🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز دوشنبه ۵ آذر ؛
مواردی که در تعلّق زکات به شتر یا گاو یا گوسفند شرط نیست را بیان کنید.
📖 پـــاســخ ؛
مواردی است که ممکن است توهم شود مانع از وجوب زکات در شتر و گاو و گوسفند باشند در حالی که چنین نیست و این موارد نمیتواند مانع باشند این موارد را در قالب مسائلی ذکر میکنیم :
✔️ اگر مالک شتر، گاو و گوسفند، بچۀ نابالغ یا فرد مجنون یا سفیه باشد، با وجود سایر شرایط ثبوت زکات، به این اموال زکات تعلّق میگیرد و بر ولیّ شرعی بچۀ نابالغ یا فرد مجنون یا سفیه، واجب است زکات را از مال او پرداخت نماید.
همچنین، اگر صاحب آن حیوانات در تمام سال یا مقداری از آن، مست یا بیهوش شود، زکات از او ساقط نمیشود.
✔️ مشهور فرمودهاند: «در تعلّق زکات به شتر، گاو و گوسفند شرط است حیوانات مذکور، بیکار باشند، یعنی از جمله چهارپایانی باشند که در کارهایی مانند آبیاری، شخم زدن و مانند آن به کار گرفته نمیشوند»؛
امّا این حکم محلّ اشکال است و بنابر احتیاط واجب، به چهارپایان مذکور که در کارهایی مانند آبیاری، شخم زدن، کوبیدن خرمن، حمل و نقل بار و مانند آن، به کار گرفته میشوند و بیکار محسوب نمیشوند، زکات تعلّق میگیرد؛
البتّه اگر عرفاً صدق کند که چهار پایان مذکور بیکارند، پرداخت زکات آنها بنابر فتویٰ واجب است.
✔️ برای تعلّق زکات به شتر یا گاو یا گوسفند، شرط نیست این چهارپایان در یک مکان باشند.
بنابراین، اگر شخصی دارای گوسفندانی میباشد که در چند روستا پراکنده هستند و گوسفندان هر مکان به تنهایی به حدّ نصاب نمیرسند، ولی مجموع گوسفندان چند مکان به حدّ نصاب میرسند، در صورتی که سایر شرایط تعلّق زکات نیز فراهم باشد، واجب است فرد زکات مجموع آنها را بپردازد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۵۷ الی ۹۵۹
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز سه شنبه ۶ آذر ؛
شرایط اختصاصی تعلّق زکات به «مال التجاره» را بیان کنید.
📖 پـــاســخ ؛
کسی که «مال التّجاره و سرمایۀ کسب» دارد و قصد دارد از طریق آن، کسب و تجارت نماید، در صورت دارا بودن شرایط عمومی که در این پست ذکر شد و شرایط اختصاصی که ذیلا خواهد آمد، بنابر احتیاط واجب، باید زکات مال التّجاره و سرمایۀ کسب خویش را بپردازد که مقدار آن «یک چهلم» (۵/۲ درصد) میباشد.
اما بیان شرایط :
✔️ شرط اوّل و دوّم:
مالک مال التّجاره، بالغ و نیز در تمام سال عاقل باشد
بنابراین اگر مالک مال التّجاره، بچّۀ نابالغ یا فرد دیوانه باشد، به آن زکات تعلّق نمیگیرد و هنگامی که فرد، بالغ یا عاقل شد، چنانچه سایر شرایط ثبوت زکات وجود داشته باشد، از آن زمان، سال مربوط به زکات آغاز میشود.
شایان ذکر است، در جنون فرقی بین جنون دائمی و جنون موقّت نیست و مراد از جنون موقّت، آن است که فرد در دوره یا دورههایی از سال دیوانه باشد؛ البتّه اگر فرد تنها برای مدّت یک لحظه، بلکه یک ساعت و مانند آن در طول سال، مجنون و دیوانه شود، مضرّ نیست و در صورت جمع بودن سایر شرایط ثبوت زکات، بنابر احتیاط واجب، باید زکات مال التجاره را بپردازد.
✔️ شرط سوم:
فرد، مال التّجاره را به عقد معاوضی مالک شده باشد.
