مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه
❖ بومی سازی علوم انسانی در اندیشه استاد رضا داوری اردکانی ▫️ ارائه توسط استاد رسول فاطمی 🔹سر فصل ه
#تماشاگری_اندیشه_ها | #بازیابی_هویت
❖ دکتررضا داوری اردکانی چرا مهم است؟
• دکتر داوری اردکانی تاثیر پذیرفته از ارسطو، افلاطون، فارابی، مارتین هایدگر و سید احمد فردید می باشد و از اساتیدی چون سید احمد فردید، یحیی مهدوی، غلامحسین صدیقی، علی اکبر سیاسی، محمدباقر هوشیار بهره برده است.
• با توجه به انتقادات ایشان به غرب ، غرب زدگی ، علوم مدرن و تکنولوژی بر آمده از این مبانی ، یک نوع همسوی بین تئوریسین های انقلاب اسلامی و ایشان حس می شود لذا در این ظرف مورد توجه قرار گرفته و موقعیت درخوری را پس از «انقلاب اسلامی» به خود اختصاص داده است.
• در میان متفکران معاصر ایران ، جناب داوری اردکانی جزء معدود افرادی است که راهی برای فکر کردن و نظر انداختن بر مبانی علوم انسانی مدرن باز نموده است که این بر خلاف سنت رایج آکادمی های ایران و روشنفکران غیر دینی و دینی است.
• ایشان با نقد غرب و از سوی طرح نظریه توسعه نیافتگی ، رویکرد متفاوتی را تقریر نموده اند که باعث سر در گمی دانش پژوهان در فهم جایگاه علوم انسانی بومی در اندیشه ایشان می شود.
• اندیشه ایشان از آنجای که در ریل گذاری های علمی نیز تاثیر گذار بوده و تا حدودی به علوم انسانی با چشم انتقادی و بعضاً با رویکرد ایجابی ورود کرده اند مورد توجه مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه قرار گرفته که در دوره جدید به آن پرداخته می شود.
•
•
• هئیت تحریریه مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تماشاگری_اندیشه_ها | #توسعه_نیافتگی
• کسانی نظر انتقادی من به علوم اجتماعی و مخصوصاً وضع موجود آن را بر تأیید و اثبات علوم اجتماعی اسلامی حمل کرده اند. اگر چنین است بسیاری از فیلسوفان و جامعه شناسان و صاحب نظران مطالعات فرهنگی و انسان شناسان و سیاست شناسان و ... را باید در زمره طرفداران علوم اجتماعی دینی قرار داد.
• میگویند دیروز علوم اجتماعی را نقد میکردی و امروز علوم اجتماعی دینی را انکار میکنی قضایا طوری بیان میشود که گویی در مجلس سیاسی یا در دادگاه نشسته ایم و به قبول و رد و اثبات و نفی میپردازیم تا بالاخره مقصری را بیابیم و او را محکوم کنیم این تلقی به آینده علوم انسانی زیان میرساند. همه علوم اجتماعی کنونی نقد است و در این اواخر علوم اجتماعی و وضع آن نیز مورد انتقاد فيلسوفان و صاحب نظران تاریخ و جامعه قرار گرفته است. من هم در باب این علوم نظری دارم؛ ولی در کشور ما هنوز نقد و نقادی جایی ندارد و شاید به همین جهت اختلاف ها خیلی زود صورت تقابل سیاسی و حتی دشمنی پیدا کرده است.
•
•
•
• دکتر رضا داوری اردکانی
• قرابت مدعیان و منتقدان علم دینی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تماشاگری_اندیشه_ها | #توسعه_نیافتگی
• البته در مورد علم دینی به خصوص وقتی علم به معنی جدید (science) را در نظر می آوریم قضیه تفاوت میکند؛ زیرا اولاً علوم اجتماعی علم به روابط خاصی در جامعه خود بنیاد است و این جامعه عمرش از چهارصد سال بیشتر نیست.علم جامعه خود بنیاد علم نظارت کننده و سامان بخش است. جامعه جدید به علوم انسانی نیاز داشته و این علوم براثر نیاز به وجود آمده است؛
• اما جامعه دینی اگر تجدید شود با احکام دین اداره می شود و نیازی به علم اجتماعی ندارد. استقرار نظم دینی و قرار دین در زندگی کنونی کاری آسان نیست اما به هر حال اگر تجديد عهد دینی ممکن باشند و عملی شود به علم اجتماعی سابق بر آن نیازی نیست.
