حاج مرزوق

روضه خوانی حاج محمد نوروزی در شبهای مسلمیه از یادگاری های حاج مرزوق

گزارش ۱۸: شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

بعد از سخنان گوناگونی که میان عبیدالله بن زیاد و مسلم بن عقیل مطرح گردید ، عبیدالله بن زیاد دستور داد تا گردن مسلم بن عقیل را بزنند ، برای این کار، بکر بن حمران احمری را که از مسلم بن عقیل ضربه خورده بود انتخاب کرد و به او گفت: بالای قصر برو وگردنش را بزن ، مسلم را بالای قصر بردند ، در حالی که تکبیر می گفت و استغفار می کرد و بر رسول خدا (ص) درود می فرستاد و می گفت : خداوندا ، میان ما و قومی که ما را فریفتند و تکذیب کردند و خوار ساختند داوری فرما ، بکر بن حمران ، مسلم را به خود نزدیک کرد و ضربتی بر او وارد نمود اما اثر نکرد ، ولی در ضربه دوم سر از بدنش جدا شد و پایین قصر افتاد و بدنش نیز از بالای قصر به سرش ملحق گردید ، و جنازه اش رادر محله کناسه به دار آویختند. الارشاد ج ۲ص۶۲ تاریخ طبری ج۵ص۳۷۸ انساب الاشراف ج۲ص۳۴۰ مقاتل الطالبین ص۱۰۹ اخبارالطوال ص۲۴۱ مروج الذهب ج۳ص۷۰ @ashoora_61

اختلاف منابع در گزارش ۱۸: ۱: شیخ مفید و ابن شهر آشوب گزارش کرده اند که جلاد ، سر مسلم بن عقیل را در بالای محلی که امروزه جایگاه کفشدارها است ، از بدن جدا کرده است( الارشاد ج۲ص۶۲/ المناقب ج۴ص۹۴) اما طبری از سعید بن مدرک بن عماره نقل می کند که این واقعه در بالای محلی که امروز، جایگاه قصاب ها بوده ، واقع شده است ( تاریخ طبری ج۵ص۳۷۸) اما ابن حبان آورده است که در کنار دیوار ، گردن مسلم بن عقیل را زدند ( الثقات ج۲ص۳۰۸) ۲: طبری نقل کرده است که بعد از وارد کردن ضربه اول توسط بکر بن حمران ، مسلم به او گفت : نمی دانی که خدشه ای بر من وارد کردی ، به اندازه خون تو است ، ای برده ؟ بعد از کشتن مسلم ، بکر بن حمران در ضمن گزارش از عملکرد خود ، این سخنان را نیز نقل نمود و ابن زیاد در پاسخ گفت : فخر فروشی به هنگام مرگ؟( تاریخ طبری ج۵ص۳۷۸) مسعودی نیز این گزارش را نقل کرده است( مروج الذهب ج۳ص۶۹) ۳: ابن اعثم کوفی گزارش کرده است که بکر بن حمران شامی نزد عبیدالله آمد ، در حالی که وحشت زده بود ، ابن زیاد به او گفت : چه شده است ؟ او را کشتی ؟! گفت : آری خدا کارهای امیر را سامان بخشد، اما حادثه ای برایم پیش آمد که به خاطر آن بی تابم و ترسیده ام ، ابن زیاد گفت : چه شده است ؟ گفت : هنگامی که او را کشتم، در برابرم مرد بسیار سیاه و زشت را دیدم که انگشتش را به دندان می گرفت ، از این واقعه چنان بی تاب شده ام که تا به حال چنین بی تاب نشده بودم ، ابن زیاد ، لبخند زد و به او گفت : شاید وحشت کرده ای که تا کنون این کار را نکرده ای ( الفتوح ج ۵ص۵۸) @ashoora_61

تحلیل گزارش ۱۸: اختلاف در مکان جداشدن سر مسلم بن عقیل علیه السلام: در دو گزارش ، دو محل گوناگون در میان منابع نقل شده است ، یکی محله کفاشان و دیگری محله قصاب ها؛ احتمال دارد که نقل طبری که با واسطه از ابو مخفف از سعید بن مدک نقل شده است ، مقدم باشد. بدین بیان که مکان وقوع این واقعه تلخ در واقع محله قصاب ها بوده است و بعدها و در دوران شیخ مفید تبدیل به محله کفاشان شده باشد؛ از نکات جالب توجه این است که هانی بن عروه را نیز پس از به شهادت رساندن مسلم بن عقیل علیه السلام به بازار گوسفندفروشان بردند و آنجا سر از بدنش جدا کردند. @ashoora_61

حسین جان تو بِه زِ من سر کویت هزارها داری … ولی بدان این گدا فقط تو را دارد.

