💥راهکار رفع ناامیدی
🌹گناهان گذشته
🔻معنای گناهان گذشته
قبل از آنکه وارد بحث گناهان گذشته شویم و نکات مهم پیرامون آن و سپس راهکارهای درمانی آن را بیان کنیم لازم است بحثهای مقدماتیای را برای حل مسئله بیان نماییم.
اولین بحثی که باید پیرامون آن صحبت کنیم معنای گناهان گذشته است. گناهان گذشته به این بیان است که انسان هر گناهی که مرتکب شده است و برای تطهیر آن کاری انجام نداده است در حقیقت و وجود او جمع شده است و این تجمیع گناهان در وجود او تاثیرات و تغییراتی را ایجاد نموده است.
✨️به بیان دیگر چون بحث ما در مورد حقیقت انسان یعنی روح میباشد باید چنین بگوییم: گذشته انسان با او همراه میباشد یعنی اگرچه در ظاهر امر تغییر سال اتفاق میافتد و سنّ انسان بالا میبرد ولی در حقیقت امر، روح انسان گناهانی که دچار شده است را با خود حمل میکند و با تغییرات فصلی و سالی تغییری در این مسئله به وجود نمیآید و اگر کسی به فکر تطهیر آن نباشد آن را در برزخ و قیامت با خود حمل مینماید در دعای اوحمزه ثمالی امام سجاد علیهالسلام فرموده است: اَبْكي لِخُروُجي مِنْ قَبْري عُرْياناً ذَليلاً حامِلاً ثِقْلي عَلي ظَهْري. گريه كنم براي بيرون آمدنم از قبر برهنه و خوار كه بار سنگينم را به پشتم بار كرده.
یعنی همانگونه که انسان در دنیا حملکننده گناهان بوده است پس از مرگ نیز این گرفتاری با او همراه خواهد که نکتهای بسیار مهم در آن وجود دارد که در پست بعد خواهیم گفت.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🌹گناهان گذشته
🔸️سنگینی روح و موانع آن
در پست گذشته گفته شد که گناهان گذشته سنگینیای در وجود انسان ایجاد میکنند به نحوی که این سنگینی اگر تطهیر نشود با انسان همراه خواهد بود.
امام زین العابدین صلوات الله علیه در دعای وزین و نورانی ۱۶ صحیفه سجادیه چنین فرموده است: أَنَا الَّذِي أَوْقَرَتِ الْخَطَايَا ظَهْرَهُ. منم که خطاها پشتم را سنگین کرده است. و در بیان نورانی خود در ابوحمزه نیز فرمودهاند: حاملا ثِقلی عَلی ظَهری. حملکننده سنگینی بر پشتم هستم.
🥀از این دو بیان میتوان به نکته مهمی دست پیدا نمود که گناهان گذشته چنان سنگینیای در وجود انسان ایجاد میکنند که سبب کم شدن ارادههای انسان میگردند زیرا همانگونه که هرگاه روی کمر انسان جسم سنگینی گذاشته شود، توانایی انجام امور خود به نحو شایسته را ندارد زمانی که روح انسان نیز سنگین گردد، توانایی انجام امور خود را ندارد.
درنتیجه میتوان چنین گفت: بسیاری از بیحالیها، تنبلیها، ضعفهای ارادی و امثال آن زیر سر گناهان گذشته انسان است و تا زمانی که مومن برای گناهان گذشته خود برنامهریزی نکند نمیتواند کار خود را به جایی برساند و به همین دلیل بزرگان معرفت اولین منزل و اولین نسخه در عبودیت را توبه از گناهان گذشته بیان نمودهاند.
و زمانی که روح از زنجیرهای سنگین گناهان گذشته آزاد شود میتواند به سوی محبوب خویش پرواز کند و مهاجر کوی دوست گردد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
🌹سرمایه سالکین
ملا احمد نراقی رحمه الله علیه:
🔸️بدان که توبه از معاصی، سرمایه سالکین و اول مقامات دین است مشرق [محل تابش نور] و نور قرب پروردگار عالمیان، و کلید استقامت در راه دین و ایمان است موجب محبت حضرت باری، و سبب نجات و رستگاری است.
📏خدای تعالی می فرماید: «ان الله یحب التوابین» یعنی «به درستی که خدا توبه کنندگان را دوست می دارد» و از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مروی است که «توبه کننده، دوست خدا است و توبه کننده از گناه، مانند کسی است که هیچ گناهی از برای او نباشد».
📁معراج السعاده ص ۵۳۹
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🌺گناهان گذشته
🌸قساوت دل
اثر دیگری که کثرت گناهان بر قلب انسان ایجاد مینمایند این است که حقیقت و قلب انسان را به قلب ظلمانی یا همان قلب قسیّ تبدیل مینمایند که در دعای تائبین با موت قلب از آن یاد شده است: و أماتَ قَلبي عَظيمُ جِنايَتي. و بزرگى گناهم، دل مرا ميرانده است.
و در دعای شاکین به صراحت قلب قاسی بیان شده است: إِلٰهِى إِلَيْكَ أَشْكُو قَلْباً قاسِياً مَعَ الْوَسْواسِ مُتَقَلِّباً. معبودم! از دل همچون سنگی که با وسوسه زیرورو میشود شکایت میکنم.
