♨️ #مجموعه_صوتی #طلبه_موفق: مجموعه گفتارهای #استاد_علی_فرحانی در موضوع:
✅راهکارها و مهارت های موفقیت و #برنامه_ریزی جهت دستیابی به اهداف #حوزوی
✅این مجموعه صوتی منحصر به فرد که از دروس و جلسات استاد علی فرحانی انتخاب و جدا شده است، مجموعه ای کامل در موضوع روش زندگی و تحصیل طلبگی است. با #استماع این مجموعه صوتی امید است که سوالات مختلف در مورد روش تحصیل و برنامهریزی علوم حوزوی مرتفع شود و مسیر تحصیل تا قله اجتهاد مشخص گردد.
♨️دانلود کنید و بشنوید 👇👇
1️⃣اهداف و چشم اندازهای حوزوی
eitaa.com/almorsalaat/4158
2️⃣راهکارها و مهارت های برنامه ریزی
eitaa.com/almorsalaat/4183
3️⃣روش ها و مهارت های علم آموزی
eitaa.com/almorsalaat/4238
4️⃣آشنایی با علم #فلسفه و روش تحصیل آن
eitaa.com/almorsalaat/4296
5️⃣آشنایی با علم #اصول و روش تحصیل آن
eitaa.com/almorsalaat/4337
6️⃣آشنایی با علم #فقه و روش تحصیل آن
eitaa.com/almorsalaat/4361
7️⃣آشنایی با علم #ادبیات و روش تحصیل آن
eitaa.com/almorsalaat/4435
8️⃣ آشنایی با علم #منطق و روش تحصیل آن
eitaa.com/almorsalaat/4475
#پای_درس_استاد #مهارت_های_تحصیل_علم #مشاوره_مجازی #مدرسه_مجازی_المرسلات
🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد👇
https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b
📣#اطلاعیه| نشست تخصصی شاخصه های نظام استنباط امام خمینی (ره) در مقایسه با سایر نظامات
🎙با حضور استاد علی فرحانی
🕰امروز سه شنبه 1400/09/30 ساعت 12:30 الی 15
📲لینک ورود به جلسه👇👇
https://meeting.atu.ac.ir/ch/tis7
📌برگزار کننده: دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی
#در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد #فقه #اصول
🌐رسانه المرسلات
https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b
🔴 ماجرای من و «درآستانه حکمت»
▫️ کوتاه درباره اثری که از استاد علی فرحانی تنظیم کردم
متن پست زیر رو مطالعه کنید👇
☕️ @sm_javaheri
المرسلات
🔅ماجرای من و «درآستانه حکمت»
▪️من از همان اوایل طلبگی دو گمشده مهم داشتم: فلسفه و عرفان.
خاطرم هست که قبل از تصمیم نهایی برای ورود به حوزه علمیه قم، قصد داشتم در دانشگاه امام صادق (ع) در #رشته فلسفه تحصیل کنم ولی به دلایلی -که بماند- منصرف شدم.
چند سالی طول کشید که ارزش فقه و اصول را عمیقاً درک کنم ولی فلسفه از همان ابتدا بیش از هر علمی به زندگی من معنا می بخشید.
▪️یادم می آید که پایه چهارم آغاز بی خوابی های من بود. تقریبا سه یا چهار سال شب ها بیدار بودم و سرگرم خواندن کتاب های فلسفی. اگر نبود استاد عزیزم شیخ علی فرحانی، معلوم نبود بی خوابی ها تا چند سال ادامه پیدا می کرد.
من بیش از 80 درصد کتابهای شهید مطهری را در دوره دبیرستان خوانده بودم ولی بیشتر از آنکه جواب بگیرم، محدوده سوالاتم وسعت پیدا می کرد. تا جایی که فلسفه را آغاز کردم آن هم نزد استادی که فلسفه را یک #مسیر یا یک #تحول می دانست نه یک علم یا رشته تحصیلی.
