رسا ـ این داستان زید در قرآن هم آمده اما نکته‌ اینجا است که گویا اسلام، چندان با مسئله فرزندخواندگی با آن رسوم عربی، زردشتی، ایرانی و روم باستان، موافق نیست و لحن آیه، لحن مخالفت است. حتی در مورد همسر زید و ازدواج وی با پیامبر، نوعی تفاوت فرزندخوانده با فرزند، تشریع شده است، در آیه 37 احزاب که می‌فرماید: « ... فَلَمّٰا قَضىٰ زَیدٌ مِنْهٰا وَطَراً زَوَّجْنٰاکهٰا لِکی لاٰ یکونَ عَلَى اَلْمُؤْمِنِینَ حَرَجٌ فِی أَزْوٰاجِ أَدْعِیٰائِهِمْ إِذٰا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَراً وَ کٰانَ أَمْرُ اَللّٰهِ مَفْعُولاً». بله! همین طور است. ما در آیه 4 همین سوره احزاب، حتی تصریح داریم که می‌فرماید :« مٰا جَعَلَ أَدْعِیٰاءَکمْ أَبْنٰاءَکمْ ذٰلِکمْ قَوْلُکمْ بِأَفْوٰاهِکمْ وَ اَللّٰهُ یقُولُ اَلْحَقَّ وَ هُوَ یهْدِی اَلسَّبِیلَ» یعنی «خدا فرزندخوانده‌های شما را فرزند حقیقی شما قرارنداده است؛ این سخن (باطل و بی‌پایه) شماست که به دهان خود می‌گویید!». برای همین باید مشخص می‌شد اصل آن سنّت پیامبر که فرزندخواندگی زید و مورد تأیید قرآن هم هست با این نفی که در سال پنجم هجری در آیه آمده چگونه قابل جمع است!؟ با مطالعه تفاسیر و تحقیق در این مورد، آشکار شد که این آیات در مقام نفی آثار بنوّت حقیقی از فرزندخواندگی است نه این که اصل آن را رد کند. یعنی حکم این آیه، جعل ترکیبی است و لسان آن چنین است که شما فرزندخوانده را مانند فرزند خودت نبین، نه این‌که فرزندخوانده نداشته باش. پس دو موضوع متفاوت است و می‌گوید این آثاری که فرزندان حقیقی دارند، بر فرزندان تبنّی بار نکنید.

به لطف خدا، در آغاز، کار را با پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شروع کردیم. من خدمت آقای دکتر حکمت‌نیا رسیدم و مباحث را به ایشان گفتم. ایشان هم خیلی استقبال کردند و فرمودند شما می‌توانید این پروژه را قبول کنید و جلو بروید. از روزی که این مسئله، دغدغه اصلی و جدی من شد برای خدمت در این زمینه حتی به بهزیستی قم و تهران رفتم و درخواست کردم سئوالات، اشکالات و ابهامات خود را مطرح کنند، البته خیلی استقبال نکردند! تنها در قم، یک کارشناس محترم فرزندخواندگی، دو سه مسأله را روی کاغذ نوشت و به من داد. همین بحث محرمیت و چند مسأله دیگر را مطرح کرد. و کار را از اینجا شروع کردم. در واقع مسئله را از تحقیق میدانی به دست آوردم و برای پاسخ به مسئله به همه کتابخانه‌های قم؛ کتابخانه آیت الله نجفی، آیت الله سیستانی، آیت الله حائری در فیضیه و کتابخانه مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام رجوع کردم. من باید درمی‌یافتم اصلاً ریشه‌ فرزندخواندگی و داستانش چیست و چگونه است. باید بررسی می‌کردم که ببینم فرزندخوانده با فرزند معمولی چه تفاوت‌هایی دارد. با تحقیقات اولیه، متوجه شدم که سی چهل اثر درباره نسب هست که در جاهای دیگر نیست. پس از مطالعه دو هزار کتاب فقهی، تفسیری، تاریخی و حقوقی در باره این موضوع به این جا رسیدم که فرزندخواندگی به تعبیری، سنت سی ساله پیامبر اکرم صلوات الله علیه بوده، چون داستان زید، یک سنت سی ساله بوده است نه یک کار یکی دو روزه. در واقع باید مطالب جسته و گریخته را از میان منابع مختلف، گردآوری و مشابه‌سازی می‌کردم تا به یک محتوای جامع برسم.