گزارش ۱۹: شهادت هانی بن عروه مذحجی

بعد از شهادت مسلم بن عقیل(ع) ، هانی بن عروه را با دستان بسته به بازار خرید و فروش گوسفند بردند و هانی فریاد می زد ای قبیله مذحج ، امروز برای من، مذحجی نیست، ای قبیله مذحج ، مذحج کجاست ؟ وقتی که دید کسی او را یاری نمی کند ، دستش را از طناب باز نمود و می گفت : آیا عصایی ، کاردی ، سنگی ، استخوانی یافت نمی شود که آدمی بتواند از جان خود دفاع نماید؟ نگهبانان بر او حمله کردند و او را محکم بستند و به او گفتند که گردنت را دراز کن ، هانی گفت : سخاوتمند نیستم که شما را در کشتن خود یاری دهم ، غلام ترکی ابن زیاد به نام رشید، ضربتی به او زد که اثر نکرد ، هانی در چنین حالی می گفت : بازگشت به سوی خداست ، بار خدایا به سوی رحمت و رضوان تو می آیم ، خدایا این روز را کفاره گناهانم قرار ده به راستی که من برای پسر دختر پیامبرت، تعصب به خرج دادم و رشید با ضربه ای دیگر ، هانی را به شهادت رسانید ، مسعودی نقل کرده است که گردن هانی را با زجر از تنش جدا کردند . مروج الذهب ج۳ص۶۹ تاریخ طبری ج۵ص۳۷۸ الارشاد ج۲ص۶۳ انساب الاشراف ج۲ص۳۴۰ @ashoora_61

تحلیل گزارش ۱۸ و ۱۹ : چرا سر می بریدند؟

از جمله مجازات ها برای مخالفان حکومت ها ، جدا کردن سر از پیکرشان بوده است، که از سوی حاکمان در قرون اولیه اسلام تعیین می شده است ؛ اما چرا باید سر، از میان اعضای دیگر بدن از پیکر جدا می شد؟ و اساسا سر چه خصوصیتی نسبت به دیگر اعضا داشته است؟ برای پاسخ به این دو پرسش باید به سه نکته مهم دقت نمود: نکته اول: مهمترین کاربرد جدا کردن سر، در واقع برای ارسال نشانه بوده است ؛ در زمان های قدیم هنگامی که افراد در سرزمین های دور، دست به اعتراض و مخالفت می زدند و خلیفه دستور برخورد با آنها را صادر می کرد، حکمرانهای منطقه ای و محلی برای اینکه خاطر خلیفه را از حذف این دشمن آسوده کنند ، با ارسال سر آن مخالف، به خلیفه نشان می دادند که در دستور کوتاهی صورت نگرفته و دشمن او از میان رفته است؛ چرا که اگر می خواستند به نامه نگاری یا فرستادن قاصد به تنهایی اکتفا کنند، احتمال توطئه و همدستی با مخالفان از سوی خلیفه و پادشاه متوجه آنان می گردید. نکته دوم: سر بالاترین عضو بدن و اشرف اعضاء آن به شمار می آمده است، بنابراین، با قطع آن ، به نوعی نِماد فتح وپیروزی و غلبه بر دشمن را برای مردم ترسیم می کرده است. نکته سوم : بریدن سر می توانست حرکتی نمادین از بریدن و از بین بردن اندیشه ای باشد که توسط فرد مقتول در جامعه جاری و ساری بوده است؛ در واقع، فاتحان می خواستند با این عمل غلبه فکری و اندیشه ای خود را در عرصه اجتماعی به ظهور برسانند و برتری آموزه های خود را به مردم جامعه گوش زد نمایند؛ لذا دور از انتظار نیست که بنابر تصریح منابع اسلامی اولین سری که در اسلام شهر به شهر گشت سر عمروبن حمق خزاعی از یاران امیرالمومنین (ع) بود، که در زمان خلافت معاویه در سال 50قمری از پیکرش جدا گردید .(استیعاب ج۲شماره ۱۹۱۹) نمادی که به خوبی می توانست قدرت مطلقه حکومت استبدادی معاویه را به رخ مردم بکشد. @ashoora_61

