✅مروری بر #نوآوری_ها و #ابداعات_فقهی_و_اصولی آیت الله علیدوست
🔹ارتباط فقه و زمانه و رویکردهای گوناگون بدان را، حول دو محور اساسیِ: یکم) انضباط فقهی جهت محافظت از ستون فقه و هنجارهای علم فقه؛ و دوم) توجه به اقتضائات و حوادث واقعه مبتنی بر ظرفیت های موجود در فقه؛ می توان به سه دسته نگرش کلی تقسیم بندی نمود:
1️⃣ یکم) گروهی با جمود بر محور اول عملاً اجازه نمود محور دوم را از فقه ستاندهاند. این گروه سودای حفظ ستون فقه و هنجارهای آن را داشته و خود را مؤظف به رعایت انضباط فقه، فارغ از اقتضائات و حوادث واقعه میدانند.
2️⃣دوم) گروهی نیز بیتوجه به انظباط فقهی و تنها با نظر به اقتضائات و حوادث زمانه تلاش دارند تا به هر نحو ممکن فقه را به زمانه منطبق کنند؛ گرچه برآیند این کار خروج از انظباط فقهی و هدم ستون و هنجارهای فقه باشد!
3️⃣سوم) گروهی دیگری نیز هستند با رویآوردی واقعگرایانه در کنار بصیرتی عمیق به ظرفیت و زاویای فقه، تلاش دارند با بازگشت به مبانی فقه، و بر اساس ظرفیتهای موجود در اسناد استنباط و دیگر ظرفیتها، بین انظباط فقهی جهت محافظت از ستون فقه و هنجارهای علم فقه از سویی و توجه به اقتضائات و حوادث واقعه مبتنی بر ظرفیتهای موجود در فقه از سوی دیگر جمع نمایند.
🔅استاد آیت الله علیدوست در زمره سرآمدان گروه سوم جای دارند که با گرایشی کاملاً منضبط به فقه و با توجه به مبانی فقهی تلاش دارند تا در تحقیقات فقهی-اصولی خود ظرفیتهای موجود در فقه را فعال نموده و به اقتضائات زمانه پاسخگو باشند.
🔅در این راستا استاد دوگونه ظرفیت و قابلیت را در میان مبانی فقهی شناسایی کردهاند و با نوآوریهای ارائه شده در این دو عرصه آثار علمی خود را سامان دادهاند:
یکم) قابلیتهای موجود در اسناد استنباط مانند عقل؛
دوم) ظرفیتهای موجود در نهادهای پرکاربست فقه مانند مصلحت و عرف.
🔅نوآوریهای موجود در این دو عرصه باعث میشود تا در کنار متعهد بودن به انظباط فقهی، حوادث واقعه و مقتضیات زمانه پاسخ درخوری دریافت نمایند.
کتاب #فقه_و_عقل در صدد است تا قابلیت نخستین را رونمایی نماید.
کتاب #فقه_و_مصلحت به نوآوریهایی در عرصه نگرش به مصلحت و جایگاه آن در فرایند استنباط همت گمارده است.
کتاب #فقه_و_عرف نیز یکی دیگر از نهادهای پرکاربست فقه را مورد کنکاش تحلیلی قرار داده و حضور فعال آن را در پروسه اجتهاد و استنباط روشن نموده است.
نویسنده به مرور به صورت گزارشگون، نوآوریهای مشترک و نیز اختصاصی استاد در این سه اثر بازگو خواهد شد. همچنین مختصری از نوآوری استاد در دو اثر جدید ایشان، یعنی «#فقه_وحقوق_قراردادها» و نیز «#روش_شناسی_اجتهاد» مورد اشارت قرار خواهد گرفت.
💠گفتنی است علاوه بر ابداعات و نوآوری های مرتبط با موضوعات پنجگانه این پنج اثر، همچنین در این نوشتارها با پدیده جدیدی در حوزه اصطلاحات روبرو هستیم. جعل اصطلاحات خاصی که توسط استاد انجام گرفته و معانی خود را در طول این آثار روشن کرده است. به نظر می رسد این جعل اصطلاحات به خوبی توانسته در دل این آثار باریافته و نوآوری های این پنجگانه را کامل کند. برخی از این اصطلاحات ابداعی نیز مورد اشارت این گزارش خواهد بود.
🔅اصطلاحاتی از قبیل کارآئی استقلالی و ابزاری، اصطلاح مصلحت مبدأ، مصلحت مبنا و مصلحت معیار، اصطلاحات نص بسند، مقاصد بسند، استنباط اول، استنباط دوم، فتوای اجتماعی، اندیشه شمول، اندیشه ابهام، انعزال و تعابیری از این قبیل که در این سه کتاب دیده می شود.
♻️ ان شاء الله نوآوری های استاد در تمامی این عرصه به مرور در کانال دروس استاد علیدوست تبیین و ارائه خواهد شد.
#نوآوری_های_استاد
✅ کانال دروس استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh