🖊ابطال نگاه ارسطویی به تمایز علوم 3️⃣نوشتار سوم از مباحث «مکتب اصولی امام خمینی» ✍️به قلم استاد موالی زاده: 🔹اگر چه تمایز به موضوع به معنای «ما یبحث عن عوارضه الذاتیة» در نزد محققان از فلاسفه به پیروی از ارسطو ، تنها به علوم حقیقی اعم از حکمت نظری و حکمت عملی اختصاص دارد اما دانشمندان علوم غیر برهانی در اشتباهی فاحش ، تمایز به موضوع را به علومی همانند ادبیات ، فقه ، تفسیر ، کلام و تاریخ نیز سرایت دادند . 🔸برخی از فلاسفه معاصر در دفاع از دیدگاه ارسطویی ، ایراد خلط میان ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری را به عموم دانشمندان علوم غیر برهانی وارد دانسته و اعتقاد دا رند تمایز علوم برهانی به موضوع است اما علوم غیر برهانی با غرض تمایز می یابند . 📌اما امام خمینی جدای از ایرادات نقضی به موضوع داشتن علوم غیر برهانی مانند فقه و ادبیات ، با نگاهی دقیق تر به مساله تمایز می پردازد و پس از جدا ساختن علم از معلوم ، آن را به معنای « مجموعه مسائل » به عنوان امری اعتباری معرفی می کند که دارای وحدت اعتباری است که با روشی برهانی قابل تمایز نمی باشد . در نتیجه ایشان از اساس ، دیدگاه ارسطویی حتی در علوم حقیقی را به شدت انکار می کند و بر بطلان آن دلیل می آورد : 1️⃣ قبض و بسط در همه علوم به معنای حذف و اضافه شدن مسائل به علم در طول تاریخ آن علم از زمان تدوین تا کنون ، نشانه اعتباری بودن مرکب و مجموعه علم است . 2️⃣ اقوال متضاد در یک علم مانند اصالت وجود و اصالت ماهیت در علم فلسفه ، نمی توانند هر دو با هم عرض ذاتی موضوع باشند و در نتیجه ، باید یکی از آن دو از علم خارج گردد در حالی که اقوال مختلف ـ فارغ از صحت و سقم آن ـ همگی در درون آن علم جای می گیرند . 3️⃣ گزاره های سالبه که در هر علمی یافت می شود اما نمی تواند رابطه عرض ذاتی با موضوع علم داشته باشد . 4️⃣تداخل میان علوم در برخی از مسائل که واقعیتی انکار نشدنی است حال آنکه یک محمول در یک قضیه نمی تواند عرض ذاتی دو موضوع مختلف باشد . 💠بنابراین ، فلسفه، هندسه ، حساب ، شیمی و پزشکی به عنوان مجموعه مسائلی که در یک کتاب تدوین می شود ، موجودی اعتباری است که پذیرای هیچ یک از روابط فلسفی نخواهد شد . لذا تقسیم ارسطویی در حکمت نظری به علوم سه گانه الهیات ، ریاضیات و طبیعیات پس از قرن ها حاکمیت بر جوامع علمی توسط امام خمینی انکار گردید . 🖇ایشان ما را از بند انحصار تمایز علوم به موضوع رها ساخت و راه را برای تولید رشته های جدید علمی بر اساس نیاز جامعه بشری باز کرد . امام خمینی با این نوآوری در فضای علمی ، یکی از موانع بزرگ بر سر راه ایجاد علوم میان رشته ای در حوزه علمیه را از میان برداشت . #امام_خمینی #ارسطو #تمایز_علوم #استاد_موالی_زاده @almohkamat