2⃣ عدم شناخت مقام ولایت و امامت
برخی از بزرگان و مشاهیر کوفه از قبیل عمار یاسر، مالک اشتر، حجر بن عدی، هاشم مرقال، عدی بن حاتم، خزیمة بن ثابت انصاری، صعصعة بن صوحان و امثالهم، علی (ع) را به عنان ولی خدا و وصی پیامبر (ص) باور داشتند و بسیاری از این افراد یا دوستانشان همچون مسیب بن نجبه، رشید هجری، میثم تمّار و کمیل بن زیاد براساس همین باور به دست بنی امیه به شهادت رسیدند، اما همراهی سایرین با امام براساس این اعتقاد نبود. آنان تا حدودی نسبت به جنبه هایی از فضایل امام و برتری آن حضرت نسبت به دیگران اطلاع داشتند، ولی حمایتشان از وی تا اندازه ای بود که مال و جانشان آسیب نبیند. در غیر این صورت، ترجیح می دادند به گونه ای دیگر عمل نمایند.
20)
3⃣ گروه گرایی
آنچه معمولا در بررسی کوفه در عصر امام علی (ع) مورد توجه پژوهشگران واقع نشده است، وجود گروه های متعدّد غیررسمی است که معمولا در قالب پوشش قبایل مختلف قرار داشتند و بعدها جریان خوارج نیز از داخل همین گروه ها شکل گرفت و چهرۀ خشن و معاند خود را در مقابل خلافت امام نمایان ساخت. نقطۀ مشترک این گروه ها، عدم شناخت مقام امامت و استناد به برداشت های شخصی خود از مسائل و وضعیت موجود بود. در این خصوص، شواهد متعدّدی وجود دارد که تنها به دو مورد آن اشاره می شود.
امیر المؤمنین پس از ارسال پیک، برای قانع کردن معاویه به اطاعت، و اطّلاع یافتن از پاسخ منفی وی آماده شدنش برای جنگ، فرمان داد که مردم را در مسجد حاضر کنند. پس از آن، بر فراز منبر رفته فرمود: فرستاده ای که به شام اعزام داشته ام، به من خبر داده است که معاویه با اهل شام به سرعت به سوی عراق می آید. نظر شما چیست و چه باید کرد؟ آیا حاضرید به مقابلۀ او بروید؟
21)
در چنین شرایطی حد اقل انتظار این بود
که همانند اطاعت شامیان از معاویه، مردم کوفه امام را با آن سابقه و جایگاه درخشان، مورد حمایت قرار دهند، اما هر دسته و گروهی سخن خود را تکرار می کرد و بین آنان جرّ و بحث آغاز شد. امام درحالی که می فرمود: «انّا للّه و انّا الیه راجعون، خلافت را پسر هند جگرخوار برد، از منبر پایین آمد»📚 (ابن ابی الحدید، 1378 ق: 95/4).
در هنگام اعزام نیروها به خارج از کوفه، برای جنگ با معاویه نیز عدّه ای از یاران عبد اللّه بن مسعود مانند عبیده سلمانی و ربیع بن خثیم همراه چهارصد تن از قاریان کوفه به حضور خلیفه رسیده گفتند: با اینکه به برتری شما معترف هستیم، در مورد این جنگ شک و تردید داریم. از آنجا که شما و مسلمانان به گروهی نیاز دارید که با مشرکان جنگ کنند، ما را -به جای عزیمت به جنگ با معاویه-برای نگهداری یکی از مرزهای مملکت اسلامی اعزام کن تا در آنجا جهاد کنیم 📚 (دینوری، 1409 ق: 205).
امام نیز طبق درخواست آنان اقدام نمود.
22)
4⃣ عدالت اجتماعی
پس از رحلت پیامبر اعظم (ص) به تدریخ عدالت اقتصادی از میان مسلمانان رخت بربست و اشرافیتّ جدیدی شکل گرفت که به نوعی احیاءکنندۀ اشرافیت حکومت های شاهان بود. در جامعه نیز ظلم و اجحاف به اقوام غیرعرب، از جمله ایرانیان، امری عادّی قلمداد می گردید 📚(ابن عبدربه، 1372 ق: 413/3).
امام نسبت به پارسیان (ایرانیان ) که تعدادشان در کوفه به هزاران تن می رسید، با مهربانی رفتار نمود. بدیهی است که این برخورد محبت آمیز و بزرگوارانه برخی از اشراف و رهبران قبایل متعصّب را به شدّت خشمگین و آزرده سازد. آنها بارها به این رفتار حضرت اعتراض نمودند و برخی از آنان، امام را تهدید کرده می گفتند: اگر به موالی (ایرانیان) بیش ازاین رو نمایی و آنان را برکشی، به نزد معاویه خواهیم رفت 📚 (ثقفی کوفی، 1355: 24 ).