یعنی ثابت شدن زکات در مال التّجاره، مشروط به آن است که فرد مال التّجاره و سرمایۀ کسبش را از طریق معاوضه مثل خریدن یا مصالحۀ معاوضی و مانند آن مالک شده باشد و این حکم، شامل مال التّجارهای که به فرد بخشیده شده یا به او ارث رسیده یا به او مجّانی و بدون عوض مصالحه شده و مانند آن نمیشود.
✔️ شرط چهارم:
مال التّجاره به حدّ نصاب برسد.
یعنی در تعلّق زکات به مال التّجاره شرط است که به حدّ نصاب برسد و نصاب مال التّجاره همانند نصاب سکّۀ طلا و نقره میباشد که در این پست ذکر شد و کسی که مال التّجارهاش به حدّ نصاب مذکور برسد، باید زکات آن را که مقدارش «یک چهلم» (۵/۲ درصد) است بپردازد.
✔️ شرط پنجم:
یک سال زکاتی بر آن مال گذشته باشد
یعنی در تعلّق زکات به مال التّجاره، شرط است «یک سال زکاتی» از هنگامی که فرد قصد تجارت و منفعت بردن داشته است بر آن مال گذشته باشد و همان طور که قبلا ذکر شد، منظور از سال زکاتی در مال التّجاره، سپری شدن «دوازده ماه کامل قمری» میباشد.
✔️ شرط ششم:
در تمام سال، قصد تجارت با مال التجاره باقی باشد.
یعنی در تعلّـق زکات به مال التّجاره، شرط اســت قصــد تجــارت و منفعــت بردن در تمام سال باقی باشد. بنابراین، اگر فرد در میان سال از آن قصد منصرف شود و مثلاً قصد صرف مال التّجاره را در مؤونه نماید، زکات واجب نیست.
✔️ شرط هفتم:
مال التّجاره در تمام سال، به اندازۀ قیمت اصل آن یا بیشتر، قابل فروش باشد
یعنی در تعلّق زکات به مال التّجاره شرط است در تمام سال به اندازۀ قیمت اصل مال التّجاره (قیمت خرید یا قیمت تمام شدۀ مال التّجاره) یا بیشتر از آن، قابل فروش بوده و خریدار داشته باشد.
بنابراین، اگر مال التّجاره در قسمتی از سال به مقدار اصل سرمایه، قابل فروش نبوده و خریدار نداشته باشد، واجب نیست فرد زکات مال التجاره را بپردازد؛ مثلاً اگر سرمایه و مال التّجارۀ فرد، ۱۰۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد، ولی در بین سال ارزش آن کاسته شده و قیمتش ۹۰ میلیون تومان شود، زکات ندارد.
✔️ شرط هشتم:
مالک بتواند در مال التّجاره عرفاً تصرّف داشته باشد.
بنابراین اگر مالک مال التّجاره برای مدّت قابل توجّهی به سبب وجود مانع و عاملی، عرفاً نتواند در مالش تصرّف نماید، مثل آنکه مالش به سرقت رفته یا غصب شده یا گم شده باشد، آن مال زکات ندارد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۶۰ الی ۹۶۶
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز چهارشنبه ۷ آذر ؛
در چه مواردی پرداخت زکات مستحب است ؟
📖 پـــاســخ ؛
در دو مورد پرداخت زکات مستحب است:
1⃣ حبوبات و دانههای خوراکی که از زمین میروید، چه با پیمانه فروخته شود یا با وزن نمودن ( مانند برنج، نخود، لوبیا، عدس، ماش، ذرّت، اَرزن، کنجد و مانند اینها ) پرداخت زکات آن مستحب میباشد؛
امّا در سبزیجات مانند تره، جعفری، اسفناج، گشنیز، نعناع و ریحان و نیز در مثل هندوانه، خربزه، خیار و مانند آن، پرداخت زکات مستحب نمیباشد.
