🖋 یکم  آبان ⁧ روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی (پدر نثر فارسی)مولف بزرگ کتاب سترگ " تاریخ بیهقی"⁩ است. 📷مجسمه بیهقی در سبزوار @arayehha

طنز و طعنه در تاریخ بیهقی دکتر محمد جعفر یاحقی وقتی از تاریخ بیهقی سخن می‌گوییم، به ‌ظاهر چنین گمان می‌رود که ابوالفضل بیهقی با آن اهتمامی که در کار راندن تاریخ داشته و با آن همه وسواس و امانتداری و جدیت در کار، بعید است که در کتاب گرانسنگ خود میدانی هم برای طنز و طعنه و هجو و سخریه باز گذاشته باشد. این از آن روست که با شناختی که از وی داریم، او را جدی‌تر و تلخ‌مزاج‌تر از آن می‌دانیم که طیبت و مزاح را در قلم او جایی باشد. به ‌ویژه که او را تربیت یافتة مکتب فرهنگ‌ورانی چون بونصر مشکان و همزانوی سلاطین و رجال و همعنان فرهیختگان عصر می‌شناسیم. در حالی که سلاطین و حکام و رجال بی‌درد دربارها عموماً خود از مخاطبان طنزهای جدی و اجتماعی در ادبیات ما شناخته شده و هدف ملامتهای تند منتقدان قرار گرفته‌اند، تا آنجا که در عرف ادبی ما چنین انگاشته شده است که طنزی که متوجه ارباب قدرت نباشد یا با آنان محظور داشته باشد، نمی‌تواند طنز واقعی به ‌حساب آید. اصولاً چنین به ‌نظر می‌رسد که تاریخ هم، که در ذات خود متوجه خبر و ابلاغ و توصیف است، نمی‌تواند با طنز، که مقوله‌ای انشایی و عاطفی است، سازگار باشد. در این مقاله باز خواهیم نمود که چنین نیست. تاریخ بیهقی هم به ‌سهم خود و گاه بیشتر و جدی‌تر، از رویکردی به ‌نام طنز سود برده و اصولاً یکی از کارکردهای عمده‌ای که تأثیر کتاب وی را بیشتر و ماندگارتر کرده، همین امر بوده است. اصولاً این تصور یا اصل علمی که زبان تاریخ، خبری و ابلاغی است نه انشایی و عاطفی در مورد تاریخهای صرف و از نمونه‌هایی همشأن و هم‌روزگار بیهقی مثل تاریخ گردیزی و تاریخ یمینی و تاریخ سیستان، که تاریخیت صرف آنها مورد اتفاق است، البته تا حدی صدق می‌کند؛ اما فی‌المثل در مورد تاریخ بیهقی، که ادبیت آن تا آنجا غلبه یافته که برخی1صریحاً از آن به ‌عنوان یک متن نمایشی و بعضی دیگر2به ‌مثابة داستان یاد کرده‌اند، ابدا صادق نیست. تاریخ بیهقی به ‌هرحال بیشتر از آنکه تاریخ باشد، یک متن ادبی است که مضمونی تاریخی دارد. پس جای شگفتی نیست اگر ببینیم که نه تنها امروز که از گذشته‌ها تاریخ بیهقی در ایران بیشتر از آنکه ابزار کار تاریخ‌گران و تاریخ‌نویسان باشد، در دست دانشجویان ادبیات دیده شده و کتاب بالینی ادیبان و ادب دوستان بوده است. نگاهی به ‌کارهای انجام شده در مورد این کتاب،3 از مقاله و کتاب و پایان‌نامه گرفته تا مجالس بزرگداشت که برای مؤلف آن برپا می‌شود، به ‌ما می‌گوید که تاریخ بیهقی دست کم در ایران یک کتاب ادبی معرفی شده است، هرچند که غریبان باز هم بیشتر به ‌همان سیرت تاریخی کتاب توجه کرده‌اند.4 اگر خصیصة ادبیت را برای تاریخ بیهقی به ‌عنوان امری ذاتی بپذیریم، وجود طنز را که یکی از شگردهای ادبی و زبان خاص آثار اجتماعی و انتقادی است، در آن بیشتر توجیه‌پذیر خواهیم یافت. بیهقی نه‌تنها از زبان طنز که از انواع شگردهای زبانی برای برجسته کردن منظور خویش استفاده کرده است. به ‌این شگردها در برخی از کتابها که محققان ادبی دربارة کارکردهای زبانی تاریخ بیهقی نگاشته‌اند،5 بیش و کم اشاره شده، اما تا آنجا که من می‌دانم جز یک اشارة گذرا، آن هم با ذکر تنها یک نمونه6تا کنون کسی به ‌طور مستقل متعرض مقولة طنز در تاریخ بیهقی نشده است. در تاریخ بیهقی، مثل هر اثر ادبی دیگر، وقتی زبان در روال منطقی خود از کار فرو می‌ماند، طنز آغاز می‌شود. در جامعه‌ای که بیهقی از آن سخن می‌گوید، بسیار جاها زبان و منطق کارگشا نیست؛ یعنی یا اثر نمی‌کند یا اگر می‌کند، در آن پایه نیست که کار انتظام یابد و به ‌زبان دیگر نیاز به ‌برندگی بیشتری است. طنز همان زبان برنده است که تقریباً اشخاص و افراد مختلف بسته به ‌موقع و مقام از آن استفاده می‌کنند. چنین نیست که فرودستان نیاز به ‌برندگی زبان داشته باشند، یا بیهقی خود برای طرح دیدگاههای انتقادی و اجتماعی از آن استفاده نکند، در این میدان حتی سلطان با همه قدرت و امکانی که دارد، از به ‌کاربردن طنز و طعنه خود را بی‌نیاز نمی‌بیند. نهایت این است که طعنه را به ‌هنگام قبض و تندی و طنز را زمان بسط و نرمی به ‌کار می‌گیرد و هردو را البته برای تأثیر بیشتر. وقتی سلطان دربارهٔ اریارق و غازی که خدمتها کرده‌اند، به ‌خواجه حسن میمندی می‌گویدکه: «می‌شنویم تنی چند به ‌باب ایشان حسد می‌برند و ژاژ می‌خایند و دل ایشان مشغول می‌دارند.»7 با این لحن می‌خواهد خشم و نارضایتی خود را از ژاژخایان و اقدامی که می‌کنند، نشان دهد. وقتی هم چند تن از فرماندهان هندی در کرمان در جنگ کاهلی می‌کنند و به ‌سیستان می‌گریزند، سلطان مسعود آنها را حبس می‌کند و سخنان درشت می‌گوید؛ چون بر خود می‌ترسند، دنباله نوشتار: https://www.iranboom.ir/shekar-shekan/adabiat/8187-tanz-tane-tarikh-beihaghi.html