▪️فراگیری فلسفه نگاه انسان را به #واقعیت های هستی تغییر می دهد. انسان پس از فلسفه دو #حجاب عمیق را می شناسد. اولاً حجاب اعتباریات و ثانیاً حجاب علم حصولی. پس از یادگرفتن فلسفه بود که فهمیدم چرا امام خمینی ره در چهل حدیث می فرمود چاره ای نیست تا وارد حجاب نشویم خرقِ آن امکان ندارد.
▪️حالا دیگر همه جملات شهید مطهری برایم فرح بخش و روح افزا بود.
حالا دیگر رساله های علامه طباطبایی یکی یکی به جانم می نشست، بخصوص اثر مهمی مثل رساله الولایه.
▪️بعد از آن دوران نشستم و همه کتابهایی را که خوانده بودم بازخوانی کردم و روزی هزار بار خدا را بابت نعمت طلبگی ام شکر می کردم و می کنم. به نظرم می رسید آنچه منشأ تحولم شده بود، فلسفه ای بود که در فضای طلبگی، از کتاب علامه طباطبایی (ره) و در بیان استاد علی فرحانی آموختم نه فلسفه به عنوان یک رشته تحصیلی در یک دانشگاه.
▪️دانش فلسفه یک نوع است ولی فلسفه خواندن ها انواع متفاوتی دارد. فلسفه من هضم در دنیای طلبگی ام بود و کتاب #در_آستانه_حکمت کمترین کاری بود که می توانستم در حق این نوع از فلسفه خواندن انجام دهد.
▪️از استاد آموخته بودم هیچ روشی در آموزش مهمتر از "نوشتن" نیست و من از آن زمان تا کنون همه زندگی ام را با نوشتن گذرانده ام. حتی امروز هم مخارج زندگی ام را با نویسندگی تأمین می کنم. این شد که زیر نظر #استاد_علی_فرحانی نوشتن شرح #بدایه_الحکمه را آغاز کردم و بحمدلله در قالب کتاب سه جلدی آماده شد و امروز جلد اول آن با استقبال خیلی خوبی از سوی علاقه مندان به این مسیر مواجه شده است.
✍🏻 سید مجتبی امین جواهری
⬇️لینک عرضه کتاب👇👇
https://www.sobhan-ins.com/product/dar_astane_hekmat1/
🔸ملاحظات و محاکمات
🌐 http://aminjavaheri.com/
☕️ @sm_javaheri
@almorsalaat
المرسلات
🔅ماجرای من و «درآستانه حکمت» ▪️من از همان اوایل طلبگی دو گمشده مهم داشتم: فلسفه و عرفان. خاطرم هست
#یادداشت
#در_آستانه_حکمت
🌀حجت الاسلام قیلاویزاده امروز در کانال شخصی خود (بیّنات) درباره کتاب درآستانه حکمت چنین نگاشتند:
▫️بسم الله الرحمن الرحیم
▫️شروع طلبگی و سالهای نخستین آن از مهمترین دوره های زندگی بنده است. قطعا اتفاقات و انسان هایی که با آنها در این مسیر قرین شدم علت این اهمیت است و یکی از کسانی که از همان ابتدا تا هم اکنون با او در ارتباط و همراه هستم، برادر عزیز و فاضل ارجمند حجت الاسلام جواهری است.
▫️شروع و امتداد مسیر فلسفی را در خدمت استاد محترم و بی بدیل، استاد علی فرحانی (زید عزه) بودم. در این وادی اتفاقات و ثمراتی که همیشه منتظر آن بودم برایم رقم خورد.
▫️صحبت در این باب بسیار است اما از لذت های فراموش نشدنی زندگی من مطالعه و مباحثه و گفتگوهای فلسفی با برادر ارجمند سید مجتبی امین جواهری است.
▫️اکنون ایشان بعد از چند سال استقامت و تلاش و فداکاری، نتیجه تاملات فلسفی و اندیشه های استاد را به بهترین نحو تقریر و تثبیت و آماده انتشار کردند. آرزو دارم حضرت دوست از خزانه غیب خود او را متنعم کند.
▫️ان شاء الله نفس علمی معرفتی استاد و قلم برادر عزیزم علی الدوام در خدمت اسلام و تکامل بشریت در جریان باشند.
