eitaa logo
عاشورا پژوهی
385 دنبال‌کننده
263 عکس
113 ویدیو
7 فایل
مطالب تخصصی پیرامون امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا . اللهم سَلّم و تَمّم ارتباط با ادمین : @hoseinhamzeh313
مشاهده در ایتا
دانلود
تاریخچه حرم در قرن سوم : مهم ترین جسارت نسبت به مزار امام حسین (ع) متعلق به متوکل عباسی است که از ۲۳۲ تا ۲۴۷ق بر بلاد مسلمانان حکمرانی می کرد و به شدت تحت تاثیر اهل حدیث بغداد بود. به نقل ابن اثیر با امیرالمومنین (ع) دشمنی سرسختی داشت( الکامل فی التاریخ ج۴ص۳۱۸) طبری در ذیل وقایع سال ۲۳۶ق می آورد: متوکل دستور داد که قبر حسین بن علی (ع) و خانه ها و اماکن اطراف آن را ویران کنند. ( تاریخ طبری ج۹ ص۱۸۵) در خبر شیخ طوسی آمده که اهالی شهرهای عراق ، شورش کردند و مانع شدند اما بالاخره متوکل کار خود را با تهدید و ارعاب انجام داد( امالی طوسی ص۳۲۸ش ۶۵۶) ابن عساکر می آورد قبور تخریب شد و همه تبدیل به مزرعه گردید و مردم از زیارت منع شدند و آنجا تبدیل به صحرا شد و مسلمانان از این کار ناراحت شدند و مردم بغداد بر روی بام خانه ها و مساجد متوکل را دشنام می دادند و شعرا او را هجو کردند ( تاریخ دمشق ج۷۲ص۱۶۷) بعد از مرگ متوکل در سال ۲۴۷ق،عبدالله بن دانیه در همان سال مخفیانه به کربلا آمد و آن جا را صحرا و پر از آب دیده است( امالی طوسی ص۳۲۹ش۶۵۷) اما با روی کار آمد منتصر عباسی ،وی دستور داد تا در سال ۲۴۷ق مزار امام حسین علیه السلام دوباره بازسازی شود و زائران در رفاه قرار گرفتند.( مروج الذهب ج۴ص۱۳۵). https://eitaa.com/Ashuraresearch
شیخ طوسی به اسنادش از حسین بن محمد قمی نقل کرده است که امام رضا علیه السلام فرمودند: هر کس قبر اباعبدالله را در کنار رود فرات ،زیارت کند، گویی خدا را بالای عرشش زیارت کرده است. تهذیب الاحکام ج۶ص۴۶حدیث۹۸ کامل الزیارات حدیث ۴۳۸ ثواب الاعمال ص۱۱۰حدیث ۱ https://eitaa.com/Ashuraresearch
اشکال اول در گزارش ۱۰: طرح ترور ابن زیاد ، ساخته دستگاه اموی است : برخی از محققان براین عقیده هستند که طرح ترور ابن زیاد ساختگی بوده و ساخته و پرداخته ابن زیاد و دستیارانش برای موجه نشان دادن اقدام او بر ضد مسلم و سران قبایل بوده است ، ایشان برای اثبات مدعای خود به سه دلیل تمسک کرده اند : 1: حضور یافتن ابن زیاد در خانه علاقه مندان به مسلم(ع) به معنای قرار دادن خود در کانون خطر است که با در نظر گرفتن زیرکی سیاسی ابن زیاد و اوضاع بحرانی کوفه انجام گرفتن این اقدام ضد امنیتی به وسیله او باور نکردنی است بویژه این که از طریق مامور نفوذی خود اطلاع یافته بود که مسلم در خانه هانی مخفی شده است . 2: ضروری ترین لازمه اجرای نقشه ترور ، مخفی کاری است و این با در جریان کار قرار گرفتن سی نفر که همراهی آنها برای ترور یک نفر ضرورتی ندارد ، منافات دارد. 3: اگر نقشه اعدام ابن زیاد واقعیت داشت ، مقتضای در نظر گرفتن تدابیر سیاسی و امنیتی برای این عملیات بود که اجرای آن به فردی غیر از مسلم که رهبری نهضت کوفه را به عهده داشت واگذار می شد.