✍🏼حسَنَک بر بالایِ دار 🍂🕊 📗گزیده از کتاب صوتی :گزیده تاریخ بیهقی-از چنین حکایت ها 🖌گزینش و توضیح : دکتر محمد جعفر یاحقی 🎙خوانش و اجرای : ابوالحسن تهامی 📚انتشارات معین، ۱۳۹۱ @arayehha

   یکم آبانماه    سالروز درگذشت «فرصت الدوله شیرازی»    شاعر، نویسنده، نقاش و موسیقیدان                     روحش شاد و یادش گرامی @arayehha

‍ ‍ ‍ ۱ آبان سالروز درگذشت فرصت‌الدوله شیرازی (زاده سال ۱۲۳۳ شیراز -- درگذشته ۱ آبان ۱۲۹۹ شیراز) شاعر، نویسنده، نقاش، سیاح و موسیقیدان او علاوه بر علوم فقه، اصول، کلام، فلسفه، منطق و شعر و نقاشی، به آشنایی با زبان پهلوی و علم حدیث نیز روی آورد و در بنیان فرهنگ نوین در ایران نقش مهمی ایفا کرد و از کسانی بود که در مشروطیت فعالیت داشت. وی نه‌ فقط زبان انگلیسی را، بلکه از دانشمندی آلمانی خط میخی را هم آموخت و احتمالاً اولین ایرانی‌ است که خط میخی را فراگرفته بود. او در سال ۱۳۳۱ق روزنامه فارس را در شیراز منتشر کرد. به گفته خودش در کتاب آثار عجم، هنر نقاشی را در خردسالی نزد استاد میرزا آقا آموخت.  این هنر بود که او را بسیار به‌خود مشغول کرد و از این راه با شاهان و شاهزادگان قاجار آشنا شد و مورد توجه قرار گرفت. وی با دیدی قوی و آگاهی از دانش و هنر زمان، به هرجا که سفر می‌کرد، موقعیت اجتماعی، فرهنگی، و معماری آن منطقه را بررسی و در کتاب آثار عجم تصویرسازی می‌کرد. او با موشکافی‌ در بررسی آثار تاریخی و باستانی و اوضاع اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر ثبت مکان، ارتفاع، نوع و قطر مصالح هر بنا، تصویر آن را به سبک سیاه‌قلم ترسیم می‌کرد در ضمن، علاوه بر تصاویر نقاشی‌شده در کتاب آثار عجم، تصاویری در کتاب دریای کبیر نیز ترسیم کرده‌ است. از جمله شاگردانش محمدحسین متخلص به بهجت برادر کوچکترش و صدرالدین شایسته شیرازی نقاش و هنرمند صاحب سبک و هنرآموخته مکتب کمال‌الملک بودند. آثار: بحورالالحان، آثار عجم نام‌دارترین اثر فرصت است تمامی افراد سرشناس و اماکن و میراث گذشتگان در شیراز و فارس و دیگر نقاط ایران را معرفی کرده‌ است. این اثر برای اولین بار به‌خط نستعلیق ابوعلی محمد قدسی حسینی شیرازی نگارش یافت و سال ۱۲۷۲ کتابش چاپ سنگی شد. ترسیم نقشه فارس با مقیاس بسیار دقیق که در آن، به گفته‌ او تمام نواحی و صحاری و بلوک و قصبه‌های فارس و اکثر دهات معروف نگارش یافته‌ است. تاریخ نگارش این نقشه ۱۳۱۱ق درج شده‌است. آرامگاه وی در حافظیه شیراز است. @arayehha

🎋▪️ ۱ آبان سالروز درگذشت دکتر محمد_حسین_لقمان_ادهم مشهور به لقمان_الدوله فرزند آذربایجان و مؤسس و اولین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران می باشد یادش گرامی @arayehha

