🔒💭
#سؤال_415:
#قرآنی
#اطلاق_ضمیر_جمع_برای_خداوند
سؤال کننده: بی نام
با اینکه خداوند "هُوْ" و یکتاست؛ چرا در سوره قدر و کوثر، "انّا" آورده شده و خودش را جمع بیان میکند ؟!
#پاسخ_415 :
سلام دوست عزیز💐
در قرآن کریم بارها مشاهده کردیم که خداوند وقتی از افعال خود خبر میدهد، از کلمه و ضمیر مفرد استفاده میکند.
✨«ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُم؛
بخوانید مرا، تا اجابت کنم شما را.»✨
📖 "فاطر، ۴٠: ۶٠."
🖌 اما برخی مواقع، در زبان عربی و گاهی غیر عربی، متکلم و گوینده به دلایل متعدد، به جای اینکه بگوید: "من این کار را انجام میدهم."
میگوید: "ما این کار را انجام میدهیم."
اما علت این امر در چیست ❓
1⃣ قرآن کریم، زبان محاورهای را که بهترین وسیله ارتباط با انسانهاست برگزیده؛ مثلاً در زبان محاورهای میگوییم "فلانی جوانمرد است."
در حالیکه ممکن است زن باشد نه مرد.
و همچنین در آیه ١۵ سوره فاطر داریم: «أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ ...» ضمیر «أَنْتُمُ» مذکر است، در حالیکه خطاب عمومی است و متوجه میشویم که منظور همه انسانها هستند نه فقط مردان.
2⃣ گاهی متکلم برای اینکه عظمت خود را به مخاطب گوشزد کند، به جای اینکه بگوید "من"، از کلمه "ما" استفاده میکند.
بارها مشاهده کردیم افراد به جای ضمیر مفرد از ضمیر جمع استفاده میکنند؛
مثلاً: "ما آمدیم شما نبودید." که هم در ضمیر "ما" و هم در ضمیر "شما" که حالت جمع دارد، منظور مفرد است؛ اما برای تعظیم، احترام و شخصیت بخشیدن از ضمیر جمع استفاده شده است.
در مورد خداوند تبارک و تعالی نیز گاه از باب تشریف و تعظیم از "نحن" استفاده میشود.
📖 خداوند در آیه اوّل سوره فتح میفرماید: ✨«إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحاً مُبِینا؛
به راستی ما برای تو پیروزی آشکاری فراهم آوردیم.»✨
خداوند به خاطر اشاره به عظمت خود میگوید: "ما شهر مکه را فتح کردیم."
و تعبیر "ما" که به عظمت اشاره دارد، با ذکر "فتح" مناسبتر است.
همچنین این نکته در آیههای زیر نیز جریان دارد:
✨«إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا؛
ای پیامبر! به راستی ما تو را شاهد بر امت و مژدهرسان و بیمدهنده فرستادیم.»✨
📖 "احزاب، ٣٣: ۴۵."
✨«إِنَّا انزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر؛
ما این قرآن عظیم الشأن را در شب قدر نازل کردیم.»✨
📖 "قدر، ٩٧: ١."
✨«إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ؛
بیتردید ما به تو خیر فراوان _که برکت در نسل است و از فاطمه ریشه میگیرد_ عطا کردیم.»✨
📖 "کوثر، ١٠٨: ١."
3⃣ گاهی هم خداوند متعال، برای اینکه توجه ما را جلب کند به اسبابی که او برای انجام کاری قرار داده است، به جای اینکه بگوید: من انجام دادم؛ تعبیر به ما میکند.
مثلاً گاه خداوند جان گرفتن را به خود نسبت میدهد، گاه به حضرت عزرائیل علیهالسّلام و گاه با صیغه متکلم مع الغیر بیان میکند، مثل👈 «إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَإِلَيْنَا الْمَصِير؛ بیتردید ماییم که زنده میکنیم و میمیرانیم، و بازگشت به سوی ماست.»
📖 "ق، ۵٠: ۴٣."
در آیهٔ ۴ سوره رعد داریم:
🍃«ما برخی از آنان را در میوه و محصول با آنکه از یک آب سیراب میشوند بر برخی دیگر برتری میدهیم...»🍃
و همین تعبیر "ما برخی را بر دیگری برتری میدهیم" به این معنا نیست که در این بین، اسبابی غیر از خداى سبحان نیز در کارند، بلکه همه به خداوند منتهى مىشوند و به امر او عمل میکنند.
همچنین در آیه ۶١ سوره یونس داریم:
✨«.. و شما ای مردم! هیچ کاری انجام نمیدهید، مگر آنکه وقتی سرگرم به آن کار هستید، گواه و شاهد شماییم.»✨
تعبیر به صیغه جمع در مورد خداوند، براى اشاره به عظمت مقام اوست، با اینکه ذات پاک او از هر جهت یکتاست؛ و اینکه همواره مأمورینى سر بر فرمان او دارند، و در اطاعت امر خداوند آماده و حاضرند.
💡نکته قابل ذكر این است که گاهی ممکن است در یک آیه، هر سه حکمت وجود داشته باشد؛
مانند: «إِنَّا انزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ»
4⃣ گاهی خداوند با بیان ضمیر متکلم وحده، شدت نزدیک بودنِ فعل به ذات مقدس خويش را نشان میدهد؛
✨«فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ؛
در بهشت بلند مرتبت مقام عالی یافتهاند.»✨
"غاشیه، ٨٨: ١٠."
✨«وَادْخُلِي جَنَّتِي؛
و در بهشت من داخل شو.»✨
"فجر، ٨٩: ٣٠."
خداوند با بیان «جَنَّتِي» میخواهد عظمت بهشت را بیان کند؛ "به بهشت خودم وارد شو😊."
@ayna_valiollah_porseman
💭🔓