص باشد که عین مال غیر بوده مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که مفسدهای نداشته باشد، مانعی ندارد.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸میدانم برای مقابله با پیشبرد حملات رسانهای از سوی دشمنان میتوان دست به خدعه و نیرنگ زد. اما محدودهی این مقابله به مثل، چگونه است؟ آیا میتوان برای شناسایی عوامل بیگانه، مخصوصاً در زمینه مسائل جنسی، تلههایی از جمله نشر محتوای مستهجن قرارداد تا افراد را شناسایی کرد؟
☘️پاسخ
اقدام در این زمینه تنها از سوی کسی جایز است که قانون به او اجازۀ آن کار را داده باشد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): موارد مختلف است و بسته به موضوع و هدف تغییر مییابد. باید توجه داشت امور غیر مشروع جز در فرض تزاحم با مصلحت اهم یا مساوی، جائز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): موارد مختلف است جواب کلی نمیشود داد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در این امور باید به ولی امر مسلمین مراجعه شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
❣#نافله_های_مستحب در #شبانه_روز
👇👇👇
✅ 1. نافله صبح
✍ دو رکعت است و پیش از نماز صبح خوانده می شود.
✅ 2. نافله ظهر
✍چهار نماز دو رکعتی است و بعد از دخول وقت نماز، پيش از نماز ظهر خوانده مىشود.
✅ 3. نافله عصر
✍ چهار نماز دو رکعتی است و پیش از نماز عصر خوانده می شود.
✅ 4. نافله مغرب
✍ دو نماز دو رکعتی است و بعد از نماز مغرب خوانده می شود.
✅ 5. نافله عشا
✍ دو رکعت است و بعد از نماز عشاء ـ بنابر احتیاط واجب به صورت نشسته ـ خوانده می شود.
✅ 6. نماز شب
✍ یازده رکعت است، چهار نماز دو ركعتی به نيت نافله شب و دو ركعت به نيت نماز شفع و يك ركعت به نيت نماز وتر خوانده ميشود.
⁉️ نکته:
1- در روز جمعه، چهار رکعت بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر، اضافه مىشود، جايز است قبل از اذان ظهر، بیست رکعت با هم خوانده شود.
2- نماز نافله را ــ حتی برای غیرمعذور ــ می توان نشسته خواند، اما در اين صورت بهتر است هر دو رکعت یک رکعت حساب شود، مثلا برای نافلۀ صبح، دو نماز دو رکعتی نشسته خوانده شود.
#رهبری
⚜ @Ahkaam ⚜
#احکام_روزه_قضا
☑️سوال
اگه کسی ندونه که چقدر روزه قضا داره و اینکه شک داشته باشه که کفاره روزه هاش رو پرداخت کرده یا نه چون خیلی مقید نبوده اما حالا که توبه کرده و میخواد جبران کنه حکمش چیه همین که استغار کنه کافیه ؟؟ رهبری
✅پاسخ
کسی که نمی داند چه مقدار روزه قضا به گردن دارد، باید به حداقل احتمالی که می دهد روزه به گردن دارد، روزه های خود را قضا نماید و اگر شک داشته باشید کفاره خود را پرداخت کرده اید یا نه باید پرداخت نمایید و باید علاوه بر استغفار، قضای روزه همراه با دادن کفاره را بجا آورد.
توضیح المسائل مراجع 16مرجع مسئله 1697
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸حیوانات من از درختان خانه همسایه استفاده کردند و او مبلغی را قیمتگذاری کرد. آیا قیمتگذاری در این گونه مسائل حلال است؟
☘️پاسخ
در این صورت باید خسارت احتمالی همسایه توسط صاحب حیوان جبران شود، البته برخی از فقها لزوم جبران خسارت را، مشروط به کوتاهی صاحب حیوان دانستهاند.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر خسارت مذکور مستند به کوتاهی شما باشد، به مقدار خسارت وارده ضامنید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): چنانچه حیوانات کسی موجب تخریب درختان گردد صاحب حیوان ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اگر لطمهای به درختان زدهاند، باید خسارت آن را بپردازد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورت ایجاد خسارت باید خسارت جبران شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸یک شخصی در خانهای زندگی میکند که از برق دزدی (با دستکاری کنتور) استفاده میکنند و امر به معروف هم کرده است، ولی تأثیری نداشته، حال وظیفهی این شخص که فرزند خانواده است در استفاده از برق چیست؟
☘️پاسخ
با این فرض که فرد مجبور به زندگی در چنین خانهای است، باید مبلغ مقدار برقی که خود استفاده کرده است را به اداره برق بپردازد و اگر امکان آن نیست، مبلغ را به فقیر متدین صدقه دهد و اگر توانایی مالی برای پرداخت ندارد، به حداقل استفاده ضروری بسنده کرده و بهای آن را نیز در خاطر داشته باشد که به محض توانایی مالی، آن را بازپرداخت کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): پول آن مقدار که خود استفاده کرده به اداره برق بدهد و اگر امکان دادن آن مبلغ به آن اداره نیست به فقیر متدین صدقه بدهد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): استفاده مذکور اشکال دارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): مادامی که مجبور هستید در آن خانه باشید، میتوانید به مقدار ضرورت استفاده کنید و قیمت آن را به ذمه بگیرید که به هنگام توانایی بپردازید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال اگر راهی وجود ندارد مبلغ مقداری که استفاده شده است باید به سازمان مربوطه پرداخت شود.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر شاخههای درخت همسایه وارد منزل شود، تکلیف چیست؟ آیا خوردن میوههای آن که وارد پشت بام و حیاط ما شده اشکالی دارد؟
☘️پاسخ
اگر ورود شاخهها به منزل، موجب مزاحمت و سلب آسایش شده و فرد راضی به آن نیست، چنانچه برگرداندن شاخهها به منزل همسایه ممکن است، تنها مىتواند شاخهها را به طرف ملک او برگرداند، در غیر این صورت، به صاحب درخت اعلام کند، اگر اقدامی نکرد، با اجازه حاکم شرع (دادگاه) میتواند قسمتهایی که وارد خانه شده را قطع کند.
