آلیستر مک گراث 🔹 دین شناس و الهیات پژوه ایرلندی 🔸او مدتی در زمره خداناباوران (آتئیست) بوده ولی پس از مدتی خداباور می‌شود 🔺او از مخالفان جدی ریچارد داوکینز است ▪️وی دو مدرک دکترا در بیوفیزیک مولکولی و معارف از آکسفورد دارد. ❗️او معتقد است استدلال‌ها و پیش‌فرض‌های نوآتئیسم و به طور خاص داوکینز، دچار خطا و اشتباه است. داوکینز گمان می‌کند هر چه علمی است، غیردینی است! و این اشتباه است #آتئیسم #خداباوری #خداناباوری #اندیشمندان 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

آتئیسم و تکنیک‌هایش... 🔹یکی از رویکرد‌های خداناباوران برای ترویج #آتئیسم تمرکز بر رفتارهای غیرعقلانی و بی‌منطق برخی از دینداران است 🔸آن‌ها از طریق این رفتار‌ها اساس دین را خرافه می‌نامند و آن را در راستای نقد دین به کار میگیرند 📌به عبارت دیگر آنها در نقد خود به جای تکیه بر استدلال یا نقد دلایل و براهین دینی، رویدادهای تاریخی و نیز رفتار و کردار برخی گروه های تندرو دینی (مثل داعش) را معیار داوری خود درباره دین و خداباوری می دانند. 📚با اقتباس از مقاله الحاد جدید؛ چیستی، بنیان‌ها و زمینه‌ها #آتئیسم #خداباوری #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

و خدایی که انرژی نیست! 🔹اساساً در اندیشه اسلامی، مسئله خداشناسی و استدلال‌های پیرامون آن و... همگی درباره خدایی است که آفریدگار فراطبیعی موجودات است. 🔸درباره موجودی است که قرار است تمام موجودات محدود و متغیر به او وابسته باشند چنین خدایی انرژی نیست! 🔺انرژی پنداری خدا، نه دینی است نه عقلی! ▪️شاید این تصویر عامیانه به سبب شباهت خدا و انرژی در دیده‌ نشدن باشد. ❗️ولی این تصویر، غلط است! ▪️انرژی همواره محدودیت دارد ▪️انرژی متغیر است 🔹محدودیت و تغییر شاخصه مخلوق بودن است 🔺با کمال وجودی خدا سازگاری ندارد. 🔸به عبارت فلسفی با وجوب وجود منافات دارد. #خداشناسی #آتئیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

افت اکسیژن باعث تجربه نزدیک به مرگ می‌شود! 🔹 آنچه در این کلیپ مشاهده می‌کنید، سخنانی است که مخاطبان گمان می‌کنند سخن علم است! 🔸 این در حالی است که اتفاقا برخی تحقیقات نشان می‌دهد تجربه نزدیک به مرگ در افرادی که اکسیژن کمتری داشته‌اند یا دچار توهم ناشی از مخدر و ... بوده‌اند، کمتر رخ داده است! 🔺 نمونه بارز این تحقیقات را پدر تجربه نزدیک به مرگ، بروس گریسون در چند پیام گذشته مدعی است! 📌لینک مصاحبه گریسون: https://eitaa.com/andishehrezvan_official/674 #تجربه_نزدیک_به_مرگ (#NDE) 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

آیا علم وجود خدا را ابطال می‌کند؟! 🔹 علم تجربی می‌تواند موجودات فیزیکال و حسی را مطالعه کند. 🔸 ولی آیا می‌تواند خدا را انکار کند؟! 🔺تصور عمومی رایج در میان دانش‌آموزان این است که علم امروز خدا را انکار می‌کند ▪️ چون موجودی حسی و فیزیکی نیست 🔹ولی باید دانست خدایی که حسی نیست اساساً نمی‌تواند مورد قضاوت علم باشد. 📌یعنی نه می‌توان آن را با علم تجربی اثبات کرد و نه می‌توان آن را ابطال و انکار کرد 🔸شاید بتوان نشانه‌های او را با علم تجربی دید ولی خودش را نمی‌توان دید و تجربه کرد 📌چنین خدایی که قابل دیدن و فیزیکال نیست، قابل ابطال هم نیست #خداشناسی #پوزیتیویسم #تجربه_گرایی #آتئیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

