بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن عرض سلام و تبریک روز ولادت امام حسن عسکری علیه السلام ، ان شاء الله از امروز شنبه ۸ ربیع الثانی ۱۴۴۶هجری قمری ، و به شرط حیات و توفیق هر روز یک مسأله از رساله جامع آیت الله سیستانی تقدیم خواهد شد.
💐 ثواب نشر مسائل ارائه شده در این کانال اهداء میشود به روح مقدس و منور مولانا حسن ابن علی العسکری علیه السلام 💐
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز شـــنبه ۲۱ مهـــر ؛
زکات مال در چند مورد واجب است ؟ آنها را بیان کنید.
📖 پـــاســخ ؛
زکات در ده مورد واجب است:
۱. گندم؛
۲. جو؛
۳. خرمای خشک (تَمْر)؛
۴. انگور (کشمش)؛
به این چهار مورد، «غلّات چهارگانه» گفته میشود.
۵. طلا؛
۶. نقره؛
به این دو مورد، «نقدَین» گفته میشود.
۷. شتر؛
۸. گاو؛
۹. گوسفند؛
به این سه مورد، «أنعام سهگانه» گفته میشود.
۱۰. مال التّجاره (بنا بر احتیاط واجب)؛
این موارد دهگانه، «اموال زکوی» نامیده میشود.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۵۹
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز یکشنــــبه ۲۲ مهـــر ؛
آیا همچنان که در بحث خمس چیزی به نام « سال خمسی » داریم ، در بحث زکات هم « سال زکاتی » داریم؟
📖 پـــاســخ ؛
💠 در اینکه زکات بعد از گذشتن یازده ماه از مالکیت مال زکوی واجب میشود یا دوازده ماه ، تفصیلی در مسأله وجود دارد که بستگی به موارد مال زکوی دارد که بدین شرح است:
▪️«شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره»
زکات در این موارد ، زمانی واجب میشود که فرد، «یازده ماه کامل» مالک این اموال بوده و سایر شرایط تعلّق زکات نیز فراهم باشد، ولی اوّل سال بعد را باید پس از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.
به تعبیری دیگر، آغاز سال بعد وقتی است که «یک سال کامل» (دوازده ماه) بر این اموال بگذرد و این سال را «سال زکاتی» مینامند؛{ مثلاً اگر کسی از اوّل ماه محرّم، مالک ۶۰ رأس گوسفند باشد (با فرض جمع بودن شرایط تعلّق زکات در طول یازده ماه)، با دیده شدن هلال ماه ذیحجّه (اوّل ماه دوازدهم)، به گوسفندان مذکور زکات تعلّق میگیرد و باید یک گوسفند را به عنوان زکات بپردازد، ولی اوّل سال زکاتی بعد، اول ماه محرّم سال آینده میباشد و چنانچه از اوّل محرّم سال بعد تا اول ذیحجّه (با فرض جمع بودن شرایط تعلّق زکات در طول یازده ماه) دارای ۵۰ رأس گوسفند باشد، با دیده شدن هلال ماه ذیحجّۀ سال بعد به گوسفندان مذکور، مجدداً زکات تعلّق میگیرد و باید یک گوسفند را به عنوان زکات بپردازد}
▪️«گندم، جو، خرما و کشمش»،
در این موارد، گذشتن یک سال کامل شرط نیست که توضیح آن در مسائل آینده خواهد آمد.
▪️«مال التّجاره»
در این مورد ، زکات زمانی واجب میشود که فرد «دوازده ماه کامل» مالک آن بوده و سایر شرایط تعلّق زکات نیز فراهم باشد و به تعبیر دیگر، «یک سال زکاتی» بر آن سپری گردد، در حالی که سایر شرایط تعلّق زکات نیز وجود داشته باشد.