( دانشنامه امام حسین علیه السلام ج۴صص۱۷۵-۱۷۶) جواب: به این تحلیل ارائه شده می توان از جهاتی ایراداتی وارد نمود : 1: حضور ابن زیاد در خانه هانی امری غریب و دور از انتظار نبود ، چرا که هانی از اشراف و بزرگان کوفه بشمار می آمد و تعامل خوبی نیز با حاکمان کوفه داشته است ، طبیعی است که یک حاکم سیاسی زیرک برای آرام کردن فضای ملتهب شهر به بزرگان و سران قبائل روی آورد و از آنها به هنگام بیماری عیادت نموده و در هنگام سختی به آنها یاری رساند ؛ مضافا بر اینکه ابن زیاد برای تردد در شهر و سرکشی به خانه بزرگان کوفه به تنهایی رفت و آمد نمی کرده است ، بلکه یقینا تعدادی سرباز او را در این مسیر همراهی می کردند بنابر این باور نکردنی بودن این اقدام قدری عجیب به نظر می رسد. 2: بنابر گزارش های موجود فرستادن معقل به عنوان جاسوس درمیان هوا خواهان مسلم(ع) و کشف مکان مخفی گاه او بعد از واقعه خانه هانی بوده نه قبل از آن ، چرا که ابن زیاد بعد از دانستن محل مخفی گاه مسلم تصمیم به قتل هانی گرفت ، و در چنین موقعیتی دیدار از هانی بدون دلیل است ، همانگونه که منابع قدیمی همگی میان آگاهی ابن زیاد از مخفی گاه مسلم با احضار هانی پس از قتل او فاصله زیادی ذکر نمی کنند. 3: گذشت که حضور سی نفر را برای اجرای طرح ترور منتفی و دور از عقل دانستیم. 4: هنوز برای راقم این سطور مشخص نشده است که چه تلازمی میان تدابیر سیاسی – امنیتی با اجرای طرح کشتن ابن زیاد توسط غیر از مسلم وجود دارد ؛ اگر این طرح با موفقیت انجام می شد ، مسلم به راحتی حاکمیت و زمامداری کوفه را بر عهده می گرفت ، بنابر این چه فرقی می کرد که مسلم(ع) ، ابن زیاد را کشته باشد یا غیر او ؟از دیگر سو ، نقل گزارش های متناقض نیز نمی تواند دلیل بر ساختگی بودن این واقعه باشد ، چرا که اغلب منابع معتبر کهن آن را نقل کرده اند و اگر هم اختلافی در گزارش ها وجود داشته باشد ، اختلاف در جزئیات واقعه است نه در اصل و وجود رویداد، بلکه دراین واقعه می توان تا حدود زیادی میان اختلاف گزارش ها ، وجه جمعی بیان کرد. https://eitaa.com/Ashuraresearch
شیخ کلینی به اسنادش از هارون بن خارجه نقل می کند که از امام صادق علیه السلام شنیدم که می فرمود: خداوند برای قبر حسین چهار هزار فرشته آشفته حال و پریشان گماشته که تا قیامت می گریند. کافی ج۴ص۵۸۱حدیث ۶ کامل الزیارات ص۳۴۹حدیث ۵۹۷ https://eitaa.com/Ashuraresearch