تفاوت مدرنیته و پست مدرنیسم 🔺اندیشه مدرن، نگاهی خودبنیاد دارد. 🔸#مدرنیته بر محور #عقلانیت خود بنیاد (#اومانیسم) و تجربه بشری است. ▪️به همین دلیل با دین و آسمان ارتباط چندانی ندارد. 🔸 ولی پست مدرن عرصه‌ای فراتر از #مدرنیته است چراکه اساساً بنیاد را نمی‌پذیرد؛ چه رسد به اینکه بخواهد بر محور عقلانیت خودبنیاد و تجربه این چنینی باشد یا نه! ▪️پست مدرنیسم، تجلی تکثر و بی‌مبنایی است. 🔹قرائتی است که آزادی را بیش از مدرنیته محترم می‌شمارد. 📌نگره‌ای که هر کسی با هر اندیشه‌ای را می‌خواهد به رسمیت بشناسد؛ زیرا رنگ و بوی #نسبیت و #شکاکیت در آن پررنگ‌تر از مدرنیته است. ❗️به همین دلیل گسست دین و پست مدرن نه مثل مدرنیته؛ بلکه بیش از آن است. #اومانیسم #پست_مدرن #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

#برشی_از_کتاب 🔹«طرح اسلام به صورت مسلکی اجتماعی و دارای اصولی منسجم و یک‌آهنگ و ناظـر به زندگی جمعی انسـانها، یکـی از فوریترین ضرورتهای تفکر مذهبی است. مباحثـات و تحقیقـات اسلامی، پیـش از ایـن به طـور غالـب، فاقد این دو ویژگـی بـس مهـم بوده و از اینرو، در مقایسـۀ اسلام بـا مکاتب و مسـالک اجتماعـی ایـن روزگار، باحثان و جویندگان را چندانکه شـاید و بایـد، بـه نتیجـۀ ثمربخش و قضاوت قاطع نرسـانیده اسـت.» 📚 طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، مقدمه مؤلف ⁉️به راستی چه باید کرد؟ چه قرائتی از قرآن و اندیشه اسلامی را باید ارائه کرد تا مسلمان امروز در افق تمدنی بیندیشد؟ 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

سکولاریسم در پسامدرن 🔹عقلانیت سکولار در دوره مدرن اگرچه از دین فاصله گرفت ولی به دنبال آن چندان نسبی و تکثرگرایانه نمی‌اندیشید 🔸#عقلانیت خودبنیاد مدرن، به دنبال ارائه بایسته‌های ثابت برای نظام‌های اجتماعی زندگی بشر بود. 🔺قوانیین ثابت در حقوق، سیاست، فرهنگ و اقتصاد و.... 🔹ولی در عصر #پسامدرن (پست مدرن) رشد جریان‌های حس‌گرایی و #تجربه_گرایی، حسی عقل و مفاهیم عقلی (انتزاعی) را نیز به حاشیه برد 🔺در نتیجه هیچ قانون ثابتی در نظام‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... در زندگی بشر وجود ندارد. 🔹در این حالت همه چیز متکثر، پلورالیستی و نسبی است و محور زندگی بشر #آزادی و خواست افراد خواهد بود. ▪️حتی #عدالت هم هیچ محوریتی به عنوان یک قانون ثابت و جهان شمول و فرازمان ندارد. 📌اینجاست که لیبرال دموکراسی به اوج خود می‌رسد. ❗️اوج در میدان بی‌رقیب؛ میدانی که پیشاپیش دین و عقل را حذف کرده است. #لیبرالیسم #دموکراسی #سکولاریسم #پلورالیسم #نسبیت 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