دیشب نگاه ساقی و امشب نگاه شمر خیلی میان دیشب و امشب تفاوت است… @ashoora_61

گزارش ۱۹: عملکرد امام حسین علیه السلام در مکه قسمت اول

مکه به دلیل وجود کعبه که محوریت معنوی به مسلمانان می بخشید و همچنین وجود بازارهای موسمی متعدد در آن، از جمله مهمترین شهر های جزیره العرب به شمار می آمد، این شهر تا دوره خلافت عثمان به همراه مدینه دستخوش فراز و فرود های سیاسی بود،اما با انتقال مرکزیت حکومت در دوران زعامت امیر المومنین(ع)از مدینه به کوفه ، این شهر به همراه مدینه به انزوا رفت ، تا اینکه در دوران جدید حاکمیت بنی امیه به سرکردگی معاویه ، فصل جدیدی برای این شهر رقم خورد ، اغلب صحابه معترض در این دو شهر ساکن بودند که این مخالفت ها با مرگ معاویه و بر سرکار آمدن یزید به دوران تازه مبدل گردید ، مکه در سال 60 ق آبستن هر گونه اقدام بود ، امام حسین(ع) که از بیعت با یزید اجتناب کرده بود، در روز 29 رجب سال شصت هجری از مدینه خارج شد و در سوم شعبان همان سال وارد مکه گردید( الارشاد ج۲ص۴۷)مردم مکه اغلب گرایشات حکومتی داشتند و حتی در دوران امامت امامان بعدی نیز این دو شهر، متاثر از گفتمان دینی فقهی اهل بیت (ع) قرار نگرفتند، با این حال، وقتی کاروان امام حسین(ع) به مکه رسید ، حضرت در دعایی فرمودند : پروردگارا ، خیر را برایم مقرر کن و چشمانم را روشن گردان و مرا به راه راست هدایت نما، در بدو ورودش در خیمه ای بزرگ میان دو کوه قعیقعان و ابو قیس اقامت کرد، تا اینکه عبدالله بن عباس به مکه آمد و امام حسین(ع) را به خانه پدر خود عباس در شعب بنی هاشم برد( تاریخ دمشق ج۱۴ص۱۸۲) منزل کردن امام حسین(ع) در خانه عباس امری غریب نبود ، زیرا عقیل بن ابیطالب در هنگامه هجرت رسول خدا(ص) به مدینه ، تمامی خانه های رسول خدا(ص) و نزدیکان آن حضرت را در شعب به فروش رسانده بود( المغازی ج۲ص۸۲۹) ماههای شعبان ، رمضان ، شوال ، ذیعقده و چند روز از ذی الحجه که در مجموع 125روز را تشکیل می دهد، روزهای توقف را برای آن حضرت در مکه رقم زد ، ماه های عمره و حضور حجاج خانه خدا بهترین فرصت برای افشاگری و آگاهی مردم با اهداف حرکت امام حسین(ع) به حساب می آمد ، به گزارش مورخان ، رفت و آمد مردم نزد امام حسین(ع) زیاد بود و در برخی موارد در روز به دو نوبت صبح و عصر می رسید، دراین مجالس، امام حسین(ع) مردم را علیه حکومت بنی امیه تحریک می کرد( اخبارالطوال ص۲۷۶) تا جایی که در گفتگو میان عبدالله بن عمر و امام حسین(ع)، ابن عمر به آن حضرت عرض کرد: در خانه خویشتن به عافیت بنشین و از گفتگو در جهت خلافت و امامت دور باش ، بلکه از همه بلاد دور باش( الفتوح ص۸۳۸)از طرف دیگر عبدالله بن زبیر که از جمله کسانی بود که از بیعت با یزید امتناع ورزیده بود و معاویه در وصیت نامه خود ، یزید را به شدت از او بر حذر می داشت نیز در این روزها در مکه اقامت داشت ، ابن زبیر با سابقه کینه که از اهل بیت(ع) در دل داشت( مروج الذهب ج۳ص۵۹) وجود امام حسین(ع) را در مکه به صلاح خود نمی دانست و بیشتر متمایل بود تا امام زودتر از مکه خارج گردد ، زیرا تا هنگامی که آن حضرت در مکه مقیم بود ، مردم به دلیل جایگاه و موقعیت امام حسین(ع) گرد او جمع نمی شدند ، بنابراین خود را بیشتر به طواف و نماز مشغول می کرد( انساب الاشراف ج۳ص۳۶۸)و نزد آن حضرت در رفت و آمد بود ، همانگونه که ابن عباس در سخنانی به امام حسین(ع) گفت : با رفتن از مکه چشم ابن زبیر را روشن می کنی که او را با حجاز وا می گزاری ، امروز چنان است که با وجود تو ، کسی به او نمی نگرد ، از نزد امام حسین(ع) خارج شد و در راه با ابن زبیر برخورد نمود و به او گفت: ای پسر زبیر چشمت روشن شد( تاریخ طبری ج۷ص۲۹۶۶). @ashoora_61