اشکال دوم در گزارش ۱۰: یاد آوری حدیث فتک اهانت به مسلم(ع) است : در اشکال دیگری که به این رخداد وارد شده است آمده است : اما درستی گزارش های دیگر که می گویند مسلم با یاد آوری حدیث نبوی ((فتک)) از تصمیم خود منصرف شد ، بسیار بعید می نماید ، بلکه می توان گفت که اهانت به مسلم(ع) است ، آیا می توان پذیرفت که نماینده امام (ع)، هنگام طرح نقشه یاد شده ، حکم آن را نمی دانسته و موقع اجرا با یاد آوری آن ، از تصمیم خود منصرف شده است ؟ ( دانشنامه امام حسین علیه السلام ج ۴ص۱۷۵) جواب : در منظومه اعتقادی و اندیشه امامیه ، تنها چهارده تن عاری از هر گونه خطا و اشتباه دانسته شده اند که هیچ گونه فراموشی و نسیانی در آنها وجود ندارد ، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که اصحاب و یاران و حتی اقوام و خویشاوندان این بزرگواران نیز همانند آنها از سهو و نیسان مصون باشند، این سخن منافاتی با جلالت و بزرگی مسلم بن عقیل(ع) ندارد ، بلکه خصوصیت و مزیتی است که خداوند جل جلاله خواسته تا مخصوص به این ذوات مقدسه باشد ، اما با این حال این اشکال می تواند محل تامل باشد ، چرا که اگر احتمال نسیان و فراموشی این مسئله منافات دانستن فتک با ایمان را مطرح نماییم ، این احتمال درصورتی معقول به نظر می رسد که میان ورود ابن زیاد تا طرح نقشه ترور فاصله زیادی نداشته باشد ، در صورتی که هانی و شریک از ساعت ها قبل می دانستند که ابن زیاد شب هنگام به دیدار شریک می آید ، و فراموشی چنین روایت مهمی در این فاصله زمانی معقول به نظر نمی رسد ، بنابر این احتمال اینکه اصل واقعه این گونه باشد که مسلم(ع) به خاطر کراهت هانی و یا ترس کنیز هانی از این کار منع کرده باشد تقویت می شود ، اما با این حال نیز این سوال مطرح است که اگر مسلم(ع) از وجود چنین خبر و روایتی آگاهی داشته باشد و تنها به دلیل کراهت هانی از کشتن ابن زیاد منصرف شده است ، چرا در آغاز امر حاضر شد که در مخفیگاه خود به صورت مسلح آماده اجرای این طرح گردد ؟ مسئله دارای ابهاماتی است یا مسلم بن عقیل(ع) از روایات معارض آگاه بوده است که با استناد به آنها می خواست که در این نقشه مجری آن باشد و یا اینکه اصل این رویداد ساختگی و دروغین است و د ر این صورت نیز سوالی دیگر خودنمایی می کند وآن اینکه چه انگیزه ای برای جعل چنین نقلی وجود دارد ؟ گروهی بر این عقیده اند که این ماجرا احتمالا ساخته و پرداخته ابن زیاد و دستیارانش و برای موجه جلوه دادن اقدام خویش بر ضد مسلم(ع) و سران قبایل هوادار ایشان بوده است( همان مدرک) این احتمال دور از ذهن به نظر می رسد چرا که ابن زیاد برای اجرای کردن اقدامات ضد بشری خود نیازمند دلیلی نبوده است ، مضافا بر اینکه سفیر امام حسین (ع) شدن و ورود به کوفه و گرفتن بیعت برای شخصی که با یزید بیعت نکرده است خود بهترین دلیل برای اجرا کردن حملات شدید خود بر مسلم بن عقیل(ع) و مردم کوفه می باشد. https://eitaa.com/Ashuraresearch