الحمدلله و المنه
✍ناصر قیلاوی زاده _ آخرین روز پاییز ۱۴۰۰
🌐کانال بیّنات👇👇
eitaa.com/BAYYENATT
@almorsalaat
المرسلات
📣#اطلاعیه| نشست تخصصی شاخصه های نظام استنباط امام خمینی (ره) در مقایسه با سایر نظامات 🎙با حضور استا
058-barkhi-emtiazate-dastgahe-estenbati-emam.mp3
12.86M
🌀#نگاهی_به_دریا|جایگاه دستگاه استنباطی در اندیشه امام خمینی (ره) و برخی خصوصیات آن در مقایسه با سایر نظامات استنباطی
🎙استاد علی فرحانی
📌استاد در این جلسه که امروز (1400/09/30) به همت دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، در بخشی از بیاناتشان به برخی از امتیازات و خصوصیات دستگاه استنباطی حضرت امام (ره)، همچون: لزوم باز تجمبع منابع در تولید علوم انسانی، تفکیک عناوین کتب فقهی و عنوان دلیل شرعی در مسائل فقهی، استفاده از عقل در استنباط احکام شرعی، وضع قسم چهارم وضع و ... به طور اجمال اشاره کردند.
#در_مدرسه_امام_خمینی #اصول #فقه #روش_شناسی_اجتهاد
@almorsalaat
🔰#اجتهاد| مجتهد واقعی کسی است که ...
▪️مرحوم آقاى حجت يكوقت حرف خيلى خوبى در باب اجتهاد زد، گفت: اجتهاد واقعى اين است كه وقتى يك مسئله جديد كه انسان هيچ سابقه ذهنى ندارد و در هيچ كتابى طرح نشده به او عرضه شد، فورا بتواند اصول را به طور صحيح تطبيق كند و استنتاج نمايد، و الّا انسان مسائل را از جواهر ياد گرفته باشد، مقدمه و نتيجه (صغرى و كبرى و نتيجه) همه را گفتهاند، او فقط ياد مىگيرد [و مىگويد] من فهميدم صاحب جواهر چنين مىگويد، بله من هم نظر او را انتخاب كردم؛ اين اجتهاد نيست، همين كارى كه اكثر مىكنند.
▪️اجتهاد، ابتكار است و اينكه انسان خودش رد فرع بر اصل بكند. هميشه مجتهدها عدهاى از مقلّدها هستند، مقلّدهايى در سطح بالاتر. شما مىبينيد در هر چند قرن يك نفر پيدا مىشود كه اصولى را تغيير مىدهد، اصول ديگرى بجاى آن مىآورد و قواعد تازهاى [ابداع مىكند]، بعد همه مجتهدها از او پيروى مىكنند. مجتهد اصلى همان يكى است، بقيه، مقلّدهايى به صورت مجتهد هستند كه از اين مقلّدهاى معمولى كمى بالاترند.
▪️#مجتهد_واقعى در هر علمى همينجور است. در ادبيات اينجور است، در فلسفه و منطق اينجور است، در فقه و اصول اينجور است، در فيزيك و رياضيات اينجور است. شما مىبينيد در فيزيك، يك نفر مىآيد يك مكتب فيزيكى مىآورد، بعد تمام علماى فيزيك تابع او هستند. اين را كه مكتب جديدى مىآورد و مكتب قابل قبولى هم مىآورد كه افكار را تابع فكر خودش مىكند بايد گفت مجتهد واقعى.