عاقبت جنایتکاران کربلا ..... قسمت دوازدهم : حکیم بن طفیل حکیم بن طفیل طایی سنبسی در سه واقعه در روز عاشورا نقش جدی داشت ، او از جمله افرادی بود که به سوی سیدالشهدا ( ع) تیراندازی کرد و پس از شهادت امام ( ع) جزو ده نفری بود که بر پیکر مطهر ایشان اسب تاخت. و همچنین در به شهادت رساندن قمربنی هاشم ( ع) شرکت داشته و لباس آن بزرگوار را پس از شهادتش به غارت برد( تاریخ طبری ج۶ص۶۲) در جریان حکومت مختار ، حکیم بن طفیل توسط عبدالله بن کامل دستگیر شد اما قوم او نزد عدی بن حاتم رفتند تا از او شفاعت کند.شیعیان که از نقش او در کربلا آگاه بودند به ابن کامل گفتند می ترسیم میانجیگری عدی بن حاتم پذیرفته شود بگذار او را بکشیم . ابن کامل او را در دار العنزیین کوفه به شیعیان سپرد؛ شیعیان او را هدف تیر قرار دادند و به او گفتند: لباس پسر علی را غارت کردی؟ به خدا سوگند لباست را می کنیم در حالی که زنده ای و نگاه می کنی. پس لباسش را کندند .آن گاه به وی گفتند: به حسین تیر انداختی و او را هدف تیرت قرار دادی .ما هم تو را تیرباران می کنیم ،همانگونه که تو تیر انداختی ،آنگاه دسته جمعی به او تیر انداختند که به درک واصل شد.( تاریخ طبری ج۶ص۶۲/ انساب الاشراف ج۶ص۴۰۷) @ashoora_61

قاروره چیست؟ یکی از مداحی های استودیویی حاج باسم کربلایی که از روی حدیث معروفی به نام قاروره برداشت شده است پیامبراکرم (ص)، مقداری از خاک کربلا را به ام سلمه داده بود و او نیز آن را در شیشه‌ای( قاروره) نگهداری می‌کرد. حضرت فرموده بود هر‌گاه دیدی که این خاک، به خون تبدیل شد(دمه الغالی)، بدان که فرزندم امام حسین(ع) به شهادت رسیده است. روزی ام سلمه در خواب، رسول خدا را با چهره‌ای غمگین و لباسی خاک‌آلود دید، که حضرت به او فرمود: از کربلا و از دفن شهدا می‌آیم. ناگهان از خواب برخاست، نگاه به آن شیشه کرد، خاک را خونین یافت، دانست که حسین(ع) شهید شده است. آنگاه شیون و زاری نمود و وقتی همسایه‌ها آمدند، ماجرا را برای آنان بیان کرد. صدای همسایه‌ها به شیون و غوغا برخاست به طوری که گریه و زاری شهر مدینه را چنان در بر گرفت که تا آن زمان دیده نشده بود. این ماجرا در روایات، به حدیث قاروره معروف است. @ashoora_61

