✅✅✅✅✅ خلاصه مقدمه_ مزاج شناسی ما در طب راه های تشخیص زیادی داریم که بفهمیم « ریشه ی بیماری از کجاست » . امروزه راه های تشخیص زیادی وجود دارد . یکی از این راه ها « آزمایشگاه » است . طب مدرن برای تشخیص راهی جز « آزمایش » ندارد البته از روی آزمایش هم چیز زیادی فهمیده نمی شود چون طب غربی نگاه اخلاطی و مزاجی ندارد . یکی دیگر از راه های تشخیص « ظاهر بدن » است مثل کف دست ، ناخن، نبض ، عنبیه ، زبان و ... تنها راه تشخیصی که اهل بیت علیهم السلام در روایات مطرح کرده اند « مزاج شناسی » است . در زمان قدیم روی مزاج شناسی تمرکز و کار می کردند و مسلط می شدند و با همین مزاج شناسی سخت ترین بیماری ها را درمان می کردند . در طب جدید با وجود امکانات پیشرفته و راه های تشخیص زیاد اما « درمانی » وجود ندارد . در باب مزاج شناسی روایتی از امام صادق علیه السلام داریم که : «معرفت نفس یعنی شاخت طبایع ، ارکان و ستون هایی که وجود انسان روی آن ها بنا شده است .» این تنها روایتی از اهل بیت علیهم السلام است که در آن توضیح داده اند که « معرفت نفس » چیست . سایر روایات اهل بیت علیهم السلام در مورد «اهمیت معرفت نفس » است نه « چیستی معرفت نفس » پس معرفت نفس که این قدر در دین ما به آن تاکید شده یعنی « مزاج شناسی » پس اهل بیت علیهم السلام روی مزاج شناسی کار می کردند . سایر روش های تشخیص علاوه بر این که «جامعیت » ندارد ، « قطعی» هم نیستند و می توانند ما را به اشتباه بیندازند . خداوند متعال برای شناخت بیماری علایمی را در بدن انسان قرار داده: « درد» یکی از نشانه های بیماری است . ما بر اساس « نوع درد » ، مزاج و خلط را تشخیص داده و سپس درمان می کنیم . « تغییر رنگ » هم از جمله نشانه های وجود بیماری است ؛ تیرگی رنگ پوست ، رنگ جوش ، رنگ لب ، رنگ زیر چشم و ... « وجود ورم » در جاهای مختلف بدن نشانه وجود بیماری است . « صداهای بدن » نشان دهنده وجود بیماری در بدن است ؛ صدای زانو ، صدای معده و ... « چرک » « خون ریزی » « گرفتگی » همه علایم بیماری هستند . این ها همه علایمی هستند که خداوند در بدن ما قرار داده که نیاز به « آزمایش » و بقیه ی راه ها نداشته باشیم . ✅✅✅✅✅

✅ مزاج شناسی (1) #قسمت_اول_رکن_آتش

🔆🔆🔆🔆🔆🔆🔆 خلاصه قسمت اول رکن آتش اولین قسمت مهم در « شناخت مزاج ها » بحث « ارکان » است . « ارکان » ارتباط بسیار عمیقی با « مزاج ها » دارد . شناخت « ارکان » تاثیر مستقیمی در شناخت « مزاج ها » « اخلاط » و « بیماری ها » دارد . طبق روایات : ما« ارکانی » داریم که برای « خلقت » معرفی شده اند . ما « ارکانی » داریم که برای « انسان » معرفی شده اند . « ارکانی » که در « خلقت » هستند عبارتند از : آتش ، هوا ، آب ، خاک ترتیب نوشتن این ارکان هم خودش « موضوعیت » دارد . هر کدام از این « ارکان » « مزاجی » دارد : آتش : گرم و‌خشک هوا: گرم و تر آب : سرد و تر خاک : سرد و خشک وقتی ما صفرا را در برابر آتش می گذاریم به این معنا نیست که صفرا از آتش پدید می آید یا دم از هوا بلکه می خواهیم بگوییم با « شناخت آتش » بهتر می توانیم « خلط صفرا » و « صفراوی ها » را بشناسیم . همین طور در مورد سایر موارد . سوال : مگر می شود مزاج «هوا » همیشه « گرم و تر » باشد در حالی که ما در هر منطقه ای هوایی را داریم ؛ هوای سرد ، هوای خشک و ... یا این که مزاج « خاک » « سرد و‌خشک » باشد در حالی که ما خاک گرم و خشک و انواع مختلف خاک ها را داریم ؟ پاسخ : وقتی ما می گوییم فلان چیز طبعش « گرم » است باید توجه داشت که : ما یک « گرمای طبعی » داریم و یک « گرمای دمایی » شما اگر زنجبیل را داخل یخچال هم بگذارید باز « طبعش » « گرم و خشک » است هر چند که « دمایش » « سرد باشد » « گرما « یعنی : « حرارت » « انرژی بخشی »«چیزی که به انسان انرژی می دهد » خیار و ماست به انسان انرژی نمی دهد ولی یک قاشق عسل می دهد . اگر ترشی را روی آتش حرارت دهیم باز « طبعش » « سرد » است . « تری » هم به معنای « تری ظاهری » نیست بلکه به معنای «طبع تر » هست . «طبع تر » به معنای « انعطاف پذیری » «نفوذ پذیری » « قابلیت شکل پذیری » و « نرم بودن » است . بادام به ظاهر خشک است اما به شدت مرطوب است و به بدن انسان رطوبت و لینت مزاج و نرمی می دهد . روغن بادام شیرین یکی از مرطوب ترین روغن هاست . در مورد « خشکی » هم همین طور کسی که روغن رازیانه را به بدن بزند ، از شدت خشکی ، بدن را می سوزاند . با این که روغن است اما گرم و‌خشک است . پس « خشکی » به معنای « شکنندگی » « سوزاندن » « گرفتن رطوبت و نرمی » است . پس وقتی می گوییم «خاک » « سرد و‌خشک » است یعنی « خاک » هر جایی را استفاده کنید « سودازاست » و برای انسان مضر است و ایجاد بیماری می کند . « رکن آتش » : 🔸آتش « بالانشین است » بر خلاف آب و خاک که به سمت پایین حرکت می کنند . پس « دردهای صفراوی » ، دردهای بالانشین هستند .‌ مثل زردی نوزاد ، تب ، گرگرفتگی و ... « صفراوی ها » دوست دارند « بالادست » باشند ، مدیریت کنند و دستور بدهند ( بر خلاف بلغمی ها ) . 🔸 «پختن و سوختن »کار « آتش » است . « صفراوی هایی » که صفرایشان خیلی بالا نباشد اهل « تجزیه و تحلیل » هستند ولی اگر صفرایشان خیلی بالا باشد آن قدر مطالب را تحلیل و تجزیه می کنند که مطلب را می سوزانند . 🔸« آتش » وقتی « می سوزد » تبدیل به « خاکستر » می شود. خاکستر طبعش سرد و خشک است ، سوداست . پس آتش که می سوزد سودا ایجاد می کند . « صفرا » و « چیزهایی که خیلی گرم اند » در نهایت « سودازا» هستند . 🔸 « آتش » باعث « نفوذ » می شود. آتش در آب نفوذ می کند و باعث بخار شدن آب می شود . آتش در خاک نفوذ می کند و با استفاده از رطوبت آن را به کوزه تبدیل می کند . پس « صفرا » باعث « نفوذ » به بلغم و تبدیل آن به دم می شود . «صفرا »باعث گردش خون می شود . « صفرا » باعث گرمابخشی به اعضای سرد می شود . 🔆🔆🔆🔆🔆

✅ مزاج شناسی (2) #قسمت_دوم_رکن_هوا

🌪🌪🌪🌪🌪🌪 خلاصه مزاج شناسی (۲) قسمت دوم : رکن هوا رکن « هوا» معمولا معادل « باد » هم حساب می شود . ما بحث « ریح » یا « باد » را زیاد در طب سنتی نداریم و حکما خیلی به این بحث نپرداخته اند اما در روایات روی بحث « باد » خیلی تاکید شده است و حتی جزو « ارکان » و « امزاج » به حساب آمده است . طب سنتی « هوای متحرک » را « باد » می داند و « ریح » را ناشی از « دم » . یعنی همچنان که « هوا» معادل « دم » در بدن انسان است ، «ریح » را هم معادل « هوای متحرک » یعنی « دم سوخته » ، دمی که از جای خودش به حرکت درآمده ، از قاعده ی خودش خارج شده ، می دانند و در همین حد روی آن بحث می کنند. شناخت ویژگی های « هوا » به شناخت ویژگی های « دم » کمک می کند : 🔸 همه چیز در « هوا » مشخص است . * اگر چیزی داخل هوا پخش شود همه آن را می بینند . پس دموی ها خیلی راز نگه دار نیستند . دموی ها محبت را پنهان نمی کنند و آن را بروز می دهند و اهل خرج کردن عاطفه هستند . دموی ها چیزی را نگه نمی دارند و اهل خرج کردن هستند . این چیز می تواند گاهی مال باشد گاهی جان و ... 