#برش_کتاب 🔹سکولاریزم به عنوان رویکرد دنیوی به هستی در ابعاد و سطوح مختلف فرهنگ و تمدن مدرن حضور دارد. به همین دلیل نباید آن را به صورتی خاص محدود کرد. محدود کردن سکولاریسم به برخی از صور و تجلیات فرهنگی و تمدنی غرب، علاوه بر انکه مانع از شناخت صحیح این پدیده میشود، مانع از عملکرد صحیح و شایسه در حرکت های فرهنگی و تمدنی می گردد خصوصا فرهنگ و تمدن اسلامی را در شناخت هویت خود و دیگری، گرفتار خطاهای فاحش نظری میکند. 📚رنسانس دینی و سکولاریسم پنهان، نوشته حمید پارسانیا #سکولاریسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

#معرفی_کتاب رنسانس دینی و سکولاریسم پنهان 🔹 اثری از حمید پارسانیا که در عین حجم اندک خویش، به ابعاد مختلفی از مسئله #سکولاریسم می‌پردازد. 🔸 از ویژگی‌های مهم این صفحات اندک این کتاب است. این کتاب در 152 صفحه به چاپ رسیده است. ▪️ فصل‌های این کتاب عبارتند از: 1- ابعاد معرفتی و اجتماعی سکولاریسم 2- ابعاد معنوی سکولاریسم 3- فرایند تاریخی سکولاریسم 4- سکولاریزم در ایران 5- سکولاریزم و مدرنیته 6- عرصه‌ها و صور سکولاریسم 7- عرصه‌ها و صور دینی 8- تجدید حیات دینی 9- دین و مدرنیته در بوسنی و هرزگوین 🔺این اثر در واقع نتیجه تجمیع سه فعالیت علمی است: 🔹نخست) سخنرانی‌های پارسانیا در دانشگاه شریف در اوایل دهه هفتاد 🔹دوم) درسگفتار سکولاریسم و معنویت 🔹سوم) مباحث مطرح شده در نشستی در دانشگاه جمال بییدیچ شهر موستار در کشور بوسنی و هرزگوین 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

تنوع نژاد انسان‌ها از آدم و حوا؟! 🔹 یکی از چالش‌های زیست‌شناسان ملحد با آموزه‌های دینی آن است که از نگاه ادیان، همه انسان‌ها از نسل یک پدر و مادر هستند ولی از نظر علمی انسان‌ها نژاد‌های متنوعی دارند. ❗️این مسئله در کلمات #ریچارد_داوکینز هم قابل مشاهده است. 🔸حتی این مسئله گاهی به عنوان نمونه‌ای از تعارض #علم_و_دین معرفی می‌شود! ⁉️ولی به راستی آیا واقعا این دو تعارض دارند؟ 🔺به نظر می‌رسد تعارض انگاری، ناشی از فهم نادرست آموزه‌های دینی است. ❗️در حقیقت ادیان هیچ گاه نگفته‌اند در فرایند ولادت از آدم و حوا (ع) هیچ امری دخالت نداشته است! ▪️چه بسا در طی زمان‌های طولانی، عوامل محیطی مختلف توانسته بر هر کدام از فرزندان آدم (ع) اثر گذار باشد و در نتیجه تفاوت‌هایی رخ دهد و هر یک زمینه‌ساز نژادی مستقل بوده‌اند. 🔹افزون بر اینکه ترکیب ژنتیکی رخ داده در فرایند تولید نسل باعث به وجود آمدن ژن‌های جدید شده است که نتیجه آن تعدد نژاد‌های انسانی شده است. 📍این علاوه بر دیگر پاسخ‌های تخصصی است که در دانش زیست‌شناسی می‌توان به این مسئله ارائه کرد. #ژنتیک #تکامل 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