در رأس این تعصّب جاهلی، اشراف کوفه قرار داشتند. اشعث بن قیس چهرۀ شاخص آنان در میان حاضران در مسجد کوفه، در مقابل آن حضرت ایستاد و گفت: این گروه سرخ پوستان (موالی) بر ما اعراب، در نزدیکی به تو غلبه کردند و مقرّبان تو شدند... آن حضرت در پاسخ ناراحت شده فرمود: «کیست که عذر مرا نزد این شکم گنده های بی خاصیت بخواهد... و مردمی هم آفتاب می خورند برای ذکر خدا، حال او مرا وامی دارد که دورشان کنم و از ستمکاران باشم 📚(همان: 25). یعقوبی نیز در این خصوص می گوید: علی (ع) مردم را در عطا برابر نهاد و کسی را بر کسی دیگر برتری نداد و موالی را چنان عطا داد که عرب اصیل را، و در این باب با او سخن گفتند. پس درحالی که چوبی از زمین برداشت و آن را در میان دو انگشت خود نهاد، گفت، تمام قرآن را تلاوت کردم و برای فرزندان اسماعیل بر فرزندان اسحاق به اندازۀ این چوب برتری نیافتم 📚(یعقوبی، 1373 ق: 82/2).
23)
🌐کوفه تجلّی گاه جاذبه و دافعۀ علی (ع)
معمولا انسان های نامدار که نقشی در تاریخ داشته اند، هم از همراهی گروهی برخوردار گشته و هم با مخالفت گروهی دیگر روبه رو شده اند. به گفتۀ مطهری، این افراد جاذبه و دافعه دارند. علی (ع) از مردانی است که هم جاذبه دارد و هم دافعه. جاذبه و دافعۀ او سخت نیرومند است. شاید در تمام قرون و اعصار، جاذبه و دافعه ای به نیرومندی جاذبه و دافعۀ علی (ع) یافت نشود 📚 (مطهری، 1366: 31).
نیازی نیست که در این پژوهش مانند آنچه در برخی کتاب ها از نبردهای امام و خیانت های کوفیان سخن به میان آمده است، وقایع مجددا تکرار شود. ازاین رو، با صرف نظر از بیان و یا تکرار حوادث تاریخی، می توان اوج محبت و نهایت دشمنی با امام را در کوفه مشاهده نمود. تحلیل این موضوع، کار بسیار دشواری نیست؛ زیرا کوفه همان گونه که بیان کردیم، دارای جمعیتی ناهمگون از گروه ها، اقوام و نژادهای مختلف بود و بیشتر از بیست سال از تشکیل آن نمی گذشت. در نتیجه، افراد با ایمان مشتاق شهادت برای جهاد فی سبیل اللّه در آنجا می زیستند و کسانی نیز بودند که جنگ با غیر مسلمانان برایشان تنها وسیله ای برای غارت و یا کسب غنائم بود.
24)
رمز جاذبۀ امیر المؤمنین به پیوند ایشان با خدا باز می گردد. پیامبر اعظم (ص) دوست داشتن علی (ع) را ایمان می شمرد 📚(صدوق، 1378 ق: 86/4)و می فرمود: «خوشا به حال کسی که تو را دوست بدارد و در دوستی راستین باشد»📚 (ابن اثیر، بی تا: 23 /4)علی (ع) در اطاعت خداوند ذوب شده بود و اشخاصی که به حق اتّصال داشتند، وی را محبوب خود می دانستند. این گروه از کوفیان معتقد به ولایت علی (ع) بودند و به منافع شخصی و قومی اعتنایی نداشتند. آنها در ابتدای بیعت با ایشان، دو بار بیعت کردند: یک بار بیعت عمومی، همراه همۀ مردم و بار دیگر بیعت خاص، با این شرط که با دوستان او دوست و با دشمنانش دشمن باشند📚 (طبری، 1408 ق: 696 /2) پیش تر به سخنان چند تن از این ایشان اشاره شد که به روشنی ارادت خاص خود را به امام ابراز داشتند.
امیر المؤمنین علی (ع) در توصیف علاقه مندان و دشمنان خود چنین می گوید: اگر با شمشیر بر بینی مردم با ایمان زنم که مرا دشمن گیرد، نگیرد و اگر همۀ جهان را بر منافق ریزم تا مرا دوست بدارد، وی نپذیرد و این بدان سبب است که قضا جاری گشت و بر زبان پیامبر گرامی گذشت که فرمود: ای علی! مؤمن تو را دشمن نگیرد و منافق دوستی تو را نپذیرد📚 (اربلی، 1401 ق: 394 /1).