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (تعليم و تربيت در اسلام)، ج22، ص: 693
#اندیشه_مطهر #علوم_انسانی_اسلامی #فقه #اصول
🌐رسانه المرسلات👇👇
https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b
059-emam-v-erfane-nzari-v-amali.mp3
4.79M
🌀#نگاهی_به_دریا| نگاهی کوتاه به برخی اختصاصات امام خمینی (ره) در عرفان نظری و سیره ایشان در عرفان عملی و تربیت انسان
🎙استاد علی فرحانی
📌گزیده بیانات در نشست مجازی برگزار شده توسط دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی 1400/09/30
#در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد #عرفان
@almorsalaat
هدایت شده از دروس اساتید المرسلات
📣مدرسه مجازی المرسلات، تسریع در یادگیری و تعمیق دروس حوزوی
✅تدریس دروس حوزوی از پایه اول تا دهم توسط اساتید توانمند و جوان حوزه
✅#مشاوره تحصیلی و علمی توسط اساتید
✅برگزاری #دوره های کوتاه مدت #مرور و #جمعبندی دروس حوزوی
✅برگزاری نشست های موضوعی علمی با حضور اساتید
✅آموزش #روش_تحصیل و #مهارت های علمآموزی
🌐لینک عضویت👇👇👇
https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀وَ قَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّا إِيَّاهُ
🔹بعضى عقيده دارند كه وَ قَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّا إِيَّاهُ قضاى #تكوينى است، قضاى خداست بر اينكه غير خدا عبادت نشود. گمان مىكنند بت را سجده مىكنند، گمان مىكنند انسان را مدح مىكنند، گمان مىكنند كه خورشيد را مدح مىكنند. همه مدحها از اوست، همه هم مدح او مىكنند و خود نمىفهمند. و گرفتاريهاى انسان در آن عالم هم براى همين نفهمى است، براى همين سِتارى [حجابی] است كه بين انسان و حقايق هست.
📚صحیفه امام ج۱۷ ص۵۲۶
#در_مدرسه_امام_خمینی #عرفان
@almorsalaat
هدایت شده از ملاحظات| امین جواهری
بررسی اجمالی نزاع شرع و اخلاق.mp3
8.7M
🎙 پاسخ به یک پرسش
#صوت
❓رابطه شریعت با اخلاق در قوانین جامعه چیست؟ آیا در مسیر وضع قانون جامعه می توانیم به شریعت اکتفا کنیم یا باید هنجارهای اخلاقی هم در نظر بگیریم؟
🔅در پاسخ به سوال فوق چند مطلب را در صوت زیر توضیح دادم:
🔘تفکیک اصطلاحات مشترک در دو فضای مدرن و فضای حکمی
🔘تبیین دیدگاه علامه طباطبایی نسبت به شریعت و تفاوت آن با دیگر حکمای معاصر (مرحوم آیت الله مصباح یزدی و آیت الله جوادی آملی و ...)
🔘پاسخ اجمالی و کلی به اشکال دکتر فنایی با توجه به تقریر صحیح محل نزاع از علامه طباطبایی
🔸ملاحظات و محاکمات
🔸سیدمجتبی امین جواهری
🌐 http://aminjavaheri.com/
☕️ @sm_javaheri
060-chand-jomle-kootah-darbare-ertebar-az-manzare-emam.mp3
695.9K
🌀#نگاهی_به_دریا|چند جمله کوتاه درباره اعتبار از منظر امام خمینی (ره)
🎙استاد علی فرحانی
📌گزیده بیانات در نشست مجازی برگزار شده توسط دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی 1400/09/30
#در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد #عرفان
@almorsalaat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀#اهل_بیت| چادرت را بتکان روزی ما را برسان
🎙جملاتی از آیت الله مصباح در عظمت حضرت زهرا (س)
#فاطمیه
@almorsalaat
هدایت شده از دروس اساتید المرسلات
#گزارش
▫️با سلام و عرض احترام
▫️بحمدلله تعالی دوره عمومی #ادبیات_کاربردی با تمرکز بر فنون #متن_خوانی توسط استاد مقدسی در 7جلسه برگزار شد.
▫️الحمدلله در هنگام ثبت نام استقبال خوبی از این دوره شد و متاسفانه به دلیل تکمیل ظرفیت، برخی از اعزّه از شرکت در این دوره بازماندند.
▫️به حول و قوه الهی به زودی گزارشی از محتوای دوره منتشر و همچنین زمان برگزاری دوباره دوره عمومی و کارگاه های تخصصی منتشر اعلام خواهد شد.