💠 «سال زکاتی» بر مبنای «سال قمری» لحاظ میگردد، نه سال شمسی یا میلادی.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۶۰ ، ۸۶۱ ، ۸۶۲
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز سه شنــــبه ۲۴ مهـــر ؛
شرایط عمومی واجب شدن زکات چیست ؟
📖 پـــاســخ ؛
شرایط عمومی واجب شدن زکات که در همه اموال زکوی جریان دارد عبارت اند از :
1⃣ شیء متعلّق زکات، دارای مالک باشد.
بنابراین زکات در موارد ذیل واجب نیست :
● گندم و جویی که به صورت خودرو در بیابان یا مانند آن روییده است.
● گاو و شتری که در بیابان و مانند آن رها بوده و هیچ صاحب و مالکی ندارند و کسی با حیازت یا صید و مانند آن، آن را به ملک خویش در نیاورده است.
● مال زکوی که هنوز بهطور شرعی به ملکیّت فردی در نیامده – مثل مالی که به فرد بخشیده شده، ولی هنوز آن را قبض نکرده – زکاتش بر آن فرد واجب نیست.
2⃣ مالک آن، شخص حقیقی باشد نه اعیان یا جهات یا عناوین کلّی
بنابراین، در موارد ذیل زکات واجب نیست:
● اگر مال زکوی، ملکِ مسجد، حسینیّه، مشاهد مشرّفه، خانۀ خدا (کعبه) و مانند آن باشد.
● مال زکوی، ملکِ شرعی «جهت» باشد، مثل جهت عزاداری یا عزاداری امام حسین(علیه السلام) ، آموزش و تعلیم قرآن کریم، درمان و معالجۀ بیماران و مانند آن؛
● مال زکوی، ملکِ «عنوان کلّی» باشد، مانند عنوان فقرا، علما، دانشجویان و مانند آن؛ البتّه اگر اموال مذکور توسط متولّی عنوان به ملکِ فرد یا افرادی از آن عنوان درآید، با جمع بودن سایر شرایط تعلّق زکات، اموال مذکور مشمول زکات میگردند.
شایان ذکر است، آن دسته از شخصیّتهای حقوقی که از تجمّع و تشکّل شخصیّتهای حقیقی حاصل شده مانند شرکتهای سهامی، چنانچه دارایی آنها از اموال زکوی باشد، با جمع بودن شرایط تعلّق زکات، به آن اموال زکات تعلّق میگیرد، اگر مدیران شرکت جهت پرداخت زکات از طرف سهامداران اذن یا وکالت داشته باشند، میتوانند زکات آنان را حسب موازین شرعی محاسبه کرده و پرداخت نمایند، وگرنه، هر کس باید زکات خودش را بپردازد.
3⃣ مالک آن، آزاد بوده و برده نباشد.
4⃣ مال، عین شخصی باشد نه کلّی در ذمّه
مال زکوی باید عین شخصی باشد، یعنی مالی باشد که عین آن در بیرون موجود است.
بنابراین، اگر فرد مال زکوی را در ذمّۀ شخصی طلبکار باشد، مثل آنکه آن را قبل از تعلّق زکات به شخص مذکور قرض داده و آن را به وی تحویل داده باشد، پرداخت زکات آن طلب بر وی واجب نیست، هرچند بتواند آن را وصول نماید.
اگر فرد مالی را که هنوز به آن زکات تعلّق نگرفته، به دیگری قرض بدهد و آن مال بعد از قبض و تحویل، متعلّق زکات شود، زکات، در صورت جمع بودن سایر شرایط ثبوت زکات، بر عهدۀ قرض گیرنده (بدهکار) است.
5⃣ مالک از تصرّف در مال زکوی، شرعاً ممنوع نباشد
بنابراین زکات در موارد ذیل واجب نیست:
● اموالی مانند مالی که قبل از تعلّق زکات به رهن شرعی (گرو) گذاشته شده است.
● مالی که قبل از تعلّق زکات به آن، با رعایت شرایط وقف شده باشد هرچند وقف خاص باشد .