پرسش مخاطبان اندیشه رضوان درباره پیام قبلی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

کالین ریوز و نظریه داروین 🔹اگرچه اعتبارسنجی نظریه #تکامل از #داروین در حوزه مسائل فلسفی نیست و یک فیلسوف نمی‌تواند درباره آن نظر دهد. 🔸اگرچه برفرض صحت نظریه داورین، از آن نمی‌توان #خداناباوری و #آتئیسم را نتیجه گرفت 🔺ولی جالب است بدانید که عده‌ای از افراد و اندیشمندان، از مخالفان نظریه داروین محسوب می‌شوند: 📌گفته می‌شود کالین ریوز از دانشگاه کاونتری در کتاب خود با نام «الگوریتم‌های ژنتیک: اصول و دیدگاه‌ها» از جمله مخالفان نظریه داروین است. او معتقد است اگرچه نظریه داروین در قرن 19 جذاب بوده است ولی نظریه داورین و انتخاب طبیعی، نمی‌تواند فرایند‌های پیچیده حیات و زیست را توضیح دهد. 📚 لینک کتاب او : https://link.springer.com/book/10.1007/b101880 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

#معرفی_کتاب رابطه علم و دین از منظر چهار حکیم مسلمان معاصر 🔹کتاب حاضر به اهتمام دکتر مهدی گلشنی، فیزیکدان و نظریه پرداز فلسفه علم به چاپ رسیده است. 🔸این کتاب چند مسئله اصلی در حوزه علم و دین را از منظر آیات عظام جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی بررسی می‌کند. 🔺مسائل اصلی مطرح در این کتاب، تعریف علم و دین، تعارض و زمینه‌های آن‌ها، تأثیرات دین بر علم، تفکیک دین از علم و... است. #علم_و_دین #مهدی_گلشنی #اندیشمندان #جوادی_آملی #حسن_زاده_آملی #مصباح_یزدی #سبحانی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خلقت دفعی یا تدریجی؟! 🔹 برخی گمان می‌کنند الهیات و ادیان خلقت را رخدادی دفعی می‌دانند. 🔸 بر این اساس، تعارض #علم_و_دین را نتیجه می‌گیرند چراکه در نظریات مرسوم علوم طبیعی مثل نظریه داروین و... خلقت فرایندی تدریجی است. 🔺ولی اساساً این پندار نادرست است! 📌چراکه در آموزه‌های دینی، خلقت موجودات مادی، رخدادی دفعی و ناگهانی نیست که با تکامل و #داروینیسم بخواهد رد شود. 🔺 اتفاقا در قرآن به صراحت به مرحله مرحله بودن خلقت انسان و فرایند تدریجی آن اشاره می‌شود. 📌از نگاه فیلسوفان مسلمان نیز تمام رخدادهای طبیعی، در بستر تدریج اتفاق می‌افتد. ▪️پس برداشت خلقت دفعی از آیات و روایات و نتیجه‌گیری تعارض علم و دین از آن برداشتی نادرست است! #داروین #خداباوری #خداشناسی #آتئیسم #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