فرا رسیدن سالروز شهادت سفیر الحسین (ع) حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام تسلیت باد.🖤🖤🖤🖤 @ashoora_61

گزارش ۱۹: عملکرد امام حسین (ع) در مکه مکرمه قسمت دوم

اوضاع در شهر های مدینه و مکه به نفع یزید نبود، بنابر این باید کسی را بر این دو شهر منصوب می کرد که در دشمنی با مخالفان ، گوی سبقت را از همه ربوده باشد، و او کسی جز عمروبن سعید اشدق نبود، با عزل یحیی بن حکم از فرمانداری مکه ، عمرو بن سعید عملا زمام مدینه ، مکه ، طایف و سالاری حج را برعهده گرفت،(تاریخ خلیفه بن خیاط ص۱۴۴) از سوی دیگر امام حسین(ع) در این روزها یا در حال مشورت گرفتن با کسانی چون عبدالله بن عباس ، عبدالله بن عمر و عمرو بن عبدالرحمن مخزومی بودو یا در حال مذاکره کردن با ابو سعید خدری، ابو واقد لیثی ، جابر عبدالله انصاری ، عمرو بن عبدالرحمن مخزومی و ابوبکر بن عبدالرحمن و یا در حال نامه نگاری با شهر های کوفه ، بصره و مدینه بودند؛ در این میان، نامه های متعددی از کوفه به محضر امام حسین(ع) می رسید،به گونه ای که تعداد نامه های که قیس بن مسهر و عبدالرحمن بن عبدالله در یک نوبت از کوفه به مکه آوردند را تا صد و پنجاه نامه ذکر کرده اند،(الارشاد ج۲ص۴۹) اوضاع مکه رو به التهاب نهاد ، ابن زبیر در مکه خروج کرد و عمرو بن سعید، برادر او را به نام عمرو بن زبیر را به جنگ عبدالله بن زبیر گسیل کرد، اما امام حسین (ع) به دلیل آنکه زمان را مناسب نمی دانست ، در خانه نشست و در این امور دخالتی ننمود(تاریخ طبری ج۷ص۲۹۱۲) بعد از سرکوب موقتی عبدالله بن زبیر ، طبیعتا مخالفان توسط حکومت تحت مراقبت شدید قرار گرفتند، پیشتر امام حسین (ع) درگفتگویی با عبدالله بن عباس به او فرمود: تا هنگامی در مکه می مانم که مردم آن دوست دار من باشند و مرا یاری نمایند و اگر عقیده دیگری پیدا کردند از مکه خارج خواهم شد(الفتوح ج۵ص۶۷)درحقیقت امام حسین(ع) می دانست که نمی تواند به وفای مردم در مکه اتکا کند ، چرا که خلفا همیشه در آنجا اندیشه غالب را از آن خود داشتند ،برای حذف امام حسین(ع)تنها یک راه باقی مانده بود ، و آن قتل حضرت در مکه بود، توطئه ای که حضرت متوجه آن گردید و در سخنانی فرمودند: به خدا اگر یک وجب بیرون از مسجد کشته شوم بهتر از آن است که یک وجب داخل آن کشته شوم( تاریخ طبری ج۷ص۲۹۶۸)در سخنانی نیز با فرزدق در خارج از مکه نیز به آن تصریح کرده است که اگر عجله نمی کردم (و از مکه خارج نمی شدم)من را می گرفتند و می کشتند( الارشاد ج۲ص۲۰۱) و حتی در نامه ای که بعدها عبدالله بن عباس به یزید بن معاویه نوشت به این نکته اشاره کرده است که تو افرادی را گماشتی تا حسین بن علی را در حرم به قتل برسانند( تاریخ یعقوبی ج۲ص۲۴۸)در منابع متقدم این واقعه بصورت اجمال نقل گردیده، اما در منابع متاخر با تفصیل بیشتری گزارش شده است، به گونه ی که آمده است، عمرو بن سعید سی نفر را اجیر کرد که شمشیر حمل کنند و هر کجا حسین بن علی را یافتند، حتی اگر بر پرده کعبه آویزان بود او را به قتل برسانند، اما اساسا اعتماد به این تفاصیل با اینکه منابع متقدم آن را ذکر نکرده اند و همچنین وجود فاصله زمانی زیاد تا اصل واقعه،پذیرش آن را سخت می نماید. از جمله آخرین سخنان امام حسین(ع)در مکه مکرمه که نشان دهنده ی منظومه ی فکری این امام است، سخنانی ست که در میان حجر اسماعیل و درب خانه خدا ایراد فرمودند: به جانم سوگند که امام جز آن نیست که به کتاب عمل نماید و انصاف گیرد و مجری حق باشد و خود را برای خدا خالص نماید( انساب الاشراف ج۳ص۳۶۹) @ashoora_61