{البتّه، محصولات و درآمد موقوفه، چنانچه قبل از زمان وجوب زکات به ملکیّت موقوف علیهم درآید و شرایط دیگر هم وجود داشته باشد، پرداخت زکات آنها بر موقوف علیهم، لازم میشود.
● مالی که قبل از تعلّق زکات به آن، حاکم شرع به علّت تعلّق حقّ طلبکاران به آن، حکم حَجْر صادر کرده و مالکش را از تصرّف در آن شرعاً منع نموده است.
اگر فرد نذر شرعی نماید که عین مال زکوی را صدقه بدهد، این نذر موجب ساقط شدن زکات از مال مذکور نمیشود. بنابراین، واجب است در صورت تعلّق زکات به آن، زکات را از مال دیگر بپردازد، تا آنکه با وفای به نذر منافات نداشته باشد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۶۳ الی ۸۶۹
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز چهارشنــــبه ۲۵ مهـــر ؛
شرایط اختصاصی تعلّق زکات به گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) چیست ؟
📖 پـــاســخ ؛
کسی که مالک «گندم» یا «جو» یا «خرما» یا «انگور» میباشد، در صورت دارا بودن شرایط عمومی که در این پست ذکر شد و شرایط اختصاصی که در ادامه خواهد آمد، باید زکات آنها را بپردازد.
1⃣ شرط اوّل ؛ غلّات مذکور، در زمان تعلّق زکات، در ملکیّت فرد باشد.
اگر فردی مالک گندم یا جو یا خرما یا انگور (کشمش) باشد و زکات در ملکیّت او به آن تعلّق بگیرد، باید زکاتش را بپردازد و فرق ندارد مالکیّت مذکور از راه کشت و زراعت حاصل شده باشد یا از طریق خرید یا قبول بخشش یا ارث و مانند آن، پدید آمده باشد؛
امّا اگر غلّات مذکور قبل از زمان تعلّق زکات به آنها، از ملکیّت فرد خارج شده و به ملک فرد دیگری درآید و در ملک فرد جدید متعلّق زکات گردد، پرداخت زکات آن بر عهدۀ مالک اوّل نیست و مالک دوّم باید زکات را بپردازد.
2⃣ شرط دوم: غلّات مذکور، به حدّ نصاب معیّن برسد.
زکات گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) وقتی واجب میشود که به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها «۳۰۰ صاع» است که گفته شده تقریباً «۸۴۷ کیلوگرم» میباشد.[آنچه در مورد نصاب غلّات در روایات آمده است تعیین آن به وسیلۀ کیل و پیمانههای متداول در آن زمان بوده و مقدار دقیق آن بر حسب کیل و پیمانههایی که در زمان معاصر از آنها استفاده میشود، معلوم نیست]
➖ دو نکته :
▫️معیار در تعیین مقدار نصاب (حجم یا وزن) غلّات چهارگانه، هنگام خشک شدن آنها میباشد. بنابراین، اگر غلّات مذکور بعد از خشک شدن در وقت وجوب پرداخت زکات (که خواهد آمد) به حدّ نصاب برسد، پرداخت زکات آن واجب میباشد؛
امّا اگر محصولات مذکور در حالی که تر و مرطوب است به حدّ نصاب رسیده باشد، ولی بعد از خشک شدن در وقت وجوب پرداخت زکات، از مقدار نصاب کمتر شود، زکات ندارد.