🔸 « رطوبت هوا »به همسایه ی بالا و پایینی اش مرتبط است . ما « آتش » را معادل « خورشید » « هوا » را معادل « اتمسفر » « بلغم » را معادل « دریا » « خاک » را معادل « زمین » می دانیم . پس « هوا » در بین آتش و آب قرار دارد یعنی « اتمسفر » بین خورشید و دریاها قرار دارد . « رطوبت » رکن هوا بستگی به میزان نزدیکی آن به « آتش» یا « آب » دارد . اگر «هوا » خیلی به « آتش » نزدیک شود و « رطوبتش » به حد « صفر » برسد ، « گرم و تری اش » تبدیل به « گرم و خشکی » می شود . وقتی «رطوبت هوا » به «صفر درصد » برسد ، آتش سوزی ناگهانی رخ می دهد . وقتی « هوا » «رطوبتش » به « صد درصد » برسد می شود « آب » در « مزاج ها » هم همین گونه است : اگر کسی مزاجش « گرم و تر » باشد اما «رطوبتش » خیلی کم شود ، ویژگی های « صفرا » را می گیرد و آن « انعطافی » را که یک دموی باید داشته باشد را ندارد . و اگر « گرمایش » را از دست بدهد ، ویژگی های « بلغمی » را می گیرد . پس : رطوبت صفر درصد = خشکی = سوختن پس عموما « سوزش ها » از « خشکی » است ، از « خشکی صفرا» انواع « سوزش ها » : 🔥 «سوزش خوراکی» : سوزش خوراکی هایی مانند فلفل و زنجبیل و آویشن و ... به خاطر تولید کردن « صفرا » در بدن است . 🔥« سوزش لمسی» : تنفس در بیابان باعث سوزش سینه انسان می شود چون دربیابان « رطوبت » وجود ندارد .یا سوزش دست و صورت در تابستان به خاطر وجود « صفرای » موجود در هواست . 🔥« سوزش بویایی» : مانند بوی تند پودر آویشن شیرازی اصل 🔥« سوزش شنوایی» : « صوت کشیدن گوش » به علت یک صدای « گرم و خشک » است پس « صداهای گوش » از « خشکی » است . 🔥«سوزش بینایی» : نگاه مستقیم به خورشید باعث سوزش چشم می شود . ریختن عرق به داخل چشم باعث سوزش آن می شود یعنی « صفرای » موجود در عرق ، باعث سوزش چشم انسان می شود . « عرق های سرد » « سوزش ندارند » چون « صفرا » ندارند . « سوزش های درونی بدن » عمدتا از « صفرا » هست . نشانه ی اصلی« اسهال صفراوی » ، سوزش مقعد است . « اسهال سرد » سوزش ندارد . « سوزش ادرار» خیلی از اوقات به خاطر « صفراست » « سوزش زکام و سرماخوردگی » از «صفراست » « سوزش معده » در ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد از «صفراست » و در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد از « بلغم » است . « سوزش زخم » عموما به خاطر خارج شدن « صفراست » زخم های سوداوی سوزش ندارند . « سوزش چشم » عموما به خاطر « صفراست » « سوزش مفاصل » ظن اول در سوزش مفاصل روی « صفراست » هجوم صفرا به سودای استخوان باعث « پوکی استخوان » می شود و اگر صفرا به استخوان هجوم نبرد و اطراف استخوان ها جمع شود باعث « سوزش مفاصل » می شود . پس « سوزش » عموما از « آتش است » ، آتشی که در بدن انسان به آن « صفرا » می گویند . البته « سوزش های سرد » هم داریم که به خاطر « تمدن جدید » است . عموما « دستاوردهای تمدن جدید » طبعش « سرد » است . چه ماشینش چه مصالح خانه هایش و ... پایه و بنای تمدن جدید ، « آهن » و «نفت » و « برق » هست که هر سه «سرد هستند » « سوزش هایی » که بر اثر «تمدن جدید » ایجاد می شود « سرد » است مانند : سوختن با اکسیژن مایع ، سوختن با اسیدها، سوختن با برق ، سوختن با مواد شیمیایی . 🌪🌪🌪🌪🌪🌪🌪