زمانی که قلب انسان قسیّ میشود و دچار موت قلب میگردد باید بسیار نگران گشت زیرا انسان از صراط مستقیم منحرف شده است و این انحراف ممکن است به جایی ختم گردد که انسان دچار سوءعاقبت شود.
✨️امام خمینی قدس سره چنین فرموده است: نفس در بدو فطرت، خالی از هر نحو کمال و جمال و نور و بهجت است، چنانچه خالی از مقابلات آنها نیز هست. گویی صفحه ای است خالی از مطلق نقوش: نه دارای کمالات روحانی، و نه متصف به اضداد آن است. ولی نور استعداد و لیاقت برای حصول هر مقامی در او ودیعه گذاشته شده است، و فطرت او بر استقامت و خمیره او مخمّر به انوار ذاتیه است. و چون ارتکاب معاصی کند، به واسطه آن در دل او کدورتی حاصل شود. و هر چه معاصی بیشتر شود، کدورت و ظلمت افزون گردد تا آنکه یکسره قلب تاریک و ظلمانی شود و نور فطرت منطفی گردد و به شقاوت ابدی رسد.
🗂چهل حدیث ص ۲۷۲
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
🌹حدیث قساوت
قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : مَا جَفَّتِ اَلدُّمُوعُ إِلاَّ لِقَسْوَةِ اَلْقُلُوبِ وَ مَا قَسَتِ اَلْقُلُوبُ إِلاَّ لِكَثْرَةِ اَلذُّنُوبِ.
امیرالمومنین علی علیهالسلام فرمودند: خشك شدن اشك چشمها به خاطر سختى دلها بوده و سختى دلها جهتش گناهان زياد مىباشد.
📚علل الشرایع جلد ۱ صفحه ۸۱
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار ناامیدی
🔸️ریشه: گناهان گذشته
🔻راهکار جزیی و تفصیلی
الف: راهکار جزیی
راهکار جزیی این است که دین مبین برای کسی که قصد سلوک دارد ولی نگران گناهان گذشته خود است دستور متقَن و دقیق داده است و اگر کسی صادقانه به دستورات آمده عمل نماید قطعا رحمت الهی شامل حالشان میگردد و گذشته آنان را تزکیه و نورانی میکند یعنی سیئات آنان را به حسنات تبدیل مینماید؛ پس در دین مبین راه متقَن وجود دارد و طالب آن به نتیجه خواهد رسید.
ب: راهکار تفصیلی
📏آن است که باید گذشته خود را تحلیل کند و آن را به صورت اجزاء مختلف تبدیل کند و سپس از راههایی که در دین بیان شده است و علمای اخلاق و معرفت دستور دادهاند استفاده کنند تا آن کمبودها و نواقص را تکمیل نماید و با نورانی شدن باطن سلوک الی الله معنای حقیقی را به خود بگیرد.
اگه گذشته تحلیل شود از آن، سه کمبود بدست میآید که باید به هر کدام رسیدگی شود.
کمبود اول: حقوقاللهی میباشند که فرد در طی دوران غفلت آنان را به جا نیاورده است؛ مثل نمازهای واجب یومیه، روزههای مبارک رمضان، نمازهای آیات و ...
کمبود دوم: حقوقالناسی میباشند که فرد بر گردن خود دارد چه حقوقالناس مالی و چه غیر مالی
کمبود سوم: گناهانی که در دوران گذشته انجام داده است و نسبت به آنها بی تفاوت بوده است، مثل ریاها، تکبرها، عُجبها، شماتتها، حسدها و ....
لازم است پیرامون تکتک کمبودهای گفته شده راهکارها و رهنمودهایی که علمای اخلاق با استفاده از معارف دینی فرمودهاند را بیان کرده و به انجام آنها بپردازیم تا رحمت الهی شامل حالمان گردد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥حدیث توبه
وَ قَالَ (عليه السلام) لِقَائِلٍ قَالَ بِحَضْرَتِهِ "أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ": ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ، أَ تَدْرِي مَا الِاسْتِغْفَارُ؟ الِاسْتِغْفَارُ دَرَجَةُ الْعِلِّيِّينَ وَ هُوَ اسْمٌ وَاقِعٌ عَلَى سِتَّةِ مَعَانٍ: أَوَّلُهَا النَّدَمُ عَلَى مَا مَضَى، وَ الثَّانِي الْعَزْمُ عَلَى تَرْكِ الْعَوْدِ إِلَيْهِ أَبَداً، وَ الثَّالِثُ أَنْ تُؤَدِّيَ إِلَى الْمَخْلُوقِينَ حُقُوقَهُمْ حَتَّى تَلْقَى اللَّهَ أَمْلَسَ لَيْسَ عَلَيْكَ تَبِعَةٌ، وَ الرَّابِعُ أَنْ تَعْمِدَ إِلَى كُلِّ فَرِيضَةٍ عَلَيْكَ ضَيَّعْتَهَا فَتُؤَدِّيَ حَقَّهَا، وَ الْخَامِسُ أَنْ تَعْمِدَ إِلَى اللَّحْمِ الَّذِي نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذِيبَهُ بِالْأَحْزَانِ حَتَّى تُلْصِقَ الْجِلْدَ بِالْعَظْمِ وَ يَنْشَأَ بَيْنَهُمَا لَحْمٌ جَدِيدٌ، وَ السَّادِسُ أَنْ تُذِيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطَّاعَةِ كَمَا أَذَقْتَهُ حَلَاوَةَ الْمَعْصِيَةِ؛ فَعِنْدَ ذَلِكَ تَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ.
