سه محور جنگ روانی_رسانه ای، در شکل گیری واقعه عاشورا
قال الامام الحسین (ع):
«الناسُ عبیدُ الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرَّت معایشُهم فاذا مُحَّصوا بالبلاء قَلَّ الدَیّانون»
«مردم بندۀ دنیایند و دین بر زبانشان میچرخد و تا وقتی زندگیهاشان بر محور دین بگردد، در پی آنند، امّا وقتی به وسیلۀ «بلا» آزموده شوند، دینداران اندک میشوند.»
چرا در شرایط سخت و فشار، دینداران کم می شوند؟ چه فرایندی در فضای سیاسی و اجتماعی رقم می خورد که میزان تاب آوری جامعه پایین می آید؟ چرا عادت های ضعیف و سخیف و دنیامدار بر اعتقادات و ذهنیت های مقدس سایه می اندازد؟
یک زاویه تحلیل از این ماجرا می تواند بررسی محورهای ثبات سیاسی جامعه قرار بگیرد. هرنظام سیاسی برای تثبیت و پایداری و توسعه دربلندمدت ، نیازمند توجیه در سه ساحت عقل(نخبگانی) و شرع(قانون) و عرف(مردمی) است.
هرگاه یکی از این سه محور دچار اختلال یا نارسایی شود، به تدریج بایستی منتظر رخدادهای سیاسی اجتماعی یا فرهنگی باشیم که بعنوان پاشنه آشیل نظام حاکم عمل نماید.
سیستم عامل هر نظام حاکم مستقل و پایدار و مدعی پیشرفت، ضرورت دارد که سه وجهی عمل کند درغیراینصورت یا دچار #وابستگی می شود یا خفقان و #دیکتاتوری را چاره کار می بیند که هیچکدام نسخه دینی برای اداره جامعه نمی باشد.
در سال۶۱ ق نظام سلطه اموی که جریان انقلابی و صاحب نظریه شیعه را #آلترناتیو جدی و مدعی قدرت می دید و بشدت از قداست و نفوذ و ظرفیت فکری و مردمی آن ها نگران بود، سیستم عامل و موتور محرک شیعه را مورد تهاجم رسانه ای قرار داد.
۱.در ساحت مشروعیت و قانون، امام حسین(ع) را #اپوزیسیون خواندند و برای حرکت انقلابی ایشان، برچسب خروج از حاکمیت و شرع و قانون زدند.با اینکه یزید در راس حکومت دچار فساد و لاابالیگری بود، اما ثبات اجتماعی_سیاسی بعنوان اولویت اول برجسته شد و مخالفانش به اتهام مخالفت با این مساله، تحت پیگیرد قرار گرفتند.
۲.در ساحت عقلانیت، اندیشه ورزان جامعه را با تهدید و تطمیع و ترور از ریل دفاع و #حمایت_نخبگانی نسبت به امام جامع الشرایط، خارج کردند و تریبون ها و کرسی ها را علیه حضرت ساکت کردند و بعضا(شریح قاضی) مصادره نمودند.
۳.در ساحت مقبولیت و عرف نیز با تبلیغ منفی و روایت جنگ طلبانه و ضدزندگی و مخالف آسایش از تفکرسیاسی و حکومت امام حسین(ع) و در نتیجه عقب نشستن مردم و مستولی شدن ترس تنبلی از آینده مبهم، جنگ روانی_رسانه ای علیه ایشان را تکمیل نمودند.
مجموع این سه محور که مباشر یا غیرمباشر با ابزار رسانه و جنگ روانی صورت گرفت، افکار عمومی را مهندسی نمود و "قلّ الدیّانون" را باعث شد و واقعه کربلا را با ظلم حاکمیت و سکوت خواص و خواب مدنی_مردمی رقم زد.