‍ ‍ ‍ ‍ ۱ آبان زادروز فیروز زنوزی‌جلالی (زاده ۱ آبان ۱۳۲۹ خرم آباد – درگذشته ۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ تهران) نویسنده و فیلمساز او در زمینه داستان‌نویسی فعالیت داشت و رمان برج ۱۱۰ از آثار اوست و همچنین در زمینه‌های مختلف هنری صاحب آثار متعدد بود. نمایشنامه «مثنوی کوچه» (۶۹) «درختی در برزخ» (۷۰) «غریبه» (۷۱) «فاجعه نوزدهمین» (۷۲) «تیغ برپشت» (۷۳) «سلطان و کاتب» (۷۴) «نماز» (۷۵) «جُنگ‌های هنری دریا» (۷۶) و… از نوشته‌های اوست. و فیلمنامه «شور و شیرین» «این کوچولوی پُردَردِسر» (طنز) از نوشته‌های او بود و فیلم‌های «آینه و مرداب» و «آلفا هنوز زنده است» را کارگردانی کرد. نقد: «باران بر زمین سوخته»: بررسی و نقد داستان یک شهر، درخت انجیر معابد، مدار صفر درجه، آدم زنده از نویسنده فقید احمد محمود (تهران، تندیس ۱۳۸۶ چاپ اول) «آسیب‌شناسی ادبیات داستانی معاصر». مجموعه داستان‌های کوتاه: «سال‌های سرد» (۶۸) «خاک و خاکستر» (۶۹) «روزی که خورشید سوخت» (۷۰) «مردی با کفش‌های قهوه‌ای» (۷۳) برنده دیپلم افتخار «۲۰سال ادبیات داستانی» «اسکاد روی ماز ۵۴۳» (۷۶) «حضور» (۷۶) «سیاه بمبک» (۷۷) «گزیده ادبیات معاصر» (تهران، نیستان ۱۳۷۸ چاپ اول) وی ۷ داستان منتخب خود را در این اثر فراهم آورده است: شکلات، فتّاح، سیاه بمبک، روزی، مثل بقیه روزها، داوودی‌ها، مسوّده، روزی که خورشید سوخت. رمان و داستان بلند: «مخلوق»(۷۹) ـ برنده دیپلم افتخار از بنیاد شهید. این رمان را عبدالعلی دستغیب در کتاب از دریچه نقد باعنوان «قهرمان داستان در جدال با نویسنده» بررسی و تحلیل کرده است. «قاعده بازی» (۸۶) که برنده جایزه «جشنواره دوسالانه قلم زرّین» و اثر برگزیده بخش رمان «جایزه جلال آل‌احمد» شد. «توپ پاشنه، سمت ساعت دو!» عنوان قصه اول از یک داستان بلند ۳ قصه‌ای با موضوع جنگ دریاییِ خرمشهر در روزهای آغازین جنگ تحمیلی است. قصه دوم این داستان بلند باعنوان «سکّان، سمت، میانه اروند» و قصه سوم این اثر باعنوان «خرمشهر، خرمشهر» این رمان ۳ قصه‌ای، بازسازی خاطرات وی از جنگ‌های آغازین دریایی در اروند ـ به‌هنگامی که وی کمیسر دریایی ناوچه‌های ۶۵ نیروی دریایی بود. عمده‌ترین مضامین داستان‌های او جنگ، فقر و شوربختی مردم و اندوه و محنت انسان‌های دردمند است. جوایز: فیروز زنونی در سال ۱۳۸۷ جایزه ادبی جلال آل‌احمد را برای رمان قاعده بازی دریافت کرد. وی همچنین برنده جایزه قلم زرین شده بود. @arayehha

‍ ‍ ‍ ۱ آبان سالروز درگذشت رزا منتظمی (زاده ۱۳ امرداد ۱۳۰۱ شهسوار -- درگذشته ۱ آبان ۱۳۸۸ تهران) استاد آشپزی و نویسنده کتاب مشهور هنر آشپزی او نخستین نسخه کتاب هنر آشپزی را در سال ۱۳۴۳ با ۶۰۰ دستور غذایی انتشار داد و خودش ناشر کتابش بود و مدت‌ها این کتاب را در خانه‌اش به‌فروش می‌رساند. وی که پیش از انقلاب کلاس‌های آشپزی داشت، پس از انقلاب تنها از فروش این کتاب امرار معاش می‌کرد. به‌گفته خودش، نوشتن این کتاب بیش از دوسال طول کشید. آخرین چاپ‌های هنر آشپزی در دو جلد منتشر می‌شود و شامل بیش از ۱۷۰۰ غذای ایرانی و فرنگی است. وی نقل کرده‌ بود که از سال ۱۳۳۷ در تهران کلاس آشپزی و شیرینی‌پزی داشته‌است و هزاران نفر در کلاس‌های او شرکت می‌کردند. کتاب هنر آشپزی در زمان زندگی نویسنده‌اش، بیش از پنجاه بار تجدید چاپ شد و حدود یک میلیون نسخه از آن به‌فروش رسید. این کتاب در چند دهه اخیر در منزل بیشتر مردم طبقه متوسط ایران یافت می‌شود و از هدایای معمول به زوج‌های جوان است. در سال‌های جنگ هشت‌ساله ایران و عراق و دوران کمبود کاغذ و مشکلات چاپ در ایران، برای جلوگیری از فروش به صورت بازار سیاه، با «دفترچه بسیج اقتصادی» فروخته می‌شد و هنگام خرید کتاب، این دفترچه‌ها ممهور می‌شد تا نشان‌دهنده آن باشد که خریدار سهمیه هنر آشپزی را دریافت کرده‌است. @arsyehha