اشکال سوم گزارش ۱۰:در این جریان دیدگاه مسلم مشخص نیست : برخی دیگر بر این نظر هستند که در اغلب روایات و گزارش های موجود در این رویداد ، ذکر نشده است که مسلم بن عقیل(ع) با قتل ابن زیاد موافق بوده است. بلکه حضور ناگهانی ابن زیاد برای دیدار و عیادت از مریض سخن را به موافقت بر قتل ابن زیاد کشانده و زمانی برای تبادل آراء و اتفاق بر نظری وجود نداشته است ؟ ( سیره الحسین علیه السلام فی الحدیث و التاریخ علامه سید جعفر مرتضی ج۱۲ص۲۷۵) جواب : اولا : در برخی منابع نقل شده است که شریک بن اعور به مسلم بن عقیل(ع) گفت : اگر عبیدالله را در دسترس تو قرار دهم ، آیا او را با شمشیر می زنی ؟ مسلم(ع) گفت : بله به خدا( تاریخ طبری ج۵ص۳۶۰) و در گزارش ها نیز تصریح شده است که مسلم بن عقیل(ع) این طرح را پذیرفت( مثیر الاحزان ص۳۱) ثانیا پنهان شدن مسلم بن عقیل(ع) و آماده حمله شدن و منصرف شدن او از این عمل با انگیزه های گوناگونی که در منابع گزارش شده است ، کاشف از رضایت او به این طرح نیست ؟ اگر مسلم بن عقیل(ع) با این طرح مخالف بود ، چرا در مخفیگاه خود با شمشیر از نیام بیرون آمده ، مترصد فرصتی بود که به ابن زیاد حمله کند و عدم رضایت قلبی هانی یا کنیز او ، وی را از این کار منصرف نموده است . https://eitaa.com/Ashuraresearch
عاقبت قتله کربلا ۱: یزید در سن ۳۸ سالگی و در سال ۶۴ق بوزینه ای را با خود رقصاند و بوزینه او را گاز گرفت و از شدت مستی با سر به زمین افتاد و سرش شکست و مغزش بیرون افتاد. برادرش خالد بر او نماز خواند و در قبرستان باب الصغیر دفن شد و بنابر گزارش قرمانی در قرن یازدهم هجری گورش به زباله دانی تبدیل شده بود. سیراعلام النبلاء ج۴ص۳۷ الثقات ج۲ص۳۱۴ البدایه و النهایه ج۸ص۲۳۵ اخبارالدول و آثار الاول ج۲ص۱۴ https://eitaa.com/Ashuraresearch
تاریخچه حرم در قرن چهارم : آل بویه در حد فاصل میان سالهای ۳۳۴ق تا ۴۴۷ق قریب به صد سال پشتیبان شیعیان عراق و ایران بودند.اما در کنار آنها امیران محلی هم به بازسازی حرم امام حسین علیه السلام پرداختند در سال ۳۶۸ق به فرمان عمران بن شاهین ( موسس سلسله شاهینیه در منطقه بطیحه ) رواق هایی در حرم های امیرالمومنین (ع) و امام حسین (ع) ساخته شد( فرحه الغری ص۱۴۸) عضدالدوله در سال ۳۷۱ق به زیارت نجف و کربلا رفت و کمک های بسیاری به فقرا این دو شهر نمود(همان ص ۱۳۲) و هنگام یورش ضبه بن محمد اسدی به کربلا و غارت حرم ،او را تعقیب و مجازات نمود( الکامل فی التاریخ ج۵ص۴۴۰). https://eitaa.com/Ashuraresearch
اشکال چهارم در گزارش ۱۰:اضطراب مسلم(ع) برای مخفی شدن : برخی از بزرگان برای دفع اشکال از فراموشی مسلم بن عقیل( ع ) از حدیث نبوی به این دلیل استناد کرده اند که شرایط خاص و ویژه مسلم بن عقیل(ع) و همچنین حضور نابهنگام ابن زیاد بر درب خانه هانی در همان لحظاتی که آنها مشغول صحبت پیرامون این مسئله بودند ، موجب اضطرابی گردید که مسلم(ع) سریع در مخفیگاه خود مخفی شود و دیگر فرصتی برای تامل و اندیشه پیرامون این واقعه وجود نداشت ( سیره الحسین (ع) فی الحدیث و التاریخ ج۱۲صص۲۷۱-۲۷۴ با