🌹امیرالمومنین صلوات الله علیه به مردى كه در حضور او استغفر الله گفته بود، فرمود: مادرت در عزايت بگريد، آيا مىدانى استغفار چيست؟ استغفار درجه بلند مرتبگان است و آن را شش شرط است، نخست پشيمانى برگذشته. دوم، عزم بر ترك بازگشت به طور هميشه. سوم، اين كه حقوق مردم را ادا كنى تا با خداى عارى از هر گناهى ديدار نمايى. چهارم، هر واجبى را كه بر عهده تو بوده و انجامش نداده اى، به جاى آورى. پنجم، آنكه گوشتى را كه در گناه بر پيكرت روييده، در غمها و اندوهان آب كنى تا پوستت به استخوانت بچسبد و ميان پوست و استخوان گوشت تازه برويد. ششم، جسم خود را رنج طاعت بچشانى، همچنان، كه بر او حلاوت معصيت چشانده بودى. در اين هنگام بگوى: استغفر الله.
📌پ.ن:
این شش شرط، شروطی هستند که هر کدام کمبودهایی که در نامه عمل انسان ایجاد شده است را ترمیم میکند و سبب نورانی شدن باطن او میگردد و همین مسئله سیر و حرکت انسان به سوی خداوندمتعال را بسیار هموار مینماید که به تفصیل بحث خواهیم کرد.
📖حکمت ۴۱۷
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🔻ریشه: گناهان گذشته
1⃣بررسی شرط اول: ندامت
شرط اول در بیان نورانی امیرالمومنین صلوات الله علیه، ندامت و پشیمانی از گذشته تاریک و غافلانه میباشد. شرط پشیمانی آنقدر مهم و اساسی میباشد که میتوان آن را جزو شروط اساسی توبه بیان نمود به حدی که اگر پشیمانی در توبه نباشد، توبه انسان واقعی و حقیقی نخواهد بود و جز مسخره کردن خود هیچ نفعی نمیرساند.
امام رضا صلوات الله علیه فرمودند: مَنِ اسْتَغْفَرَ بلِسانِهِ و لَم يَنْدَمْ بقَلبِهِ فَقدِ اسْتَهْزأ بنَفْسِهِ. كسى كه به زبان خود استغفار كند اما در دلش پشيمان نباشد خودش را مسخره كرده است. را ريشخند كرده است.
📖بحار الأنوار : 78/356/11
2️⃣معنای پشیمانی چیست؟!
پشیمانی به این معناست که انسان از گناهان گذشته خود حالت تنفر پیدا کرده باشد و اکنون به دنبال جبران مافات باشد یعنی با خود میگوید: ای کاش در آن لحظات هیچ گاه آن کار حرام را نمیکردم؛ ای کاش کسی بود و مرا از انجام گناه دور میکرد و به بیان ساده اگر روزی به آن لحظات برگردم به مانند کسی که از شیر درنده فرار میکند از آن لحظات تاریک و نامیمون میگریختم تا فرمان خدای خود را زیر پا نمیگذاشتم.
درواقع پشیمانی حقیقی به مانند آتشی که خرمنی را میسوزاند گناهان گذشته انسان را نیز میسوزاند و حیات حقیقی بر دل انسان وارد میکند و انسان را آماده حرکت به سوی خدای خود مینماید.
👈اما در اینجا سوالی پیش میآید که من هنوز به این پشیمانی دست پیدا نکردهام، آیا راهکاری برای ایجاد چنین سوزی در دل وجود خواهد داشت یا خیر؟! آیا ممکن است من هم به این پشیمانی مبارک دست پیدا کنم یا خیر؟! که در ادامه جواب این سوال و سه راهکار کاربردی برای ایجاد پشیمانی ارائه خواهیم داد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🔻ریشه: گناهان گذشته
💌راه رسیدن به پشیمانی حقیقی
قبل از آنکه راهکارها را بیان نماییم لازم است به این سوال پاسخ بدهیم که آیا با پشیمانیای که هنوز از سوز دل برخاسته نشده است میتوان به توبه از گذشته پرداخت یا خیر؟
در جواب باید بگوییم: براساس قاعده تدریج یعنی آهسته آهسته انسان در تمامی زمینهها رشد میکند و قاعده وسع و توان یعنی هر کسی به اندازه وسع و توانش باید به انجام تکلیف بپردازد هر مقدار پشیمانیای در دل باشد در تطهیر گذشته موثر خواهد بود به بیان دیگر هر کسی با هر پشیمانیای میتواند قدم در تطهیر گذشته خود بگذارد.