💠 ۱ آبان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی گرامی باد وی مورخ نامدار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده کتاب تاریخ بیهقی از تویسندگان برجسته دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ قمری در قریه حارث آباد بیهق سبزوار متولد شد و بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت خواجه بونصر مشکان به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد. بسیاری از مورخان بر این عقیده‌اند که تاریخ_بیهقی، دوره حکومت غزنویان را دربر می‌گیرد اما از متن کتاب مشخص می‌شود که بیهقی بازگویی وقایع را از سال ۴۰۹ آغاز کرده و تا کمی پیش از مرگش، حدود سال ۴۷۰، ادامه داده است @arayehha

#علوم_و_فنون 🌺#وزن_واژه 🌺#رکن 🌺#پایه_های_آوایی #سعید_جعفری Ｃ᭄‌❁‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

رقص سنتی سماع، که به‌خصوص در میان درویشان و صوفیان رایج است، یک نوع رقص مذهبی و معنوی است که هدف آن نزدیک شدن به خدا و تجربه حالاتی از عشق و وصال الهی است. این رقص به‌طور معمول با موسیقی خاص و نواهایی از سازهای سنتی همراه است. در دوران باستان، رقص آتش نیز در ایران اهمیت ویژه‌ای داشت. این نوع رقص معمولاً در جشن‌ها و مراسم‌های خاص انجام می‌شد و نماد پاکی، قدرت و نور به حساب می‌آمد. آتش به عنوان نماد زندگی و انرژی در فرهنگ ایرانی، در رقص‌ها و مراسم‌ها نقش محوری داشت. هر دو نوع رقص، به‌ویژه در ارتباط با روحانیت و احساسات عمیق انسانی، نشان‌دهنده‌ی فرهنگ غنی و روحانی ایران هستند @arayehha

نکات نویسندگی 🎯 نویسندگی بدون عوارض جانبی به‌جای مصرف داروهای شیمیایی که مملو از عوارض جانبی نامطلوب و تحمل‌ناپذیر هستند، با نوشتار‌درمانی بدون هیچ عارضه جانبی به درمان و بهبودی افسردگی و ترس‌های خود بپردازید. افسردگی یک اختلال روانی رایج محسوب می‌شود که شامل علائمی از جمله احساس غم و اندوه دائمی و عدم علاقه به زندگی است. فرد مبتلا به اختلال افسردگی برای مدت طولانی نسبت به فعالیت‌های زندگی بی‌انگیزه می‌شود. البته افسردگی در انواع و شدت‌های مختلف بروز می‌کند. بنابراین، درمان بر اساس نوع و شدت این اختلال انجام می‌پذیرد. درمان افسردگی با نوشتن در نوشتار درمانی یکی از راه‌های رایج و مفید به‌شمار می‌رود. نوشتن و یادداشت‌های روزانه علاوه‌بر افسردگی، برای سلامت روان بسیار مفید است و بر بهبود خلق‌و‌خوی افراد تاثیر زیادی دارد. 🎯 تاثیر نوشتن بر آرامش روان و بهبود افسردگی یکی از فواید نوشتن یا همان نوشتار‌درمانی تاثیر زیادی بر ذهن و سلامت روان دارد. به‌طوری‌که استرس را کاهش می‌دهد و باعث ایجاد احساسات مثبتی از جمله حس موفقیت و اعتمادبه‌نفس می‌شود. همچنین نوشتن فرصتی برای بیان احساسات، سازمان‌دهی افکار به‌ شمار می‌رود که این موضوع موجب آسان‌تر شدن موقعیت‌های دشوار زندگی می‌شود. علاوه‌بر این، ثبت یادداشت و نوشتن افکار مهارت‌های شناختی را به‌ویژه مهارت‌های حل مسئله و تفکر خلاق بهبود می‌بخشد. در ادامه چند مورد از تاثیرات نوشتار درمانی را بر ذهن و روان انسان را عنوان می‌کنیم. 🎯 چگونه با نوشتن آرام شویم؟ تاثیر نوشتن بر آمیگدال مغز؛ کاهش احساسات مربوط به ترس تحقیقات متخصصان و دانشمندان این زمینه نشان می‌دهد که نوشتن به سیم‌کشی مجدد مغز کمک می‌کند. به‌گونه‌ای‌که نوشتن در کاهش فعالیت بخش آمیگدال مغز موثر است. این بخش از مغز در پردازش خاطرات و احساسات مرتبط با ترس و هراس نقش دارد. به بیان دیگر، نوشتن و ثبت افکار بر کاغذ، به مغز شما کمک می‌کند تا یک تجربه را از احساس خام به تفکر منطقی تبدیل کند. وقتی احساس یا رویدادی را تجربه می‌کنیم، آن را در قسمت پشت مغز خود از طریق سیستم لیمبیک حسی تجربه می‌کنیم. سپس ما آن را به سمت آمیگدال حرکت می‌دهیم، یعنی جایی که بسیاری از احساسات ما در آن قرار دارند و تجربه‌ها و احساسات تروماتیک در اینجا باقی می‌مانند. در نتیجه، واکنش‌های احساسی قوی ایجاد می کنند. با‌این‌حال، نوشتن درمانی این تجربه و حس‌های دریافت‌شده را به قشر پیشانی منتقل می‌کند، جایی که تفکر اجرایی، عملکرد و پردازش ما قرار دارد. در هنگام اضطراب و نگرانی تفکر منطقی و تصمیم‌گیری درست با مشکل مواجه می‌شود 🎯تاثیر نوشتن در مرور تجربیات؛ بهبود در درک وضعیت نوشتن درباره یک خاطره یا تجربه عاطفی استرس‌زا از طریق ژورنال نویسی به شما کمک می‌کند دید بهتر و منسجم‌تری از موقعیت داشته باشید. همچنین با نوشتن داستان و خاطرات، اتفاقات زندگی معنا می‌گیرند و این بخش مهم و موثر درمان است. به‌خصوص زمانی که در مورد تجربیات عمیق یا یک تروما است. نوشتن و یادآوری اتفاقات ناخوشایند می‌تواند احساسات شدیدی در فرد ایجاد کند. 🎯بهبود افسردگی؛ از طریق شناخت خود همانطور که گفته‌شد درمان افسردگی با نوشتن یکی از روش‌های ساده ولی بسیار تاثیرگذار در بهبود افسردگی است. این روش یکی از موثرترین و مفیدترین راه‌های درمان افسردگی به‌حساب می‌آید. علاوه‌بر این، نوشتن باعث می‌شود خود را بهتر بشناسید و این در انتخاب روش‌های درست درمان افسردگی و کوتاه‌تر شدن طول درمان تاثیر به‌سزایی دارد. در ادامه چند مورد از تاثیرات نوشتن بر درمان افسردگی را عنوان می‌کنیم. 🎯 نوشتن موجب افزایش آگاهی از خود می‌شود شما با نوشتن می‌توانید از نگرانی‌های خود آگاهی بیشتری پیدا کنید. درواقع هنگام نوشتن ممکن است بفهمید نگران موضوعی هستید که قبل از نوشتن متوجه نبودید که این موضوع دلیل ناراحتی و نگرانی شما است. نوشتن کمک می‌کند کنترل اوضاع را در دست بگیرید: زمانی که فکر و ذهن شما آشفته است با گرفتن قلم در دست و شروع به نوشتن، افکار و ذهن سازماندهی پیدا می‌کند و احساس می‌کنید وضعیت ناخوشایند به‌وجود آمده، قابل کنترل است. به بیان ساده‌تر، قدرت روبه‌رو شدن با موقعیت پیش‌رو را به‌دست می‌آورید. نوشتن دیدگاهتان را نسبت به خود تغییر می‌دهد: نوشتار‌درمانی فرصتی برای مرور خاطرات خوش و تجربیات موفق محسوب می‌شود. با یادآوری این خاطرات دیدگاه مثبتی از خود به دست می‌آورید. درمان افسردگی با نوشتن می‌تواند در تشخیص و شناسایی عوامل و محرک‌ها کمک کننده باشد. همچنین شما می‌توانید با بررسی یادداشت های گذشته متوجه تغییرات و پیشرفت‌های خود شوید. 🔗 مرکز مطالعات ادبی ایران @arayehha