•
•
•
• دکتر رضا داوری اردکانی
• قرابت های مدعیان و منتقدان علم دینی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تماشاگری_اندیشه_ها | #تلنگر
❖ علوم انسانی اسلامی، چشم اندازی تمدنی یا دکاندارانه؟
•
•
• استاد سیدعلی مرعشی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه
#تماشاگری_اندیشه_ها | #تلنگر ❖ علوم انسانی اسلامی، چشم اندازی تمدنی یا دکاندارانه؟ • • • استاد س
• تولید علوم انسانی مستقل، یکی از ارکان چندگانه تمدن سازی و در زمره ضروریات دستیابی به تمدن مستقل است. بی شک تمدنی که در علوم انسانی خود مطلقا وابسته به سایر تمدنهاست نمیتواند تمدن مستقلی باشد.
• از این رو ایده علوم انسانی اسلامی/علم دینی، از سویی بسیار جذاب و از سویی بسیار چالش برانگیز است. غیر از چالشهایی که در چیستی، چرایی و چگونگی (ماهیت، ضرورت و روش شناسی) علوم انسانی اسلامی/علم دینی وجود دارد که به تفصیل در سه گفتار اول کتاب درسنامه روانشناسی اسلامی بیان شد، یک چالش مهم و زیرپوستی دیگر نیز وجود دارد که نباید مورد غفلت واقع شود و آن چالش دکانداری است.
• همواره هر امر جذابی پتانسیل آن را دارد که به عنوان متاع، مورد سوءاستفاده سودجویان قرارگیرد. بدیهی است که در یک جامعه اسلامی ایده علم دینی چه در سطح نخبگان و چه در سطح عامه خریدار خواهد داشت. بیتردید کسانی بدون دغدغه تمدن سازی و صرفا برای نام و نان وارد گود علم دینی میشوند. تمییز این دکانداران از تلاشگرانی که گاه نام و نان خود را فدا میکنند تا کمکی به آرمان تمدن اسلامی کرده باشند، ایبسا در وهله اول سخت باشد. طبیعی است که در ادامه مسیر میان این دو طایفه اصطکاک و برخورد رخ دهد. این همان مشکل تاریخی است که در اصل دین هم رخ داد. در طول تاریخ ادیان، هماره میان دو گروه، چالش اساسی وجود داشته است، میان دینداران خالص النیه که خود را پلکان توفیق دین میخواهند و کسانی که به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه دین را پلکان توفیقات دنیوی خود میخواهند! این چالش میتواند سبب انحراف علم دینی شود کمااینکه به لحاظ تاریخی سبب انحراف اصل دین هم شد. همچنین چالش مذکور میتواند سبب قربانی شدن و به حاشیه رانده شدن اصل تمدنسازی گردد.
• در این شرایط کلیت جریان علم دینی نیز در خطر خواهد بود زیرا هر متاعی که بازاری و بدلی شود پس از مدتی بیفایده بودن و بل مضر بودن آن آشکار شده و بهانه دشمنی با متاع اصل را فراهم میکند.
• اما پادزهر چیست؟ بدیهی است که روش تولید متاع اصل با متاع بدل یکی نیست. نباید اجازه داد علم دینی که ذات آن علم، و صفت آن دینی است، همان دین معرفی شود. اگر کسانی ذات علم دینی را باشتباه دین گرفتند و صفت علمی به آن الصاق کردند آنان چه بدانند و چه ندانند به علم دینی نخواهند رسید و بلکه دین را نیز نفله خواهند کرد. این همان انگاری روش مطالعه دین با روش مطالعه علم دینی، یک تله نامحسوس است. اگر بجای روش شناسی علم دینی، روش دین پژوهی عرضه شد، نتیجه غایی همان نسخه بدلی است که ما را به تحصیل حاصل (دین) رسانده نه علم دینی، تازه اگر به دین صدمه نزده باشد، و در نهایت دستمان را از علم دینی و بلکه تمدن اسلامی تهی خواهد کرد. اما صرفا تا مدتی میتواند برای دکانداران نان و نامی به ارمغان آورد.
