May 11
✨ بسم الله الرحمن الرحیم ✨
جزء اول.
خاشعان چه کسانی هستند؟
آیهء ۴۵ و ۶ از سورهء بقره.
🌹🌹وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ.
یاری جویید از خدا به صبر و نماز، که نماز (با حضور قلب) امری بسیار بزرگ و دشوار است مگر بر خاشعان. ۴۵
تفسیر: وَاسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ، یعنی از صبر و نماز یاری بجوئید و با استقامت و کنترل خویشتن، بر هوس هاى درونى پیروز شوید.
بنابراین اولین شاخصهء خاشع به معنای فروتن در برابر خدا، اینست که از صبر و نماز یاری می جوید و از آن تاثیر می گیرد. و این یعنی یک صبر و نماز واقعی.
شاخصه های دیگر او در آیهء بعد بیان شده:
🌹الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ. ۴۶ بقره.
همانها که مى دانند، پروردگار خود را ملاقات خواهند کرد و بسوى او باز خواهند گشت.
یعنی یقین به برپایی قیامت و حساب و کتاب.
👈 چنین فردی قطعا از مراقبت خود در انجام کوچکترین خطا و اشتباه هم غافل نمی شود. و این به معنای واقعی یعنی صالحان.
✅ اینجاست که حضرت سلیمان به درگاه خداوند عرضه داشت:
🌹قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلى والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبادِکَ الصّالِحِینَ.
پروردگارا! شکر نعمت هائى را که بر من و پدر و مادرم ارزانى داشته اى به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحى که موجب رضاى توست انجام دهم، و مرا به رحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد فرما. ۱۹ نمل.
👈 نعمتهایی که به پدر و مادر عطا شده و فرزند باید بخاطر آنها خدا را شکر گوید کدامند؟ 👇
منظور، نعمتهایی است که خداوند به والدین عطا می فرماید تا آنان بوسیلهء آن نعمتها فرزند خود را در طریق صحیح قرار دهند.
پس والدین، این نعمتها را از فرزند خود دریغ نکنند و در اختیار او قرار دهند، اعم از اموال و علم و ادب و ایمان، و هر نعمت دیگری که برای هدایت فرزندان به طریق صحیح در اختیار والدین است.
پس اگر والدین این نعمتها را از فرزند خود دریغ نکرده و در اختیار او قرار دادند و فرزند بوسیلهء آن نعمتها رشد کرد و به جایی رسید که مورد رضایت خداست، پس بر عهدهء فرزند است که بابت آن نعمتها خدا را شکر گوید.
ولی اگر چنین نشد، مسئولیت بزرگی بر دوش والدین قرار می گیرد.
💚 خدایا! این دعای قرآنی را بر ما هم محقق فرمائید.
✨ جزء دوم ✨
خدا به ما نزدیک است:
🌹🌹وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ ۖ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ.
و چون بندگان من (از دوری و نزدیکی) من از تو پرسند، (بدانند که) من به آنها نزدیکم، هرگاه کسی مرا خواند دعای او را اجابت کنم. پس باید دعوت مرا بپذیرند و به من بگروند، باشد که (به سعادت) راه یابند. ۱۸۶ بقره.
تفسیر: دعا و نیایش، بهترین راه ارتباط با خداست زیرا با دعا در پیشگاه احدیت، به باور می رسیم که در مقابل خداوند عزوجل، هیچ هستیم و در برابر او بی غرور میشویم.
و اینکه وقتی دعا می کنیم می دانیم همیشه بزرگی هست که میتوان به او تکیه کرد و همهء گره ها بدست او باز میشود و این آرامش بخش ترین باور است.
❗البته نه به این معنی که دست از تلاش بکشیم و فقط دعا کنیم.
اما از آنجائیکه این آیه در میان آیات مربوط به ماه رمضان و روزه داری بیان شده، اشاره به این دارد که استجابت دعا در این ایام بیشتر است.
نه فقط بخاطر وجود ماه مبارک، بلکه بخاطر اینکه بندگی در این ماه، رنگ و بوی دیگری دارد.