داروینیسم از نگاه شهید مرتضی مطهری 🔹داروین خودش اینقدر داروینیست نبود که این افراد که چهارتا کلمه درباره نظریه تکامل (داروینیسم) می‌خوانند، فوراً از خدا و قیامت و همه چیز می‌خواهند بیگانه باشند. 🔸ثانیاً مگر خدا آن وقت خالق ماست که جدّ اعلای ما یک انسانی باشد که آن انسان را خدا دفعتاً آفریده باشد؟ آن به این مطلب ربط ندارد. ما به هرحال مخلوق خدا هستیم. ▪️ قرآن که می‌گوید خدا شما را خلق کرد می‌گوید شما ببینید یک نطفه بودید در رحم، خدا نطفه را علقه کرد و علقه را مضغه کرد، بعد مضغه را تبدیل به عظام کرد، عظام را گوشت پوشاند، چنین و چنان کرد (خلقت). همین خلقت تدریجی ما در رحم مادر و [این که] بعد در بیرون به صورت جنینی هستیم که دائماً بزرگ می‌شود [نشان می‌دهد که‏] در حال خلق شدن هستیم، بلکه به قول عرفا عالم دائماً در حال خلق شدن است. 🔺اگر چنین می‏‌بود که خدا یک دفعه عالم را خلق کرده و- العیاذبالله- کنار رفته و دیگر چیز جدیدی رخ نمی‌دهد، در عالم آب از آب تکان‏ نمی‌خورد، هیچ تغییری پیدا نمی‌شد، ولی این که عالم دائماً در گردش و حرکت است و همه چیزش- از جوهرش و از عرضش- دائماً فانی و حادث می‌شود، این همان معناست که عالم همیشه در حال خلق شدن است. از نظر خالقیت خدا و از نظر توحید، هیچ تفاوتی نمی‌کند که انواع دفعتاً به وجود آمده باشند یا انواع از یکدیگر اشتقاق یافته باشند؛ یعنی نظریه داروین همان اندازه یک نظریه توحیدی است که نظریه غیر داروین توحیدی بوده. 📚 آشنایی با قرآن ج 4 ص 218 #علم_و_دین #داروینیسم #خداباوری #آتئیسم #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

علم تجربی و فلسفه 🔹علم تجربی ناخودآگاه به تحلیل‌های عقلی و فلسفی نیاز دارد؛ هرچند در ظاهر شعار فلسفه‌گریزی سردهد. 🔸این دقیقا برخلاف تصور عامیانه رایج است تصویر رایج دانشجویان مختلف آن است که مسائل فلسفی و عقلی، انتزاعی هستند و دیگر در جهان علمی امروز اعتباری ندارند 🔺این در حالی است که بسیاری از گزاره‌های علوم، مبانی و مبادی خودشان را از فلسفه می‌گیرد. اینکه جهان توهم نیست اینکه دانش بشر می‌تواند به آن برسد اینکه حقیقت نسبی است یا نه؟ اینکه نظام هستی بر علیت استوار است یا نه؟ و.... 📌اینها همه مسائل فلسفی هستند که در خود علوم بحث نمی‌شوند ولی برای آنها نقش مادری دارند ❗️در واقع اگر این سوالات بررسی فلسفی نشوند، هیچ گزاره‌ علمی اعتبار نخواهد داشت. 🔺به عنوان مثال مسئله علیت بنیان تمام یافته‌های علمی (شیمی، فیزیک و...) است ولی تحلیل و بررسی آن مسئله علمی نیست؛ بلکه از سنخ فراعلم و از قبیل فلسفه است. #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم #فلسفه #فلسفه_علم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

فلسفه و الهیات انتزاعی! 🔹بسیاری از اندیشه‌های دینی و الهیاتی از قبیل مسائل فلسفی می‌باشند 🔸فلسفه هم متهم به انتزاعی بودن است 🔺اگرچه انتزاعی بودن در فلسفه معنای مخصوص به خودش را دارد (معقول ثانی فلسفی) 🔹ولی این واژه امروزه به عنوان یک برچسب منفی به فلسفه و الهیات نسبت داده می‌شود. 🔸برخلاف علوم تجربی که عینی، واقعی و غیرانتزاعی هستند! 📌ولی جالب است دانسته شود که علوم تجربی در مبانی خویش، وابسته به همین مسائل انتزاعی است! ▪️ استحاله اجتماع نقیضین (اینکه یک گزاره‌ علمی در حالتی درست است که طرف مقابل آن غلط باشد) ▪️علیت (وابستگی یک پدیده به عامل) و... 🔺همگی از جمله مبانی علوم تجربی است در حالی که دقیقا در زمره همان مسائل انتزاعی است! 🔹بلکه اساساً این قبیل مسائل را نمی‌توان علمی دانست؛ زیرا در هیچ آزمایشگاه تجربی نمی‌توان آن را ارزیابی کرد 🔸حتی اگر بتوان آزمایش کرد، بازهم از استحاله اجتماع نقیضین و علیت استفاده می‌شود تا بتوان آن آزمایش را معتبر دانست. #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم #فلسفه #فلسفه_علم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

توهین به مقدسات در المپیک! 🔹توهین به مقدسات قبلا هم رخ داده بود! 🔸ولی این دفعه توهین به مسیحیت 🔺که البته بازهم محکوم است ▪️ولی باید دانست که این خاصیت لیبرالیسم است! 🔸این خاصیت دنیای پست مدرن است 🔹شعار آزادی عقیده و آزادی بیان می‌دهد ولی هیچ تقدسی برای هیچ عقیده‌ای قائل نیست! 🔸در لیبرالیسم، آزادی مهم است 🔺تا انتهای آن هم باید پیش بروید ▪️حتی اگر توهین به مقدسات باشد 📌و روزی خواهد رسید که به بهانه آزادی، خود لیبرالیسم سر از تن آزادی هم جدا می‌کند چراکه آزادانه می‌توان هر کاری را انجام داد! 📌این است منطق آزادی! #لیبرالیسم #پست_مدرن #پست_مدرنیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

نیاز علم به فلسفه! پروفسور مهدی گلشنی می‌گوید.... #اندیشمندان #مهدی_گلشنی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خداناباوریِ و علم 🔹خداناباورانی همچون #ریچارد_داوکینز در تلاش هستند تا #علم_و_دین را در تعارض با همدیگر معرفی کنند 🔸آنها برای دفاع از #آتئیسم دوست دارند بگویند: علومی همچون زیست‌شناسی، فیزیک و... می‌توان #خدا را حذف کند! 🔺ولی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی داوکینز همواره این بوده است که اگر چنین باشد، پس عملاً نباید هیچ دانشمند #خداباوری وجود داشته باشد. 📌به همی دلیل است که «جان لنکس» اساساً درگیری میان علم و خدا را قبول ندارد! 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

جنگ مذهبی، جنگ مذهب یا پیروان مذاهب؟ 🔹یکی از زمینه‌های سکولاریزاسیون، نزاع دینی و جنگ مذهبی است. 🔸در واقع تلخی جنگ موجب نفرت از دین و مذهب شده است. 🔺به همین دلیل برخی جامعه‌شناسان، سیاستمداران از منتقدان #حاکمیت_دینی می‌باشند. ▪️امروزه حتی #آتئیسم نیز به این موضوع دامن می‌زند تا آرام آرام فرایند سکولاریزاسیون را به الحاد نزدیک کند. ⁉️ ولی آیا به راستی، جنگ‌های مذهبی مثل جنگ‌های صلیبی، جنگ‌های مسلمانان و... جنگ مذهب است یا جنگ پیروان مذاهب؟ ⁉️به عبارت دیگر آیا آیا می‌توان رفتارهای نادرست و گاه جنایات منتسبان به مذهب (مثل داعش و...) را به حساب ادیان گذاشت؟! 📌حداقل نسبت به اسلام شاید بتوان میان رفتار مسلمانان و اسلام تفکیک کرد. چه بسا افرادی خود را منتسب به اسلام کنند ولی رویکرد آن‌ها برخاسته از دین نباشد. #تاریخ_اسلام 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

بر این اساس است که برخی متفکران معتقدند رویکرد کلی اسلام در آموزه‌های نظامی خود، رویکرد دفاعی است نه تهاجمی. بر این اساس، تهاجم‌هایی که در طول تاریخ به اسلام منتسب شده است، را بیشتر باید رفتار نادرست برخی مسلمان‌نما (منتسبان به اسلام) دانست نه اسلام! رفتار پیشوایان دینی در اسلام، معمولا در راستای دفاع بوده است.