به‌مناسبت اول آبان، روز آمار و برنامه‌ریزی، با چند واژۀ مصوّب فرهنگستان زبان و ادب فارسی آشنا شویم: 📊 برآورد (estimate) مقدار عددی یک برآوردگر تحت شرایطی معین که به‌عنوان تقریبی از یک پارامتر در نظر گرفته می‌شود. 📊 پوچ‌توان (nilpotent) ویژگی عنصری از یک ساختار جبری که توانی از آن صفر باشد. 📊 آماره (statistic) هر تابع از مشاهدات که فارغ از پارامتر مجهول باشد. 📊 خوشه (cluster) زیرجامعه‌ای از جامعۀ مورد مطالعه. 📊 دامنۀ میان‌چارکی (interquartile range) فاصلۀ بین چارک اول و چارک سوم. 📊 نمودار میله‌ای (bar chart) نوعی نمودار مرکب از دنباله‌ای از میله‌های عمودی یا افقی با عرض‌های یکسان، که طول‌های آنها متناسب با کمیت‌های نشان داده شده است. 📊 نمونه‌گیری (sampling) فرایند انتخاب نمونه‌ای از یک جامعه به‌منظور استفاده از اطلاعات آن نمونه، برای برآورد کمیت مشخصی از جامعه. 📊 همبستگی (correlation) معیاری برای سنجش وابستگی خطی بین دو متغیر که مقدار آن بین -۱ و ۱ است. 📊 کارگروه تخصصی آمار گروه واژه‌گزینی: فرشید خان‌زاده، محمدرضا فریدروحانی، سیامک کاظمی، حمیدرضا نواب‌پور، محمدقاسم وحیدی‌اصل @arayehha