خداوند در این آیه به انسان اطمینان می دهد که اگر خدا را صدا بزند، قطعا خداوند او را اجابت خواهد نمود اما قید فرموده که شما هم باید مرا اجابت کنید و آنچه فرمان داده ام را بپذیرید 👈 فَلْیَسْتَجیبُوا لی.
و فرموده باید به من ایمان بیاورید 👈 وَ لْیُؤْمِنُوا بی.
✅ به همین دلیل در پایان آیه فرموده است شاید به سعادت برسید، یعنی استجابت دعا مشروط است. شاید هم دعا کنیم اما سعادتمند نشویم.
مشروط به شروطی مانند پاکی دل، پاکی اموال و انجام عهدهای الهی.
آنچنانکه در جای دیگر فرموده است:
🌹🌹قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ.
پروردگار شما گفته است: مرا بخوانید تا (دعاى) شما را بپذیرم. کسانیکه از عبادت من استکبار می ورزند بزودى با ذلت وارد دوزخ مى شوند. ۶۰ غافر.
و استکبار یعنی نافرمانی از روی تکبر.
✨ جزء سوم ✨
ابتدای این جزء با آیات انفاق آغاز شده و انفاق صحیح را در چندین آیه، بیان فرموده است.
از جمله منت نگذارید، آزار ندهید، اگر شرایط انفاق را ندارید، لااقل خوب صحبت کنید و.....
👈 دقت کنیم نفقه، زیر مجموعهء انفاق است، یعنی هر چه خداوند در بارهء انفاق بیان فرموده شامل نفقه به افراد واجب النفقه هم میشود: زوجه، فرزندان، و پدر و مادر در صورت نیاز.
و نفقهء حیوانات و گیاهان که بر ذمهء صاحبان آنهاست.
🌺 اما در این جزء، شاخصه های آن دسته از بندگان بیان شده که خداوند از آنها راضی است (رِضْوانٌ مِنَ اللّهِ).
🌹🌹قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِنْ ذَٰلِكُمْ ۚ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ.
(ای پیغمبر) بگو: میخواهید شما را آگاه گردانم به بهتر از اینها (که در دنیا دارید)؟ برای آنان که تقوا پیشه کنند نزد خدا باغهای بهشتی است که در زیر درختان آن نهرها جاری است و در آن جاوید و متنّعم هستند و زنان پاکیزه و آراستهای و (از همه بهتر) خشنودی خدا (رِضْوانٌ مِنَ اللّهِ)، و خداوند به حال بندگان بیناست. ۱۵ آل عمران.
👈 اما شاخصه های این بندگان:
🌹الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
کسانیکه عرضه می دارند: پروردگارا! گناهان ما را ببخش و ما را از عذاب جهنم نگاه دار. ۱۶
👈 و آنان:
🌹الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ.
صابران و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان و استغفار کنندگان در سحرگاهانند. ۱۷ آل عمران
✅ آنان مقاوم هستند( الصّابِرینَ ).
از دروغ و ریا و نفاق، بدورند( الصّادِقینَ ).
در برابر فرمانهای الهی خاشع و خاضع و فروتن هستند(الْقانِتینَ ).
آنان انفاق می کنند و در پرداخت آن بخیل نیستند(الْمُنْفِقینَ ).
👌 و در سحرگاهان بیدارند و به عبادت مشغولند و از درگاه احدیت طلب بخشش و استغفار می کنند(الْمُسْتَغْفِرینَ بِالأَسْحارِ ).
👈 اگر دقت کنیم می بینیم همهء این شاخصه ها در ماه مبارک رمضان بصورت پررنگ تری در ما نمود می کند.
🌺 رمضانی باشیم و رمضانی بمانیم 🌺
🌺 امام صادق فرموده اند:
زیاد دعا کنید، زیرا دعا کلید بخشش خداوند و وسیلهء رسیدن به هر حاجت است.
نعمت ها و رحمت هائى نزد پروردگار است که جز با دعا نمى توان به آن رسید. و بِدان! هر در را که بکوبى عاقبت گشوده خواهد شد.
اصول کافى، جلد ۲، صفحه ۴۷٠.
وسائل الشیعه، جلد ۷، صفحه ۲۶.
بحار الانوار، جلد ۹٠، صفحات ۲۹۵ و ۲۹۹.