#تحلیل۳ از واقعه عاشورا
علیرضامحمدلو
@andisheengelabi
🔎جنگ شناختی و ترور سکوهای مرجع سهگانه
▫️در معرفت شناسی و علوم شناختی، اساس مباحث، حول مفهوم "اعتبار" میچرخد. اینکه مکانیزم، منبع، مبنا و دلیل اعتبار یک گزاره و پیام چیست، قلب ساختار #معرفت_شناسی را شکل میدهد.
▫️در جنگ شناختی که #افکارعمومی را بعنوان مخاطب خود میبیند، تلاش بر اعتبارزایی یا #اعتبازدایی است. به تعبیر دیگر یا جعل و خلق اعتبار برای اقناع افکار عمومی صورت میگیرد یا ترور اعتبار و دلیلخاص در دستور کار افسران جنگ شناختی قرار دارد.
▫️اما این اعتبارآفرینی یا اعتبارزدایی چگونه محقق میشود و چگونه در فرایند اقناع افکارعمومی عمل میکند؟ برای پاسخ به این سوال باید توجه داشت که مکانیزم اعتبار، ذیل یک مثلث شناختی تعریف میشود که در ادامه تبیین میشود.
1⃣سکوهای مشروع: عموم جوامع جهت اقناع افکارعمومی از سکوهای سیاسی و نهادهای قانونی بهره میبرند. ساختارهای رسمی انتخابی یا انتصابی که ذهنیت سازی، فرهنگ سازی و راهبردسازی را در راستای مدیریت افکارعمومی، صورت میدهند. #شعارهای_ساختارشکنانه مثل مرگ بر دیکتاتور، تخریب قانون و یونیفرم نظامی و رسانهملی را بر اساس "مشروعیت زدایی" یا "ترور اعتبار مشروع" می توان ترجمه کرد.(مرجعیت سیاسی)
2⃣سکوهای معقول: حلقه واسط میان حاکمیت و مردم را نخبگان، اِلیتها و روشنفکران اجتماعی تشکیل میدهند. در واقع آنچه که اعتبار قانونی را تکمیل میکند، عقلانیت و #حمایت_نخبگانی است و لایه های اعتبار را مقاوم تر میکند. توهین به دین و دانش و حوزه و دانشگاه را در همین راستا میتوان تفسیر نمود.(مرجعیت علمی)
3⃣سکوهای مقبول: باید اذغان داشت که ذهنیت سازی، فرهنگ سازی و اقناع در غیاب چهرهها و قهرمانها و مشاهیر به جادهای صعب العبور و ماموریتی ناممکن شبیه است. در واقع ساختارها بدون شخصیتهای مقبول و چهرههای مشهور، امکان امتداد ضعیفی دارند. سکوهای اثر فرهنگی، نظامی، هنری و ورزشی #سرمایههای_فرهنگساز هر سیستمی محسوب میشوند. توهین و تخریب سردار سلیمانی، علما و اساتید محبوب، تحت فشارگذاشتن اهالی ورزش و هنر را نیز میتوان ذیل این محور، طبقهبندی کرد.(مرجعیت فرهنگی_اجتماعی)
🔸اعتبارزدایی از مرجعیتهای سه گانه، نتیجه ای جز اختلال در فرایند شناختی جامعه و #ایجاد_نویز در مکانیزم اقناع افکارعمومی نخواهد داشت. با این اوصاف و درحالیکه دشمن، قدرت سخت موشکی_پهبادی کشور ما را متوازن با امکانات خودش احساس میکند، قدرت نرم ما را توسط اینستاگرام و تلگرام و توییتر به چالش میکشد.
🔸در واقع سکوهای مرجع مشروع و معقول و مقبول ما را ترور میکند تا #رمزگشایی_پیام از جانب افکارعمومی با تردید و تقابل مواجه شود. وقتی اعتبار، ترور شد اقناع هم دچار ابهام و چالش میشود و در ادامه نیز میان نظام و جامعه #سکته_ارتباطی صورت گرقته و اعتماد، حمایت و مردم سالاری بتدریج تحلیل میرود.
✍علیرضامحمدلو، مدرس و تحلیگر رسانه
🆔@asre_tabyin