📮راهکارهای پشیمانی حقیقی
الف: پشیمانی و پشیمانی
نکته اول در کمک به کسب پشیمانی حقیقی آن است که انسان به اندازهای که پشیمانی در قلب دارد به سوی توبه برود و از خداوند طلب مغفرت کند زیرا همان پشیمانی به ظاهر ساده آهسته آهسته به پشیمانی حقیقی تبدیل میگردد. یعنی توبه در قلب تاثیر میگذارد و پشیمانی عمیقتر میگردد. ( قاعده تدریج و توان)
ب: توجه به بی وفایی به مُنعِم
نکته دوم آن است که به حقیقت گناه و بی وفایی خود به خدایی که از روی رحمت و عشق، بی نهایت نعمت به او عنایت کرده است توجه کند تا بیابد که در آن لحظه عشق و رحمت الهی به خود را نادیده گرفته است و به سوی شیطان و نفس که دشمن حیات اخروی او هستند رفته است.
ج: توجه به نگاه معصوم علیهمالسلام
اگرچه مومنین عاشق همه معصومین علیهمالسلام هستند ولی مشخص است هر کسی به یکی از این ذوات مقدسه علاقه خاص دارد؛ مثلا کسی حضرت زهرایی هست؛ کسی امام حسینی هست و ...
برای آنکه پشیمانی کم کم در دل ایجاد شود خوب است به یادآورد که هنگام معاصی محبوب او مثلا حضرت زهرا سلام الله علیها او را مشاهده کرده است یعنی در مقابل محبوب خود حضرت زهرا گناه کرده است که این برای ایجاد پشیمانی اثر بسیار بالایی دارد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
🌹آیه مراقبت
وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.
بگو: «عمل كنيد! خداوند و فرستادهی او و مؤمنان، اعمال شما را مىبينند! و بهزودى، بهسوى داناى نهان و آشكار، بازگردانده مىشويد و شما را به آنچه عمل مىكرديد، خبر مىدهد»!
📚توبه آیه ۱۰۵
عَنْ عَبْدِاللَّهِبْنِأَبَانٍ قَالَ قُلْتُ لِلرِّضَا (علیه السلام) إِنَّ قَوْماً مِنْ مَوَالِیکَ سَأَلُونِی أَنْ تَدْعُوَ اللَّهَ لَهُمْ فَقَالَ وَ اللَّهِ إِنِّی لَتُعْرَضُ عَلَیَ فِی کُلِ یَوْمٍ أَعْمَالُهُمْ.
عبداللهبناَبان گوید: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: «همانا گروهی از پیروان شما از من خواستند که برای آنان دعا کنید»؟ فرمود: «قسم به خدا! اعمال شما هرروز بر من عرضه میشود».
🗂تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۳۲۸
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🔻ریشه: گناهان گذشته
🥀توبه متناسب
در کنار پشیمانی که رکن رکین توبه میباشد، سالک باید در مقام توبه از گذشته خود جدیت لازم را داشته باشد و به دنبال تحقق توبه متناسب با گناهان گذشته خود داشته باشد.
منظور از توبه متناسب آن است که چون گناهان گذشته انسان زیاد میباشد لازم است توبهای که انجام میدهیم نیز قدرت برابری با آن را داشته باشد برای مثال یک بار دروغ میگویم و با یک استغفار همراه با پشیمانی سعی میکنم آن را پاک نمایم ولی زمانی که گناهان انسان به بزرگی کوه میشود مشخص میباشد که لازم است توبه به نحوی باشد که بتواند با آن سازگار گردد و به این دلیل است که اساتید معرفت فرمودهاند: سالک باید نسبت به توبه از گذشته خود دارای جدیت باشد و از هر فرصتی در جهت توبه از گذشته تلاش نماید.
💌از فرصتهای سحر، شبهای جمعه، ماه رجب، ماه مبارک رمضان و ایام خاص در جهت تطهیر گذشته خود با دعاهایی که در این باب وجود دارد مثل تائبین، دعای ۱۶ صحیفه سجادیه و امثال آن بهره ببرد تا خداوندمتعال گناهان گذشته او را با رحمت خود عفو کند و مغفرت و رحمت خود را شامل حال او گرداند تا حرکت او به سوی قُرب خداوند هموارتر شود.
مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی قدس سره فرموده است: و به طور خلاصه، (در مقام توبه)، هر چه میتوانی از اقسام تضرع و اظهار بیچارگی و ناتوانی و شکستگی در گفتار و کردار و هیئت و لباس خود، به جای آور، زیرا این امور در قلب انسان، تاثیر میکند اثرپذیری قلب، منجر به جوشش دریای رحمت الهی_ جلّت آلائه_ میشود.
📘رساله لقاءالله ص ۱۰۹
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥تضرع و رحمت الهی
در کتاب خویش چون حیَّ قَدیر
بندگان را گفت وَلیَبکو الکَثیر
خیز و شب ها چشم دل بیدار کن
گریه از خوف خدا بسیار کن
چون بگرید مؤمن از خوف خدا
لرزه میافتد به عرش کبریا
گریه بر هر درد بیدرمان دواست
چشم گریان، چشمهی فیض خداست
از پی هر گریه آخر خندهای است
مرد آخر بین مبارک بندهای است
آب کم جو، تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
تا نگرید ابر کی خندد چمن
تا نگرید طفل کی نوشد لبن
تا نگرید طفلک حلوا فروش
بحر رحمت در نمی آید به جوش
ای برادر طفل، طفل چشم توست
کام خود موقوف زاری دان نخست
کام تو موقوف زاری دل است
بی تضرع کامیابی مشکل است
چون خدا خواهد که غفاری کند
میل بنده جانب زاری کند
ای خدا زاری ز تو مرهم ز تو
هم دعا از تو، اجابت هم ز تو
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
📮روش توبه از گذشته
آیت الله شجاعی (ره):
🔻در هر صورت٬ لازم است سالک به این رُکن اساسی در مقام توبه اهمیت زیادی قائل بشود و در طلب عفو و مغفرت کاملا جدیت کند.