✳️ پیر در دیوان حافظ « پیر مغان حکایت معقول می‌کند معذورم ار محال تو باور نمی‌کنم » ❇️ پیر، هفتمین جایگاه در آئین مهر است که یک کاراکتر خیالی است و شخص خاصی مد نظر نیست : درجه اول : کلاغ درجه دوم : پوشیده درجه سوم : جنگی چهارم : شیر پنجم : پارسایی ششم : مهر پویا هفتم : پیر یا پدر « عمر بگذشت به بی حاصلی و بوالهوسی ای پسر جام می م ده که به #پیری برسی » ◀️ یکی از دعاهایی که ریشه در ایران باستان دارد #پیر شدن است، بچه که بودم اقوام و اطرافیان کهنسال خطاب به من می‌گفتن: الهی پیر بشی یک بار با گلایه از مادرم پرسیدم: چرا بهم میگن پیر بشم! مگه من چکار بدی انجام دادم که میخوان عصا بگیرم دستم !؟ مادرم گفت: این یه دعاست نه نفرین، از اونجا فهمیدم که به هر کس لطف کنند بهش میگن الهی پیر بشی حالا، فهمیدم پیر هفتمین مرحله از سیر و سلوک در آئین مهر است (پیر در دین کهن ایران باستان و لفظ پدر در شاخه‌های اروپایی مهرپرستی، اشارت به خدای زمان یا زروان دارد که در اسطوره‌های باستانی آیین‌های بومی پیش از زرتشت، پدر اولین عالم دو نهاد کیهانی اولیه، نور و تاریکی و انتهای دانش و حکمت و عقلانیت در مرتبه‌های این آیین باستانی می‌باشد) ◀️ اما در شکل عامیانه پیر کسیست که عمر طولانی کرده و اکنون از مسائل دنیوی بی نیاز است و خوب می‌داند که فرصت زیادی برای زندگی ندارد، معمولا در چنین شرایطی انسان باید با تجربه شده باشد و دنیا دیده باشد، چشم و دل سیر و عاری از شهوات جنسی و دنیوی و....‌ باشد، لیکن چنین شخصی کمتر به اشتباه میفتد. ◀️ حافظ شاعریست که از بدی‌ها بیزار است و جایگاه رفیع انسانیت را توصیه و دوری و اجتناب از خطا رو یادآوری میکند، به زعم بنده حتی در جوانی نیز می‌توان پیر بود. ◀️ از دیدگاه من، حافظ خودش همان پیریست که می‌گوید، همان پیری که خطا رانمی‌بیند و یا خطا پوشی می کند و گذشت می‌کند، همان پیری که حکایت معقول می‌کند و محال را نمی‌پذیرد، همان پیری که چنان رندانه پیام خود را برای اهل عقولِ نسل‌های آینده به یادگار گذاشت است که افرادی که اهل تفکر باشند بدانند چه دردهایی داشته و آبشخور آلام از کجا بوده است. تا آیندگان بدانند از چه می‌نالد و توصیه اش چیست، پیامی که اگر ذره‌ای خطا کنی در برداشت، با یک انحراف چشمگیر از حافظ واقعی دور می‌شوی و به حافظ خیالی می‌رسی ◀️ این موارد نظر من بود در مورد واژه‌ی #پیر در دیوان حافظ ✍ #محمدرضاکاکائی @arayehha

🌤آغازی نو...🌻 نزار_قبانی میگه: تولدِ من تویی و پیش از تو، به یاد نمی‌آورم که وجود داشتم...! ◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡◇♡ 🤍به پاس دو سال همراهی🤍 🎊نبض قلم تولدت مبارک🎊 🍁 @nabzeghalam

کانالهای شعر و ادب زیر پیشنهاد می شود: نبض قلم🖊 🆔 @nabzeghalam کانال آموزشی آرایه‌های‌ادبی📚 🆔 @arayehha

. #علوم‌و‌فنون_دوازدهم #سبک‌شناسی #دانش‌افزایی ‍ زبان فارسی از یک  این صد ساله پیشرفت نمایانی کرده، از تعقید و تکلّفِ دوره‌ی قاجار خارج گردیده و نمونه‌های استواری از نثر به دست داده است. بازگشت به نثرِ ساده‌ی قرن پنجم از نوع بیهقی و قابوس‌نامه و سیاست‌نامه، نوشتنِ فارسی را تا حدّی به نثرِ جهانی نزدیک کرد، و آن را با منطق و نظم همراه نمود. قدری از غُلُوها، تعارف‌ها، لفّاظی‌ها و تکلّف‌ها کاست و فاصله‌ی میانِ اندیشه و کلام را نزدیک‌تر کرد. با این حال یک مشکل در نثرِ این صد ساله بر جای بوده است و آن "فقدانِ آزادیِ فکر" است که کلام را از شکفتگی و پویش باز داشته، از آهسته‌رَوی و تمجمج برکنار نداشته و حتّی گاه کار را به پَـر بستگی کشانده. رشدِ زبان که در گروِ اندیشه‌ی بی‌بیم است، نمی‌تواند تأمین گردد، مگر آنکه "تحرّکِ فرهنگی" در کشور، او را به جلو رانَد. ما در این دوره‌ها، جنب و جوشِ سیاسی و روزنامه‌ای داشته‌ایم، ولی جوششِ عمیقِ فرهنگی کم داشته‌ایم. در هر زمان، مسائلِ روزمرّه‌ی خاصّ خود، ذهن‌های مستعد را به خود مشغول می‌داشته و مانع از آن بوده که به آن سـوتر نگاه افکنده شود. ایران در برزخِ تجدّد و سنّت، در حکمِ ارّابه‌ای بوده است که به دو اسبِ متقابل بسته باشد، یکی به جلو بکشد و یکی به عقب، چنانکه اگر این ارّابه تاکنون گسیخته نشده، از سخت جانی‌اَش بوده. فکر، که بیشتر بر التهاب‌های درونی حرکت می‌کرده تا بر عمق، تنها انقباضِ دستگاهِ حکومت مانعِ کارش نبوده، بلکه از آن موذی‌تر، «خود سانسوری» بوده که بر اثر جوّ جامعه بر قلم تحمیل می‌شده.  📘هشدار روزگار #محمدعلی_اسلامی‌ندوشن Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

