و اما سامرا:
سامرا از شهرهای اسلامی کهن در عراق است که در فاصله حدود ۱۲۰ کیلومتری شمال بغداد، واقع شده است.
پس از تاسیس شهر اسلامی سامرا در دوره بنی‌عباس، این شهر به نام «سُرَّ مَن رای» (به معنای این کس هرکه آن را ببیند، مسرور می‌شود) نامیده شد و تا مدت‌ها بدین نام مشهور بود.
ساختن شهر اسلامی سامرا، در سال ۲۲۱ ه. ق، به دستور معتصم عباسی، آغاز شد و پنجاه سال مرکز خلافت و در رونق بود.
معتضد عباسی، پایتخت خلافت را به بغداد بازگرداند و این شهر را رها کرد. از آن پس، سامرا پس از گذشت حدود نیم قرن از زمان تاسیس آن، به یک‌باره اهمیت خود را از دست داد و به تدریج، رو به ویرانی نهاد.
پس از استقلال عراق، سامرا به شهرستانی تابع بغداد، تبدیل شد، اما در زمان رژیم بعثی پیشین عراق، به استان صلاح‌الدین، با مرکزیت شهر تکریت، ملحق شد.
سامرا از شهرهای اسلامی کهن در عراق، به شمار می‌آید و وجود بقایای آثار تاریخی مهم و کم‌نظیری، از قبیل مسجد جامع و مسجد ابودلف (نزدیک شهر دور در شمال شرق سامرا)، از نظر معماری، اهمیت ویژه‌ای به این شهر داده است، تا جایی‌که این شهر در سال ۲۰۰۷ م، در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو، به ثبت رسید.
مدفن امامان
شهر سامرا از زیارتگاه‌های عمده شیعیان و مدفن امام علی النقی(ع) و امام حسن عسکری(ع) است.
سامرا به سبب مدفون بودن این دو امام بزرگوار(ع)، از زیارتگاه‌های عمده شیعیان و از اماکن مقدس ایشان است. مشهد این دو امام در قسمتی از سامرا واقع است که ارتش (عسکر) معتصم و اردوگاه وی آن‌جا بود، ازاین رو ایشان را عسکری گویند.
سردابی که محل عبادت و
استراحت امامان(ع) و زادگاه حضرت قائم(ع) و محل تشرف صالحان و دیدار ایشان بوده است، آن‌جا قرار دارد.
مدفن دیگر بزرگان
علاوه بر دو امام دهم و یازدهم، نرجس خاتون و حکیمه خاتون آن‌جا دفن شده همچنین جده خاتون، مادر امام حسن عسکری(ع) و حسین بن علی الهادی در این محل به خاک سپرده شدند.
شکی نیست که امام زمان(ع)، در شهر سامرا و در خانه پدر ارجمند خود، امام حسن عسکری(ع) دیده به جهان گشود و تا پایان عمر شریف پدر خود، کنار آن حضرت می‌زیست.
این دوره -بنابر دیدگاه مشهور- از هنگام ولادت حضرت (نیمه شعبان سال ۲۵۵ ق) آغاز و تا رحلت امام عسکری(ع) (هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ ق) پایان یافت.
.
در جمع‌بندی، مدفونان این حرم مقدس:
1- امام علی النقی(ع) ، امام دهم شیعیان
۲-امام حسن عسکری(ع)، امام یازدهم شیعیان
۳- بانو سمانه، مادر امام علی النقی(ع) و همسر امام محمدتقی(ع) (امام نهم)
۴- بانو حکیمه خاتون، دختر امام محمدتقی(ع) و خواهر امام علی النقی(ع)
۵- بانو حدیث (سوسن)، مادر امام حسن عسکری(ع) و همسر امام علی النقی(ع)
۶- بانو نرجس خاتون، مادر صاحب الزمان(عج)
IMG_20230218_115338_599.jpg
2.52M
فایل با کیفیت نقشه راهنمای حرم عسکریین
-سایر اماکن سامرا:
امامزاده سید محمد(ع):
ابا جعفر محمد بن علی الهادی مشهور به سید محمد(۲۲۸–۲۵۲ قمری) فرزند بزرگ علی نقی، امام دهم شیعیان است. مقبرهٔ او در ۵۰ کیلومتری جنوب سامراء، شمال بغداد و نزدیک قریه‌ای به نام بلد واقع شده‌است.