✅ مزاج شناسی (3) #قسمت_سوم_رکن_آب

💧💧💧💧💧💧 خلاصه قسمت سوم رکن آب رکن « آب » « سرد و تر » هست . لایه ی بالایی « آب » هوا است که گرم و تر است . « آب » سرد است و اگر « حرارت » ببیند می شود « گرم » و می شود « هوا » همین بحث را ما در « اخلاط » و « مزاج ها » داریم : 💧 ۱. با « حرارت » دادن به « بلغم » می توانید آن را به « دم » تبدیل کنید . با غذاهای گرم ، با تحرک ، با سخنان محبت آمیز ، با رنگ های گرم ، با بادکش و سایر گرم کننده ها 💧۲.هر چیزی را داخل آب بریزید ،سریع متراکم می شود ، پخش می شود و از بین می رود . بسیاری از « کم حافظگی ها » ( نه همه ی آن ها ) نتیجه ی « بلغم » است . 💧۳. بخشی از سستی ها و بی حالی ها مربوط به « بلغم » می شود . کسانی که آب زیاد می نوشند دچار سستی و بی حالی می شوند . روایتی از امام علی علیه السلام داریم که می فرمایند : آب استقامت بدن را کم می کند . خود « آب » هم سست است . « تنبلی اعضا » یا « تنبلی کلی » عموما از « بلغم » است . 💧۴. « آب » پایین رونده است و به وسیله ی « آتش » بالا می رود . «آب» به سمت «سرازیری » حرکت می کند و اگر بخواهید به آب « ارتفاع » دهید باید به آن « حرارت » بدهید تا به سمت بالا برود . بلغمی ها، سمت « سرازیری » هستند . بسیاری از اوقات ، « بلغمی ها» ابتدا ویژگی های منفی یک چیز را می بینند بعد ویژگی های مثبت را اگر «بلغمی ها » را «گرم » کنیم مثبت نگر می شوند و اول جنبه های خوب را می بینند. پس «بلغمی ها » با « گرم شدن » ، صفات بدشان را از دست می دهند . 💧۵. «آب » « شکل پذیر » است و داخل هر ظرفی که ریخته شود ، شکل همان ظرف را می گیرد . ( آب تابع است ) . « بلغمی ها» ، بسیاری ار اوقات ، « تابع » هستند . عاشق منشی گری و کارمندی اند . اهل فرماندهی و اهل کارهای مدیریتی سنگین نیستند . دوست دارند زندگی عادی و بی دردسری داشته باشند . ❄️ « سردی » بیش از حد « آب » موجب « یخ زدگی » می شود . کسانی که به دلیل افسردگی شدید در جایی می نشینند و به جایی خیره می شوند ، نشان از « بلغم شدید و منجمد » در بدنشان دارد . 🔹 انواع بلغم : ۱. « بلغم خام » : معادل « آب معمولی » است . کیست ها ، چاقی ها ، پرخوابی ، کم حافظگی، خلط پشت گلو، آبریزش بینی ، ورم ها ، برخی از غده های چربی از « بلغم خام » هستند که با « گرم کردن معمولی » مثل پیاده روی ، تعریق ، روغن مالی، بستن شال ، نوره ، تحرک زیاد ، دمنوش های گرم به راحتی درمان می شوند . ۲. « بلغم منجمد» : معادل « آبی که کمی مانده و یخ زده است .» روماتیسم و ورم مفاصل از این نوع بلغم است . ۳. «مره بلغم » معادل « آبی که جایی مانده و گندیده است .» « عفونت های غیر خونی » مثل عفونت معده ، عفونت رحم ، عفونت ریه ، عفونت سینوس ها عموما از «مره بلغم یا همان بلغم گندیده » است . « عفونت های خونی » مثل زخم کف پا یا سرطان خون ، عموما از « سودا» است . پس ۳ نوع « آب » داریم و ۳ نوع « بلغم » هم با توجه به آن می توانیم در بدن تعریف کنیم . ▫️« آب حرارت دیده » ، « هوا » است . ▫️« بلغم حرارت دیده » ، « دم » است . 💧💧💧💧💧💧💧