25)
با وجود اینکه ظاهرا ناکثین و قاسطین در خارج کوفه رهبری می شدند، اما همان جریان ها در این شهر نیز وجود داشتند، لذا عدّه ای به ظاهر با امام بیعت کردند، اما به سبب منافع، در مقابل او ایستادند. از جانب دیگر، کسانی که به دنبال قدرت طلبی، حکومت و سیاست فرصت طلبانه بودند، به پیروی از قاسطین شام به دشمنی با امام برخاستند.
همچنین مارقین یا گروه خوارج، به عنوان جاهلان عالم نما به وسیله ای برای تحقّق امیال اشراف تبدیل شدند. این نادان های مقدّس نما خطری بیش از دو گروه دیگر داشتند و شهادت امام نیز به دست یکی از آنان، ولی با هدایت و پشتیبانی اشراف و به خصوص اشعث بن قیس انجام پذیرفت.
26)
📝نتیجه گیری
معمولا هرگاه سخن از اهل کوفه و علی (ع) یا اهل بیت پیامبر (ص)به میان می آید، تنها مطلبی که به اذهان خطور می کند، خیانت آنان است. این نگاه شاید از یک بعد درست به نظر آید، اما نباید از این نکته غافل بود که در مواردی متعدّدی تنها شهری که از آنجا صدای حمایت از اهل بیت (ع) به صورت گسترده و جدّی برخاسته بود، همین کوفه بود. وجود علایق گسترده و آشکار نسبت به علی (ع) پیش از خلافتش در کوفه، امری انکارناپذیر است. سخنان برخی از رهبران و بزرگان این گروه ها در هنگام بیعت با امام (ع) و پایداری بر این باورها، بیانگر نهایت صداقت آنان است.
در واقع، کوفه شهری بود که در زمان خلافت امام، تنها نزدیک به بیست سال از تأسیس آن می گذشت و مهاجرین از اقوام، ملل و نژادهای مختلف در آن سکونت داشتند. عدم وحدت فکری، قومی و نژادی در طول قرن اول هجری از مشخصه های بارز کوفه است که گاه در مدّتی کوتاه، منجر به بروز رفتارهای متناقض از سوی کسانی می شد که عمدتا جامعۀ بی طرف یا بدون آرمان کوفه بودند. آنان هرگاه شعارهایی به طرفداری از اهل بیت (ع) در کوفه سر داده می شد، با آگاهی نبی از حقّانیت این خاندان، با انقلابیون همراهی می کردند، اما به مجرّد احساس خطر، ترجیح می دادند میدان مبارزه را ترک گویند.
27)
مردم کوفه با توجه به آرمان های مختلف و وابستگهای قومی خود، به تنظیم روابط با امیر المؤمنین علی (ع) پرداختند. بالاترین فداکاری ها و متقابلا خیانت ها در طول مدّت خلافت آن حضرت، از آنان نمایان گشت. امام ضمن استفاده از توان نیروهای مؤثّر و مفید کوفه، سعی وافر نمود تا نیروهای میانه و حتی ناهمراه با خلافت را ارشاد نماید. اشرافیت کوفه با نارضایتی از عدالت اجتماعی و اقتصادی امام و با تحریک متعصّبان کج فهم، در نهایت، شهادت امام را موجب شدند؛ هرچند پس از آن و در اوج دیکتاتوری معاویه، باز هم برخی از کوفیان حقّانیت علی (ع) را فراموش نکردند.
🔻🔻منابع
📚ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة اللّه 1378 ق. شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابو الفضل ابراهیم، بیروت: دار الاحیاء الکتب العربیة.
📚ابن اثیر، عز الدین علی ابن محمد (بی تا)، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
📚ابن اعثم کوفی، حمد بن علی 1411 ق. الفتوح، بیروت: دار الاضواء.
📚ابن سعد، محمد بن سعد 1957- الطبقات الکبری، بیروت: دار صادر.
📚ابن عبد ربه، احمد بن محمد 1372 ق. العقد الفرید، تحقیق محمد سعید عریان، القاهرة، مطبعة الاستقامة.
📚ابن فقیه همدانی، ابو بکر احمد بن ابراهیم. 302 ق. مختصر کتاب البلدان، هلند: لیدن.
📚ابو الفرج اصفهانی، علی بن الحسین (بی تا)، الاغانی، مصر: وزارة الثقافة و الارشاد القومی.
📚اربلی، ابو الحسن علی بن عیسی 1401 ق. کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت: دار الکتب الاسلامی.
📚اصطخری، ابو اسحق ابراهیم بن محمد 1961- المسالک و الممالک، القاهرة.
📚بلاذری، ابو الحسن احمد بن یحیی (بی تا)، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، بغداد: مکتبة المثنی.
📚بلاذری، ابو الحسن احمد بن یحیی 1350 ق. فتوح البلدان، القاهرة: مکتبة التجاریة الکبری.