▪️تطبیق کیل و پیمانه بر حسب وزن به صورت یک ضابطه و معیار عام که در همۀ غلّات مورد استفاده قرار گیرد، امکانپذیر نمیباشد، زیرا غلّات از نظر سبکی و سنگینی (وزن حجمی) بر حسب طبیعتشان و عوامل دیگر متفاوت هستند؛ به عنوان مثال، پیمانهای که ۱۰۰۰ سانتیمتر مکعّب حجم دارد، چنانچه آن را از گندم پر نمایند، وزن آن بیشتر از هنگامی است که آن را از جو پر نمایند، همچنان که اگر پیمانۀ مذکور را از خرما بهطور غیر فشرده پر کنند، وزن آن کمتر از هنگامی است که آن را از گندم پر نمایند، زیرا خرما و گندم در شکل و حجم با هم متفاوت هستند و منافذ و فضاهای خالی واقع بین خرماهای موجود در پیمانه، بیشتر از منافذ و فضاهای خالی بین دانههای گندم است؛ بلکه گاه افراد یک نوع هم با هم تفاوت دارند و دارای صنفهای مختلف میباشند؛ مثلاً میزان رطوبت در یک صنف، بیشتر از صنف دیگر است؛
ولی آنچه امر را آسان میکند این است که هنگامی که مکلّف نتواند رسیدن محصول زکویاش را به حدّ نصاب احراز نماید، پرداخت زکات آن واجب نیست، ولی با رسیدن وزن غلات به مقدار نقل شده (۸۴۷ کیلو گرم)، یقین یا اطمینان حاصل میشود که مال زکوی به حدّ نصاب رسیده است.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۷۰ الی ۸۷۳
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز جمعه ۲۷ مهـــر ؛
زمان تعلّق زکات به غلات چهارگانه(گندم، جو، خرما و انگور) کدام است؟
📖 پـــاســخ ؛
[ قبل از پرداختن به پاسخ ، توجه به این نکته خوب است که ما در بحث زکات مال ، از دو « زمان » صحبت میکنیم :
✓ زمان تعلّق زکات به غلات چهارگانه
✓ زمان وجوب پرداخت زکات غلّات چهارگانه
که پرسش فوق ، ناظر به زمان اول است.و ان شاء الله پرسش روز بعد ناظر به زمان دوم خواهد بود.]
زمان تعلّق زکات به :
● گندم و جو : هنگامی است که محصول به حدّی از رشد رسیده باشد که عرفاً به آنها «گندم» و «جو» گفته شود.
● و زکات انگور و کشمش وقتی واجب میشود که عرفاً به آن «انگور»بگویند.
● و نیز زکات خرما، هنگامی واجب میشود که عرف عربزبانان به آن «تَمْر» (خرمای خشک) بگویند.
💠 توضیح بیشتری راجع خرما و انگور :
➖ خرما غالباً به سه شکل مورد استفاده قرار میگیرد:
● خرما را در حالی که خشک شده و به آن «تَمْر» (خرمای خشک) میگویند، مورد استفاده قرار دهند.
● خرما را در حالی که نرم و تازه است و به آن «رطَب» میگویند، مصرف نمایند.
● خرما را در حالی که نارس میباشد و به آن «خَلال» یا «خارَک» میگویند، استفاده کنند.
خرمای خشک (تَمْر)، مشمول زکات میباشد و حکم آن در مسائل قبل ذکر شد. خرمای تازه (رطَب)، مشمول زکات نمیباشد؛ امّا چنانچه به گونهای باشد که خشک آن به مقدار نصاب برسد، احتیاط مستحب آن است که زکات آن را بدهند. همچنین، خرمای نارس (خلال یا خارک)، زکات ندارد.
➖ بهطور کلّی، انگور دو قسم است:
● انگورهایی که قابل کشمش شدن میباشد و میتوان آن را خشک نمود و از کشمش آن استفاده کرد؛
چنین انگورهایی، با فراهم شدن تمامی شرایط تعلّق زکات، مشمول زکات هستند.
● انگورهایی که قابل کشمش شدن نمیباشد و آن را در حالی که تازه است استفاده میکنند یا اگر هم خشک شود، کشمش آن عرفاً قابل استفاده نیست؛چنین انگورهایی، زکات ندارند.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۷۳ الی ۸۷۵
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز شنــــبه ۲۸ مهـــر ؛
زمان وجوب پرداخت زکات غلّات چهارگانه کدام است؟
📖 پـــاســخ ؛
💠 زمان وجوب پرداخت زکات :
● در «گندم و جو»، هنگام تصفیۀ آنها و جدا کردن دانههای گندم و جو از کاه و پوستههای آنها میباشد.