و در این مرحله چه بهتر سالک به دعاهای وارده ای که مناسب این مرحله است #مداومت کند، و نیز، در حال سجده با تضرع به استغفار بپردازد و با گفتن هر استغفاری همه گناهان و یا تک تک آنها را بنظر بیاورد و طلب عفو و مغفرت بکند،
✨و همچنین در غیر سجده و در حالات دیگر از استغفار با تذلل و خشوع، غفلت نکند.چه بهتر ذکر «یا عفوّ یا غفور» را با حضور قلبی و تذلل و استکانت در حالی که گناهان خود را بنظر می آورد، چه در سجده و چه در حالت دیگر، تکرار کند و زیاد بگوید و با این دو اسم خدای متعال را بخواند و بخواهد که او را ببخشد و گناهان او را محو، و غفران خود را بر او عنایت بفرماید.
📒مقالات جلد دوم ص ۱۲۴
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
✨ریشه: گناهان گذشته
2⃣شرط دوم: تصمیم همیشگی بر ترک گناه
بعد از آنکه سالک به استغفار همراه تضرع و پشیمانی نسبت به گناهان گذشته پرداخت لازم است به شرط دوم که از شروط اساسی تزکیه میباشد دقت نماید و آن عبارت است از اینکه تصمیم بگیرد هیچگاه به سوی گناهان برنگردد.
به بیان دیگر در قلب تصمیم بگیرد دور گناه را خط قرمز بکشد و در مقام عمل نیز مراقب باشد تا گناهان را مرتکب نشود.
در روایتی از امیرالمومنین(علیه السلام) آمده است: التَّوْبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفَارٌ بِاللِّسَانِ وَ تَرْكٌ بِالْجَوَارِحِ وَ إِضْمَارُ أَنْ لَايَعُود؛ توبه پشیمانی قلبی و استغفار زبانی و ترک عملی گناه و تصمیم درونی نسبت به عدم بازگشت به آن است.
📔غرر الحکم و دررالکلم آمدی ۱۹۴
🌹اما منظور از تصمیم جدی بر ترک گناه این است که عمدا گناهانی که از آنان توبه کرده است را به جا نیاورد زیرا کسی که عامدا گناه میکند با زبان بیزبانی میگوید: الکی توبه کردهام و توبه من خالی از حقیقت بوده است.
و منظور از عمد این است که با توجه به اینکه میداند فلان کار گناه هست و خداوند آن عمل را دوست ندارد، گناه را انجام دهددرنتیجه گناهی که از روی غفلت بوده است یا تزیین شیطان اسباب آن را ایجاد کرده به توبه انسان لطمهای وارد نمینماید.
و قطعا کسی که به صورت عامدانه و با توجه، گناه میکند نشاندهنده این است که توبه او حقیقی نبوده است و لازم است دوباره توبه کند.
امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:
الْمُقِيمُ عَلَى الذَّنْبِ وَ هُوَ مُسْتَغْفِرٌ مِنْهُ كَالْمُسْتَهْزِئِ. ادامه دهنده به گناه در عمل و استغفار کننده از آن به زبان مانند مسخره کننده (به خداوند) است.
📃اصول کافی ج ۲ ص ۴۳۵
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
🌹تفاوت گناه عمدی و غافلانه
امام زین العابدین صلوات الله علیه:
إِلَهِی لَمْ أَعْصِکَ حِینَ عَصَیْتُکَ وَ أَنَا بِرُبُوبِیَّتِکَ جَاحِدٌ وَ لا بِأَمْرِکَ مُسْتَخِفٌّ وَ لا لِعُقُوبَتِکَ مُتَعَرِّضٌ وَ لا لِوَعِیدِکَ مُتَهَاوِنٌ لَکِنْ خَطِیئَةٌ عَرَضَتْ وَ سَوَّلَتْ لِی نَفْسِی وَ غَلَبَنِی هَوَایَ وَ أَعَانَنِی عَلَیْهَا شِقْوَتِی وَ غَرَّنِی سِتْرُکَ الْمُرْخَی عَلَیَّ فَقَدْ عَصَیْتُکَ وَ خَالَفْتُکَ بِجُهْدِی
خدایا، گناهم به این دلیل نبود که منکر خدائی تو بودم؛ یا آنکه دستورات تو را سبک شمردم؛ یا خواسته باشم خود را در معرض عذابت قرار دهم؛ و یا آنکه به هشدارهایت بیاعتنایی کنم! حقیقت آن است که اشتباهاتی به صورت اتفاقی گریبانگیرم شده و هوای نفسم نیز آنرا زیبا جلوه داده و بر من غالب شده و شقاوتم نیز در ارتکاب گناه به کمکم آمد!
📝دعای ابوحمزه ثمالی
✍در این دعا به صراحت تفاوت گناه عامدانه و غافلانه آمده است.