و منابعی دیگر.
✨ جزء چهارم ✨
🌹🌹وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ.
و بشتابید بسوی مغفرت پروردگار خود و بسوی بهشتی که پهنای آن همهء آسمانها و زمین را فرا گرفته و مهیا برای پرهیزکاران است. ۱۳۳ آل عمران.
👈 اما این پرهیزکاران چه کسانی هستند؟
🌹الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ.
آنهایی که از مال خود در حال وسعت و تنگدستی انفاق کنند و خشم خود فرونشانند و از (بدیِ) مردم درگذرند، و خدا دوستدار نکوکاران است. ۱۳۴
🌹وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ.
و آنانکه اگر کار ناشایسته کنند و یا ظلمی به نفس خویش نمایند خدا را به یاد آرند و از گناه خود (به درگاه خدا) توبه کنند. و کیست جز خدا که گناه خلق را بیامرزد؟ و آنها که اصرار در کار زشت نکنند چون به زشتی معصیت آگاهند. ۱۳۵ آل عمران.
تفسیر: فقط توضیحی اجمالی در بارهء وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ، به معنی کیست به غیر از خدا که گناهان را ببخشد؟
💚 همهء گناهان را باید خدا ببخشد، حتی حق الناس و حق النفس را.
چون صاحب و مالک، خداست پس در بخشش حق الناس و حق النفس، حضور خدا قطعی است، به این معنی که در هر دوی آنها یکی از طرفین که باید ببخشد خداست.
✅ برای ادای حق الناس، دو حالت وجود دارد:
یا شرایط برای طلب بخشش از کسیکه به او ظلم کرده ایم وجود دارد یا ندارد.
اگر وجود دارد و ستمدیده با عذرخواهی ما آبروریزی نمی کند و اوضاع بدتر نمیشود، باید غرور را کنار گذاشته و مستقیما از او عذرخواهی کنیم و جبران، و از خدا هم طلب بخشش کنیم که مالک و صاحب اوست.
اما اگر شرایط عذرخواهی از ستمدیده وجود ندارد، مثلا او از دنيا رفته و یا با عذرخواهی ما اوضاع را بدتر می کند، 👈 در اینحال، امیدمان را از دست ندهیم که هنوز فرصت داریم و هنوز دری هست که برویمان باز است و آن آغوش گرم خداست.
پس دست به دامن او شویم و با او درددل کنیم و از خود شکایت کنیم و طلب عفو و بخشش نمائیم تا جائیکه نظر لطفش جلب شود.
به این معنی که ممکن است ستمدیده، سختگیر باشد و ظالم را نبخشد اما ظالم توانسته باشد با تلاشی که برای بخشیده شدن انجام داده نظر خدا را جلب کند. در اینحال با وجود اینکه ستمدیده، ظالم را نبخشیده اما خدا او را می بخشد و در ازای ظلمی که کرده آنقدر به ستمدیده عطا می کند تا او راضی شود. و البته ممکن است خدا مثل همان ظلمی که شده برای ستمدیده جبران نکند بلکه به شکل دیگری به او نعمت عطا کند، مثلا به او همسر شایسته، یا فرزند نیکو، یا عزت و بزرگی و یا هر نعمت دیگری را برای جبران عطا فرماید (دقت کنیم).
اینست معنی اینکه همهء گناهان را خدا می بخشد.
👈 اما توبه باید همراه با جبران باشد وگرنه قبول نیست. و این جبران باید متناسب باشد با گناه و ظلمی که انجام داده ایم. دقت کنیم که حقیقتا گاهی بخشیده شدن چقدر سخت خواهد بود.
❗همین حالا اقدام کنیم. شاید فردا دیر باشد.
✨ جزء پنجم ✨
روز گذشته در آیهء ۱۳۵ سورهء آل عمران خواندیم، خداوند همهء گناهان را می بخشد.
◾ اما یک گناه هست که خداوند هرگز آنرا نمی بخشد و آن شرک است:
🌹🌹إِنَّ اللّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللّهِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظیماً.