این امامزاده مورد احترام فراوان شیعیان مخصوصا شیعیان عراق بوده و آنان نسبت به وی اعتقاد و علاقه فراوان دارند و بیشتر کسانی که به زیارت امامان شیعه سامرا می‌روند، او را نیز زیارت می‌کنند.
وی مشهور به سید محمد و سَبْعُ الدُّجَیل (شیرمرد دُجیل)، است که بواسطه شخصیت بزرگش، برخی گمان می‌کردند امامت پس از پدرش به او می‌رسد؛ اما با مرگ او در زمان حیات پدرش، امام حسن عسکری(ع) به امامت رسید.امام هادی (ع) و فرزندش امام حسن عسکری (ع)، به محمد، بسیار ابراز علاقه می‌کردند.
کرامات سید محمد متواتر و نزد اهل سنت هم معروف است؛ در واقع میتوان گفت شیعیان عرب‌زبان، برای این بزرگوار، درست همان احترامی را قائل و معتقدند که شیعیان فارسی‌زبان، به‌ویژه ایرانیان، برای حضرت ابوالفضل العباس(ع) قائل‌اند.
وی نه تنها نزد شیعه، بلکه نزد اهل سنت و اعراب بادیه، از جایگاه رفیعی، برخوردار است. آنان نیز احترام او را دارند و از ایشان می‌ترسند.ازاین‌رو هرگز قسم دروغ به او نمی‌خورند و پیوسته از اطراف برای او، نذر می‌برند. مرقدش، محل پایان یافتن بسیاری از اختلاف‌ها و مشاجرات است؛ چراکه وقتی کار به قسم خوردن به امامزاده محمد، کشیده می‌شود، منکر، از قسم خوردن خودداری می‌نماید و حق را به طرف دعوا می‌دهد؛ مبادا مورد خشم و نفرین آن بزرگوار، قرار گیرد.
محمدعلی اردوبادی (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق) در کتاب «حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی(ع)» حدود ۶۰ کرامت از وی ذکر کرده است که با عنوان «ستاره دُجَیل» به فارسی ترجمه شده است.
سایر اماکن سامرا
مسجد جامع سامرا:
مسجد جامع در سال ۲۳۷ ه. ق، به دستور متوکل، خلیفه عباسی، ساخته شد که در زمان ساخته شدن، بزرگ‌ترین مسجد جهان اسلام بوده است. مسجد دارای شانزده ورودی بوده و به نوشته «مقدسی»، جغرافیدان مسلمان، با مسجد جامع اموی دمشق، رقابت می‌کرده است.
کاوش‌های باستان‌شناسی، نشان داده است که دیوارهای مسجد، با پوششی از تزیینات موزاییک، آراسته شده بود.
امروزه بیشتر بخش‌های داخلی مسجد، از بین رفته و تنها دیوارهای بیرونی آن، باقی مانده است.
همچنین بیرون از ضلع شمالی مسجد، مناره منحصر به فرد مسجد، جلب توجه می‌کند که به دلیل شکل ویژه خود، از برجسته‌ترین مناره‌های جهان اسلام، به شمار می‌آید و تنها مناره مشابه آن که نمونه کوچک‌ترش است، مناره مسجد ابودلف سامرا می‌باشد. مناره مسجد جامع سامرا، به‌صورت برج مرتفعی است که پله‌های آن، گرداگرد بیرونی بدنه مناره، قرار دارد و از همین‌رو، به مناره «مَلویه»، شهرت یافته است. این مناره، روی یک پایه مربع، به طول ۳۳ متر و عرض سه متر، قرار دارد و ارتفاع بدنه آن نیز پنجاه متر است.
این اثر تاریخی با فاصله ۲۰ دقیقه‌ای پیاده روی، در شمال شرق حرم امامان در سامرا، قرار دارد.
🔺عکسی زیبا ؛ قدیمی و پرمعنی از شهر سامرا
🔹خانه های مسکونی که حرم امامین عسکریین را احاطه کرده در حالیکه کاخ بنی العباس که برای مرکزیت و قدرت شهر ساخته شده، آن طرف رها شده است.
این کاخ همزمان با تاسیس شهر سامرا و بدستور معتصم ساخته شده بود که پس از شهادت و تدفین معصومین اینگونه در گذر زمان مرکزیت خود را از دست داده است.