۲ آبان سالروز درگذشت هوشنگ چالنگی (زاده ۲۹ امرداد ۱۳۲۰ مسجدسلیمان -- درگذشته ۲ آبان ۱۴۰۰ کرج) شاعر او "برادر جمشید چالنگی" بود و در کنار احمدرضا احمدی، بهرام اردبیلی، مجید فروتن، پرویز اسلامپور و بیژن الهی «شعر موج نو» و در ادامه آن «شعر دیگر» را پایه‌گذاری کردند. وی به‌ مدت ۳۰ سال در آموزش و پرورش مسجدسلیمان مشغول تدریس بود و نخستین بار توسط «احمد شاملو» در مجله خوشه به‌ جامعه ادبی ایران معرفی شد، اما پس از تقابل با شعر شاملو به‌ جرگه شعر دیگر پیوست و این باعث شد شعر او دچار تغییرات نحوی زبان شده و تمامیت معماری آن را تأثیر گذارد. دوران تحولات اجتماعی جامعه ایران در دهه ۱۳۶۰ شعر او را نیز به‌ سکوت کشاند و در آن دوره نسبت به دوران جوانی‌اش کار خاصی ننوشت. در شعرهای او نوعی معماری تصویری وجود دارد که معنا را در متن شعرها به‌تعویق می‌اندازد و  باعث از بین رفتن مشخصه‌های تک‌معنایی واژگان می‌شود. این نوع رفتارهای شعری را بیشتر در آثار یداله رؤیایی و بهرام اردبیلی شاهد بوده‌ایم. وی در مورد رابطه مدرنیسم و شعر معتقد بود شیوه شعر طوری است که مدرنیسم مورد علاقه ما شاید در آن اتفاق نیفتد و در لایه‌های درونی شعر حضور کلی پیدا نکند. وی در مورد شعر دیگر معتقد بود شعر ناب یعنی مردم کشورش و معتقد است مخاطبان شعر در بهترین نقطه شناسایی شعر قرار دارند و در این میان مخاطب متبحر و باهوش می‌تواند در تعیین تکلیف وضعیت شعر حضور تأثیرگذار داشته باشد. وی اشرافیت فرهنگی - فلسفی را در شعر محکوم می‌کرد و معتقد بود: «اگر شعر فقط یک تأویل فلسفی داشته باشد، نمی‌تواند موجودیت پیدا کند.» آثار: هوشنگ چالنگی که از اعضای اصلی حلقه شعر دیگر بود، در دهه ۱۳۴۰ کارهای خود را در قالب دوجلد کتاب «شعر دیگر» همراه دیگر شاعران این گروه منتشر کرد. وی پیش از انقلاب برای انتشار هیچ کتابی اقدام نکرد و انتشار کتابی مستقل از خود را، تا چهل سال پس از سرودن مشهورترین شعرهایش، یعنی تا سال ۱۳۸۳ که «زنگوله تنبل» به چاپ رسید، عقب انداخت. این کتاب در نشر سالی به‌چاپ رسید. پس از این کتاب، کتاب آبی ملحوظ را در سال ۱۳۸۷ با همان ناشر منتشر کرد. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۸۴ مجوز نشر را دریافت کرده بود اما با تأخیری سه‌ساله و با اضافه شدن شعرهایی به آن در چند مرحله به‌چاپ رسید. یک کتاب دیگر وی نیز که تاکنون در بازار نشر دیده نشده و به احتمال بسیار زیاد اصولاً به چاپ نرسیده، با عنوان «نزدیک با ستاره مهجور»، در سال ۱۳۸۱ از سوی انتشارات صمد اهواز تا مرحله فهرست‌نویسی پیش رفته‌ است. همچنین نشر سالی، در سال ۱۳۸۰، نخستین بار کتابی از چالنگی را با عنوان «آن‌جا که می‌ایستی» تا مرحله فهرست‌نویسی پیش برد. به‌ نظر می‌رسد این کتاب، شکل اولیه همان کتاب «زنگوله تنبل» باشد که سه سال بعد، در سال ۱۳۸۳، با افزوده‌ها و نامی جدید از سوی همین نشر به‌چاپ رسید. آن‌جا که می‌ایستی، تهران: نشر سالی ۱۳۸۰ نزدیک با ستاره مهجور، اهواز: انتشارات صمد ۱۳۸۱ زنگوله تنبل، تهران: نشر سالی ۱۳۸۳ آبی ملحوظ، تهران: نشر سالی ۱۳۸۷ گزینهٔ اشعار، تهران: انتشارات مروارید ۱۳۹۱ ‎🆔 @arayehha #برگی_از_تقویم_تاریخ #هوشنگ_چالنگی