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تماشاگری_اندیشه_ها | #تلنگر
❖ برخورد شعاری با تحول در علوم انسانی راه به جایی نمیبرد.
• درباره تفاوتهایی که در زمینه نگاه به تحول در علوم انسانی در ایران و خارج از ایران وجود دارد باید گفت کسانی که این کار را در ایران بر عهده داشتند کارشان را به خوبی انجام ندادند و روشن نکردند که منظور از این تحول چیست. به همین دلیل است که گفته شده است «خشت اول گر نهد معمار کج/ تا ثریا میرود دیوار کج». از سوی دیگر کسانیکه اصل مطلب را دریافت کردند به خوبی تفسیر نکردند که تحول در علوم انسانی چیست؟
• واقعیت این است که تحول در علوم انسانی به معنای بستن در به روی تولیدات دانش جهانی همانند دانش علوم اجتماعی، علوم سیاسی، علوم اقتصادی، علوم ارتباطی و … نیست. بنده همواره میگویم که دانش و علم، مالکیت خصوصی ندارد بنابراین معنی تحول در علوم انسانی این نیست که ما روی تولیدات علمی جهان خط بکشیم و اتفاقا باید برعکس عمل کنیم چراکه تحول در علوم انسانی بدین معنی است که ما بر اساس بنیانهای عمیق فلسفی همانند فلسفه ملاصدرا، فلسفه اعتباریات اجتماعی علامه طباطبایی، اندیشههای عمیق سایر فلاسفه در قرون اول و میانی که داریم عمل کرده و آنها را بازخوانی کنیم.
•
•
• استاد ابوالقاسم فاتحی دهاقانی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
❖ مقدمه ای بر روانشناسی اسلامی
▫️ ارائه توسط استاد سید علی مرعشی
🔹سر فصل ها
• چیستی روانشناسی اسلامی
• الگو تولید روانشناسی اسلامی
• وجه تمایز روانشناسی اسلامی و مدرن
▫️زمان جمعه ۲۱ مهرماه ، ساعت ۲۱
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تماشاگری_اندیشه_ها | #روانشناسی_اسلامی
❖ کتاب درسنامه روانشناسی اسلامی
• تالیف : استاد سید علی مرعشی رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#نیم_نگاهی_به_کتاب | #روانشناسی_اسلامی
❖ محدودیت های علوم تجربی
• همه آگاهی های مورد نیاز بشر از راه تجربه قابل وصول نیستند. در جهان غرب نیز اذعان می شود که علم تجربی با وجود جایگاه گرانقدری که دارد، قادر نیست معلومات و معارف جامعی درباره جهان در اختیار بشر قرار داده یا درباره هر آنچه بشر نیاز دارد نظر دهد.برای مثال یافته های علوم تجربی نمیتوانند به سؤالات مهمی مانند اینکه "آیا اعدام یک قاتل عادلانه و اخلاقی است یا نه؟" پاسخ دهند.
• این علوم نمی توانند هر آنچه بشر در زمینه موضوعات اخلاقی، حقوقی، هنری و امثال آنها نیاز دارد به بشر اعطا کنند و یا به سؤالات بنیادینی مانند اینکه «آیا جهان هدفی دارد؟» پاسخ دهند. دانش تجربی اساساً حیطه کار خود را در خارج از این موضوعات تعریف کرده و در مورد آنها ساکت است.
• به این ترتیب گرچه برای شناخت، واقعیات روش های تجربی سودمندند و نباید نادیده گرفته شوند، اما آنچه اشکال دارد آن است که باب های دیگر معرفت و شناخت مانند خرد و منطق و یا وحی بسته شوند.