خداوند هرگز شرک به خود را نمى بخشد، اما پائین تر از آن را براى هر که بخواهد (و شایستهء بخشیده شدن باشد)، مى بخشد. کسیکه براى خدا شریکى قائل شود گناه بزرگى مرتکب شده است. ۴۸ نساء
تفسیر: شرک فقط به معنای چند خدایی نیست. گاهی مومنانی به یگانگی خدا ایمان دارند اما مشرکند!!
👈 پس وحدانیت، به معنای واقعی یعنی چه؟
وحدانیت، یعنی پرستش خداوند، بدور از شرک.
و این دوری از شرک، بخوبی در آیهء ۱۶۵ بقره بیان شده (دقت کنیم). 👇👇
🌹وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ.
برخی از مردم، غیر خدا را همانند خدا گیرند و چنانکه خدا را باید دوست داشته باشند با آنها دوستی می کنند، لیکن آنها که مومن هستند، کمال محبت و دوستی را فقط به خدا مخصوص می دارند. و ستمکار، وقتی که عذاب خدا را مشاهده کند می ببیند که قدرت، خاص خداست و عذاب خدا بسیار سخت است.
◾ پس با این حساب، بسیاری از ما مشرکیم ولی نمی دانیم.
که خداوند فرمود:
🌹وَمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللهِ إِلاَّ وَهُمْ مُشْرِکُونَ.
و بیشتر آنها به خدا ایمان نمى آورند، مگر آنکه ایمان خود را با شرک آلوده مى کنند. ۱۰۶ یوسف.
🟢 به آنچه هستیم اکتفا نکنیم، خود را بازسازی کنیم. ایمانمان را ارتقاء دهیم و خود را در معرض تعلیم و تربیت ثانوی قرار دهیم 👈 تعلیم و تربیت ثانوی بطور خلاصه اینست که: انسان تا وقتی درست را از غلط تشخیص ندهد بی چون و چرا تحت تعلیم و تربیت دیگران است 👈 خانواده، بخصوص پدر و مادر، مربیان و معلمان، تا حدودی اقوام و حاکمیت.
اما زمانی که بالغ میشود، یعنی به سن بلوغ فکری می رسد باید خود را در معرض تعلیم ثانوی قرار دهد. یعنی تلاش کند و خصلتهای خوب را کسب کند و آنها را تقویت کند و خصلتهای بد را مهار کند و از بين ببرد.
👈 👈 البته بسیاری از انسانها از کنار سن بلوغ فکری عبور می کنند و به همان چیزی که هستند رضایت می دهند و این در پیشگاه خدا ارزش چندانی ندارد و هرگز ارتقاء و پیشرفت در آن نیست. اما بعضی دیگر از انسانها با طلب یاری از خدا و مطالعه و کسب معرفت الله، خود را رشد می دهند و خود را بالا می کشند و این تغییر در پیشگاه خداوند بسیار ارزشمند است و پاداشهای بسیاری در انتظار آنهاست.
✅ پس هرگز بخاطر هیچکس و هیچ چیز، پا روی فرمان خدا نگذاریم، که این همان شرک است.
گاهی هم دیگران یا خودمان را در رسیدن نعمتها شریک می دانیم. این هم شرک است در صورتیکه همهء خوبیها از خداست 👇
🌹مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ ۚ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا.
هر چه از انواع نیکویی به تو رسد از جانب خداست و هر بدی رسد از خودِ توست، و ما تو را به رسالت برای مردم فرستادیم و تنها گواهی خدا کافیست. ۷۹ نساء در جزء پنجم.
💚 خدا را بخاطر تمام نعمتهایش شکر می کنیم، گرچه شکرگزاریمان ناقص است اما خدا بزرگ است.
🌹مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ ۚ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا.
خداوند چه غرضی دارد که شما را عذاب کند اگر شکر گزار باشید و (به او) ایمان آرید؟! خدا شکر نعمت از شما میپذیرد و علمش (به خلق) محیط است. ۱۴۷ نساء.
👈 کسیکه شکرگزار نیست، پس کفران کننده است و مستوجب عذاب و این کاملا عادلانه و منطقی است.
⚫ قدرت کثیف که با پول ( از هر راهی ) و فساد اخلاقی بدست می آید، سرانجامی جز نابودی ندارد. شاید مدتی به دست صاحبانش یکه تازی کند اما قطعا سرنوشت آن نابودی است.