زمانی که میدانم خداوند مرا میبیند و با خود میگویم بذار ببیند و مرتکب گناه میشوم؛ یا اینکه بگویم یک گناه که اشکالی ندارد انجام دهم؛ یا آنکه دچار عذاب گردم برایم اهمیت ندارد این مصادیقی از گناهان عمدی که با توجه آن را انجام میدهم، میباشد.
اما اگر هوای نفس گناه را تزیین کرد یا شیطان در مقابلم زینت داد یا به صورت سهوی گناهی انجام شود مصداق گناهان غافلانه است که لطمه به توبه نمیزند.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
جلسه پنجاه و پنجم معراج السعاده.mp3
25.53M
✨آداب تعلم۲
📝اشتراک احکام و جهل
👈جمع بین علمآموزی و عمل
📝قدرشناسی بر استاد
✨آداب معلم
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥بیان آیت الله شجاعی قدس سره
🔻توبه نصوح به معنای توبه بدون بازگشت است و در مرتبه توبه از معصیت به معنای آن است که انسان تا هنگام مرگ خود، هرگز به گناهانی بازنگردد که از آنها توبه کرده است و اگر دوباره مرتکب آن گناهان شود، توبه او حقیقی یا به اصطلاح توبه نصوح نخواهد بود.
البته باید توجه داشت که تنها انجام دادن گناهانی به توبه لطمه وارد میکند که عمدی باشد؛ بنابراین لغزشهای غیرعمد که انسانهای غیرمعصوم به سبب غفلت و فراموشی دچار میشوند به توبه آنها لطمه وارد نمیکند، چنانچه که اگر انسان بدون آنکه توجه داشته باشد عملی حرام است، آن را انجام دهد، همچون کسی که غافل باشد و به سخنی گوش فرا دهد که شنیدن آن حرام است، به توبه او لطمهای وارد نمیشود.
💌کیمیای وصال صص ۷۱_۷۲
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥نصیحت و تذکر مشفقانه
🌹امام خمینی قدس سره الشریف:
🔸️اى عزيز، مبادا شيطان و نفس امّاره وارد شوند بر تو و وسوسه نمايند و مطلب را بزرگ نمايش دهند و تو را از توبه منصرف كنند و كار تو را يكسره نمايند. بدان كه در اين امور هر قدر، و لو به مقدار كمى نيز باشد، اقدام بهتر است. اگر نمازهاى فوت شده و روزهها و كفّارات و حقوق خدايى بسيار است و حقوق مردم بيشمار است، گناهان متراكم است و خطايا متزاحم، از لطف خداوند مأيوس مشو و از رحمت حق نااميد مباش كه حق تعالى اگر تو به مقدور اقدام كنى، راه را بر تو سهل مىكند و راه نجات را به تو نشان مىدهد.
👌 بدان كه يأس از رحمت حق بزرگترين گناهى است كه در نفس گمان نمىكنم هيچ گناهى بدتر و بيشتر از آن تأثير نمايد. انسان مأيوس از رحمت چنان ظلمتى قلبش را فرا بگيرد و چنان افسارش گسيخته شود كه با هيچ چيز اصلاحش نمىتوان نمود. مبادا از رحمت حق غافل شوى و گناهان و تبعات آن در نظرت بزرگ آيد.
📁چهل حدیث ص ۲۷۸
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🌹ریشه: گناهان گذشته
🔻شرط سوم: جبران حقوق الناس
شرط سوم که در بیان امیرالمومنین صلوات الله علیه بدان اشاره شده است مسئله حق الناس میباشد که میتوان آن را به عنوان یک حجاب ضخیم و عمیق برای رسیدن به نور الهی عنوان نمود به نحوی که تا از ذمه انسان تطهیر نگردد درهای رحمت به روی انسان باز نمیگردد❗️
درنتیجه تائب صادق لازم است به این مسئله بپردازد و تمام حقوق الناس خود را در ابتدا شمارش و سپس به دنبال تطهیر ذمه خود از آنان باشد یعنی حلالیت بگیرد و فردی که از او طلب دارد چه مالی و چه غیر مالی را راضی گرداند.
📧در این بخش نکتهای که بسیار مهم است که نباید مورد غفلت قرار بگیرد این است که در حق الناس لازم است برخلاف حقوق الهی تمام حقوقی که از خردسالی و کودکی انجام شده است مورد بررسی قرار بگیرد برای مثال اگر کسی در کودکی عروسک دوستش را خراب کرده است و دوستش در دسترس است لازم است از او حلالیت بگیرد و او را از خود راضی گرداند یا کسی در کودکی به دوستش لطمهای وارد کرده است لازم است از او حلالیت بگیرد.
به بیان دیگر هر حق الناسی چه در سنین قبل تکلیف و چه بعد تکلیف باید جبران شود زیرا تا آن جبران نگردد و محو نشود درهای رحمت به روی انسان باز نمیگردد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
🍃آیت الله نجابت (ره) نقل می کند:
✨ وقتی که بنده مشرف شدم خدمت ایشان فرمودند: هر حقی که هر کس بر گردن تو دارد باید ادا کنی.
خدمت ایشان عرض کردم: مدتی قبل در بین شاگردهایم که نزد بنده درس طلبگی می خواندند، یکی خوب درس نمی خواند. بنده ایشان را تنبیه کردم. اذن از ولیّ او هم داشتم در تربیت. در ضمن این جا هم نیست که از او طلب رضایت کنم. می فرمودند: هیچ راهی نداری، باید پیدایش کنی. گفتم آدرس ندارم، گفتند باید پیدا کنی.