[ محصولاتی که در عرف عربزبانان «خَضْراوات» یا «خُضْر» نامیده میشود، زکات ندارد و از این قبیل است محصولات یا صیفیجاتی که معمولاً در جالیز کشت شده و در حالات عادی، دوام و بقاء زیادی ندارند مثل خربزه، هندوانه، خیار، گوجه فرنگی، بادنجان و مانند آن؛ امّا در روییدنیهایی که دوام و بقا دارند و در شرایط عادی، زود فاسد نمیشوند مثل برنج، حبوبات و ذرّت، پرداخت زکات مستحب میباشد ]
2⃣ اگر ولیّ شرعی بچّۀ نابالغ یا فرد مجنون با اموال متعلّق به کودک نابالغ یا شخص مجنون، برای آنان تجارت کند، مستحب است زکات مال التّجارۀ آنان را در صورت وجود شرایط تعلّق زکات در آن، از مالشان پرداخت نماید.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۶۷ و ۹۶۸
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز پنجشنبه ۸ آذر ؛
موارد هشت گانه مصرف زکات را نام ببرید ؟
📖 پـــاســخ ؛
زکات در هشت مورد صرف میشود که امروز فقط به ذکر عناوین آنها بسنده کرده و تفصیل آنها را به روزهای آینده موکول میکنیم.
✓ مورد اوّل و دوّم: فقرا و مساکین
✓ مورد سوم: عاملین و کارگزاران زکات
✓ مورد چهارم: کسانی که با دادن زکات به ایشان زمینۀ گرایش آنان به اسلام یا مذهب حقّ فراهم میشود (المؤلّفة قلوبهم)
✓ مورد پنجم: خریداری بندهها و آزاد کردن آنان
✓ مورد ششم: بدهکاران (غارمین)
✓ مورد هفتم: فی سبیل اللّه
✓ مورد هشتم: ابن السّبیل (مسافر در راه مانده)
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۶۹ الی ۹۹۰
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز جمعه ۹ آذر ؛
آیا جائز است بیشتر از کسری مخارج یک سال به فقیر زکات داد ؟
📖 پـــاســخ ؛
[ قبل از پرداختن به پاسخ سوال لازم است که تعریف فقیر و مسکین در باب خمس و زکات را ذکر کنیم :
«فقیر»، کسی است که مخارج سال خود و خانوادهاش را در حدّ شأن بالفعل و بالقوّة ندارد و از تأمین آن ناتوان است.
و «مسکین»، کسی است که از فقیر سختتر میگذراند و وضعیّت زندگانیاش نامناسبتر است؛ مثل اینکه نفقۀ مورد احتیاج روزانهاش را هم ندارد.]
پاسخ سوال :
احتیاط واجب آن است که بیشتر از کسری مخارج یک سال به فقیر زکات ندهند، هرچند در یک دفعه باشد؛ بلکه اگر زکات را به تدریج به وی بدهند تا به اندازۀ مخارج یک سال او و خانوادهاش گردد، بیشتر از آن بنابر فتویٰ نمیتوان به وی زکات پرداخت نمود.
همچنین، کسی که مخارج سالش را داشته، اگر مقداری از آن را مصرف کند و بعد شک کند که آنچه باقی مانده، به اندازۀ مخارج یک سال او هست یا نه، نمیتواند زکات بگیرد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۱ و ۸۰۷
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز شنبه ۱۰ آذر ؛
آیا حساب نمودن طلبکاری از فقیر بابت زکات مال جائز است ؟
📖 پـــاســخ ؛
کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد میتواند طلبی را که از او دارد، در صورت فراهم بودن سایر شرایط استحقاق زکات، بابت زکات حساب کند.
و اگر هم فقیر بمیرد و مال او به اندازۀ قرضش نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند؛ بلکه اگر مال او به اندازۀ قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند یا به جهت دیگر انسان نتواند طلب خود را بگیرد و وصول نماید، نیز میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.[این حکم، شامل خمس، ردّ مظالم و کفّارات نمیشود.]
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۲ و ۹۷۳
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز یکشنبه ۱۱ آذر ؛
آیا زکات پرداخت شده به فردی که بعداً معلوم میشود فقیر نبوده مجزی است ؟
📖 پـــاســخ ؛
اگر انسان به خیال اینکه کسی فقیر است به او زکات مالش را بدهد، بعد بفهمد فقیر نبوده یا به علّت ندانستن مسأله، به کسی که میداند فقیر نیست زکات مالش را بدهد، کافی نمیباشد.
پس چنانچه مالی که به او داده باقی باشد، باید از او بگیرد و به مستحقّ بدهد و اگر از بین رفته باشد، چنانچه کسی که آن مال را گرفته میدانسته زکات است، انسان میتواند عوض آن را از او بگیرد و به مستحقّ بدهد و اگر نمیدانسته زکات است، نمیتواند چیزی از او بگیرد و باید از مال خودش عوض زکات را به مستحقّ بدهد.