در تمام تاریخ بشریت همینگونه بوده است. هیچ قدرت کثیفی هر چقدر هم که بزرگ بوده، پايدار نمانده و نامش در تاریخ به نیکی یاد نشده است.
چون خدا حامی آن و صاحبانش نیست.
اما قدرتی که بدست خداوند به وارثان عطا میشود، پایدار، دارای استحکام، پاکیزه و نجات بخش است. شاید مدت زمانی طول بکشد تا ظهور کند ( یکی از مهمترین دلائل این تأخیر، ضعف ایمان مومنین است )، اما حتما و قطعا این اتفاق خواهد افتاد و سرتاسر عالم را خواهد گرفت.
🌹 هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ.
او کسى است که پیامبرش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همهء آیین ها پیروز گرداند، هر چند مشرکان ناخشنود باشند. ۳۳ توبه.
🌹 هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا.
او کسى است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاده تا آن را بر همهء ادیان پیروز کند. و کافى است که خدا گواه باشد. ۲۸ فتح.
👈 ما هم می توانیم در تحقق این وعدهء بزرگ الهی، نقش و سهمی داشته باشیم اگر تلاش کنیم.
✨ جزء ششم ✨
بدگوئی نکنیم:
🌹🌹لا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ ۚ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا.
خدا دوست ندارد که کسی به گفتار زشت (به عیب خلق) صدا بلند کند و آشکار کند مگر آنکه ظلمی به او رسیده باشد، همانا که خدا شنوا و داناست. ۱۴۸ نساء.
تفسیر: جَهر به معنی آشکار کردن، به هر گونه ابراز و اظهار لفظى گفته میشود، خواه به صورت گله و شکایت باشد یا حکایت، یا نفرین، یا مذمت، و یا غیبت. هر گونه سخنی که باعث شود دیگران از عیبی که در آن فرد است، با خبر شوند.
👈 قطعا هر انسانی نقاط ضعفی دارد که دست خودش نیست. شاید سهوا با آنها آزاری ببینیم اما با آنها آسیب عمدی به کسی نمی رساند.
این نقاط ضعف و عیبها را به هیچ وجه حق نداریم برای کسی بازگو کنیم. تنها راه، مدارا است چون دیگران هم با ضعفهای ما مدارا می کنند. از همه مهمتر خداست که با ما مدارا می کند.
اما گاهی میشود که با این نقطه ضعفها بصورت عمدی، آسیبهایی به ما می رساند. اگر چندان جدی نیست و قابل تحمل و مدارا است، یا اینکه با گفتگو و تذکر، قابل حل است، باز هم نباید جایی بازگو کنیم.
تنها یک استثناء برای بازگو کردن عیوب دیگران وجود دارد، آنهم زمانی است که ظلمی واقع میشود و توان دفاع نداریم و خطر در کمین ماست و حتما باید از دیگران کمک بخواهیم ✅ در اینصورت کوتاهی نکنیم که اگر باز هم بنا را بر مدارا و تحمل گذاریم، در طولانی مدت، آسیبهای جبران ناپذیر خواهیم دید ✅
دقت کنیم در این گونه موارد نیز تنها به آن قسمت که مربوط به ظلمِ ظالم و دفاع از مظلوم است باید قناعت کرد و نباید به غیر از عیب مورد نظر، عیبهای دیگر فرد را که هیچ ربطی به ظلم واقع شده ندارد، بیان نمود.
اصولا حقیقت ذکر این استثناء بخاطر آنست که حکم اخلاقی فوق و پوشاندن عیب دیگران، مورد سوء استفاده ظالمان و ستمگران واقع نشود و بهانه ای نشود برای ظلم مکرر. و از طرفی هم مظلوم بداند برای همیشه مجبور به تحمل ظلم نیست.
