📌 پرسش:
طبق برخی آیات قرآن کریم آیا پیامبر اکرم گناه می کرد؟
◀️در آیه «إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِرَاطاً مُسْتَقِيماً» فقره «لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخر» چگونه معنا میشود؟
آیتالله العظمی #شبیری_زنجانی:
🔹این امر ممکن است که شارع گناهان گذشته را ببخشد اما اینکه گفته شود، خداوند گناهان آینده را هم میبخشد، صحیح نیست؛ زیرا چنین عفو و ترخیصی عقلاً با جعل حکم سازگاری ندارد. بنده همراه مرحوم حاج آقا تقی قمی در مجلس روضهای بودم. منبری این آیه را مطرح کرد و در تبیین آن دچار مشکل شد. بنده به حاج آقای قمی معنایی را عرض کردم و ایشان گفتند: این معنا را برای اولین بار میشنوم و معنای خوبی است.
👈معنایی که بنده عرض کردم چنین بود: در این آیه تعبیر «ما مضی و ما یأتی» نیامده بلکه از دو فعل ماضی (ما تقدم و ما تأخر) استفاده شده است. مثلا گاهی گفته میشود قدماء و متأخرین قائل به فلان مطلب هستند، در حالی که هم قدماء و هم متأخرین از گذشتگانند؛ لکن برخی از گذشتگان نسبت به ما دور و بعضی از گذشتگان به ما نزدیکتر هستند. در این آیه مراد از «ما تقدم و ما تأخر» گناهان بعید العهد و قریب العهد است. برخی از گناهان مربوط به سالهای بسیار دور است که به سبب طولانی شدن زمان، اشخاص آنها را به خاطر نیاورده و به سراغ آنها نمیروند. در برخی از ترجمهها تعبیر «ما تقدم و ما تأخّر» به معنای قبل از فتح مکه و بعد از فتح مکه دانسته شده که معنای خوبی است.
✅مسئله دیگری که در رابطه با این آیه وجود دارد این است که چگونه میتوان به وجود مبارک پیامبر(ص) نسبت «ذنب» داد؟
🔆اگر چه از نظر بسیاری از اهل سنت نسبت دادن «ذنب» به پیامبر(ص) اشکالی ندارد اما از نظر شیعه چنین سخنی صحیح نیست.
✅ با قطع نظر از این مسئله کلامی باید به این سوال پاسخ داد که فتح مکه، با غفران چه تناسبی دارد؟
🔆 در صورتی که بتوانیم به این سوال اخیر پاسخ دهیم، آن مسئله کلامی نیز حل میشود.
👈در پاسخ از سوال عرض میشود این مسئله تجربه شده که در برخی از زمانها به اشخاص بزرگی نسبتهایی (کارهایی که از نظر مردم گناه است) داده میشود اما بعد از آنکه کار آن شخص بزرگ تثبیت گردید و آن نسبتها بیفایده شد، بر آن نسبتها سرپوش گذاشته میشود و از آن نسبتها سخنی به میان نمیآید. قبل از فتح مکه به پیامبر(ص) نسبتهای متعددی (مانند جنون) داده میشد اما وقتی کار پیامبر(ص) بالا گرفت و مکه به دست ایشان فتح شد، آن نسبتهای گزاف بیفایده و بر آن سرپوش قرار داده شد. در این آیه مراد از کلمه ذنب، ذنب اجتماعی است. بنابراین معنای آیه چنین است: تو ای پیامبر(ص)، در این جامعه گنهکار بودی و با فتح مکه بر آن گنهکاری تو پوشش گذاشته شد. این معنا، معقول و صحیح است.
📚درس خارج اصول آیتالله العظمی شبیری، ۹۷/۱۱/۲۳
کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👇👇
🌻 @ahlolbit