▫️همچنین قابل ذکر است که دوره «چگونه المیزان بخوانیم؟» نیز توسط استاد هاشمی در حال برگزاری است. جلسه اول روز دوشنبه 29آذر برگزار شد و جلسه دوم، روز دوشنبه 6دی برگزار خواهد شد.
📌نظرات و پیشنهادات خود را برای ما ارسال کنید👇👇
eitaa.com/admin_doreh
#مدرسه_مجازی_المرسلات
@majazi_almorsalaat
هدایت شده از مدرسه علمیه آیت الله بهجت(ره)قم
🎞 اکران مستند آن زمستان
🔹 روایت فصلی از زندگی آیتاللهمصباحیزدی ره
🔹 زمان: یکشنبه پنجم دیماه بعد از نماز ظـهر و عصر
🔹 مکان: خیابان امامزاده ابراهیم، کوچه پنجم، مسجد حاج کاظـم
🔹 اکران کننده: مدرسهعلمیهآیتاللهبهجتره
🔹 جهت دریافت بلیط در پیامرسان ایتا پیام بدهید.
💬 شناسه پذیرش؛ @An_admin
💬 گفتنی است، تماشـای مستنـد رایگـان میباشــد.
💬 تماشای مستند به صورت خانوادگی نیز مقدور و میسور میباشد.
@bahjatqom
#اخلاق_و_عرفان| بالاخره اين روز تيره سرآيد و به دام او گرفتار خواهيم شد
▫️اى كاش اين سفر، پر خطر نبودى تا ديدارش، هميشه دل ربودى؛ اى كاش يار، ما را به مقام نيستى واگذاشتى تا جز رويش منظرى نداشتى؛ اى كاش، آفتاب جمالش به زير ابر كثرات پنهان نشدى تا عاشقان، به بىخودى به جمالش نگران شدى؛ اى كاش اين روز تيره برآمدى تا باز دل به دامش برافتادى؛ اى كاش، خار علايق بر پاىمان نخليده بود تا به تير نگاهش مبتلا گرديده بوديم،
▫️ولى افسوس اين سفر، ما را ضرورى بود وگرنه، با قرارى، كار عاشقى تمام نگردد! [بلكه] ثبوت قدم، آن را شرط است، فناى عاشق در معشوق مىخواهد، بقاى عاشق به معشوق مىخواهد. افسوس كه نيستى، مقام نباشد و ظهور هستى، به تجلّيات جلالى و جمالى ضرورى است تا شيفتگان جمالش، در تاريكى جلالش، نور او را جويا شوند و پس از هدايت، به نورش ملحق گردند. بر نيستى خود آگاه و به هستى او مطلع، در عين حال، در لباس تجلّيات صفاتى مستقرّ، چه دنيا و چه آخرت، البته با تفاوتى از حيث لطافت و ضخامت.
▫️افسوس كه اگر آفتاب جمالش پنهان نبودى، به زير سايههاى صفات و كثرات عالم، يك بارگى بسوختى و جز جمال و نورش، جلوهگر نبودى، موجودى نبودى تا به تماشاى رويش از خود بىخود شدى، در عين اين كه اين زمان هم با او، او را مشاهده مىكنم، بالاخره اين روز تيره سرآيد و به دام او گرفتار خواهيم شد، خارهاى علايق هم از سينهها كنده خواهد شد و هدف تير نگاهش خواهيم شد.
✍️آیت الله پهلوانی، رسائل عرفانی ص207، نامه اول
#مکتوبات
@almorsalaat
🔴#علوم_انسانی| با استفتاء نمیشود، فقیه باید مسائل دنیا را بداند‼️
🔹در مسائل اقتصادی این همه مسائل مهم وجود دارد که اینها را نمی شود استفتاء کنیم، فقیه بنشیند آنجا، یک قلم جواب اینها را بنویسد.
🔹لازم است مسائل دنیا را بداند، آن فقیهی که می خواهد جواب بدهد به اینها. نظرات مکاتب دیگر را بداند، اشکالاتی که بر هر کدام از اینها ممکن است وارد بشود یا وارد شده را بداند. تبعات و توالی فاسد یا غیر فاسد هریک از اینها را بداند یا بتواند حدس بزند؛ ذهنی نباشد که بخواهد از روی ذهنیات خودش یک دنیایی را بسازد و از واقعیت هیچ خبر نداشته باشد.
🔹این جور نیست که بشود همین طور یک قلم برداشت و جواب این استفتاء را نوشت؛ مطالعات زیادی لازم است، آگاهی های زیادی لازم است.
🔹آنقدر سوال و استفهام است که اصلا وقتی انسان نگاه کند، میبیند که ما خیلی باید کار کنیم، در زمینه ی پاسخ گرفتن اینها از اسلام. خب، حالا البته بعضی ها ممکن است بگویند آقا، این چه سوال هایی است که شما میکنید، خب معلوم است، این ها جوابش معلوم است. می شود همه ی این ها را در مجلس جواب داد. بله، می شود به استحسان. لیس من مذهبنا القیاس، اسلام چه می گوید، آیات قرآن چه می گوید، احادیث چه می گوید؟کِی دسته بندی شده اینها؟ کی استنباط شده؟ باید بشود.
🔹... خب نمی شود که به استحسان، به اینکه لابد حالا اینجوری است، اکتفا کرد. حتی به یک فتوای غیر مستند و غیر متکی به تحقیقات فراوان هم نمی شود درست اتکا کرد. یک مسله را فقیه کار کرده، که پخته ی در این مسئله است، یک جور فتوا می دهد. یک مسئله ای که رویش کار نشده، همان فقیه یک جور دیگر فتوا می دهد. آن مسئله ی اولی را عمیق تر، پخته تر، فتوا می دهد. چیز طبیعی است.
🔹... لذا حوزه های علمیه باید طلاب متفقه، سیاس حکیم مطلع از مسائل جهانی بار بیاورند. این وظیفه حوزه های علمیه است. تکلیف کسانی که اهل استنباط و اجتهادند زیاد است. بایستی برگردیم و فقه را استنباط کنیم. برای سازندگی جامعه و برای پاسخگویی به نیازهای یک نظام، یک نظام حکومتی.
🎙 رهبر معظم انقلاب، ۶۵/۱/۴
#کلام_ولی #فقه #اصول #اجتهاد
#علوم_انسانی_اسلامی
🌐رسانه المرسلات👇👇
https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b
💬#پیام_شما درباره کتاب در آستانه حکمت👆👆
🌀#پاسخ حجت الاسلام جواهری، تهیه و تنظیم کننده کتاب👇👇
▫️ممنون از همه دوستانی که این روزها با دیدن کتاب ابراز لطف کردند و بنده نتونستم به خوبی محبت آن ها رو پاسخ بدم.
▫️امیدوارم کتاب در آستانه حکمت اثر خوبی در رشد معرفت دینی علاقه مندان به علوم اسلامی داشته باشد.
📌لینک خرید اینترنتی کتاب👇👇
https://www.sobhan-ins.com/product/dar_astane_hekmat1/
♨️علاوه بر خرید اینترنتی، میتوانید این کتاب را از فروشگاههای زیر به صورت حضوری تهیه کنید👇👇
🔹بوستان کتاب
🔹پاساژ قدس، انتشارات آیت اشراق
🔹مجتمع ناشران، انتشارات حوزه و دانشگاه
@sm_javaheri
@almorsalaat
📝#یادداشت| نگاهی مختصر به مبحث علم اجمالی
◽️یکی از مباحث بسیار مهم و مشکل علم اصول که در فقه ثمرات غیر قابل انکاری دارد مساله علم اجمالی است.
◽️علم اجمالی یعنی علم به ثبوت تکلیف باشد اما جهل و شک در ناحیه مکلف به باشد؛ علم اجمالی، علمی است که همراه یک شک و جهل است، علم به ثبوت تکلیف و شک به مکلف به.
◽️در مساله علم اجمالی، دو بحث وجود دارد:
1⃣ اولا ثبوت تکلیف به وسیله علم اجمالی و اصل منجزیت و حجیت آن
2⃣ثانیا بحث از کیفیت سقوط تکلیف
◽️شیخ بحث اول را در دو مرتبه مطرح می کنند:
1⃣اصل حجیت علم اجمالی به نحو قضیه مهمله.
2⃣مقدار حجیت آن تا چه قدر است. آیا فرقی بین حجیت علم تفصیلی و علم اجمالی وجود دارد؟
◽️اگرچه به شیخ اشکال شده که چرا در باب حجیت علم اجمالی، نام مرتبه اول را حرمت مخالفت قطعیه و مرتبه دوم را وجوب موافقت قطعیه گذاشته اند زیرا این دو تعابیر مختص به مقام امتثال اند نه مقام جعل، اما این اشکال به شیخ وارد نیست زیرا راهی که می توان مقدار حجیت علم اجمالی را فهمید همان مقام امتثال است یعنی مقام امتثال پل ای است برای وصول به مقام جعل. از این رو شیخ بهترین تعبیر را به کار برده و ملتفت به تفکیک مقام جعل از امتثال بوده است.
◽️حق این است که علم اجمالی چون قطع دارد و قطع هم حجیتش ذاتی است منجزیت دارد. در واقع اجمال یا تفصیل علم تاثیری در قطع بودن و حجیت داشتن آن ندارد.
◽️به عبارت دیگر حکم فعلی به صورت یک قضیه شرطیه است و همین که علم به تحقق مقدم آن پیدا شد تبدیل به یک قضیه حملیه شده و حکم منجز میشود که البته علم به تحقق مقدم آن می تواند با علم اجمالی هم صورت بگیرد.
.
◽️اما شیخ نسبت به حرمت مخالفت قطعیه دو مقدمه ذکر می کنند:
1⃣محل بحث ما در مورد منجزیت و حجیت علم اجمالی ،علم اجمالی طریقی است و نه علم اجمالی موضوعی. قطع موضوعی اعم از اینکه تفصیلی باشد یا اجمالی باشد حجیت و عدم حجیت آن تماما تابع اعتبار شارع است.
2⃣اگر از اطراف علم اجمالی قطع تفصیلی به دست بیاید فرق بین این قطع تفصیلی و دیگر قطع های تفصیلی در حجیت ذاتی آن نیست و باید از آن تبعیت شود.
◽️شیخ می فرمایند به طور کلی، مخالفت با علم اجمالی دو نوع دارد:
- مخالفت التزامیه
- مخالفت امتثالیه و عملیه
◽️مراد از مخالفت التزامیه مخالفت عقد القلبی و جوانحی با حکم است. اما مخالفت امتثالیه یعنی در مقام عمل به خلاف آنچه که علم اجمالی اقتضاء دارد عمل شود.
◽️مرحوم شیخ با تفکیک این دو حیث به بررسی پرداخته و نهایتا می فرمایند:
◽️مخالفت التزامی چه در تعبدیات باشد چه در توصلیات، اصلا مخالفت نیست و هیچ حرمتی هم ندارد زیرا:
1⃣اولا تمام احکام شرعیه برای عمل مکلف آمده اند و هیچ حکم شرعی بر جانحه و عقد القلب مکلف بار نشده است. لذا مبنای شیخ این است که حتی حسد و یا عجب مادامی که بروز داده نشوند هیچ حرمتی نداشته و امر و نهی ناظر به عقد القلب نیست.
2⃣ثانیا حاکم در وادی امتثال عقل است و عقل هم یک حکم دارد و آن وجوب اطاعت و حرمت مخالفت است. اما عقل اطاعت و عصیان را جانحه ای نمی بیند بلکه در مقام عمل آن را تصویر می کند لذا عدم التزام به حکم الله، ضرری به امتثال نمی زند.
3⃣ثالثا از هر دلیل شرعی، چیزی بیش از لزوم "عمل" به مفاد آن بر نمی آید و علاوه بر آن چیزی هم به نام « وجوب التزام بحکم الله» در ادله وجود ندارد..
◽️ نسبت به مخالفت عملی با علم اجمالی سه حالت مفروض داریم:
1⃣موافقت قطعیه
2⃣مخالفت قطعیه
3⃣موافقت و مخالفت احتمالی
◽️مخالفت قطعیه که واضح البطلان است اما موافقت احتمالیه هم سودی ندارد زیرا حاکم در وادی امتثال عقل است و طبق حکم آن یعنی قاعده الاشتغال الیقینی یستدعی الفراغ الیقینی، باید به یقین رسید و صرف احتمال کافی نیست.
◽مرحوم ️شیخ نسبت به احتیاط در مقام امتثال و امتثال اجمالی قائل اند که امتثال اجمالی کفایت میکند حتی اگر موجب تکرار « عبادت» باشد زیرا اگر موجب تکرار عبادت شود باز هم قصد امتثال امر داریم اگرچه به صورت تردیدی باشد (1) و عقل در وادی امتثال، این امتثال را صحیح میداند(2) لذا اشکال ابن ادریس در این مورد هم مندفع است.(تفصیل این مطلب محتاج متن جدایی است)
♨️در آخر باید پرسید چرا اصولیین و از جمله مرحوم شیخ دوبار بحث از علم اجمالی کردند یکی در تنبیهات قطع و دیگری در اصول عملیه -اصاله الاحتیاط- ؟
◽️کثیری گمان می کنند از این جهت که علم اجمالی دو بخش دارد یکی قطع و دیگری شک، از بخش اول آن در باب قطع و از بخش دوم آن و مساله کیفیت امتثالش در باب اصول عملیه بحث می شود اما این پاسخ اشتباه است. زیرا بدیهی است که اصولیین از جمله شیخ و نیز آیت الله سبحانی، هر دو بخش علم اجمالی را به صراحت بیان کرده اند و مع ذلک باز هم بحث از آن را در اصول عملیه مطرح کرده اند!
✅جواب به این سوال هم باز از ابتکارات #حضرت_امام است:
◽️دو نوع علم اجمالی در علم اصول داریم. آنچه تحت عنوان « علم اجمالی» در باب حجج مطرح میشود مراد از آن « قطع اجمالی» است اما علم اجمالی که در اصول عملیه بحث میشود «ظن اجمالی» است به این صورت که ظن به اصل تکلیف پیدا شود اما شک در مکلف به داشته باشیم. لذا است که ماهیت این دو علم اجمالی با هم تفاوت دارد.
◽️از این رو شیخ هم علم اجمالی ای که به معنای قطع اجمالی است در تنبیهات قطع یعنی مصادیق قطع بیان کرده است و آقای سبحانی هم در الموجز تصریح کردند که مراد از این علم اجمالی چنین است که « عُلِم وجدانا بوجوب احد الفعلین» یعنی علم وجدانی و قطع حاصل شده باشد.
◽️پس علم اجمالی که در اصول عملیه بحث میشود از جنس ظن است و اصل حجیت آن و وجوب موافقت قطعیه و یا کفایت موافقت احتمالیه و یا جواز مخالفت قطعیه آن ممکن بوده و تماما به دست شارع است یعنی هم اصل حجیت و هم سعه و ضیق حجیت آن تابع بیان شارع است.
✍احسان چینی پرداز ۱۴۰۰/۱۰/۶
#پای_درس_استاد
#اصول
#علم_اجمالی
@almorsalaat
💬#پیام_شما
🔹سلام اگر ممکنه کانال المرسلات کتاب #منطق_کاربردی مرکز متون رو یکی از اساتید #تدریس کنند. این کتاب رو در پایه چهار داریم میخونیم و هیچ نمونه تدریسی وجود نداره.
🔹یک کتاب #کلیات_فلسفه استاد شیروانی هم هست حوزه خواهران #تدریس میشه خصوصا ویرایش جدیدش هیچ صوتی نداره.
📌پ.ن: انشالله پیگیری میکنیم که امسال و یا سال آتی، این کتاب و سایر کتب پیشنهادی شما توسط اساتید مدرسه مجازی تدریس بشن.
#مدرسه_مجازی_المرسلات
@almorsalaat