● گرچه در بسیاری از موارد در بین افرادی که کنار هم زندگی می کنند، حالا در خانواده، اقوام، محل کار یا عالم همسایگی، ظلمهایی واقع میشود که در همانجا می ماند و جایی بازگو نمیشود و این برخاسته از فرهنگ مردم ایرانی و باایمان است، که البته در مواردی فرد ظالم، قدرشناس این مخفی کاری است و خود را اصلاح می کند اما متاسفانه همیشه اینطور نیست و در بسیاری از موارد، این چشمپوشی، نه مورد قدرشناسی بلکه مورد سوء استفاده قرار می گیرد و اوضاع بدتر میشود 👈 در اینگونه موارد کافیست آیهء ۱۱۲ انبیاء را از خداوند طلب کنیم و صبور باشیم:
رَبِّ احْکُمْ بِالْحَقِّ.
پروردگارا! به حق داوری فرما.
💚 در واقع، حقیقت این فرمان الهی اینست:
همانگونه که خداوند ستّار العیوب است، دوست ندارد که افراد بشر پرده درى کنند، عیوب مردم را فاش سازند و آبروى آنها را ببرند، چه رسد به اینکه واقعا عیبی وجود نداشته باشد و افراد فقط بخاطر خصومت، حسادت و یا هر بیماری قلبی دیگر، از دیگران بدگوئی و عیبجویی کنند.
👈 به قول آقای قرائتی، هر وقت در مقابل تعریف و تمجیدی که از دیگران شنیدید، شروع کردید به بدگویی و عیبجویی از او، بدانید گرفتار حسادت شده اید.
سخن ایشان با علم هم کاملا منطبق است.
خداگونه شویم و خداگونه بمانیم.
💫ماه مبارک رمضان فرصتی طلائی است برای خداگونه شدن.
✨ جزء هفتم ✨
تضرع به درگاه خداوند:
🌹🌹وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ.
و همانا ما پیغمبرانی بسوی امتهای پیش از تو فرستادیم، پس (چون اطاعت نکردند) به بلاها و مصیبتها گرفتارشان ساختیم، شاید به درگاه خدا تضرع کنند. ۴۲ انعام.
🌹فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ.
پس چرا وقتی که بلای ما به آنها رسید تضرّع و زاری نکردند (تا نجات یابند)؟ ولی دلهاشان را قساوت فرا گرفت و شیطان کردار زشت آنان را در نظرشان زیبا نمود. ۴۳ انعام.
تفسیر: انسان باایمان وقتی گرفتار میشود نه تنها به درگاه خداوند کفر نمی گوید و ناشکری نمی کند، بلکه به پیشگاه او با زاری و تضرع حاضر میشود و طلب عفو و بخشش میکند، شاید این مصیبت عذاب الهی است بخاطر اعمال و گناهانمان.
همانطور که در پیغام قرآنی جزء پنجم خواندیم، همهء خوبیها از خداست. حتی اگر عذاب الهی هم باشد برای بخشیده شدن ماست. پس انسان باایمان باور دارد مصیبت و گرفتاری که به او رسیده هرگز تلخی از سوی خدا نیست، بنابراین بدون هیچ گله و شکایتی برای رفع یا تحمل آن سختی، از خدا مدد می جوید.
👈 یعنی سختیها و گرفتاریها باید باعث بیداری انسان شوند.
سپس در آیهء بعد به کسانی اشاره فرموده که باور ندارند عذاب الهی به آنها نازل شده و هرگز مسائل پیرامونشان به بیداری آنها منجر نمیشود. فرموده است به آنها نعمت عطا می کنیم 👇
🌹فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّىٰ إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً فَإِذَا هُمْ مُبْلِسُونَ.
پس چون آنچه به آنها تذکر داده شد همه را فراموش کردند ما هم ابواب هر چیز را به روی آنها گشودیم تا چون به نعمتی که به آنها داده شد شادمان و مغرور شدند ناگاه آنها را (به کیفر اعمالشان) گرفتار کردیم و آن هنگام (خوار و) نا امید گردیدند. ۴۴ انعام.
◾ بزرگترین عذاب آنست که نعمتی به انسان عطا شود آنگاه به یکباره گرفته شود. و اینست نتیجهء رفتار بندگان خفته در غفلت خودشان.
❗چگونه تشخیص دهیم نعمتهایی که به ما عطا میشود عذاب است یا نعمت؟
💚 پیامبر بزرگوار فرموده اند:
هنگامى که ببینى خداوند در برابر گناهان، نعمت مى بخشد، بِدان که مقدمهء مجازات است سپس آیهء فوق را تلاوت فرمود.