همین طور است حکم، اگر فردی که زکات به وی داده شده از جهت دیگری غیر از غنیّ بودن، مورد مصرف زکات نباشد؛ مانند اینکه فرد مذکور واجب النفقۀ زکات دهنده بوده یا سیّد باشد، در حالی که زکات دهنده غیر سیّد است.
شایان ذکر است، حکم مذکور در این مسأله، در موردی که فرد در شناخت فقیر یا شرایط استحقاق آن فحص و تحقیق کرده یا به حجّت شرعی مستند بوده نیز، بنابر احتیاط واجب جاری است.[شایان ذکر است، این حکم در مورد خمس نیز جاری میشود، با این تفاوت که چنانچه مالی را که بابت خمس داده هنوز باقی است لازم نیست عین آن را پس بگیرد، بلکه مخیّر است که همان عین را در صورت امکان پس بگیرد و به مستحق بدهد یا خمسش را از مال دیگر بپردازد]
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۴
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز دوشنبه ۱۲ آذر ؛
آیا پرداخت زکات قبل از تعلّق زکات به مال به فقیر جائز است ؟
📖 پـــاســخ ؛
اگر انسان پیش از آنکه زکات به اموالش تعلّق گیرد، مالی بابت زکات به فقیر بدهد، آن مال، زکات حساب نمیشود؛
امّا میتواند بعد از آنکه زکات بر او واجب شد – اگر مالی را که به فقیر داده از بین نرفته باشد و آن فقیر هم به فقر خود باقی باشد و سایر شرایط استحقاق زکات را دارا باشد – مالی را که به او داده، بابت زکات حساب کند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۵
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز سه شنبه ۱۳ آذر ؛
آیا فقیر نسبت به زکات دریافتی در مواردی که زکات واجب نبوده است ضامن است ؟
📖 پـــاســخ ؛
اگر فقیری که میداند زکات بر انسان واجب نشده، مالی بابت زکات بگیرد و نزد او تلف شود، ضامن است و عوض آن را بدهکار میشود؛
ولی زمانی که زکات بر انسان واجب میشود، اگر آن فقیر به فقر خود باقی باشد و سایر شرایط استحقاق دریافت زکات را داشته باشد، انسان میتواند آن طلب را بابت زکات حساب کند.
➖ فقیری که نمیداند زکات بر انسان واجب نشده، اگر مالی بابت زکات بگیرد و نزد او تلف شود، ضامن نیست و انسان نمیتواند عوض آن را بابت زکات حساب کند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۶ و ۹۷۷
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز چهارشنــــبه ۱۴ آذر ؛
اینکه گفته میشود یکی از موارد مصرف زکات عاملین و کارگزاران زکات هستند را توضیح دهید.
📖 پـــاســخ ؛
«عامل و کارگزار زکات» کسی است که از طرف امام(علیه السلام) یا نائب خاصّ حضرتش یا نائب عامّ ایشان (حاکم شرع)، مأمور شده تا زکات را جمعآوری و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام(علیه السلام) یا نائب ایشان یا فقرا و مستحقّین آن برساند و در إزای کارش به عنوان اجرت و حقّ الزّحمه، از زکات به او پرداخت گردد.
شایان ذکر است، مؤسّسات خیریّه و مانند آنکه افرادی را برای جمعآوری زکات استخدام مینمایند، نمیتوانند زکات را بدون اجازۀ امام(علیه السلام) یا نائب خاص یا عام ایشان، در این مورد مصرف نمایند و به عنوان اجرت و حقّ الزّحمه به چنین افرادی پرداخت کنند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۸
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز شنبه ۱۷ آذر ؛
اینکه گفته میشود یکی از موارد مصرف زکات «المؤلّفة قلوبهم» هست را توضیح دهید.
📖 پـــاســخ ؛
یکی از موارد مصرف زکات کسانی هستند که با دادن زکات به ایشان زمینۀ گرایش آنان به اسلام یا مذهب حقّ فراهم میشود.
این سهم در موارد ذیل مصرف میشود:
الف. کفّاری که اگر به آنان زکات بدهند، به دین اسلام رغبت پیدا میکنند یا در جنگ یا غیر آن به مسلمانان کمک میکنند.