•
•
•
• درسنامه روانشناسی اسلامی،ص ۱۸
• نوشته دکتر سید علی مرعشی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#نیم_نگاهی_به_کتاب | #روانشناسی_اسلامی
❖ علم تجربی تا چه اندازه آئینه حقیقت است؟
• چنین نیست که اگر نوعی واکنش شیمیایی یا پدیده ای فیزیکی از راه مشاهده و اندازه گیری کشف شد، به سادگی بتوان صحت آن را انکار کرد، اما از آن سو توجه به این نکته ضروری است که الزاماً همه واقعیت منحصر در همان نیست که مشاهده شده، است و اینکه نتایج همواره و لزوما یقینی نیستند؛ زیرا ممکن است بخشی از واقعیت به فراچنگ مشاهده و اندازه گیری پژوهشگر نیامده باشد؛ ممکن است آنچه مشاهده شده به درستی تفسیر و تبیین نشده باشد؛ ممکن است در سنجش ها خطایی رخ داده باشد؛ یا پژوهشگر تحت تأثیر ارزش های خودآگاه و ناخودآگاه خود، نتیجه سوگیرانه ای از مشاهدات گرفته باشد.
•
•
•
• درسنامه روانشناسی اسلامی، ص ۱۸
• استاد دکتر سید علی مرعشی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#نیم_نگاهی_به_کتاب | #روانشناسی_اسلامی
❖ جایگاه تجارب عینی در دانسته های بشری
• در مورد علوم تجربی افراط ها و تفریط هایی مشاهده می شود. گروهی محدودیت های علوم تجربی را، دلیلی بر رد اساس این علوم می گیرند؛ لیکن در زندگی عادی به تولیدات همین علوم اتکا می کنند. آنها سوار بر خودرو و هواپیمایی می شوند که دستاورد همین علوم تجربی است و داروها و درمان هایی را استفاده می کنند که حاصل سال ها تلاش آزمایشگاهی است! شاید این گروه چنین تصور کنند که نفی علوم تجربی برای دفاع از دین و معارف عقلانی سودمند است.
• از سوی دیگر عده ای هیچ یک از راه های شناخت را جز روش تجربی، معتبر ندانسته و بدون توجه به محدودیت های این ،روش پاسخ به همه نیازهای بشری را به علم تجربی احاله می کنند.
• گروه سومی نیز تلاش دارند دین را از ساحت های مهم زندگی روزمره زدوده و به آسمان ها حواله کنند. از دید این گروه باید قرآن و سایر کتاب های دینی را فقط برای تبرک، بوسید! بر چشم نهاد و به کناری گذاشت؛ و نیاز به روان شناسی را نیز به ناچار باید با همان روان شناسی متعارف تأمین کرد. چنین اندیشه ای ماهیت سکولار داشته و به تصور حفظ قداست ،دین آن را از پاسخ به مهمترین مسائل زندگی بشری منع می کند...
•
•
•
• درسنامه روانشناسی اسلامی، ص ۱۶_۱۷
• استاد دکتر سید علی مرعشی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#نیم_نگاهی_به_کتاب | #روانشناسی_اسلامی
❖ ندانم گرایی!
• اینکه علوم انسانی مبنای ایدئولوژیک دارند مورد اعتراض ما نیست، زیرا دیدیم که این امر در علوم و به ویژه علوم انسانی اجتناب ناپذیر است، اما اینکه تصور شود مردم کشورهای غیر غربی و به خصوص، مسلمانان مجبورند پیش فرض ها و جهان بینی خود را از فرهنگ غرب بگیرند و تا ابدالدهر مستعمره فکری غرب باشند یک ضرورت علمی و منطقی نیست.
• چرا چنین اجباری وجود داشته باشد؟ در حالی که غربیان نه مدعی هستند که جهان بینی های امروزین خود را از ناحیه خالق جهان دریافته اند؛ نه صحت این جهان بینی ها را از روی تجربه آزموده اند؛ و نه حتی معمولاً بنیان های منطقی و استدلالی محکمی برای آن ارائه می کنند، بلکه این جهان بینی ها صرفاً عقاید و پیش فرض هایی هستند که در غرب رایج شده و به سبب جریان های تاریخی و اجتماعی مقبولیتی یافته اند. آنها صراحتاً یا تلویحاً گرفتار *ندانم گرایی بوده و خود نیز به جهان بینی های امروزین خویش مطمئن نیستند بلکه بدان ها گمان دارند!!
•
•
•
• درسنامه روانشناسی اسلامی، ص ۳۵_۳۶
• استاد دکتر سید علی مرعشی
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b