مجمع البیان، ج ۴، ص ۵۵ ذیل همین آیه.
💚 همچنین حضرت امیر فرموده اند:
اى فرزند آدم! هنگامیکه ببینى خداوند پى در پى نعمتها را به تو مى بخشد، در حالیکه تو گناه مى کنى، از مجازات او بترس! که این مقدمهء مجازات است.
نهج البلاغه، حکمت ۲۵.
🌸 و حدیثی روشن از امام صادق که متاسفانه نشانی آن خاطرم نیست:
💚 امام صادق فرموده اند هرگاه نعمتی به تو رسید و شکر کردی، بِدان که عذاب نیست.
👌 علم روانشناسی می گوید: هرگز سخن خود را با کلمات منفی آغاز نکنید، حتی اگر بیمارید و کسی احوال شما را می پرسد با کلماتی پاسخ دهید که بار مثبت دارد. مثلا بگویید الحمدلله خوبم. نگویید بد نیستم یا خوب نیستم. این کلمات بار منفی دارد و انرژی منفی به خود شخص و اطرافیان می دهد.
✅ و این نمودی از همان شکرگزاری است.
خدا را بخاطر تمام نعمتهایش شکر می کنیم، گرچه شکرگزاریمان ناقص است اما خدا بزرگ است. 👇
🌹مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ ۚ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا.
خداوند چه غرضی دارد که شما را عذاب کند اگر شکر گزار باشید و (به او) ایمان آرید؟! خدا شکر نعمت از شما میپذیرد و علمش (به خلق) محیط است. ۱۴۷ نساء.
✨ دعاهای قرآنی ✨
🟢 سورهء بقره.
🌹رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا.
پروردگارا! از ما بپذیر. ۱۲۷ بقره.
🌹 رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ.
پروردگارا! ما را تسلیم (فرمان) خود قرار ده. و از دودمان ما، امتى که تسلیم (فرمان) تو باشند، به وجود آور. و شیوهء عبادتمان را به ما نشان ده و توبهء ما را بپذیر، که تویى توبه پذیر مهربان. ۱۲۸ بقره.
🌹 رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
پروردگارا ! به ما در دنیا نیکى عطا کن. و در آخرت نیز نیکى مرحمت فرما. و ما را از عذاب دوزخ نگاه دار. ۲۰۱ بقره.
🌹 رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ.
پروردگارا! شکیبایى و استقامت را بر ما فرو ریز. وقدمهاى ما را ثابت بدار. و ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان. ۲۵۰ بقره.
🌹غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ.
پروردگارا! به آمرزشِ تو امیدواریم. و بازگشت (ما) بسوى توست. ۲۸۵ بقره.
🌹 رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنتَ مَوْلَانَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ.
پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا! تکلیف سنگینى بر ما قرار مده، آن چنان که (بخاطر گناه و طغیان) بر کسانى که پیش از ما بودند، قرار دادى. پروردگارا! آنچه طاقت تحمل آنرا نداریم، بر ما مقرر مدار و ما را عفو کن و بیامرز و مورد رحمت خود قرار ده. تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان. ۲۸۶ بقره.
✨ جزء هشتم ✨
✅ فرمانهای دهگانه:
🌹🌹قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ ۖ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۖ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ۖ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
بگو: بیایید تا آنچه خدا بر شما حرام کرده همه را بر شما بخوانم، و آن اینکه به هیچ وجه شرک به خدا نیاورید، و به پدر و مادر احسان کنید، و دیگر اولاد خود را از بیم فقر نکشید، ما شما و آنها را روزی میدهیم، و دیگر به کارهای زشت آشکار و نهان نزدیک نشوید و نفسی را که خدا حرام کرده جز به حق به قتل نرسانید (جز به قصاص). خدا شما را به این اندرزها سفارش نموده، باشد که تعقل کنید. ۱۵۱ انعام.
تفسیر:
🌸 در بارهء شرک در پیغام قرآنی جزء پنجم، مفصل خواندیم.
🌸 احسان به والدین یعنی حواسمان به نیازهای والدین باشد تا قبل از آنکه درخواست کنند به یاریشان بشتابیم.
ولی اگر صبر کنیم تا خواستهء خود را به ما بگویند و بعد ما اجابت کنیم، این میشود نیکی. البته هر دو خوبست اما سفارش خداوند به احسان است.
🌸 به هر دلیل بخصوص فقر، اولاد خود را نکشیم، که متاسفانه این روزها بیشتر از صدر اسلام کشتن اولاد به روش سقط جنین نمایان است. البته کشتن اولاد فقط با قتل نفس او نیست. گاهی والدین روشهایی را در بزرگ کردن فرزند بکار می گیرند که او به ظاهر زنده است اما عملا مرده، از جمله تنبیه، تحقیر، تحریم و......
🌸 به فواحش، نزدیک نشوید، نه در آشکار و نه در پنهان.. فواحش جمع فاحشه به گناهانی گفته میشود که بسیار تنفر انگیزند مثل زنا یا تصاحب اموال بی صاحب.
👈 فرموده است به اینها نزدیک نشوید یعنی در شرایطی که انجام این گناهان وجود دارد، خود را قرار ندهیم. مثل تماشای تصاویر مستهجن.
نه در آشکار و نه در پنهان، چرا که همه جا محضر خداست.
🌸 هیچکس را به قتل نرسانیم، یا فرمان کشتن او را ندهیم یا رضایت به کشته شدن کسی نداشته باشیم مگر به حق. مثل قصاص.....
👈 در پایان فرموده است تعقل کنید.
✔ سپس در آیهء بعد به چهار فرمان دیگر اشاره فرموده است:
🌹وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۖ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۖ وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۖ وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
و هرگز به مال یتیم نزدیک نشوید جز به آن وجه که نیکوتر است تا آنکه به حدّ رشد و کمال رسد. و به راستی و عدالت، کیل و وزن را تمام بدهید. ما هیچکس را جز به قدر توانایی او تکلیف نکردهایم. و هرگاه سخنی گویید به عدالت گرایید هر چند درباره خویشاوندان باشد، و به عهد خود وفا کنید. اینست سفارش خدا به شما، باشد که متذکر و هوشمند شوید. ۱۵۲ انعام.
🌸 به اموال یتیم کاری نداشته باشیم مگر اینکه بتوانیم آنرا تا زمان رشد یتیم نگهداری کنیم و به سود برسانیم، وگرنه بهزیستی از آن نگهداری می کند و به سود می رساند.
🌸 در بارهء عدالت در کیل و وزن هم باید گفت این فرمان فقط مخصوص کسبه نیست. در هر لباسی که هستیم اگر در انجام وظیفه کم بگذاریم، کم فروشی کرده ایم.
در ادامه فرموده است: هیچکس را بیش از توانائی موظف نکرده ایم: یعنی تصور نکنید انجام فرمانهای خدا از توان شما خارج است. قبلا توان انجام آنرا به شما عطا فرموده. پس در انجام فرامین الهی کوتاهی نکنیم.
🌸 سخن به عدالت گوئیم حتی در بارهء عزیزانمان.
نسبتهای خانوادگی نباید مانع از گفتن حق شود.
🌸 و فرمان نهم، وفای به عهد است: عهد الله (از عهدهای فطری و سوگندها و نذرها و قولهایی که به خداوند می دهیم)، و عهد و پیمانهایی که بین همدیگر می بندیم.
👈 سپس در پایان آیه فرموده است: متذکر شوید.
💚 و فرمان دهم 👇👇
🌸وَأَنَّ هَٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ.
و اینست راه راست من، از آن پیروی کنید و از راههای دیگر که موجب تفرقهء شما از راه اوست متابعت نکنید. اینست سفارش خدا به شما، شاید پرهیزکار شوید. ۱۵۳ انعام.
👈👈👈 تعقل، سپس تذکر و آنگاه تقوا.
در بارهء فرمانهای خدا تعقل کنیم و آنها را یاد بگیرم، سپس به خودمان و دیگران متذکر شویم و در این مسیر، محکم و ثابت قدم باشیم.