پای دعا به روضه‌ی گودال وا شده ، این‌ها دعاست یا که تو مقتل نوشته‌ای؟...

گزارش ۲۰: طرح ترور امام حسین علیه السلام در مکه

در میان متون تاریخی می توان طرحی مبنی بر دستگیری یا ترور امام حسین(ع) را در مکه مکرمه و در اثنای اعمال حج بدست آورد ؛ گزارش شده است که فرزدق در سال شصت هجری هنگامی که مادر خود را به حج می برد ، در حرم، امام حسین (ع)را دید که با خود شمشیر و سپر حمل می کرد و قصد خروج از حرم را داشت ، فرزدق خود را به امام حسین(ع) رساند و به او گفت: پدرم به قربانت ، اگر صبر کنی تا مردم حجشان را بگزارند، امیدوارم که مردم حاضر در حج ، گرد تو جمع شوند، اما امام حسین (ع) به او فرمود: ای ابو فراس از آنها در امان نیستم اگر شتاب نکنم دستگیر می شوم( الطبقات الکبری ج۱ص۴۵۵ حدیث ۴۳۸_ الارشاد ج۲ص۶۷) در منابع متقدم سخن از احتمال دستگیری مطرح شده است اما در منابع بعدی همچون ملهوف سید بن طاووس از قتل و طرح ترور سخن به میان آمده است( الملهوف ص۱۲۷). @ashoora_61

گزارش ۲۱: گفتگوی ابوبکر بن عبدالرحمن با امام حسین (ع)

ابوبکر بن عبدالرحمن بن حارث بن هشام هنگامی که شنید امام حسین(ع) قصد عراق دارد ، نزد او آمد و گفت: ای پسر عمو ، خویشاوندی و فامیلی مرا واداشته که نزد تو بیایم، اما نمی دانم چه جایگاهی نزد تو دارم ؟ امام حسین (ع) فرمود: ای ابوبکر ، تو اهل فریب نیستی و متهم نیز نمی باشی ، پس بگو ، ابوبکر گفت: پدرت در اسلام از تو جلوتر بود و مردم هم به او، امیدوارتر و نسبت به او مطیع تر بوده و بیشتر بر گرد او بودند ، او به سوی معاویه هنگامی حرکت کرد که عموم مردم ، جز شامیان گرد او اجتماع کردند و او را بیشتر از معاویه محترم می دانستند، اما او را رها کردند و از یاری او ابا کردند و جرعه های خشم را به او خوراندند و چندان سر ناسازگاری با او آغاز کردند تا اینکه به خدا پیوست ، دیدی مردم عراق با پدرت و برادرت چه کردند و اینک ، قصد حرکت بسوی آنها را کرده ای ؟ آنها بردگان دنیایند ، آنها که به تو وعده یاری داده اند ، با تو خواهند جنگید و آن که تو را بیشتر از کسی که به او کمک می کند ، دوست دارد، نیز رهایت خواهد کرد ، پس خدا را درباره خودت ، به یادت می آورم ، امام حسین(ع) به او فرمود: پسر عمو، خدا به تو پاداش نیک دهد ، در رای خود اندیشیده بودی ، هرچه خدا بخواهد ، همان می شود. الطبقات الکبری ج۱ص۴۴۷ مروج الذهب ج۳ص۶۶ تاریخ دمشق ج۱۴ص۲۰۹ @ashoora_61