📚ثقفیکوفی، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد 1355- الغارات: تهران: انجمن آثار ملی.
📚دهخدا، علی اکبر 1361- امثال و حکم، تهران: امیر کبیر.
📚دینوری، ابو حنیفة احمد بن داود 1409 ق. اخبار الطوال، قم: منشورات الشریف الرضی.
📚سید رضی، 1385- نهج البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی، تهران: پیام عدالت.
📚سیوطی، جلال الدّین 1408 ق. تاریخ الخلفاء، بیروت: دار الکتب العلمیة. صدوق، محمد بن علی 1378 ق. عیون اخبار الرضا (ع) ، قم: جهان.
📚طبری، محمد بن جریر 1408 ق. تاریخ طبری: تاریخ الامم و الملوک، بیروت: دار الکتب العلمیة.
📚ماسینیون، لوئی 1939- خطط الکوفة و شرح خریطتها، ترجمۀ تقی المصعبی، صیدا: مطبعة العرفان.
📚مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین 1409 ق. مروج الذهب و معادن الجوهر، قم: دار الهجرة.
📚مطهری، مرتضی 1366- جاذبه و دافعۀ علی (ع) ، تهران: صدرا.
📚مفید، ابو عبد اللّه محد بن نعمان 1387 ق. الارشاد، تهران: العلمیة الاسلامیة.
📚یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد اللّه 1376 ق. معجم البلدان، بیروت: دار صادر.
📚یعقوبی، احمد بن اسحاق 1373- تاریخ الیعقوبی، قم: منشورات الشریف الرضی.
@ala_allah
014-Namahang-Koofe-Ey-Diyare-Ali-M-Rasouli-www.Ziaossalehin.ir-ht_0.mp3
3.67M
🔊🔉نواهنگ فوقالعاده محشر
بسیار زیبا و فوقالعاده عالی
کوفه ای دیار علی♥️
با صدای مهدی رسولی
🎼چی شد از راه رفته برگشتی
چرا خوردی فریب دنیا رو
چند قدم تا به خیمه ی دشمن
چرا تنها گذاشتی مولا رو
#اسلام_محمدی
#ولایت
#غدیر_را_فراموش_نکنیم
#بحق_الزهرا_عجل_لولیک_الفرج
#ماه_خدا
#لیالی_قدر
#شهادت_امیرالمومنین_تسلیت
#پیشنهاد_دانلود 👌👌👌👌👌
⤴️از دست ندیها
😍😭😍😭😍😭😍😭
👆👆👆👆👆👆👆👆
👌👌👌👌👌👌👌👌
✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
✅☑️✅☑️✅☑️✅☑️
@ala_allah
♻️دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان
✨بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَکاتِهِ وسَهّلْ سَبیلی الى خَیْراتِهِ ولا تَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ یا هادیاً الى الحَقّ المُبین.
خدایا زیاد بگردان در آن بهره مرا از برکاتش وآسان کن راه مرا به سوى خیرهایش و محروم نکن ما را از پذیرفتن نیکى هایش اى راهنماى به سوى حـق آشکار
@ala_allah
#ماه_خدا
💠توجه به واسطۀ فیض
🍃 علامه مجلسی میفرماید: « *هنگام بهرهمندی از سفرهخانه معرفتی حق باید بدانیم واسطه فیضی وجود دارد که از طریق ارتباط با او میتوان از کلام حق بهرهمند شد* »
❇️ واسطهای که نهتنها کلام حق را به بندگان میرساند و از طریق ارتباط با او میتوان از کلام حق بهرهمند شد، بلکه *عیوب و نواقص بندگان را نیز مرتفع میکند.*
❇️ واسطهای که *هرگونه اطعام مادی و معنوی در این ماه به وساطت اوست.*
❇️ واسطهای که بزرگترین لطف خدای سبحان در این ماه همراهی دائم این واسطه با میزبانان الهی است، *همراهیِ دائمی و آن به آن، همراهیِ توأم با اموزشهای لازم.*
✨ *المنة لله که در میکده باز است*
*زان رو که مرا بر در او روی نیاز است*
✅ *واسطهای که ولیّ الله اعظم و امام عصرماست*
✳️ گرچه در تمام زندگی از اکرام و عنایات حضرت بقیةالله بهرهمندیم؛ اما *وجود مبارک حضرت در این ماه اکرام ایتام آل محمد را به طور خاص متکفل میشوند،*
اکرامی به بهترین و کاملترین شکل که هم در برگیرنده امور مادی است و هم معنوی،
⁉️ *مگر ممکن است انسانی کامل متکفل اکرام شود و اکرام به کاملترین شکل صورت نگیرد؟!*
📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
@ala_allah