تخلیص). جواب : فاصله زمانی کوتاه میان فرستادن پیغام ابن زیاد مبنی بر دیدار از هانی با حضور نابهنگام او بر درب خانه هانی را دینوری در اخبار الطوال نقل کرده است( اخبارالطوال ص۲۳۳)در دیگر گزارش ها این فاصله زمانی با مدت زمان بیشتری نقل شده است ،طبری این گونه نقل کرده است که عبیدالله برایش پیغام داد که امشب نزد تو می آیم( تاریخ طبری ج۵ص۳۶۳) ابن اعثم کوفی زمان این دیدار را صبح روز بعد از آن نقل کرده است( الفتوح ج۵ص۴۲) چرا این محقق والامقام نقل دینوری را بر دیگر نقل ها مقدم کرده است؟ بلکه به نظر می رسد نمی تواند به تفاصیل و جزئیات این واقعه به دلیل مختلف بودن گزارش ها در میان منابع معتبر و دسته اول اعتماد نمود و این فاصله زمانی را دلیلی و توجیه ی برای عدم التفات مسلم بن عقیل(ع) به حدیث نبوی دانست. https://eitaa.com/Ashuraresearch
اشکال پنجم در گزارش ۱۰:روایت فتک از اهل بیت(ع) نقل نشده است: برخی بر این واقعه اشکال وارد کرده اند که روایت نبوی الایمان قید الفتک قبل از دینوری نقل نشده و در منابع متاخر مشهور شده است و این خبر عامی و از نقل های اهل سنت می باشد و به این لفظ از اهل بیت (ع) روایتی نقل نشده است( المولی الغریب مسلم بن عقیل ج۳ص۲۰۳) جواب : اولا: حدیث در گزارش های طبری( تاریخ طبری ج ۵ص۳۶۳) و ابن اعثم کوفی( الفتوح ج۵ص۴۲) نیز نقل شده است و این گونه نیست که تنها دینوری آن را نقل کرده باشد. ثانیا : این حدیث با عبارت ان الاسلام قید الفتک از امیر المومن ین علی (ع) در کافی شیخ کلینی نیز نقل شده است( الکافی کتاب الدیات باب نوادر حدیث ۱۶) ثالثا : چرا جناب محقق محترم ، اشکال بر این روایت را بر عدم وجود لفظ روایت ((الایمان قید الفتک)) درمیان روایات اهل بیت (ع) حمل کرده اند ؟ با وجود این دو نقل چه با لفظ اسلام و چه با لفظ ایمان ، خبر از یک اصل می دهد و آن اینکه پدیده ترور و غافلگیرانه کشتن در شریعت و سیره رسول خدا (ص) امری مذموم و ناشایست است و وجود الفاظ مختلف در نقل یک خبر به اصل آن معنا و محتوا آسیب وارد نمی کند . https://eitaa.com/Ashuraresearch
طبرانی به اسنادش از دربان عبیدالله بن زیاد نقل می کند: پس از کشته شدن حسین ، پشت سر عبیدالله بن زیاد ،وارد قصر شدم .آتشی در صورتش شعله کشید .آستینش را بر صورتش گذاشت و گفت: دیدی؟ گفتم : آری پس به من دستور داد آن حادثه را پوشیده نگه دارم . المعجم الکبیر ج۳ص۱۱۲شماره ۲۸۳۱ تاریخ دمشق ج۳۷ص۴۵۱ مقتل خوارزمی ج۲ص۸۷ البدایه و النهایه ج۸ص۲۸۵ https://eitaa.com/Ashuraresearch
ذهبی از ابوحمزه بن یزید حضرمی نقل می کند : یکی از خویشان ما، برایم گفت که دیده است سر حسین را سه روز در دمشق نصب کردند. سیر اعلام النبلا ج۳ص۳۱۹ خوارزمی به نقل از ابومخنف می آورد: یزید ،فرمان داد که سر حسین را بر در خانه اش بیاویزند. مقتل خوارزمی ج۲ص۷۳ https://eitaa.com/Ashuraresearch