● در «خرمای خشک» (تَمْر)، هنگامی است که چیدن و جمعآوری خرمای خشک (تَمْر) در آن زمان متعارف میباشد.شایان ذکر است، چنانچه خرما را قبل از خشک شدن بچینند، سپس آن را با پهن کردن زیر نور و حرارت آفتاب و مانند آن خشک کنند، در این صورت زمان وجوب پرداخت زکات هنگامی است که خرمایی را که خشک نمودهاند، جمعآوری نمایند.
● در «انگور»، هنگام جمعآوری کشمش آن است. بنابراین، در صورتی که انگور بر روی درخت تبدیل به کشمش شده، هنگامی که متعارف است کشمش را میچینند و آن را جمعآوری مینمایند، زمان وجوب پرداخت زکات میباشد؛
امّا چنانچه انگور را قبل از کشمش شدن بچینند و بعد از چیدن، آن را به روشهای طبیعی یا مصنوعی خشک نموده و تبدیل به کشمش کنند، در این صورت، زمان وجوب پرداخت زکات، هنگام جمعآوری کشمش تولید شده میباشد.
💠 دو نکته :
◾️فرد در زمانی که باید زکات غلّات چهارگانه را بپردازد دو راه دارد :
✓ یا باید اقدام به پرداخت زکات به مستحقّین آن بنماید.
✓ یا اینکه آن را از مال خود جدا کرده و کنار بگذارد (عزل نماید) و بعد از جدا کردن زکات، اگر برای غرض عقلایی پرداخت زکات را تأخیر بیندازد، اشکال ندارد.
◾️ کسی که از طرف حاکم شرع مأمور جمعآوری زکات است :
✓ موقع تصفیه و جداسازی گندم و جو از کاه و هنگام جمعآوری خرمای خشک و کشمش، میتواند زکات را مطالبه کند و اگر مالک ندهد و مالی که زکات آن واجب شده از بین برود، باید عوض آن را بپردازد.
✓ امّا مطالبه ، قبل از فرا رسیدن زمان مذکور جایز نیست؛ مگر آنکه مالک خود بخواهد زکاتی را که به غلّاتش تعلّق گرفته، زودتر بپردازد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۷۶ الی ۸۸۰
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز یکشنــــبه ۲۹ مهـــر ؛
آیا دو امر زیر در پرداخت زکات واجب است:
● پرداخت زکات هنگام فرارسیدن زمان وجوب پرداخت [و عدم جواز پرداخت آن قبل از آن زمان]
● تحویل دادن عین مال زکوی به عنوان زکات [و عدم جواز پرداخت قیمت آن ]
📖 پـــاســخ ؛
دو مطلب است که توهم میشود در پرداخت زکات واجب است در حالی که هیچ کدام واجب نیست :
1⃣ واجب نیست فرد صبر نماید تا زمان وجوب پرداخت زکات فرا برسد و آن گاه زکات را بپردازد بلکه همین که زکات به آن تعلّق گرفت میتواند زکات را بپردازد.
یعنی لازم نیست فرد صبر نماید تا جو و گندم به زمان برداشت و جداسازی گندم و جو از کاه برسد یا انگور تبدیل به کشمش شده و زمان جمعآوری آن فرا برسد یا خرمای خشک شده (تَمْر) از نخل چیده شود.
بنابراین اگر زکات به انگور تعلّق بگیرد و فرد بخواهد زکات آن را قبل از کشمش شدن بپردازد، چنانچه به قصد زکات از انگور مذکور به قدری به مصرف زکات برساند که اگر خشک شود به اندازۀ زکاتی باشد که بر او واجب است، اشکال ندارد و کافی میباشد.