ب. مسلمانانی که ایمان آنان به بعضی از آنچه پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) آوردهاند، ضعیف است و چنانچه زکات به آنان داده شود، موجب تقویت ایمانشان میگردد.
ج. مسلمانانی که ایمان به ولایت و امامت حضرت امیر المؤمنین(علیه السلام) و سایر ائمّۀ هدیٰ(علیهم السلام) ندارند و اگر به آنان زکات داده شود، به ولایت و امامت رغبت پیدا میکنند و به آن ایمان میآورند.
شایان ذکر است، مالک مال زکوی یا سایر افراد، نمیتوانند زکات را بدون اجازۀ امام(علیه السلام) یا نایب خاصّ حضرتش یا نایب عامّ ایشان (حاکم شرع)، در این مورد مصرف نمایند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۷۹
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز یکشنبه ۱۸ آذر ؛
یکی از موارد مصرف زکات بدهکاران (غارمین) است . احکام مربوط به آن را توضیح دهید.
📖 پـــاســخ ؛
کسی که بدهکار است و جزء «غارمین» میباشد و زیر بار قرض رفته و نمیتواند بدهی خود را بپردازد، هرچند مخارج سال خود را داشته باشد، میتوان برای پرداخت قرض و دیونش به وی زکات داد یا بدهیش را از زکات ادا نمود (مثل کسی که در آتشسوزی، سیل، غرق کشتی و حوادث طبیعی دیگر، هستی و دارایی خود را از دست داده است یا آنکه در تجارت و معاملات متضرّر شده و ورشکست شده است)، مشروط به آنکه آن فرد شرایط ذیل را دارا باشد:
✓ الف.مالی را که قرض کرده، در معصیت خرج نکرده باشد.
✓ ب.بنابر احتیاط واجب، بدهی وی بدون مدّت بوده یا اگر مدّتدار بوده، سررسید ادای آن فرا رسیده باشد.
✓ ج.طلبکار امید نداشته باشد که بدهکار بدهیش را به تدریج به او ادا کند، ولی چنانچه طلبکار راضی به پرداخت تدریجی بدهی توسط بدهکار باشد و او هم بتواند بدون سختی فوقالعاده که معمولاً تحمّل نمیشود (حَرَج)، بدهی خویش را بدهد، بنابر احتیاط واجب، پرداخت زکات به او جایز نیست.
✓ د.بدهی مذکور شرعاً ثابت باشد. بنابراین، پرداخت زکات به کسی که ادّعا دارد بدهکار است، جایز نیست؛ مگر آنکه به یقین یا اطمینان یا حجّت معتبر دیگر، بدهکاری او ثابت گردد.
💠 دو نکته :
✔️ کسی که بدهکار و غارم است و نمیتواند بدهی خود را بدهد، هرچند نفقات و مخارج او بر انسان واجب باشد، میتوان با رعایت شرایط گذشته برای ادای بدهی و قرضش به او زکات داد، یا بدهی و قرضش را از زکات ادا نمود، هرچند ادای دین بدون اطلاع وی باشد. همچنین، اگر انسان از شخص مذکور طلبکار باشد و از طرفی زکات بدهکار باشد، میتواند طلبش را بابت زکات حساب نماید.
ولی انسان نمیتواند به او برای نفقاتش زکات بپردازد، با توضیحی که در مسألۀ «۹۹۴» از جلد ۲ رساله جامع ذکر میشود.
✔️ اگر انسان به کسی که خود را بدهکار و غارم و ناتوان از پرداخت بدهیهایش معرّفی کرده، برای ادای قرض و بدهیش زکات بدهد، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده یا آنکه اصلاً بدهکار نبوده یا طلبکار طلبش را – قبل از ادای دین از زکات – بخشیده، شخص مذکور ضامن است و باید زکات را برگرداند.
البتّه اگر شخص مذکور، شرعاً فقیر باشد و سایر شرایطی را که در فصل بعد برای مستحقّین زکات گفته میشود، دارا باشد، انسان میتواند آنچه را که به او داده، بابت سهم فقرا حساب کند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۹۸۰ الی ۹۸۲
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
۞ روزی یـــک دقیقـــه بــا احکـــام آیـــت الله سیستـــانـــے
@ahkamsistanei