🌹آقای قاضی فرمودند: هر حقی که برگردنت باشد تا ادا نکنی باب روحانیت، باب قرب، باب معرفت باز شدنی نیست. یعنی این ها همه مال حضرت احدیت است. و حضرت احدیت رضایت خود را در راضی شدن مردم قرار داده است.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
💌ریشه: گناهان گذشته
🔻جبران حقوقالناس _ بخش اول
مرحوم نراقی رحمه الله چنین فرموده است:
گناهی که از آدمی سرزده یا محض «حق الله» است و غیر خدای - تعالی - را در آن حقی نیست . یا در آن «حق الناس» نیز هست.
و اما حق الناس، پس آن حق، یا حقی است که تعلق به مال می گیرد یا بدن یا به عرض و آبرو، یا به حرم و اهل.
پس اگر حق مالی باشد، واجب است که اگر قدرت داشته باشی آن را به صاحبش رد نمایی. و اگر صاحبش مرده باشد به وارث آن رسانی. و اگر صاحبش معلوم نباشد به فقرا رسانی. و اگر به جهت تنگدستی قدرت بر ادای آن نداشته باشی از صاحب ن حلیت حاصل نمایی. و اگر او حلال نکند یا دسترسی به صاحب آن نداشته باشی بایدتضرع و زاری به درگاه حضرت باری نمایی که در روز حساب او را از تو راضی نماید.
و بسیار از برای صاحبش طلب آمرزش نمایی و افعال حسنه به جا آوری تا روز قیامت به عوض آن حق بدهی.
📌و اگر حق بدنی باشد مثل اینکه: او را کشته باشی یا زده باشی یا عضوی از او راشکسته باشی یا مجروح کرده باشی پس واجب است که تمکین کنی تا صاحب حق، آن را قصاص نماید. و آنچه از تو نسبت به او صادر شده متحمل شوی که او نیز نسبت به تو به عمل آورد.
یا اینکه به عجز و «الحاح»، یا احسان و انعام، او را از خود راضی سازی. و اگر دسترسی به اینها نباشد باز باید به در خانه خدا رفت و عجز و انابه نمود که صاحب حق را راضی کند. و طاعات و عبادات بسیاری به جا آورد که عوض حق او گردد.
📖معراج السعاده ص ۶۸۷
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
💌ریشه: گناهان گذشته
🔻جبران حقوقالناس _ بخش دوم
مرحوم نراقی رحمه الله علیه در ادامه فرمودند:
و اگر حق آبرویی باشد مثل اینکه : او را دشنام یا فحش داده ای یا تهمت زده باشی یا غیبت نموده باشی یا بی جهت شرعی به او اهانت رسانیده باشی و دل او را شکسته باشی ، باید اگر ممکن باشد و در اظهار آن ، مظنه غیظ صاحب حق نباشد از او حلیت حاصل نمایی . و او را از خود خوشنود نمایی . و اگر ممکن نباشد به جهت او استغفار و طلب آمرزش نمایی . و در زیادتی افعال حسنه کوشی که عوض حق او شود. و چنانچه افترا و بهتانی به او زده باشی یا غیبت او را کرده باشی باید اگر دانی که در نزد کدام شخص گفته ای ثانیا در نزد او اعتراف به کذب خود نمایی.
❌و اگر حق در اهل و حرم باشد مثل اینکه : - العیاذ بالله - با زن کسی زنا کرده باشی پس امر آن در غایت صعوبت و نهایت اشکال است و راهی از برای حلیت جستن نیست. و اظهار آن به شوهر جایز نیست. و اگر از کسی چنین امری صادر شده باشد چاره آن نیست مگر آنکه شب و روز به درگاه پروردگار بنالد و تضرع و زاری نماید و مواظبت بر طاعت و عبادت به جهت آن شوهر نماید. و نماز بسیار و روزه بی شمار وحج و صدقه و تلاوت قرآن به جهت او به جا آورد. و اگر آن مرد زنده باشد علاوه بر اینها انعام و احسان به او کند . و اکرام و احترام او به جا آورد . و خدمت او را به قدر امکان مرتکب شود . و سعی در مهمات و حوائج او نماید که شاید به این وسایل در روزقیامت از او بگذرد . و اگر او نگذرد خدای - تعالی - اینها را در مقابل حق او می دارد.
و اگر مقابل شده باشد، به حکم خدایی گناه از عمل او برداشته شود. و به هر حال بایدساعتی از تضرع و زاری غافل نشود و روز و شب را به گریه به روز سیاه خود به سر بردتا باشد که لطف الهی شامل حال او شده ، در روز قیامت پرده او را ندرد. و صاحب حق را به الطاف پنهانی خود خشنود سازد.
📃همان
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
💌ریشه: گناهان گذشته
📮سوال مهم در حقوقالناس
در توضیحات گذشته عنوان شد که باید تمامی حقوقالناس اعم از قبل بلوغ و تکلیف و بعد از آن بررسی و جبران شوند؛ در اینجا سوالی مطرح میشود که ممکن است بعضی از حقوقالناس یادمان نیاید در این مواقع چه باید کرد؟! به بیان دیگر اوقات زیادی از
کودکی و ایام نوجوانی گذشته است و الآن چیزی به یادمان نمیآید درحالی که میدانیم خطاهایی داشتهایم.
