عقل یشمی خالخال پشمی
هیئت انصار الحجه عج - مشهد با مداحی حاج امیر ارسلان کرمانشاهی مراسم شهادت امام سجاد - ۱۴۰۲.۰۵.۲۰
📌 معنای جدید هیئت و مداح
در سفر مشهد، توفیق داشتم در مراسم شهادت امام سجاد هیئت انصارالحجه شرکت کنم که به نفس مداح محبوبم حاج امیر کرمانشاهی گرم است و دورادور از #مصرف_کننده گان پروپاقرص تولیدات صوتیشان هستم.
درباره جایگاه استراتژیک هیئت انصارالحجه و امیر کرمانشاهی در مشهد میشود حرف و تحلیل فراوانی ارائه داد؛ فعلا کاری با آن ندارم.
#تجربه زیسته شرکت در این مراسم، دو #پدیدار ویژه برایم داشت:
۱.معنا و فرم جدید مداحی:
من یک انسان هیئتبرو هستم. در قم هیئتهای معروف را تجربه کردهام، اما رویدادهای جدیدی را مشاهده کردم:
الف) بعد از اتمام روضهی سخنران، یک ترک استودیویی جدید و البته زیبا (این فرش روضه) پخش شد!! و چند لحظه بعد، حاجامیر روی سن و منبر رفت. صبر کرد تا فایل تمام شد و بعد شروع کرد!!
ب) حاجامیر حین اجرای روضه، روی سن قدم میزد. از نیمههای روضه، ۱۰متری وارد جمعیت شد و روضه را ادامه داد.
پ) در حین خواندن روضه، جابهجا بر تحقیق و پژوهشاش تاکید میکرد. آنقدر که احساس میکردم جایگاهش نه فقط یک مداح، بلکه تلفیقی از منبری و مداحی است.
ت) سینهزنی، با اشعاری آغاز شد و جان گرفت که همه -همه یعنی همه- بلد بودیم و آنچنان با هم و با مداح همخوانی میکردیم که حال خاصی به ما دست میداد. من قبلا شور مفصل را تجربه کرده بودم؛ همخوانی را هم. ولی این چیز دیگری بود.
هیئت باید پیوسته مطالعه #پدیدارشناسانه شود.
☘فهم من این بود که در این معنای جدید از هیئت، اولا سخنران و سخنرانی، زینتی است و مسئولیت ارائهی محتوا نیز با مداح است. دقت کنید که این مسئولیت امری رسمی نیست. معنای جدید #نقش است. یعنی هم من مستمع، از مداح چشم بر نمیدارم، هم او وظیفهی خودش میبیند پژوهش کند و محتوا ارائه بدهد.
☘در این معنای جدید، مداحی، منولوگ نیست؛ بازیگرای و اجرا به معنای خاص کلمه است. ما از قبل، (تقریبا) اشعاری که او قرار است بخواند را میدانیم (در حالی که در معنای سابق هیئت، نمیدانستیم) و پیدرپی گوشش دادهایم! حالا به مجلس میرویم که زندهی آن را بشنویم و با هم همخوانی کنیم؛ چیزی شبیه #حس کنسرت رفتن.
☘در این معنای جدید، شخص مداح موضوعیت دارد. همه به او چشم میدوزند. اگر مداح دوم یا سومی باشد، مجلس از تاب میافتد و همه منتظرند که مداح اصلی میکروفن را به دست بگیرد. ما هیئت انصارالحجه نمیرویم؛ ما هیئت امیرکرمانشاهی میرویم.
۲.جایگاه خاص خانمها:
خانمم هیچوقت از مراسمهای قم، چیز خاصی برایم تعریف نمیکرد. ولی بعد از مراسم، تاکید کرد که در قسمتزنانه، هنگام شروع سینهزنی، خانمها جلو جمع شدهاند و میانداری کردهاند و جانانه سینهزدهاند و همخوانی کردهاند. چیزی که مثلا در هیئت رزمندگان و فاطمیون ندیده بود.
به نظر من، این کنش معنادار است: احساس هویتکردن خاص خانمها، پیوستگی و علقهی خاص آن خانمها به هیئت، احساس ما داشتن نسبت به هیئت، بروز ویژه آیین عزاداری.
بهطورکلی به نظرم متصدیان امر، باید برای احیای قسمت زنان، تدبیری کنند. متاسفانه هیئتهای ما کاملا مردسالار است و زن و قسمت زنان و فعالیتهای درون آن کاملا در حاشیه و تبعی.
@aliebrahimpour_ir