2⃣ [ واجب نیست عین مال زکوی را به عنوان زکات پرداخت کند بلکه ] جایز است مقدار زکات را قیمت نموده و به عنوان زکات، قیمت آن را از نقد رایج بدهد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۸۱ و ۸۸۲
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز دوشنــــبه ۳۰ مهـــر ؛
مقدار زکات غلّات چهارگانه(گندم،جو،خرما،کشمش)چقدر است ؟
📖 پـــاســخ ؛
مقدار زکات غلّات چهارگانه به طریقۀ «آبیاری» آنها بستگی دارد:
✔️ اگر برای آبیاری گندم، جو، خرما و انگور از «آب باران یا نهر یا قنات یا رطوبت زمین» استفاده گردد(که در آنها آبیاری نیاز به عِلاج ندارد) :
زکات آن «یک دهم» (۱۰ درصد) است؛
✔️ اگر با «آب چاه» به وسیلۀ پمپ آب همان طور که معمول است آبیاری شود یا به وسیله «دَلْو» (سطل)، «تلمبه» و مانند آن از چاه یا رودخانه آب بکشند و زراعت یا محصول زکوی را آبیاری نمایند :
زکات آن، «یک بیستم» (۵ درصد) میباشد.
💠 توجه به چند نکته ضروری است:
1⃣ نکته اول:
کشاورزی که زمینش آب و پمپ آب ندارد :
✔️ اگر برای آبیاری آن، آب قنات را از دیگری خریداری میکند و در شیوۀ آبیاری با قنات، نه مالک اوّلیۀ آب و نه کشاورز از علاج(مانند پمپ آب) استفاده نمیکنند : چنانچه محصول کشاورز به حدّ نصاب برسد، زکات آن «یک دهم» میباشد.
✔️ اما اگر برای آبیاری آن، آب چاه را از دیگری خریداری میکند و در این شیوه تنها مالک اولیّه از علاج استفاده کرده و آب چاه را با پمپ آب استخراج میکند و در ازای دریافت مبلغی آن را در اختیار کشاورز قرار میدهد: چنانچه محصول کشاورز به حدّ نصاب برسد، زکات آن «یک بیستم» میباشد.
2⃣ نکته دوم؛
اگر برای آبیاری هم از آب باران استفاده گردد و هم از آب چاه و مانند آن استفاده شود در این صورت ، دوفرض کلی وجود دارد :
❶ فرض اول :
اینکه شخص « میداند » که عرفا کدام نحو آبیاری است ؛ که حکم آن بدین ترتیب است :
✔️ چنانچه طوری باشد که عرفاً بگویند: «آبیاری آن به وسیله آب چاه و مانند آن شده»، زکات آن، «یک بیستم» است.
✔️ و اگر عرفاً بگویند: «آبیاری با آب نهر و باران شده»، زکاتش «یک دهم» میباشد؛
✔️ امّا اگر طوری است که عرفاً میگویند: «به هر دو طریق آبیاری شده» – هرچند آبیاری به یکی از دو روش بیشتر از روش دیگر باشد – زکات آن «سه چهلم» (۵/۷ درصد) است.
❷ فرض دوم؛
اینکه شخص « شک دارد » که عرفا کدام نحو از آبیاری است ؛ که حکم آن بدین ترتیب است:
✔️ اگر فرد شک کند و نداند که در عرف میگویند: {«محصول زکوی به هر دو طریق آبیاری شده»} یا اینکه میگویند: { «آبیاری آن با آب باران و مانند آن بوده است» } ؛
در این صورت، پرداخت «سه چهلم» (۵/۷ درصد) به عنوان زکات کافی است.
✔️ اگر فرد شک کند و نداند که در عرف میگویند: { «محصول زکوی به هر دو طریق آبیاری شده» } یا اینکه میگویند: { «با آب چاه و دلو و مانند آن، آبیاری شده است» } ؛
در این صورت، پرداخت «یک بیستم» به عنوان زکات کافی است.
✔️ اگر فرد شک کند و نداند که در عرف میگویند: { «محصول زکوی با آب چاه و مانند آن آبیاری شده یا با آب باران و مانند آن آبیاری گردیده} یا { به هر دو طریق آبیاری شده است»} ؛
در این صورت، پرداخت «یک بیستم» به عنوان زکات کافی است.
3⃣ نکته سوم ؛
ملاک در آبیاری درختان نخل یا انگور، شیوۀ آبیاری ثمرۀ آنها میباشد، نه خود درختان و نهالها؛
بنابراین، اگر فرد نهال خرما یا انگور را بکارد و آنها را با آب چاه و مانند آن آبیاری کند تا به سنّ ثمره دهی برسند و پس از ظاهر شدن ثمره برای رشد ثمرۀ درختان، آن را آبیاری ننماید، بلکه درختان مذکور از رطوبت زمین استفاده کنند، زکات محصول به دست آمده «یک دهم» میباشد.
4⃣ نکته چهارم ؛
اگر گندم، جو، خرما و انگور با آب باران و نهر آبیاری شود و با وجود آبیاری با آب باران و نهر، دیگر احتیاج به آبیاری با آب چاه و مانند آن نداشته باشد، ولی باز هم با آب چاه آبیاری شود، به گونهای که آب چاه به زیاد شدن محصول کمک نکند، در این فرض، زکات محصول مذکور، «یک دهم» است.
همین طور، اگر محصول زکوی با آب چاه و مانند آن آبیاری شود و با وجود آبیاری با آب چاه و مانند آن، دیگر احتیاج به آبیاری با آب نهر و باران و مانند آن نباشد، ولی باز هم با آب نهر و باران آبیاری شود و آنها به زیاد شدن محصول کمک نکنند، در این فرض زکات محصول مذکور «یک بیستم» است.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۸۳ الی ۸۹۱
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei
🌺 روزی یـــک دقیـــقه بــا احکــــام آیـــت اللـــه سیســـتانـــے از رســـاله جامـــع در قــالب ســؤال و جـــواب
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
❓پـــرسـش امـــروز سه شنــــبه ۱ آبان ؛
حکم « زراعت در زمینهای متعدد متعلق به یک شخص » و همچنین « زراعت متعدد در یک زمین » را بیان کنید ؟
📖 پـــاســخ ؛
زراعت متعدد به دو نحو قابل تصویر است :
1⃣ زراعت در دو زمین مجاور :
اگر فردی زراعتی را با آب چاه و مانند آن آبیاری کند و همان فرد، در زمین مجاور آن نیز زراعتی داشته باشد که نیاز به آبیاری با آب چاه نداشتــه باشــد – به گونهای که تنها از رطوبت زمین مجاورش که با آب چاه آبیاری شده، استفاده مینماید و آن را با آب چاه آبیاری نمینماید – زکات زراعتی که با آب چاه آبیاری شده، «یک بیستم» و زکات زراعتی که مجاور آن است، بنابر احتیاط واجب، «یک دهم» میباشد.
2⃣ دو زراعت در یک زمین؛
اگر شخصی زراعتی مثل گندم را با آب چاه و مانند آن آبیاری کند و پس از درو کردن گندم در همان کشتزار جو بکارد که از رطوبت باقیمانده در زمین استفاده کند و به آبیاری با آب چاه نیازی نداشته باشد، در این فرض نیز زکات زراعت گندم که با آب چاه آبیاری شده، «یک بیستم» و زکات زراعت جو که تنها از رطوبت باقیمانده در زمین استفاده نموده است، بنابر احتیاط واجب، «یک دهم» میباشد.
📓 آدرس ؛
رســــاله جـــامع / جلــــد ۲ / مســـاله ۸۹۲ و ۸۹۳
#زکات
┄┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄┄
@ahkamsistanei