در هر حال نمیتوان بدون اجازه یا اطمینان به رضایت صاحب درخت، از میوهها استفاده کرد. همچنین صاحب درخت نیز اجازه ندارد وارد حریم خانه همسایهاش شده و میوهها را بچیند.
البته در اینگونه موارد بهترین کار، مصالحه بین دو طرف بوده و سزاوار است همسایگان در رعایت حقوق یکدیگر کوشا باشند.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸ﺍﮔﺮ کسی ﺑﺎ ﺑﺬﺭ ﻳﺎ ﺩﺍﻧﻪ غصبی گندم، ﻛﺸﺎﻭﺭﺯی ﻛﻨﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺁﻥ ﺩﺍﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺬﺭﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻥ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺁﻥ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻏﺎﺻﺐ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﺩﺍﻧﻪ؟ ﻭ ﺁﻳﺎ ﻏﺎﺻﺐ ﻓﻘﻂ ﺩﺍﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺩﺍﻧﻪ ﺑﺪﻫﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ باید کل منفعت کسب را به صاحب زمین تحویل دهد؟
☘️پاسخ
نظر مراجع تقلید در این زمینه متفاوت است؛
برخی تمام محصول را متلعق به مالک بذر دانسته و برخی آن را متعلق به کسی میدانند که آن را کاشته است، ولی او باید قیمت بذر را به نرخ روز به مالکش بدهد.
بعضی نیز معتقدند مالک بذر مخیر است که قیمت بذر را مطالبه کند و محصول براى غاصب باشد و یا محصول را مطالبه کند و مزد زحمت او را بدهد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): مغصوب منه مخیر است قیمت دانه را مطالبه کند و محصول براى غاصب باشد یا محصول را مطالبه کند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): در فرضی که بذر غصبی باشد تمام محصول متلعق به مالک بذر میباشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): زراعت متعلق به کسی است که آن را کاشته است ولی قیمت بذر را به نرخ روز باید به مالک آن بدهد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سوال؛ منفعت حاصل از بذر متعلق به صاحب بذر است.
⚜ @Ahkaam ⚜
🌸اگر در شرکتی، قرارداد یک کارگر به صورت شفاهی تنظیم شده اما در پایان کار بر سر میزان ساعات و حقالزحمه اختلاف شود، آیا کارگر میتواند مقدار مورد ادعای خود را از اموال شرکت بردارد؟
☘️پاسخ
در اینگونه اختلافات، موضوع باید صرفاً از طریق قانونی پیگیری شود. بله اگر به هیچ وجه امکان این امر فراهم نبود و فرد اطمینان به حقانیت ادعای خویش داشت، به عنوان تقاص، میتواند به مقدار حق شرعی خویش، از اموال کارفرما بردارد، مشروط بر اینکه این کار مفسدهای در پی نداشته باشد و بهتر است که در این زمینه از مجتهد جامع الشرایط اجازه بگیرد.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر نسبت به مقدار حق الزحمه اختلاف دارید تقاص جایز نیست و باید از طریق قانونی اقدام نمایید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر راهی جز تقاص ندارید بنابر احتیاط مستحب از حاکم شرع اجازه بگیرید و به میزان طلبتان تقاص کنید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): از خصوص مورد سوال اطلاعی ندارم به طور کلی هر شخصی باید بر طبق قرار داد بین خود و اجیر خود عمل کرده و حق الزحمه شرعی او را پرداخت کند و چنانچه ظلماً و عدواناً پرداخت نکند و اجیر طریقی را هم برای گرفتن آن نداشته باشد میتواند به مقدار حق شرعی خود از مال کارفرمای خود تقاص کند و احتیاطاً این تقاص باید با اجازه مجتهد جامع شرائط فتوی باشد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): از جزییات مسأله اطلاعی نداریم ولی به صورت کلی لازم است مدعی برای اثبات به محاکم قضایی مراجعه کند و چنانچه امکان آن نباشد استیفای حق از باب تقاص بلامانع است.
⚜ @Ahkaam ⚜