🌫در جواب این سوال دو پاسخ میتوان ذکر کرد:
1️⃣همانگونه که گفته شد گذشته انسان جدا از انسان نیست بلکه با او همراه میباشد یعنی در روح انسان جمع شده است درنتیجه اگر کسی صادقانه به درون خود رجوع کند و به دنبال خطاهای گذشته خود باشد میتواند آن خلاها را به لطف خداوندمتعال پیدا کند، به بیان دیگر با نور صدق، گذشته خود مثلا دوران کودکی، نوجوانی، مدرسه و ... را جستوجو کند و از خداوندمتعال تقاضا کند که خطاها را به او نشان دهد که این مسئله با لطف خدا و سلاح صدق کمک بزرگی به انسان مینماید.
در روایتی امام صادق علیهالسلام فرمودند: الصّدق نور متشعشع فى عالمه كالشّمس يستضىء بها كلّ شىء بمعناه من غير نقصان يقع على معناه. همان گونه كه خورشيد هر چه پرتو افكند و اجسام را روشن ونمايان كند، كاستى نيابد، صدق نوری است که در عالم خود روشن میشود و آن را نورانى ساخته، و خود همچنان در حدّ كمال باشد.
🗒مصباح الشریعه باب صدق
2️⃣یا اگر با راه اول متوجه نواقص حقالناسی نگشت میتواند در این موارد رد مظالم کند. یعنی میدانم بدهی دارم ولی آن شخص و مقدار بدهی به او را نمیدانم یا مالی در دستم مانده است ولی راهی برای ارتباط با صاحب آن و وراث او وجود ندارد؛ درنتیجه میتوان به مرجع تقلید واگذار کرد با اجازه مرجع تقلید رد مظالم نمود تا ذمه انسان از آن مسئله پاک گردد.
رد مظالم یعنی: منظور از رد مظالم، حقوق الناس قطعي يا احتمالي است که انسان، صاحب آن را دقيقا نمي شناسد يا اگر مي شناسد امکان رساندن مال به او وجود ندارد و حتي به آشنايان و وارثان شرعي او نيز دسترسي ندارد که آن را به مرجع تقليد خودش مي دهد يا با اجازه او به مصرف نيازمندان مي رساند.
📚سایت آیت الله مکارم شیرازی دامت برکاته
💥لطفا هر عزیزی با دفتر مرجع خود برای یادگیری دقیق احکام شرعی رد مظالم در ارتباط باشد.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711
💥راهکار رفع ناامیدی
🔻ریشه: گناهان گذشته
📮شرط چهارم: قضای واجبات فوت شده
شرط چهارم در بیان نورانی امیرالمومنین علیهالسلام اختصاص به قضای واجبات فوت شده دارد. أَنْ تَعْمِدَ إِلَى كُلِّ فَرِيضَةٍ عَلَيْكَ ضَيَّعْتَهَا فَتُؤَدِّيَ حَقَّهَا. هر واجبى را كه بر عهده تو بوده و انجامش نداده اى، به جاى آورى.
یعنی کسی که قصد تطهیر گذشته خود را دارد لازم است کمبودهای عبادی خود را به جا آورد تا گذشته او از این مسئله نیز تطهیر گردد. اگر نمازهای واجب فوت شده دارد؛ اگر روزههای واجب را نگرفته است؛ اگر خمسی که بر گردن دارد را پرداخت نکرده و دیگر واجباتی که بعد بلوغ و رسیدن به سن تکلیف، ترک کرده است بر گردن او میباشد، لازم است به فکر جبران آنها باشد زیرا نبود هر کدام خللی در حرکت او ایجاد مینماید.
🔸️نکتهای که باید در اینجا تذکر دهیم آن است که هر مومنی برای توبه از واجبات فوت شده باید دو مسئله را در نظر بگیرد:
اول آنکه بداند به دلیل ترک واجب دچار گناه شده است و لازم است برای این غفلت و اشتباه از خداوندمتعال طلب مغفرت داشته باشد؛
دوم آنکه لازم است آنچه یقین دارد بر ذمهاش میباشد را جبران کند تا چیزی بر گردن او باقی نماند. مثلا در حساب نمازهای فوت شده دقت کند تا آنچه برگردن دارد را حساب کند تا ذمه او از نمازهای واجب فوت شده پاک گردد نه آنکه سرسری بگیرد و با مسامحه این کار انجام دهد زیرا مسامحه سبب میشود آنچه جبران میشود نتواند با آنچه فوت شده است برابری کند.
فرض کنید کسی چهار سال نماز قضا دارد ولی با بی دقتی و مسامحه به این نتیجه میرسد فقط دوسال نمازقضا دارم، قطعا این فرد نمیتواند ذمه خود را از واجبات نماز تطهیر کند و به توبه حقیقی دست پیدا کند.
به بیان اخری به نحوی حساب کند که #یقین کند این مقدار را بخواند ذمه او از نمازهای واجب فوت شده پاک میگردد و به شکهای خود اعتنا نکند.
به کانال #اخلاق_عملی بپیوندید:
https://eitaa.com/joinchat/2943615170Cc0541e3711