۲ آبان سالروز درگذشت زین‌العابدین مؤتمن (زاده سال ۱۲۹۳ تهران– درگذشته ۲ آبان ۱۳۸۴ تهران) نویسنده، شاعر و پژوهشگر او تحصيلات تكميلی را در كالج آمريكايی‌ها "دبيرستان البرز كنونی" در رشته ادبی انجام داد و پنج سال پیش از آنكه به استخدام رسمی وزارت فرهنگ درآيد، در سال ۱۳۱۵ تدريس را آغاز كرد. وی ليسانس ادبيات انگليسی را در سال ۱۳۱۹ از دانشسرای عالی گرفت و درسال ۱۳۲۳ از دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، ليسانس ادبيات فارسی دريافت كرد و در سال ۱۳۵۰ بازنشسته شد. اما به‌دليل علاقه‌ای كه به آموزگاری داشت، تا سال ۱۳۵۷ تدريس را ادامه داد. او كسی بود كه به‌همراه پروين گنابادی و صديق اسفندياری كتاب‌های درسی سيكل دوم را نوشت. وی در طول ۴۲ سال تدريس، شاگردان بسياری پرورش داد. بسياری از استادان، شاگردان او بودند. مانند: همايون كاتوزيان، محمود روح‌الامينی، محمدعلی سپانلو، مهدی محقق، بهرام بيضایی، خسرو سينایی، نادر ابراهيمی، احمد اشرف، عباس پهلوان، شفيعی كدكنی، نوذر پرنگ، داريوش آشوری، پرويز مستشيری و ... وی در واپسين روزهای زندگی وصيت كرد كه كتابخانه شخصی‌اش به كتابخانه آرامگاه صائب در اصفهان اهدا شود و در صورتی كه آنجا كتابخانه نداشت، آنها را به‌ يك كتابخانه معتبر بسپارند. او به‌غير از ادبيات، سفر از مهم‌ترين علايقش بود و از ۱۶ سالگی سفر را با يك چمدان و دوربين عكاسی به روستاهای اطراف تهران و بعدها اروپا آغاز كرد. آخرين بازمانده خانه مؤتمن‌الاطبا، علاوه بر ادبيات، به موسيقی نيز علاقه بسيار داشت. او دستگاه‌های موسيقی را بخوبی می‌شناخت و در نواختن نی چيره دست بود. آرامگاه وی در قطعه هنرمندان است. آثار: آشیانه عقاب یک رمان تاریخی ۱۰ جلدی است که مورد استقبال خوانندگان کتاب در اواخر دوران رضاشاه قرار گرفت. این رمان، یک داستان ماجرایی و عاشقانه است که شخصیت‌های تاریخی مانند خواجه نظام‌الملک و حسن صباح در آن نقش کلیدی دارند. تحول شعر فارسی برگی چند از دفتر زندگی شعر و نثر گوهرهای راز از دریای اندیشه صائب اشعار برگزیده صائب تبریزی تحقیق ادبی راجع به صائب پیرامون اوضاع و احوال به‌وجود آمدن سبک هندی شعر و ادب فارسی ‎🆔 @arayehha #زین_العابدین_موتمن

۲ آبان زادروز محمدعلی شفائی معروف به علی آبان (زاده ۲ آبان ۱۳۴۴ مازندران) نویسنده، شاعر و پژوهشگر او دوره لیسانس و فوق‌لیسانس را در رشته  زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران گذراند و مدرک دکترا در همین رشته را از واحد علوم و تحقیقات تهران گرفت و از پایان‌نامه دکترا با عنوان "شاعران دانشگاهی" دفاع کرد. وی ‌عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد ورامین و پیشوا است و سال‌هاست که به تدریس در آن دانشگاه مشغول است. او در قالب‌های کلاسیک و نو، شعر می‌سراید و مجموعه‌های اشعارش به چاپ رسیده است.   آثار: ۱- پنج‌شنبه‌ها با تو "مجموعه غزل" علی آبان (م. شفایی) تهران: هنر رسانه‌ای اردیبهشت ۱۳۸۶، ۹۶ ص. ۲- تاریخ ادبیات و نقد ادبی در ایران و جهان (ده فصل) تهران: جمال هنر ۱۳۹۰، ۵۸۱ ص. ۳- ساعت نه‌ و‌ ربع به عقربه آویخته می‌شوم (شعرهای آزاد) تهران: هنر رسانه اردیبهشت  ۱۳۸۷، ۱۰۲ ص. ۴- قرار ما روی پل ورسک (مجموعه شعرهای کوتاه ) (۹۰-۱۳۸۹) تهران: مروارید ۱۳۹۰، ۱۵۲ ص. ۵- مجموعه سؤالات چهارگزینه‌ای تاریخ ادبیات و نقد ادبی در ایران و جهان (ده فصل) همراه با هزار تست تالیفی و ...، تهران: جمال هنر ۱۳۸۹، ۲۴۶ ص. نمونه شعر : تشهد باران من می‌روم به خواب علف‌ها که گل‌کنم تا  اوج بی‌نهایت رؤیا  که  گل کنم یک قطره از تشهد باران مرا بس است تا رو کنم به قبله‌ی صحرا که گل کنم ذوقم کشید عکس تو را در چراغ‌ها روشن‌تر از زلال تماشا که گل کنم یک قطره  بود هیبت من در ازل ولی قد می‌کشم به قامت دریا که گل‌کنم با واسطه درخت پدرخوانده‌ی من‌است آتش بزن به واسطه‌ها تا که گل کنم ردّ نگاه کاشف من مانده روی گل             آبی بزن به صورت زیبا که گل‌کنم تا دور می‌برد زن اسطوره‌ای مرا نیما، بخوان ترانه‌ی ری‌ را که گل‌کنم در قحط قرن‌عاطفه وعصر سنگ وداس  ای‌عشق، عشق، جز تو بگو با که‌ گل‌کنم؟            ‎🆔 @arayehha #محمد_علی_شفائی

📕پنج شعر نیما 🔹می تراود مهتاب 🔹داروگ 🔹خانه ام ابریست 🔹هست شب 🔹تو را من چشم در راهم 📕به‌خوانش حشمت اله پاک طینت @arayehha